Πάμε Θέατρο: «Τίρζα» του Άρνον Γκρούνμπεργκ | Είδαμε την παράσταση!

Η παράσταση είναι η θεατρική μεταφορά του βιβλίου «Τίρζα, η βασίλισσα του ήλιου» του Άρνον Γκρούνμπεργκ που κυκλοφόρησε το 2006 και μεταφράστηκε στα ελληνικά το 2010 από την Ινώ βαν Ντάικ-Μπαλτά (Εκδόσεις Καστανιώτη). Μετά το έργο «Χάρτινα Λουλούδια» όπου πρωταγωνιστούσαν ο Άρης Σερβετάλης και η Κατερίνα Λέχου. Αξίζει να σημειωθεί πως η Ελλάδα είναι η πρώτη χώρα που ανεβαίνει το έργο μετά την Ολλανδία, ενώ στην πρεμιέρα της παράστασης παρευρέθηκε ο Ολλανδός σκηνοθέτης Γιόχαν Ντούσμπεργκ, ο οποίος είχε κάνει τη θεατρική διασκευή του έργου και το σκηνοθέτησε στο πρώτο του ανέβασμα.

Η υπόθεση τοποθετείται στο σημερινό Άμστενταμ, όπου ο Γέργκεν Χομφέιστερ μεγαλώνει μόνος του τις δύο κόρες, Ίμπι και Τίρζα. Η γυναίκα του τον έχει εγκαταλείψει γιατί δεν ήταν ευχαριστημένη από την ερωτική τους σχέση. Ως αντίκτυπο της οικονομικής κρίσης περνάει σε διαθεσιμότητα μέχρι να πάρει σύνταξη. Η ζωή του μοιάζει φιλήσυχη, αρμονική, βολεμένη, μέχρι τη μέρα που η πολυαγαπημένη του κόρη, η Τίρζα του γνωρίσει τον σύντροφο της, που μοιάζει τρομακτικά πολύ με τον Μωχάμετ Άτα που ευθύνεται για την 11^η Σεπτεμβρίου και θα του ανακοινώσει πως θα ταξιδέψουν μαζί στην Αφρική.

Ο σκηνοθέτης της παράστασης Κώστας Φιλίππογλου σχεδίασε μια αξιοζήλευτη χορογραφία κι ένα έντονο παιχνίδι ανάμεσα στη βία, την ηδονή και τον τρόμο. Το έργο θεματολογικά κινείται ανάμεσα στην ενδοοικογενειακή βία, την παιδεραστία και την αρρωστημένη ηδονή από τη μία, και το επαγγελματικό, ερωτικό, κοινωνικό αδιέξοδο, την ανάγκη να διατηρήσουμε την οικογένεια μας ακέραιη και να βιώσουμε την κρίση αλώβητοι από την άλλη. Ο Κ. Φιλίππογλου δούλεψε ένα δύσκολο έργο με έναν μοναδικό τρόπο, κάνοντας τους χαρακτήρες να αναπνέουν όλοι μαζί σαν μια οντότητα, δίνοντας ένα αρμονικό σύνολο που θυμίζει χοροθέατρο. Οι ηθοποιοί δομούν κι αποδομούν το φυσικό χώρο της σκήνης με μια μαεστρική κινησιολογία που μεταφέρει άψογα τα συναισθήματα που περιγράφονται στο έργο. Υπάρχουν ορισμένες ρυθμικές αδυναμίες, οι οποίες θα ξεπεραστούν μέρα με τη μέρα καθώς η χορογραφία θα «ρέει» περισσότερο φυσικά.

Ο Στέλιος Μάινας δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας με τον ρόλο του πατέρα (Γέργκεν Χομφέιστερ), θέτοντας άλλη μια θεατρική επιτυχία στο βιογραφικό του. Ο Γέργκεν φαινομενικά είναι ένας συνηθισμένος ήρεμος άντρας, αφοσιωμένος στην οικογένειά του, όμως όσο εξελίσσεται η πλοκή βλέπουμε έναν πιο σκοτεινό άντρα που ξεπερνάει τα όρια. Αυτή η κλιμάκωση μεταφράζεται θεατρικά με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και οδηγείται οργανικά σε μια αξιοπρόσεκτη κορύφωση.

