Πάμε Θέατρο: «Το Παγκάκι του Κανένα» | Είδαμε την παράσταση!

Πέντε χρόνια με το «Κίτρινο Σκυλί» ο Μισέλ Φάις υπογράφει το νέο του βιβλίο με τον υπότιτλο «Παραμιλητό της Αθήνας» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Η αγαπημένη ηθοποιός Αλεξία Καλτσίκη ανέλαβε να σκηνοθετήσει το συγκεκριμένο έργο με αφορμή το φεστιβάλ «Αθήνα… η Αθήνα σήμερα» που παρουσιάστηκε το φθινόπωρο. Στην ερμηνεία συναντούμε τους Άρη Αρμαγανίδη και Αντώνη Μυριαγκό, αναλαμβάνοντας ένα δαιδαλώδες έργο που σχολιάζει το πιο απλό που είναι συνάμα το πιο σύνθετο, τον άνθρωπο που βλέπουμε απέναντι μας, στο δρόμο, στην πόλη μας. Η παράσταση έκανε πρεμιέρα στο 104 τη Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου και θα παίζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:15 για 5 ακόμη εβδομάδες.

Ένα έργο για τους παρατηρητές και για τους παρατηρούμενους της καθημερινότητας μας. Μήπως έχουμε φτάσει σε ένα σημείο που παρατηρούμε τους ανθρώπους γύρω μας αλλά δεν αφήνουμε τους άλλους να μας παρατηρήσουν; Και δε μιλάω φυσικά για το φαινόμενο των social media που δε χρειάζεται να είσαι κοινωνιολόγος για να καταλάβεις πως έχει μεταλλάξει την ανθρώπινη επικοινωνία, αλλά για το πιο απλό και καθημερινό, την επικοινωνία μας με το άλλο. Ένας από τους δυο ήρωες του έργου, λέει χαρακτηριστικά σε ένα σημείο «Είτε θα σε παρατηρώ με κάθε πόρο του δέρματος μου είτε δε θα υπάρχεις για εμένα. Αν δε θέλω να παρατηρήσω κάποιον, ακόμη κι αν καίγεται δίπλα μου δε θα υπάρχει επειδή δεν το παρατηρώ». Η στιχομυθία κατατάσσει το έργο στις μαύρες κωμωδίες, αλλά η αλήθεια του ενάγει τον θεατή στη σφαίρα της φιλοσοφίας και σε μια πιο υπαρξιακή θεώρηση του εαυτού μας και του άλλου που στέκεται απέναντι μας.

Οι δύο αφανείς ήρωες του έργου παρατηρούν τους πάντες και τα πάντα και τα σχολιάζουν με χιούμορ και μια δόση κριτικής προς το τι συμβαίνει γύρω μας. Δείχνουν να μην αλληλεπιδρούν ούτε μεταξύ τους ούτε με το περιβάλλον τους, αλλά απλώς να δέχονται τα οπτικά ερεθίσματα σαν τροφή για σκέψη. Δεν συστήνονται μεταξύ τους, δεν έχουν ονόματα, δεν έχουν ιδιότητες, έχουν μόνο τα μάτια τους για να παρατηρούν και την ομιλία για να εκφράζουν αυτά που παρατηρούν. Οι άνθρωποι που παρατηρούν επίσης δεν έχουν (ή δεν ενδιαφέρουν να έχουν) ονόματα, παρά την εξωτερική τους όψη και τα χαρακτηριστικά τους όπως η κυρία με το κίτρινο φόρεμα, ο γκριζομάλλης, ο μαύρος, η κυρία με τα άσπρα μαλλιά.

Κυρίαρχο χαρακτηριστικό της αφήγησης είναι η φαντασία, τα χρώματα και η παρατήρηση. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον πως πέρα από μερικές φωτογραφίες από το προσωπικό υλικό του συγγραφέα (σε video του Νίκου Παχή), οι περιγραφές για την πόλη, δεν οπτικοποιούνται, αλλά ζωγραφίζονται στη φαντασία μας με μπόλικο χρώμα και χαρακτηριστικά στιγμιότυπα που τα ανασύρουμε από τον κόσμο των εμπειριών μας. Στο φωτογραφικό υλικό, ο συγγραφέας μάλλον προσπαθεί να παίξει και να ερεθίσει τη φαντασία μας, δίνοντας αιχμές για να κάνουμε μια διαδρομή στην ίριδα. Για παράδειγμα, όταν δείχνει τα μαύρα καλώδια ενός τρόλεϊ, συνειρμικά οπτικοποιούμε το κίτρινο χρώμα του οχήματος, ενώ όταν δείχνει το γαλάζιο ουρανό φέρνουμε στο νου μας τον ήλιο. Οι ήρωες δεν αλληλεπιδρούν, αλλά προσπαθούν να επιδράσουν πάνω στον άλλο χωρίς να τον αφήσουν να επιδράσει με τη σειρά του πάνω τους. Μοιάζει σαν ένα παιχνίδι μικρών παιδιών και ταυτόχρονα σαν ένα έρωτα μετ’ εμπόδιων.

