Τα τραγούδια των παλιοκαιρινών ναυτικών!

Βγαίνω γρήγορα απ’τη δίνη της φαντασιοπληξίας ενός παραδοσιακού city boy και παραδίδω τη σκυτάλη σε έναν σύγχρονο γνώστη και ρέκτη του θέματος. Ναι ,υπάρχουν και σήμερα! Έχουν και θεματικούς συλλόγους και φεστιβάλ. Σε έναν  απ’ αυτούς στο Ιnternational Shanty and Sea Song  Association (ISSA), είναι αντιπρόεδρος ο Ολλανδός Iwe van der Beek . Έχει τόσα πολλά να πει , σκέτος πειρατικός θησαυρός.  Ξεκοκαλίστε τον! (και οι απορίες στην ορολογία ξέρετε,  στο μπαλαούρο του tips & trivia):

Πείτε μου αρχικά δυο λόγια για τον ΙSSA (international Shantie and Seasong Association) και ποια ήταν η ιδέα για να δημιουργηθεί μια τέτοια οργάνωση;

H αρχική ιδέα για την δημιουργία του ISSA ήταν να ενώσουμε τις δυνάμεις όλων των χορωδιών shanties στην Ολλανδία και τη Δανία που μερικές φορές συναντιόντουσαν στο φεστιβάλ του Delfzijl. Δεν είμαι σίγουρος πότε είχε γίνει εκεί το πρώτο φεστιβάλ, εγώ ενεργοποιήθηκα στο σύλλογο το 1992 μετά το δεύτερο event με ψηλά ιστιοφόρα στο οποίο γνώρισα τον Stan Hugill τον τελευταίο πραγματικό τραγουδιστή shanties. H εμπλοκή μου με τον σύλλογο έγινε όταν δέχτηκα ένα τηλεφώνημα να παραβρεθώ σε μια συνάντηση του νεοσύστατου ΙSSA το 1995 που έγινε στη πόλη απ΄την οποία κατάγομαι και χρειάζονταν κάποιον για να κρατάει τα πρακτικά.

«…κάνοντας την ζωή των ναυτικών λίγο πιο ανεκτή είτε ως ένα είδος διασκέδασης είτε σαν ένα ρυθμικό μέσο για να διευκολύνει την ομαδική εργασία…»

Ποιά είναι η σχέση σας με τα shanties;Είστε τραγουδιστής, γράφετε shanties;

Είμαι τραγουδιστής, δεν είμαι συνθέτης. Λατρεύω τα παλιά παραδοσιακά τραγούδια ναυτικής εργασίας ( και γενικά τη folk μουσική) . Υπάρχουν και σήμερα κάποιοι καλοί τραγουδοποιοί που κάνουν υπέροχα νέα τραγούδια ,αλλά δεν είναι σαν τα παλιά εργασιακά τραγούδια του λαού όπως ήταν τα shanties.

H διαφορά μεταξύ των shanties και των θαλασσινών τραγουδιών (sea songs) ήταν πως τα πρώτα γράφονταν απ’ το πλήρωμα όντας εν πλω και αφορούσαν στη ναυτική ζωή, ενώ τα δεύτερα γράφονταν από τους στεριανούς και είχαν ως θέμα τη θάλασσα ως στοιχείο;

Τα shanties εξελίχθηκαν στο κατάστρωμα , ίσως ξεκίνησαν από κάποιους τραγουδιστές που μπάρκαραν ως ναύτες όπως γινόταν εκείνα τα χρόνια. Τα περισσότερα απ΄τα τραγούδια γράφτηκαν στο διάστημα του μπάρκου εξαιτίας γεγονότων που συνέβαιναν: καπετάνιοι που ήταν πραγματικοί μπάσταρδοι, μάγειρες που έφτιαχναν απαίσιο φαγητό , κακός καιρός, άπνοια, συνεχής πλεύση για μέρες ή για βδομάδες. Για ένα καλό shantyman αυτά ήταν πρώτης τάξεως υλικό για να φτιάξει καινούριους στίχους που τραγουδούσε την ώρα που δούλευε με τα πανιά ή γύριζε γύρω απ΄τον capstan (εργατοκύλινδρο), κάνοντας την ζωή των ναυτικών λίγο πιο ανεκτή είτε ως ένα είδος διασκέδασης ,είτε σαν ένα ρυθμικό μέσο για να διευκολύνει την ομαδική εργασία. Eεπιπροσθέτως, οι άνθρωποι της στεριάς έγραφαν τραγούδια για τη θάλασσα μερικές φορές αφότου κουβέντιαζαν με τους ναύτες που δεν είχαν μπάρκο , αλλά τις πιο πολλές φορές για καθαρά ψυχαγωγικούς λόγους ,όπως οι σημερινοί άνθρωποι γράφουν τραγούδια χωρίς κάποια αληθινή ιστορία από πίσω. Ένα ακόμα είδος τραγουδιών ήταν τα broadsides που αφηγούνταν μια ιστορία καταστροφής π.χ ένα ναυάγιο που άφηνε ορφανά και χήρες στη στεριά. Με την πώληση των broadsides λάμβαναν ένα χρηματικό μερίδιο για να μπορέσουν να ορθοποδήσουν.

