Θέατρο: Το μιούζικαλ ξεχωρίζει τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα!
Το μιούζικαλ είναι ένα είδος από μόνο του. Δεν μπορεί να συγκριθεί με τα άλλα θεατρικά έργα. Είναι το είδος που όλες οι Τέχνες συναντώνται, το θέατρο, η μουσική, ο χορός, το τραγούδι, η ενδυματολογία. Το κοινό του μιούζικαλ δεν πηγαίνει θέατρο για να δει έναν ή περισσότερους αγαπημένους του πρωταγωνιστές, πηγαίνει θέατρο για να ζήσει την εμπειρία του μιούζικαλ. Σε πρόσφατη συζήτησή μου με έναν νέο που σπουδάζει στο εξωτερικό και έχει δει επανειλημμένα παραστάσεις σε θέατρα του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης είχαμε διαφωνία στο αν η Ελλάδα έχει ή όχι παιδεία μιούζικαλ. Προσωπικά πιστεύω πως το μιούζικαλ είναι ένα ερωτεύσιμο είδος που μπορεί να μην μονοπωλεί το θεατρικό ενδιαφέρον της Αθήνας, μα έχει αδιαμφισβήτητη καλλιτεχνική αξία, ενώ ενίοτε σημειώνει και εμπορική αξία. Θα ήταν εσφαλμένη κρίση να γράψουμε πως το μιούζικαλ είναι από μόνο του καλό, αλλά τα τελευταία χρόνια παρακολουθήσαμε εξαιρετικές δουλειές.
Ας κάνουμε μια μικρή αναδρομή σε ελληνικές παραγωγές διασκευών πασίγνωστων μιούζικαλ αλλά και φιλόδοξων πρωτότυπων έργων:
Rent (Θέατρο Χώρα/Σκηνοθεσία: Θέμις Μαρσέλλου)
Πρωτοανέβηκε το 1996 στη Νέα Υόρκη μα ο δημιουργός του Jonathan Larson δεν πρόλαβε να βιώσει την πρώτη του θεατρική επιτυχία καθώς βρέθηκε νεκρός στο σπίτι του την ημέρα της πρεμιέρας της παράστασης του. Το Rent πραγματεύεται σύγχρονα θέματα που δεν αγγίζονται συχνά από μιούζικαλ έργα όπως η εξάρτηση από ναρκωτικά, η μάστιγα του 20ου αιώνα το Aids, το απλήρωτο νοίκι αλλά και μια drag queen, την ομοφυλοφιλία και μποέμικα ιδανικά. Το έργο επέλεξε η Θέμις Μαρσέλλου, από τις λίγες εκπροσώπους του μιούζικαλ στην Ελλάδα, η οποία σκηνοθέτησε, μετάφρασε τους στίχους των τραγουδιών, αλλά και συμμετείχε στον χορό του θιάσου. Το κείμενο διασκεύασε στα ελληνικά ο Γιώργος Καπουτζίδης. Η παράσταση αγαπήθηκε αμέσως από το θεατρικό κοινό της Αθήνας και έγινε sold out και μετακόμισε το θέατρο Σφεντόνα, ενώ την περσινή θεατρική σεζόν ανέβηκε με ανανεωμένο cast στο θέατρο Βεάκη. Το Rent όχι μόνο σημείωσε καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία, αλλά είχε και φανατικό κοινό που παρακολούθησε την παράσταση με το σύνολο των διανομών του. Από τον πρωταγωνιστικό ρόλο του Ρότζερ, ξεπεσμένου ροκ σταρ πέρασαν ο Πάνος Μουζουράκης, ο Ησαΐας Ματιάμπα, ο Γιώργος Καραδήμος και ο Κώστας Μαρτάκης, ενώ το ρόλο της Μίμι μοιράστηκαν τις πρώτες χρονιές η Αντιγόνη Ψυχράμη και η Tamta, και την τρίτη σεζόν είχε αποκλειστικά η πρώτη. Το cast υποστήριξε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το μιούζικαλ, ενώ δεν έλειψαν και οι προσκλήσεις από τηλεοπτικές εκπομπές όπως το Just The Two of Us και το Mad Day Live για να ακουστούν τραγούδια της παράστασης. Γράφοντας για το Rent με πιάνει πάντα συγκίνηση γιατί παρόλο που αγαπώ το θέατρο, στα 18 μου ήταν η πρώτη φορά που είδα επαγγελματικό θίασο και αυτή δεν ήταν άλλη από το Rent, γι’ αυτό και θα το αγαπάω πάντα. Θυμούμενος λοιπόν το Rent να πω πως ήταν μια πολύ καλή δουλειά σε μετάφραση στίχων και πρόζας, σε χορογραφία και σε επιλογή θιάσου. Ανάμεσα στους ηθοποιούς που συμμετείχαν στην επιτυχημένη παράσταση ήταν ο Αργύρης Αγγέλου, ο Δημήτρης Μακαλιάς, ο Χρήστος Γεωργαλής, η Άντα Λιβιτσάνου, η Νάντια Κοντογέωργη, ο Μίνως Θεοχάρης, ο Άρης Πλασκασοβίτης, ο Βασίλης Αξιώτης, ο Στέργιος Νταουσανάκης και ο Ανδρέας Καπατάης.
