Ο πατέρας της, Πιέτρο Τζιλιότι, ήταν βιολιστής στην όπερα του Καΐρου. Έχει ερμηνεύσει τραγούδια σε περισσότερες από 10 ξένες γλώσσες: στα Γαλλικά, Αραβικά, Ιταλικά, Ελληνικά, Γερμανικά, Αγγλικά, Ιαπωνικά, Εβραϊκά, Ολλανδικά και Ισπανικά.
Ξεκίνησε την καριέρα της το 1951 ως μοντέλο σε οίκο μόδας, ενώ το 1955 στέφθηκε σε καλλιστεία, Μις Αίγυπτος. Την ίδια χρονιά αναχώρησε για το Παρίσι με σκοπό να κάνει κινηματογραφική καριέρα, ενώ στην πορεία απέκτησε τη γαλλική υπηκοότητα.
Τελικά, χωρίς να εγκαταλείψει την ηθοποιία, στράφηκε κυρίως στο τραγούδι, όταν το 1956 ήλθε μια απρόσμενα μεγάλη επιτυχία, τραγουδώντας το Βambino, το οποίο αν και 45άρι κατάφερε να πουλήσει περισσότερα από 300 χιλιάδες αντίτυπα τις πρώτες εβδομάδες της κυκλοφορίας του. Έκτοτε η πορεία της απογειώθηκε, καθώς συνεργάστηκε με μεγάλα ονόματα του τραγουδιού, ενώ η ίδια τραγουδούσε άνετα σε 10 διαφορετικές γλώσσες, κάνοντας περιοδείες σε όλο τον κόσμο.
Ξεκίνησε την καριέρα της στο τραγούδι στην Αίγυπτο, όταν την ανακάλυψε ο Cherif Kamel, οικοδεσπότης του “Hit Parade” στο Club Geuzira Sporting κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1950. Στη συνέχεια, η αναζήτησή της για μια καριέρα στο γαλλικό κινηματογράφο δεν αποδείχθηκε τόσο επιτυχής. Αντ ‘αυτού, ξεκίνησε μαθήματα τραγουδιού, και εργαζόταν σε ένα καμπαρέ στα Ηλύσια Πεδία επιτυχώς.
Ερμήνευε το τραγούδι “Étrangère au Paradis” σε ένα βαριετέ σόου, στο θέατρο Olympia, του Bruno Coquatrix, όπου γνώρισε την Lucien Morisse και τον Eddie Barclay, οι οποίοι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην έναρξη της σταδιοδρομίας.
Η Morisse ήταν καλλιτεχνική παραγωγός του δημοφιλούς ραδιοφώνου Europe 1, και ο Barclay ένας καθιερωμένος παραγωγός άλμπουμ. Μετά την υπογραφή συμβολαίου με τον Barclay, κυκλοφόρησε το ντεμπούτο single της, με τότλο “Madona”, που προήχθη σε μεγάλο βαθμό από την Morisse, και αποτέλεσε μέτρια επιτυχία.
Ωστόσο, η κυκλοφορία του τραγουδιού “Bambino” το 1956 αποδείχτηκε θρίαμβος πέρασε 46 εβδομάδες στη πρώτη δεκάδα των γαλλικών charts και παραμένει ένα από τις μεγαλύτερες σε πωλήσεις single στη γαλλική ιστορία, και για τις πωλήσεις του (η οποία υπερέβη τα 300.000 αντίτυπα).
Στη Δαλιδά απονεμήθηκε ο πρώτος χρυσός δίσκος, που παρουσίσε στις 17 Σεπτεμβρίου 1957. Το ίδιο έτος, συμμετέχει υποστηρικτικά με τον Charles Aznavour στο θέατρο Olympia. Το επόμενο single της, “Gondolier”, που κυκλοφόρησε τα Χριστούγεννα του 1957, ήταν επίσης μια μεγάλη επιτυχία, όπως επίσης και άλλες πρώιμες κυκλοφορίες της “Come Prima (Tu Me Donnes)”, “Ciao Ciao Bambina”, και μια διασκευή του τραγουδιού των The Drifters “Save the Last Dance for Me”, “Garde-Moi la Dernière Danse” Τα τραγούδια της αυτά διατηρούν τη γοητεία τους, ακόμη και σήμερα.