«…Πιστεύω πως και μια λιγότερο εκπαιδευμένη φωνή ενός ατόμου που γνωρίζει για τι πράγμα τραγουδάει μπορεί να μεταδώσει το μήνυμα, σε σχέση με μια εκπαιδευμένη φωνή που δεν έχει ιδέα για το τί πράγμα τραγουδάει…»

Εσείς είστε ιστιοπλόος;

Έχω κάνει ταξίδια σε πολλά πλοία σαν μέλος πληρώματος , όχι σαν ιδιοκτήτης, έτσι ξέρω πως είναι η ζωή σε ενα “Tall Ship” (μεγάλo ιστιοφόρo) και μόνο λιγάκι συγκρίνεται με την εποχή των ποντοπόρων για την οποία τραγουδάνε τα shanties.

«…οι παλιοί ναυτικοί λένε πως οι ψυχές ων πνιγμένων ή των νεκρών ναυτικών συνεχίζουν να ζουν με την μορφή albatros…»

Ποιά είναι η μοντέρνα χρήση των τραγουδιών αυτών; Τραγούδατε shanties στα ταξίδια; Θέλω να πω, δεν χρησιμοποιούνται για να συνοδεύουν εργασιακές κινήσεις των ναυτικών πλέον έτσι δεν είναι;

Όχι, δεν υπάρχει πια κάποια συγκεκριμένη χρήση. Τα τραγουδάμε, γιατί μας αρέσει να τα λέμε και να διασκεδάζουμε όλοι μαζί τραγουδώντας. Αν αποπειρώσουν ποτέ να δώσεις ρυθμό με ένα shanty σε ένα μοντέρνο σκάφος όλοι θα αναρωτιόντουσαν αν θα ήταν δυνατόν αυτό το ταξίδι να φτάσει στο τέλος του γιατί ο ρυθμός ήταν ιδιαίτερα πιο αργός απ’αυτόν που χρειάζεται ένα σύγχρονο σκάφος.

«…Η φωνή  έπρεπε να είναι αρκετά δυνατή ουτοσώστε να ακούγεται μέσα σε δυνατούς ανέμους, ακόμη και σε θύελλες…»

Πείτε  μου μερικά αγαπημένα shanties παλιά και καινούρια.

Το πρώτο shanty που έμαθα ήταν από έναν παλιό δίσκο βινυλίου που δανείστηκα από μια βιβλιοθήκη και αυτό που λάτρεψα ήταν το «Paddy Lay Back», ένα capstan με μια ιστορία που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και σαν forebitter (μπαλάντα). Αυτό το τραγούδι είχε τραγουδηθεί από τον Stan Ηugill*και όταν ήμασταν στο Liverpool για να γιορτάσουμε τα εκατοστά του γενέθλια (πέθανε το 1993 αλλά η επέτειοι του γιορτάζονται ακόμα) τραγούδησα αυτό το τραγούδι υπό τη παρουσία της χήρας, των δύο γιων του και μερικών εγγονιών.