Chicago (Παλλάς/Σκηνοθεσία: Σταμάτης Φασουλής)
Τον περασμένο χειμώνα, η Ελληνική Θεαμάτων τόλμησε με ένα μιούζικαλ να γεμίσει το Παλλάς με σκηνοθέτη τον μαέστρο της σκηνοθεσίας Σταμάτη Φασουλή. Ο Φασουλής διακρίνεται για την τελειομανία του και για τις παραγωγές που υπογράφει. Το Chicago είναι ένα από τα πιο γοητευτικά μιούζικαλ του Broadway που αναβίωσε και την επιτυχία των μιούζικαλ στη μεγάλη οθόνη αφού το κινηματογραφικό έργο σάρωσα στα όσκαρ με την Catharine Zeta Jones και την Renee Zellweger παίζουν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Το Chicago ανέβηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα με τη Σμαράγδα Καρύδη και την Τάνια Τρύπη να ηγούνται του θιάσου, ενώ στους κύριους ρόλους είδαμε τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη, τον Αντώνη Λουδάρο, τη Μαρινέλλα και τη Νάντια Κοντογεώργη. Η παράσταση έγινε sold out στην Αθήνα, ανέβηκε και στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, ενώ θα δώσει και ένα μικρό αριθμό παραστάσεων και την ερχόμενη θεατρική σεζόν στο Παλλάς. Πολλοί έγραψαν πως η παράσταση είχε προδιαγραφές Broadway και πως δεν έχουμε τίποτα να ζηλέψουμε από τους ξένους θιάσους. Εντάξει, δεν έχω ταξιδέψει ποτέ στο Λονδίνο ή τη Νέα Υόρκη για να δω παραστάσεις μιούζικαλ, αλλά έχω δει πολλές βιντεοσκοπημένες παραστάσεις του Broadway και του West End. Έξω υπάρχει η κουλτούρα μιούζικαλ, υπάρχουν καταξιωμένες σχολές που ειδικεύονται στο μιούζικαλ, υπάρχει ένας ολόκληρος μηχανισμός και φυσικά ο θεσμός των βραβείων Tony που διακρίνουν τα καλοδουλεμένα μιούζικαλ. Θα ήταν συνεπώς άτοπο να καταφεύγουμε σε συγκρίσεις επιπέδου παραγωγής ή χορογραφικής δεινότητας, ή να κρίνουμε αυστηρά τις φιλόδοξες παραγωγές του εγχώριου θεάτρου μας. Το αδιαμφισβήτητο αποτέλεσμα είναι πως το Chicago ανέβηκε με υψηλό αποτέλεσμα μουσικής, τραγουδιών, υποκριτικής ικανότητας, χορογραφίας και συνολικού αποτελέσματος. Ίσως στην Ελλάδα τα μιούζικαλ έχουν περισσότερη δύναμη στην υποκριτική παρά στο τραγούδι, λόγω σπουδής και εμπειριών, αλλά ως θεατής έμεινα ικανοποιημένος και νιώθω έντονα την επιθυμία να ξαναδώ την παράσταση. Η Τάνια Τρύπη σπουδαία στο ρόλο της Βίλμα, ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης αποτελεί σταθερή αξία σε ότι κι αν κάνει, ενώ η Σμαράγδα Καρύδη συνεχίζει να κερδίζει το κοινό με μεγάλους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Στον χορό απολαύσαμε τα παιδιά του Rent Χρήστο Γεωργαλή, Αντιγόνη Ψυχράμη, Άρη Πλασκασοβίτη, Νάντια Κοντογεώργη αλλά και τον Θεοχάρη Ιωαννίδη και το Χρήστο Σπανό. Τη φετινή θεατρική σεζόν εκτός από το Chicago θα δούμε το θεατρικό δίδυμο Καρύδη-Μαρκουλάκη και στον Σιρανό Ντε Μπερζεράκ στο Θέατρο Αθηνών.