http://www.youtube.com/watch?v=12L_HekmkMU http://www.youtube.com/watch?v=prKRcz8SFpY http://www.youtube.com/watch?v=mlDobVDvcbM http://www.youtube.com/watch?v=6rLwuujTMl8
Η Δαλιδά στη συνέχεια περιόδευσε εκτενώς από το 1958 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960, με εμφανίσεις στη Γαλλία, την Αίγυπτο, την Ιταλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύντομα έγινε γνωστή σε όλη την Ευρώπη. Ωστόσο, περίμενε πολύ καιρό πριν από την είσοδο στη μουσική σκηνή της Αμερικής και αν και μεγάλα ονόματα της αμερικανικής μουσικής βιομηχανίας ήθελαν να την προωθήσουν, αρνήθηκε σχολιάζοντας ότι “Πήρα πάρα πολύ καιρό για να ξεκινήσω εδώ”. Ωστόσο, ορισμένα αγγλικά της τραγούδια, που ερμήνευε στο Carnegie Hall στη Νέα Υόρκη ήταν πολύ δημοφιλή.
Το 1961, η Δαλιδά πραγματοποίησε για ένα μήνα παραστάσεις στο Olympia στο Παρίσι, με κάθε μια από αυτές να ξεπουλάνε. Λίγο αργότερα ξεκίνησε μια περιοδεία στο Χονγκ Κονγκ και το Βιετνάμ.
Καθ ‘όλη τη δεκαετία του 1960 εκτελούσε συχνά sold-out παραστάσεις στο Olympia. Τον Δεκέμβριο του 1968, τιμήθηκε με το Médaille de la Présidence de la République από General Charles de Gaulle, και αποτελεί το μόνο πρόσωπο από τη μουσική βιομηχανία να έχει λάβει αυτό το μετάλλιο.
Οι αρχές της δεκαετίας του 1970 υπήρξε μεταβατική περίοδος για την τραγουδίστρια, η οποία τονίζεται από μερικά από τα πιο επιτυχημένα singles της. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 επέλεξε να τραγουδήσει τραγούδια με περισσότερο βαθυστόχαστους στίχους. Προσπάθησε να διερευνήσει τον εαυτό της και δήλωσε ότι θα τραγουδήσει μόνο εκείνα τα τραγούδια που έχουν σημασία γι ‘αυτήν.
Ο Bruno Coquatrix άρχισε να έχει αμφιβολίες για την εξέλιξη της σταδιοδρομίας της και ήταν διστακτικός για την συνέχιση των παραστάσεών της για το έτος 1971. Έτσι, η Δαλιδά προσέλαβε η ίδια η αίθουσα, και το σόου της είχε μεγάλη και εντυπωσιακή ανταπόκριση από το κοινό, αναγνωρίζοντας το νέο και πιο ισχυρό μουσικό πρόσωπο, στο οποίο είχε αναδειχθεί.
Το 1973, μια γαλλική εκδοχή του ιταλικού τραγουδιού “Paroles Paroles”, το οποίο αρχικά εκτελείται από τη Mina, ηχογραφήθηκε από την Δαλιδά και τον στενό της φίλο Alain Delon. Το τραγούδι έγινε μεγάλη επιτυχία και ήταν το νούμερο ένα single στη Γαλλία και την Ιαπωνία.
Παιζόταν με συνέπεια στα γαλλικά ραδιόφωνα, κατόπιν αιτήματος των ακροατών. Επόμενη κυκλοφορία της ήταν το “Il Venait d’Avoir Dix-Huit Ans”, το οποίο έφθασε την πρώτη θέση σε εννέα χώρες, πουλώντας τρισίμιση εκατομμύρια αντίτυπα στη Γερμανία.
http://www.youtube.com/watch?v=GX2e9Si-FLY
Ο τρόπος που ερμήνευσε το τραγούδι άφησε τους πάντες έκπληκτους. Το “Gigi l’Amoroso”, που κυκλοφόρησε το 1974, έφτασε στο νούμερο ένα σε 12 χώρες.
http://www.youtube.com/watch?v=cI_TEpNgnEA
Ακολούθησε μια μεγάλη περιοδεία, με τη Δαλιδά να πραγματοποιεί εμφανίσεις στην Ιαπωνία, τον Καναδά και τη Γερμανία.