O Iwe Van Der Beek με ένα παλιό του συγκρότημα στο  “Paddy Lay Back”, ένα διασκεδαστικό capstan που τα συνδυάζει όλα: κραιπάλες, γυναίκες, σκληρή δουλειά:

{mp3}soundclip1{/mp3}

Ένα επίσης μοντέρνο τραγούδι που μου αρέσει είναι το Μοllymauk, ένα τραγούδι για ένα άλμπατρος κοντά στο Cape Horn:οι παλιοί ναυτικοί λένε πως οι ψυχές ων πνιγμένων ή των νεκρών ναυτικών συνεχίζουν να ζουν με την μορφή albatros.Το τραγούδι αυτό είναι πάρα πολύ ωραίο. Το άκουσα να το τραγουδούν ένα group Εγγλέζικο οι “Salt of the earth”  και μ’ αυτό τον τρόπο το τραγουδάω και εγώ.

Δεν το βρήκα από τους “Salt of the earth” αλλά στην αυθεντική του εκτέλεση με τον Bob Watson που το έγραψε

http://www.youtube.com/watch?v=_u2W_uTG3ew

«…είναι το είδος των ανθρώπων που κάνουν λαϊκή μουσική επειδή την αγαπάνε και ενδιαφέρονται να ταξιδεύουν και να τραγουδάνε για να ζήσουν, χωρίς να νοιάζονται για το αν θα  αποκτήσουν “star status”…»

Έχω την εντύπωση ή πραγματικά οι φωνές των ανθρώπων που τραγουδάνε θαλασσινά τραγούδια και shanties είναι πάντα βραχνές και λαρυγγικές . Ισχύει;

Μπορείς να το πεις, εάν μια καλή φωνή ακουγόταν εκείνες τις μέρες , θα ήταν κάτι σπάνιο. Η φωνή  έπρεπε να είναι δυνατή αρκετά ούτος ώστε να ακούγεται μέσα σε δυνατούς ανέμους, ακόμη και σε θύελλες. Δεν υπήρχαν σφυρίχτρες λοστρόμων στα εμπορικά ναυτικά πλοία, μόνο στο βασιλικό ναυτικό όπου και ΟΥΔΕΠΟΤΕ τραγουδήθηκαν shanties. Πιστεύω πως και μια λιγότερο εκπαιδευμένη φωνή από ένα άτομο που ξέρει για τι πράγμα τραγουδάει μπορεί να μεταδώσει το μήνυμα σε σχέση με μια εκπαιδευμένη φωνή που δεν έχει ιδέα για το τί πράγμα τραγουδάει. Στις χορωδίες και στα συγκροτήματα του ISSA θα βρεις κατά το 95 τοις εκατό τραγουδιστές από χόμπι και μόνο το 5 τοις εκατό είναι επαγγελματίες ή ημιεπαγγελματίες :είναι το είδος των ανθρώπων που κάνουν λαϊκή μουσική επειδή την αγαπάνε και ενδιαφέρονται να ταξιδεύουν και να τραγουδάνε για να ζήσουν, χωρίς να νοιάζονται για το αν θα  αποκτήσουν «star status»

Τι θα πρέπει να περιμένει ένας άνθρωπος αν αποφασίσει να παραβρεθεί σε ενα φεστιβάλ με shanties σήμερα ( φαγητό, μουσική, δρώμενα);

Μερικά φεστιβάλ περιλαμβάνουν μόνο το μουσικό -τραγουδιστικό κομμάτι , το μέρος του catering γίνεται απ’ τον ιδιοκτήτη του θεάτρου, συναυλιακού χώρου κλπ. Υπάρχουν και φεστιβάλ που οι χορωδίες τραγουδάνε σε μικρές σκηνές στημένες σε εμπορικούς δρόμους, οπότε εκεί τα τοπικά εστιατόρια και snackbar θα κάνουν τη δουλειά. Δρώμενα πέραν του τραγουδιού δεν πολυγίνονται. Μερικά συγκροτήματα ντύνονται πειρατές, αλλά εφόσον στην Ολλανδία και στη Δανία ο μέσος όρος ηλικίας είναι αρκετά υψηλός (εγώ στα 56 και είμαι νεανίας) δεν είναι τόσο ζωντανά και συναρπαστικά όσο τα π.χ τα musical. Ωστόσο γνώρισα ένα συγκρότημα απ’ την Αμερική που ονομάζεται “Bounding Main”*** που κάνουν ένα θαυμάσιο show , είναι όλοι νέοι άνθρωποι και προσελκύουν νεαρό κοινό. Έχουν οδηγήσει το ρεπερτόριο του είδους ένα βήμα παραπέρα και δίνουν μια πραγματική ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ!