Fame (Θέατρον Ελληνικού Πολιτισμού/Σκηνοθεσία: Θέμις Μαρσέλλου)
Θεατρικό must-see την περασμένη σεζόν ήταν και το Fame σε σκηνοθεσία και μετάφραση των στίχων από τη Θέμιδα Μαρσέλλου και μετάφραση της πρόζας από τον Γεράσιμο Ευαγγελάτο. Το Fame γνώρισε μεγάλη επιτυχία ως ταινία και ως τηλεοπτική σειρά τη δεκαετία του ΄80, έγινε κινηματογραφικό remake το 2009 και έχει αγαπηθεί όσο λίγα μιούζικαλ. Στο ελληνικό θεατρικό ανέβασμα είχαμε μερικές εκπλήξεις στη διανομή των ρόλων με την Demy, τον Nivo και την Αλέκα Κανελλίδου να εκπλήσσουν κριτικούς και κοινό. Το tralala.gr υπήρξε περήφανα χορηγός επικοινωνίας της παράστασης, ενώ ανεβάσαμε και ρεπορτάζ από τις πρόβες και από την πρεμιέρα της παράστασης. Το μαγικό με το Fame είναι πως μεγάλωσε τις γενιές των γονιών μας και τώρα έγινε και αγαπημένο της σημερινής γενιάς. Το έργο μιλάει για τα όνειρα των νέων του χώρου του θεάματος, την προσπάθεια και τις φιλοδοξίες τους, την σκληρή δουλειά που χρειάζεται και τα διλήμματα που συναντούν τα παιδιά αυτά. Μια παράσταση σαν το Fame επιβάλλεται να ανοίξει τις πόρτες σε νέα ταλέντα κι αυτό κατάφερε η Θέμιδα Μαρσέλλου με τη Νάντια Μπουλέ να ξεχωρίζει κατά τη γνώμη του γράφοντος, τη Σοφία Κουρτίδου να δείχνει άλλο ένα της ταλέντο, την Demy να διαψεύδει τους κατακριτές της και πολλούς ηθοποιούς να δείχνουν πως μπορούν να ανταπεξέλθουν και στο απαιτητικό είδος του μιούζικαλ.