Η Αλεξία Καλτσίκη σκηνοθετεί με αξιοθαύμαστη μαεστρία αυτό το «επικίνδυνο» έργο επιτρέποντας στη φαντασία του θεατή να καλπάσει συνειρμικά με την αφήγηση των δυο ηρώων. Κινεί τους δυο ηθοποιούς σαν μαριονέτες σε ένα παιχνίδι χωρίς παίκτες και χωρίς νικητές ή χαμένους, σε μια Αθήνα που είναι τελικά τόσο γνωστή όσο άγνωστη. Διακρίνει το χιούμορ του συγγραφέα και το μετουσιώνει σκηνικά με έναν πολύ λειτουργικό τρόπο που αναδεικνύει τις πτυχές των ηρώων και των κωμικότροπων καταστάσεων που περιγράφουν που μες την ελαφρότητα τους πηγάζουν από μια βαθιά υπαρξιακή θεώρηση των πραγμάτων. Η συμμετοχή της μέσω μιας φωνητικής παρουσίας την οποία δε βλέπουμε από τη μία μας επιτρέπει να φανταστούμε όπως θέλουμε το συνομιλητή των ηρώων κι από την άλλη γεννά την απορία αν υπάρχει πραγματικά κάποιος συνομιλητή ή αν απλώς κι αυτός υπάρχει στη φαντασία των ηρώων. Η περιστροφή των ηθοποιών και η συνεχή τους κίνηση δείχνει την αγωνία τους να συνυπάρξουν στην ίδια σκηνή, στο ίδιο παγκάκι, στο ίδιο οπτικό πεδίο, στην ίδια πόλη, στον ίδιο κόσμο.

Ερμηνευτικά, οι δυο ηθοποιοί με ιδιαίτερη ενέργεια προσπαθούν να μεταδώσουν στο μέγιστο την απαιτητική στιχομυθία και τις εικόνες του έργου, αεικίνητοι και πολυμήχανοι στην σκηνή του 104. Ο Αντώνης Μυριαγκός με έντονο το στοιχείο του χιούμορ και με μια έντονη κινησιολογία δίνει μια άμεση, καθαρή και δυνατή ερμηνεία, ενώ ο Άρης Αρμαγανίδης υφολογικά διαφέρει δίνοντας μια πιο καθημερινή φιγούρα, οξύθυμη και αυθεντική. Οι δυο τους συνθέτουν ένα πολύ ενδιαφέρον σκηνικό ντουέτο που διακρίνεται για την ισορροπία του και τη χημεία των δυο μονάδων.

Συνολικά, το έργο του Μισέλ Φάις αποτελεί για εμένα μια από τις πιο ενδιαφέρουσες προτάσεις της σύγχρονης ελληνικής δραματουργίας και συστήνει στο θεατρόφιλο κοινό ένα έργο που αναμένεται να γίνει ένα σύγχρονο κλασικό στα επόμενα χρόνια. Το «Παγκάκι του Κανένα» είναι υπόθεση όλων μας κι έχει να δώσει πολλά στοιχεία που θα ερεθίσουν τη φαντασία και την σκέψη του θεατή. Δεν πιστεύω πως το θέατρο είναι «για λίγους», απλώς μερικές φορές τείνουμε να αδικούμε έργα και παραστάσεις επειδή δεν έχουν διαφημιστεί ή δε μας τα έχουν συστήσει επαρκώς. Έχοντας δει μια ευρεία γκάμα έργων τη φετινή σεζόν, το «Παγκάκι του Κανένα» είναι ένα από τα λίγα έργα που τα ένιωσα τόσο τρομαχτικά κοντά μου και τόσο ορθά στοχευμένο στον άνθρωπο. Συγχαρητήρια στον συγγραφέα, την σκηνοθέτιδα, τους ηθοποιούς και τους λοιπούς συντελεστές της παράστασης. Δίνει αρκετή τροφή για σκέψη!

Συντελεστές της παράστασης:

Κείμενο: Μισέλ Φάις

Σκηνοθεσία: Αλεξία Καλτσίκη

Σκηνικά/κοστούμια:Εύα Γουλάκου

Μουσικός σχεδιασμός: Αλέξης Ρέτσης

Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα

Βίντεο (σε φωτό του συγγραφέα): Νίκος Παχής

Βοηθός σκηνοθέτη: Κλεοπάτρα Μάρκου

Φωτογραφίες παράστασης:Ηλίας Κοσίντας

Info:

Η παράσταση «Το Παγκάκι του Κανένα» σε σκηνοθεσία Α. Καλτσίκη παίζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:15 στο 104.