Ποια είδη παλιών ιστιοφόρων προτιμάτε;

Μου αρέσουν τα παραδοσιακά πλοία . Αφότου ενεπλάκην με τα Tall Ships (σ.σ. παίρνει μέρος σε ένα φεστιβάλ με επίδειξη παραδοσιακών ιστιοφόρων στην πόλη Delfsail της Ολλανδίας) όπου και έχουμε όλα τα είδη των πλοίων , καθώς και πραγματικά παλιά όπως Kruzenshtern, Sedov, Sorlandet, Statsraad Lehmkul  και Christian Radich.

http://www.youtube.com/watch?v=Nz-0Zj8n38M

Ποιο είναι το πιο δυνατό φεστιβάλ σήμερα για τους εραστές των shanties;

Στην Ολλανδία έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε τουλάχιστον δύο πολύ καλά. Το Liereliet στην πόλη Workum και μόνο 5 χιλιόμετρα μακριά απ’ την πόλη που γεννήθηκα είναι το Bie Daip στο Αppingedam. Στη Γερμανία θα έλεγα το Vegesack, στην Αγγλία του Ηull είναι πάντα καλό και τέλος θα πρέπει να αναφερθώ ξεχωριστά στης Κρακοβίας το οποίο είναι μια εντελώς ειδική περίπτωση. Η Πολωνία είναι μια χώρα όπου οι νέοι ορίζουν τη μουσική σκηνή. Συνδυάζουν, συγχωνεύουν όλα τα είδη μουσικής με shanties: έχουν βέβαια και τα «κλασσικά» shanties, όπως τα αποκαλούν, που είχα τη χαρά κάποια στιγμή να ανέβω στη σκηνή και να τα τραγουδήσω μαζί τους.

Οι Tonam & Synowie είναι ένα συγκρότημα που λαμβάνει συχνά μέρος σε φεστιβάλ shanties στην Πολωνία και κάνει ακριβώς αυτό, συγχωνεύει άλλα είδη μουσικής με shanties, εδώ σε ένα fusion shanty με samba:

http://www.youtube.com/watch?v=ArP_nF0j348

Υπήρχαν στιγμές στο κατάστρωμα που τραγουδώντας ένιωσες πως συνδεόσουν με τη φύση και τη θάλασσα;

Πρέπει να παραδεχτώ πως το όλο σκηνικό της ιστιοπλοΐας ως εκμάθησης, (σ.σ. διδάσκει ιστιοπλοΐα ο ίδιος) έχει να κάνει περισσότερο με τους νέους και λιγότερο με την πλεύση. Στο τέλος κάθε ταξιδιού κάθε επιτηρητής πρέπει να γράψει ένα ποίημα ή ένα τραγούδι για το ταξίδι, και ανακαλώντας το αυτό τώρα, νομίζω πως είναι ό,τι το πιο κοντινό σε shanty έχω κάνει ποτέ. Πέρναμε μια γνωστή σύγχρονη μελωδία και τη «ντύναμε» με στίχους που σχετίζονταν με γεγονότα απ’ το μάθημα και το ταξίδι. Καθόμασταν κάτω όλοι οι επόπτες (καμιά 15αριά άνθρωποι) και σκεφτόμασταν διάφορα πράγματα για να χρησιμοποιήσουμε. Κάποιος ξεκινούσε με έναν pop σκοπό της εποχής και πάνω σ’ αυτόν γράφονταν οι στροφές, έτσι όλοι συνεισέφεραν στο τραγούδι και στο τέλος είχαμε ένα εποπτικό τραγούδι  να παρουσιάσουμε το τελευταίο απόγευμα πριν ξεμπαρκάρουμε.

Θυμάστε κάποιες στροφές ή κάποιο σύγχρονο τραγούδι που χρησιμοποιήσατε σαν «χαλί»;

Το ‘ξερα πως θα’ ρχόταν αυτή η ερώτηση τώρα, αλλά λυπάμαι! Αυτό που έκανα μια φορά ήταν να χρησιμοποιήσω ένα shanty που ονομαζόταν «The Ebenezer» . Ξεκινούσε «I shipped on board of the Ebenizer” και τραγουδούσαμε «Μalcolm Miller, the old man was a drunken swiller» κλπ κλπ.