Το 1976 βρήκε τη Δαλιδά σε νέες καλλιτεχνικές αναζητήσεις. Κυκλοφόρησε το πρώτο της γαλλικό ντίσκο single, με τίτλο “J’attendrai”.
http://www.youtube.com/watch?v=1ZVBYfkFOhc
Περίπου την ίδια εποχή, η δημοτικότητα του show της στη Γαλλία ήταν στα ύψη, και η Δαλιδά πραγματοποίησε πολλές εμφανίσεις, όχι μόνο στη Γαλλία αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το 1978, ηχογράφησε το “Salma Ya Salama”, που βασίζεται σε ένα παραδοσιακό αιγυπτιακό λαϊκό τραγούδι, το οποίο, λόγω της επιτυχίας του μεταφράστηκε από τα αραβικά στα γαλλικά, ιταλικά και γερμανικά. Ήταν μεταξύ των πρώτων στα Ethnic hits του κόσμου. Μέρος των στίχων βασίζονται σε ένα αιγυπτιακό λαϊκό τραγούδι νοσταλγίας για την πατρίδα και για τον εορτασμό του αιγυπτιακού έθνους.
Αυτό και πολλά άλλα τραγούδια στα αραβικά, όπως το “Helwa ya balady” και “Ahsan Nass” έγιναν εξαιρετικά δημοφιλή στην Αίγυπτο, κάνοντας τη Δαλιδά, την πρώτη τραγουδίστρια, που κατάφερε να σπάσει το φράγμα που διαχωρίζει την αραβική με τη δυτικότερη μουσική. Την υποδέχονταν στην Αίγυπτο σαν βασίλισσα, με τον Αιγύπτιο Πρόεδρο να την παραλαμβάνει ο ίδιος από το αεροδρόμιο.
http://www.youtube.com/watch?v=0cLMd81g1Nc http://www.youtube.com/watch?v=-bS9sr5j2y8
Την επιτυχία του “Salma ya Salama” ακολούθησε το γαλλικό single της, με τίτλο “Génération ‘78”, μια μίξη με ντίσκο τραγούδια- επιτυχίες της μέχρι και σήμερα. Επίσης, ήταν το πρώτο της single, που συνοδευόταν από βίντεο κλιπ.
Τον Νοέμβριο, ερμήνευσε έναν ρόλο σε ένα Broadway-σόου στο Carnegie Hall της Νέας Υόρκης, σε χορογραφία του Lester Wilson, ο οποίος δημιούργησε την διάσημη χορογραφία για τον John Travolta το 1977 και την κινηματογραφική ταινία Saturday Night Fever.
Η απόδοσή της στολίστηκε με άκρως εγκωμιαστικά σχόλια από τους κριτικούς και το κοινό. Δύο χρόνια αργότερα, μετά την επιτυχία της “Monday Tuesday… Laissez-Moi Danser” το καλοκαίρι του 1979, αναπαρήγαγε την παράσταση στο Palais des Sports, και κάθε παράστασή της ήταν sold-out, ενθαρρύνοντας την τραγουδίστρια να ξεκινήσει μια εθνική περιοδεία που κράτησε μέχρι το φθινόπωρο. Κατά το ίδιο έτος κυκλοφόρησε το τραγούδι της “Gigi in Paradisco”. Αν και δεν ήταν τόσο δημοφιλής, αγαπήθηκε από το κοινό.
http://www.youtube.com/watch?v=pe8TG2ZGNa8
Το 1981 σηματοδότησε την κυκλοφορία του “Rio do Brasil”, και μερικές εμφανίσεις της στο The Olympia στο Παρίσι, τα οποία ακολούθησε η επιτυχημένη περιοδεία της το 1980.