Η Άννα Μάσχα αποτελεί πλέον μια από τις πιο αγαπημένες πρωταγωνίστριες στον θεατρικό κόσμο. Παράλληλα, με την αναγκαία επανάληψη του «Mistero Buffo» που σκηνοθετεί ο Θωμάς Μοσχόπουλος στο Θησείον, η ηθοποιός υποδύεται τη γυναίκα του Γέργκεν με δυναμική. Ο ρόλος της έχει μεγάλη δυναμική, προκλητική παρουσία και πολλές συναισθηματικές εξάρσεις ακολουθώντας μια αντίστροφη ηθολογική πορεία από τον Γιέργκεν.

Η Ίρις Μάρα έχει πετύχει το δίχως άλλο να μπει περισσότερο στον ρόλο της και να τσαλακωθεί περισσότερο από τους υπόλοιπους συντελεστές της παράστασης. Αναδιπλώνει το κορμί της και μετατρέπεται σε μια μάζα συναισθημάτων και ψυχικών μεταπτώσεων που προκαλούν γοητεία και θαυμασμό στον θεατή. Υποδύεται την Ίμπι, κόρη του Γιέργκεν αλλά και το αινιγματικό κορίτσι που ικανοποιεί τις σεξουαλικές του ορμές.

Η Ηλιάνα Μαυρομάτη έχει τον κεντρικό ρόλο της Τίρζα, της μικρότερης κόρης του Γιέργκεν, στην οποία είναι προσκολλημένος. Ψυχαναλυτικά και θεατρολογικά εντοπίζουμε στον ρόλο της το «Σύνδρομο Ηλέκτρα», ενώ ο έρωτας της για τον σωσία του Μωχάμετ Άτα αποτελεί άλλο ένα τραγικό στοιχείο του ρόλου της που προοικονομεί την κατάληξη του έργου. Μετά την καλλιτεχνική κι εμπορική επιτυχία του «La Chunga» στο πλευρό της ομάδας Νάμα, η Ηλιάνα δίνει άλλη μια ξεχωριστή ερμηνεία σε έναν ρόλο πολύπλευρης σημασίας.

Συνολικά, η παράσταση «Τίρζα» έχει πολλά χαρακτηριστικά που κερδίζουν το θεατή όπως ένα εξαιρετικό έργο με ενδιαφέρουσα πλοκή, καλούς ερμηνευτές, έναν πεπειραμένο σκηνοθέτη, μα το σημαντικότερο κατά τη γνώμη του γράφοντος είναι η χορογραφική λειτουργία των ηθοποιών και η μεταβλητότητα της σκηνής και των ανθρωπίνων σωμάτων υπηρετώντας την μυθοπλαστική ροή. Ως θεατής, διατηρώ κάποιες ενστάσεις για την ένταση της μουσικής επένδυσης, αλλά έμεινα παραπάνω από ικανοποιημένος από το συνολικό αποτέλεσμα της παράστασης.

Συντελεστές της παράστασης:
Μετάφραση: Ινώ Βαν Ντάικ – Μπαλτά
Σκηνοθεσία: Κώστας Φιλίππογλου
Καλλιτεχνική συνεργασία: Φρόσω Κορρού
Σκηνικά – κοστούμια: Γιάννης Μετζικώφ
Μουσική: Lost Bodies
Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα
Βοηθός σκηνοθέτη: Μάρα Δαρμουσλή

Παίζουν: Στέλιος Μάινας, Άννα Μάσχα, Ηλιάνα Μαυρομάτη, Ίρις Μάρα, Γιώργης Ταμπουράκης, Τάσος Δημητρόπουλος

Η παράσταση παίζεται κάθε Κυριακή, Δευτέρα και Τρίτη στις 21:15 και κάθε Τετάρτη στις 18:15 στο Θέατρο Ιλίσια.