Οι στίχοι τις περισσότερες φορές σχετίζονταν με τις δυσκολίες της ζωής στη θάλασσα;

Σωστά, τον παλιό καιρό οι μπαλάντες (forebitters) μιλούσαν βέβαια και για τη ζωή στη στεριά – για γυναίκες και παιδιά- και όχι όπως νομίζουν  οι περισσότεροι για πόρνες και ποτό. Αναφέρονταν και αυτά σαν θέματα βέβαια. Οι ναυτικοί μάζευαν λεφτά για να συνεισφέρουν στην οικογένεια τους, αλλά ο αλλόκοτος τύπος που βγαίνει στη στεριά και τρώει τα λεφτά του στο ποτό και στις γυναίκες είναι αυτός που όλοι πάντα θέλουν να τραγουδάνε.

Υπάρχει κάποιο περιστατικό, μικρή ιστορία, που θα θέλατε να προσθέσετε;

Η ιστορία του τραγουδιού «Three score and then»** που χωρίς αμφιβολία θα καταφέρεις να βρεις εύκολα στο web είναι ένα τραγούδι broadside όπως σου είπα πριν. Είναι αρκετά αξιοπρόσεκτη.

Σας ευχαριστώ πολύ που δεχτήκατε  να συνομιλήσουμε.

Η ευχαρίστηση ήταν δική μου

*Ο Stan Hugill γεννήθηκε 19 Νοεμβρίου του 1906 στο Cheshire του Ηνωμένου Βασιλείου και πέθανε στις 13 Μαίου του 1992 στην Ουαλία. Ήταν ένας πολυπράγμων άνθρωπος με περιπετειώδη ζωή – είχε βρεθεί μέχρι και σε Γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης- και στην κοινότητα των φίλων των shanties έχει αναχθεί σε θρυλική μορφή. Ταξίδεψε για χρόνια σε Εγγλέζικα εμπορικά πλοία και θεωρείται ο τελευταίος shantyman που σάλπαρε με το τελευταίο Αγγλικό εμπορικό ιστιοφόρο το “Garthpool”. Αξιοσημείωτη είναι η συγγραφική του δραστηριότητα που άφησε πίσω βιβλία ορόσημα για τη μύηση στο κόσμο και στις κοινότητες των shantymen όπως το «Shanties from the Seven seas».Ήταν επίσης εξαιρετικός ζωγράφος τόσο κωμικών σκίτσων με θέμα τη θαλασσινή ζωή όσο και πινάκων με θέμα τα ψηλά ιστιοφόρα. Αξίζει να επισκεφτείτε το site του (παραθέτω το link παρακάτω)Εδώ τραγουδάει ένα παραδοσιακό ερωτικό shanty το Lowlands:

I dreamed a dream the other night,
Lowlands, Lowlands, away, my John,
I dreamed a dream the other night,
My Lowlands, away!

I dreamed I saw my own true love,
Lowlands, Lowlands, away, my John,
I dreamed I saw my own true love,
My Lowlands, away!

She came to me all in my sleep,
Lowlands, Lowlands, away, my John,
I dreamed I saw my own true love,
My Lowlands, away!

And then I knew my love was dead.
Lowlands, Lowlands, away, my John,
I dreamed I saw my own true love,
My Lowlands, away!

** To τραγούδι «Three Score and Ten» γράφτηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1880 και αναφέρεται σε μια θαλασσινή τραγωδία όπου πολλοί ψαράδες έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας μιας πελώριας θύελλας. Το τραγούδι γράφτηκε από ένα ψαρά τον William Dell  για να εξασφαλίσει χρήματα για τις οικογένειες των θυμάτων. Εδώ απ’τον Johnny Mc Evoy έναν Ιρλανδό φολκ τραγουδιστή:

Methinks I see a host of craft
Spreading their sails alee
Down the Humber they do glide
All bound for the Northern Sea
Me thinks I see on each small craft
A crew with hearts so brave
Going out to earn their daily bread
Upon the restless wave