Τη νύχτα της πρώτης της ερμηνείας, έγινε η πρώτη τραγουδίστρια στον κόσμο που βραβεύτηκε με ένα δίσκο διαμάντι, σε αναγνώριση των πωλήσεων ρεκόρ της, οι οποίες, σε εκείνο το σημείο της καριέρας της, είχαν υπερβεί τα 86 εκατομμύρια ευρώ. Ήταν πολύ μπροστά από την Αμερικανίδα τραγουδίστρια Madonna.
Η Δαλιδά ξόδεψε ένα μεγάλο μέρος του 1982 και του 1984 σε περιοδείες, κυκλοφορώντας το άλμπουμ Les P’tits Mots το 1983, το οποίο συμπεριελάμβανε τα hit singles “Lucas” και “Mourir Sur Scène”.
http://www.youtube.com/watch?v=I9yi0EG6FOw http://www.youtube.com/watch?v=yn5Wueoaryc
Το άλμπουμ της Dali κυκλοφόρησε το 1984, και συνοδεύτηκε από την κυκλοφορία αρκετών singles, συμπεριλαμβανομένου του “Soleil”, “Pour te dire je t’aime”, μια διασκευή τραγουδιού του Stevie Wonder “I Just Called to Say I Love You”, και “Kalimba de Luna”, το οποίο αρχικά είχε ερμηνευτή από τον Tony Esposito.
http://www.youtube.com/watch?v=Dicsf7us08c
Το επόμενο άλμπουμ της, το 1986, με τίτλο Le visage de l’amour, ήταν το τελευταίο ολοκληρωμένο της άλμπουμ (με τελευταίο τραγούδι της το “Mourir sur scène”).
Στις 3 Μαΐου 1987, η Δαλιδά αποφάσισε να δώσει τέλος στην ζωή της, έχοντας λάβει μία ισχυρή δόση βαρβιτουρικών.. Την στιγμή εκείνη ετοίμαζε δύο νέα τραγούδια, που τελικά δεν κατάφερε να ολοκληρώσει. Άφησε πίσω της ένα σημείωμα στα γαλλικα, το οποίο έλεγε “Η ζωή μου άρχισε να γίνεται ανυπόφορη. Συγχωρέστε με”.
Συνολικά έλαβε 55 χρυσούς δίσκους κι έναν διαμαντένιο, πούλησε περισσότερα από 85 εκατομμύρια αντίτυπα σ’ όλο τον κόσμο, ενώ πρωταγωνίστησε σε συνολικά σε 11 ταινίες και σε 2 αυτοβιογραφικά ντοκιμαντέρ.
Ανάμεσα στα τραγούδια της, ξεχώρισε το ελληνικό Ντιρλαντά το οποίο διασκεύασε στα γαλλικά και ιταλικά ως Darla dirladada, ο Ζορμπάς του Μίκη Θεοδωράκη με γαλλικό στίχο (Zorba), καθώς και Τα παιδιά του Πειραιά επίσης στα γαλλικά (Les enfants du Pirée).
http://www.youtube.com/watch?v=ECfGbyzO1iQ http://www.youtube.com/watch?v=XOtKcGqY8h8 http://www.youtube.com/watch?v=PsgNs-IKkFk http://www.youtube.com/watch?v=gLMCQVRtLFw http://www.youtube.com/watch?v=DtnvtFKSjUs
Στην προσωπική της ζωή η Δαλιδά έζησε 3 μεγάλους έρωτες, αρχικά με τον Γάλλο μάνατζερ Λυσιέν Μορισσέ,μετά με τον Ιταλό τραγουδιστή Λουίτζι Τένκο και στη συνέχεια με τον Γάλλο παρουσιαστή Ρισάρ Σανφρέ. Και οι τρεις αυτοκτόνησαν, κάτι που κλόνισε τη Δαλιδά.
Το τέλος της, μοιραία, ήταν ανάλογο.
Δισκογραφία:
Βρείτε ολόκληρη την δισκογραφία της εδώ και εδώ.
Πηγή:
http://el.wikipedia.org
Συντονισμός- Επιμέλεια: Ελένη Κεφαλληνού
Διαβάστε επίσης