Αν Αργήσω Κοιμήσου (104/ Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Μίνως Θεοχάρης)
Σε αντίθεση με τις διασκευές αναγνωρισμένων μιούζικαλ, οι Μίνως Θεοχάρης και Κωνσταντίνος Ασπιώτης ανέβασαν ένα μιούζικαλ δωματίου σε κείμενο και στίχους του Άκη Δήμου και μουσική του Θέμη Καραμουρατίδη. Το «Αν Αργήσω Κοιμήσου» μιλάει για τον έρωτα από μια πλευρά πονεμένη, ρομαντική, νοσταλγική, μονόπλευρη που σε κάνει να νιώσεις, να παρασυρθείς, να αγαπήσεις ξανά την αγάπη. Το soundtrack της παράστασης κυκλοφόρησε και αγαπήθηκε από το θεατρικό κοινό, ενώ παρά την ασταμάτητη ζήτηση του κόσμου, η παράσταση δεν ανέβηκε για τρίτο κύκλο παραστάσεων. Η Αλεξάνδρα Αιδίνη, η Νάντια Κοντογεώργη, η Ελευθερία Μπενοβία, ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης, ο Μίνως Θεοχάρης και ο Χρήστος Γεωργαλής αποτέλεσαν την ψυχή του έργου και μας μετέφεραν αγάπη και τρυφερότητα μέσα από το καλογραμμένο και φρέσκο κείμενο του Άκη Δήμου. Μπορεί το «Αν Αργήσω Κοιμήσου» να μην ήταν μεγάλη παραγωγή, να μην διαφημίστηκε όσο τα προηγούμενα μιούζικαλ για τα οποία γράψαμε, αλλά ως μιούζικαλ δωματίου έχει το προνόμιο να έρχεται πιο κοντά στην ψυχή του κοινού και να δημιουργεί ένα προσωπικό δέσιμο που συντροφεύει τους θεατές του για πολύ καιρό μετά το κλείσιμο των κουρτινών. Κρατώντας το cd της παράστασης στα χέρια μου, σκέφτομαι και νομίζω ταυτίζομαι πολλούς θεατρόφιλους αναγνώστες μας, πόσο ωραία θα ήταν να κυκλοφορούσαν σε cd ή στο διαδίκτυο τα soundtrack των παραστάσεων μιούζικαλ που διασκευάζονται ή που δημιουργούν εγχώριοι καλλιτέχνες ώστε να μπαίνουν σε μεγαλύτερο βαθμό στα σπίτια των θεατών τους. Ωραία που θα ήταν να ακούμε την Τάνια Τρύπη να μας τραγουδά το «All That Jazz», την Αντιγόνη Ψυχράμη το «Without You» ή τον Ησαΐα Ματιάμπα το «One Song Glory»!
Δαίμονες (Παλλάς/ Σκηνοθεσία: Γιάννης Κακλέας)
Η πρώτη ροκ όπερα για τα ελληνικά δεδομένα, οι «Δαίμονες» του Νίκου Καρβέλα με πρωταγωνίστρια την Άννα Βίσση ανέβηκαν για πρώτη φορά το 1991 για δύο επιτυχημένες θεατρικές σεζόν, ενώ φέτος επανεμφανίστηκαν με διαφορετικό θίασο υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του μετρ των μεγάλων παραγωγών Γιάννη Κακλέα. Οι «Δαίμονες» μας μεταφέρουν στη μεσαιωνική Ευρώπη αλλά και στη σημερινή Νέα Υόρκη, κι όπως μαρτυρά ο τίτλος μιλούν για δαίμονες, οπαδούς του Σατανά, μαγεία, μετενσάρκωση και θέματα μεταφυσικού ενδιαφέροντος με γοητευτικό αποτέλεσμα. Για να είμαι ειλικρινής δεν έχω παρακολουθήσει την παράσταση καθώς έλειπα για σπουδές εκτός Αθηνών, αλλά έχοντας διαβάσει κριτικές και εμπιστευόμενος γνώμες φίλων πιστεύω στην καλλιτεχνική αξία του έργου. Όσοι δεν είδατε τους «Δαίμονες» θα έχετε ξανά την ευκαιρία το φθινόπωρο καθώς θα δώσει ένα μικρότερο δεύτερο κύκλο παραστάσεων.
Πέραν των παραστάσεων για τις οποίες γράψαμε ανέβηκαν τα τελευταία χρόνια και αρκετά μιούζικαλ δωματίου ή τσέπης όπως τα λένε που κέρδισαν την αγάπη του κόσμου με χαρακτηριστικό παράδειγμα την «Κατσαρίδα» των Κώστα Γάκη και Βασίλη Μαυρογεωργίου, ενώ καλλιτέχνες όπως η Μπέσσυ Μάλφα, η Νίνα Λοτσάρη, ο Μίνως Θεοχάρης, οι αδερφές Μαγγίρα και αρκετοί άλλοι δοκίμασαν το είδος του μιούζικαλ με διάφορα μουσικοθεατρικά εγχειρήματα.