And it’s three score and ten
Boys and men were lost from Grimsby town
From Yarmouth down to Scarboro
Many hundreds more were drowned
Our herring craft, our trawlers
Our fishing smacks, as well
They long defied that bitter night
And battled with the swell

Methinks I see them yet again
As they leave this land behind
Casting their nets into the sea
The herring shoals to find
Me thinks I see them yet again
They’re all on board all right
With their nets rolled up and their decks cleaned off
And the side lights burning bright

Me thinks I’ve heard the captain say
“Me lads we’ll shorten sail”
With the sky to all appearances
Looks like an approaching gale
Me thinks I see them yet again
Midnight hour is past
The little craft abattling there
Against the icy blast

October’s night brought such a sight
Twas never seen before
There were mast and yards and broken spars
A washing on the shore
There were many a heart in sorrow
Many a heart so brave
There were many a fine and hearty lad
That met a watery grave

*** Οι «Bounding Main» είναι ένα group φωνητικών που αποτελείται από τρεις άντρες και τρεις γυναίκες . Τραγουδούν shanties με  μια  μελωδική σύγχρονη άποψη ντυμένοι πειρατές. Όπως λένε και οι ίδιοι «Όμορφες μελωδίες με μια θαλασσινή κλίση»

ΤIPS & TRIVIA

Τα shanties ήταν κυρίως τραγούδια που τραγουδιούνταν απ’ όλο το πλήρωμα υποβοηθώντας κάποια συγκεκριμένη ομαδική εργασιακή κίνηση που χρειαζόταν να γίνει στο κατάστρωμα. Σαν λέξη το shanty προέρχεται από έναν εκφυλισμό της Αγγλικής λέξης “chant”  που σημαίνει κάτι σαν τραγούδι, ενώ άλλη μια εκδοχή αναφέρει πως πηγάζει απ’ την παραφθορά της Γαλλικού ρήματος “chanter” (τραγουδώ) όπως έφτασε να προφέρεται απ΄τους Γαλλόφωνους Νέγρους ναυτικούς στη Νέα Ορλεάνη: Χωρίζονταν σε δύο βασικές κατηγορίες: Στα εργασιακά shanties και στις μπαλάντες που ιστορούσαν κάποιο ιστορικό γεγονός και έπαιρναν το όνομα τους απ’ το σημείο του πλοίου που συναθροίζονταν οι ναυτικοί για να τα τραγουδήσουν. Ας δούμε τις υποκατηγορίες τους ξεχωριστά:

• Short Drag Shanty

Αυτά τα shanties οι ναύτες τα χρησιμοποιούσαν για εργασίες που απαιτούσαν γρήγορα τραβήγματα με τα χέρια σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα όπως το κόντεμα ή την ύψωση του πανιού. Όταν ο καιρός ήταν δυσχερής αυτά τα τραγούδια έδιναν ρυθμό στους ναύτες ούτος ώστε η δουλειά να διεκπεραιωθεί επαρκώς και με ασφάλεια.

• Long Drag Shanty

Σε αυτή την κατηγορία υπάγονται τα τραγούδια που χρησιμοποιούνταν για εργασίες που χρειάζονταν περισσότερο ενδιάμεσο χρόνο ανάμεσα στα τραβήγματα. Χρησίμευαν για εργασίες που εμπεριείχαν βαρύ φορτίο και μεγάλη διάρκεια όπως το ανέβασμα, κατέβασμα ενός βαρέως πανιού. Με αυτά τα τραγούδια οι ναυτικοί μπορούσαν να ανασυνταχθούν, να πάρουν ανάσα και να επανεφαρμόσουν καλύτερα τις λαβές τους για το επόμενο τράβηγμα. Σε αυτό τον τύπο του shanty υπήρχε ένα ομαδικό ρεφραίν στο τέλος κάθε στίχου.

• Capstan

Capstan ονομάζεται το εξάρτημα των ιστιοφόρων – στα ελληνικά «εργατοκύλινδρος»- όπου γύρω του τυλίγεται η άγκυρα. Τα capstan χρησιμοποιούνταν για επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες πάνω στο κατάστρωμα με σταθερό ρυθμό όπως το ανέβασμα και κατέβασμα της άγκυρας τυλίγοντας και ξετυλίγοντας τη βαριά αλυσίδα γύρω απ’ το capstan. Αυτό γίνονταν με μια επίπονη διαδικασία κατά την οποία οι ναύτες γύριζαν γύρω γύρω από το εργατοκύλινδρο και έσπρωχναν με τα χέρια τις λαβές που διέθετε. Εδώ το Εliza Lee ένα capstan με Ιρλανδέζικες και Αφροαμερικάνικες επιρροές:

• Forecastle

Μετά το πέρας της δουλειάς το απόγευμα, τα forecastle επιστρατεύονταν για να ψυχαγωγηθεί το πλήρωμα. Θεματολογικά τα forecastles αφορούσαν σε ειδωμένα μέρη, αναπολήσεις της πατρίδας και ξένων χωρών, έρωτες, περιπέτειες, πάθη και μάχες. Οι ναύτες τα τραγούδαγαν καθισμένοι στο μέρος που ονομαζόταν έτσι κοντά στη πλώρη όπου και βρίσκονταν τα καταλύματα τους. To forecastle “Rolling Home” ένα τραγούδι νοσταλγίας για την πατρίδα.

http://www.youtube.com/watch?v=Oy6aVzqCXro

• Whaling Shanties

Τα συγκεκριμένα shanties τραγουδιούνταν πάνω στα φαλαινοθηρικά που φημίζονταν για τις αντίξοες συνθήκες ζωής και την εξαντλητική δουλειά των πληρωμάτων τους. Τα ταξίδια κράταγαν χρόνια και τα συγκεκριμένα τραγούδια χρησίμευσαν ανακουφιστικά από την απάνθρωπη ατέλειωτη εργασία και  την πάντα ορατή πιθανότητα θανάτου που ελλόχευε σε κάθε συνάντηση με τα τεράστια κήτη. Το «Blow Ye Winds in the morning” είναι ένα παραδοσιακό Αμερικάνικο τραγούδι για τη φαλαινοθηρία:

http://www.youtube.com/watch?v=YBGtxzR83Po

Ένα απ’ τα πιο διάσημα shanties είναι και το «Go to the sea once more». Αναφέρεται σε ένα ναύτη που ξεμπάρκαρε , μέθυσε το βράδυ με μια πόρνη, και εκείνη του έκλεψε όλα του τα υπάρχοντα. Οι στίχοι αναφέρονται και στη ζωή στα φαλαινοθηρικά γι ‘αυτό το εντάσσω εδω αν και ίσως να είναι πιο συμβατό με τα forecastle:

When first I landed in Liverpool, I went upon the spree
My hard-earned cash, I spent it fast, got drunk as drunk could be,
And when me money was all gone, ’twas then I wanted more,
But a man must be blind for to make up his mind to go to sea once more.

Once more, once more, to go to sea once more
But a man must be blind for to make up his mind,
To go to sea once more.

That night I slept with Angeline, I was too drunk to roll in bed.
My clothes was new, my money, too, and next morning with them she’d fled,
And as I roamed the streets around, them whores they all did roar,
“There goes Jack Ratcliffe, poor sailor boy, who must go to sea once more.”

http://www.youtube.com/watch?v=SlFyjKbsewM

Είναι αρκετά τα shanties που αξίζουν , δεν νομίζω πως έχει νόημα να γεμίσω το άρθρο με βιντεάκια (άλλωστε το homework πρέπει να επιστρέψει αλλά αυτό είναι θέμα για άρθρο από μόνο του).Θα κλείσω με το αγαπημένο μου, αυτό που ουσιαστικά πυροδότησε την ενασχόληση μου με τα shanties, αν εξαιρέσεις τις υπόκωφες επιρροές που δέχτηκα ακούγοντας πολλά αγαπημένα σύγχρονα συγκροτήματα που έχουν μπολιαστεί από αυτά τα παραδοσιακά τραγούδια, όπως οι Decemberists, οι Pogues, οι Τiger Lillies κ.α. To “Santy Anno”, είναι ένα shanty που αναφέρεται σε μια θρυλική μορφή, αυτή του Μεξικάνου Στρατηγού Antonio Lopez de Santa Anna και τα ανδραγαθήματα του. Εδώ από την απαράμιλλη φωνή της Οdetta:

weblinks:

Home Page

http://www.stanhugill.com/

http://www.delfsail.nl/