Πάμε Θέατρο: «Έτσι είναι (αν έτσι νομίζετε)» | Είδαμε την παράσταση!

Την Παρασκευή 21 Φεβρουαρίου η παράσταση «Έτσι είναι (αν έτσι νομίζετε)» έκανε πρεμιέρα στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού, με πρωταγωνιστές την Ξένια Καλογεροπούλου και το Μιχάλη Οικονόμου και τους Μαρία Κεχαγιόγλου, Έμιλυ Κολιανδρή, Θύμιο Κούκιο, Υβόννη Μαλτέζου, Κώστα Μπερικόπουλο, Ελίνα Ρίζου, Γιώργο Συμεωνίδη, Μιχάλη Κίμωνα, Σταυρούλα Σιάμου και Μηνά Χατζησάββα να κρατούν τους υπόλοιπους ρόλους. Η παρουσία του Δημήτρη Καραντζά από μόνη της αξίζει τον κόπο να επισκεφτεί κανείς το Εθνικό, αλλά όταν ακούς το όνομα Ξένια Καλογεροπούλου και τον Πιραντέλλο να μην έχεις σε εκτίμηση, μιλάμε σίγουρα για μια δουλεία άξια λόγου.

Ο Λουίτζι Πιραντέλλο έγραψε την φιλοσοφημένη φαρσοκωμωδία «Έτσι είναι (αν έτσι νομίζετε)» το 1916, στην οποία παρουσιάζει μια κοινή παρεξήγηση για να θίξει το θέμα της αλήθειας, που κάθε άλλο παρά μια και μοναδική είναι. Μυστήριο καλύπτει τη συμπεριφορά του κρατικού υπαλλήλου Πόνζα που έχει μετακομίσει με τη γυναίκα του και την πεθερά του σε μια άλλη πόλη, μετά από μια καταστροφή στον τόπο όπου εργαζόταν. Εντύπωση προκαλεί στον προϊστάμενο αλλά και στο περιβάλλον του –που ζει και αναπνέει για το κουτσομπολιό- ότι ο Πόνζα αναγκάζει τις δύο γυναίκες να ζουν χωριστά και τις απαγορεύει να συναντώνται μεταξύ τους. Όταν ο Πόνζα και η πεθερά του καλούνται για εξηγήσεις από τον προϊστάμενο και τον νομάρχη, οι απαντήσεις περιπλέκουν το μυστήριο, αφού ο καθένας έχει την δική του εκδοχή για την πραγματικότητα.

Όπως πολύ εύστοχα σχολιάζει ο Μάριος Πλωρίτης «Σε κάθε άνθρωπο υπάρχουν τρεις Γιάννηδες: ο Γιάννης όπως είναι ο Γιάννης, ο Γιάννης όπως νομίζει τον εαυτό του και ο Γιάννης όπως τον νομίζουν οι άλλοι» (Πρόσωπα του νεώτερου δράματος, 1982). Στο έργο του Πιραντέλλο, αυτός ακριβώς είναι ο προβληματισμός καθώς ψάχνουμε μαζί με τους ήρωες του έργου αν η αλήθεια της Φρόλλα συμπίπτει ή αναιρεί την αλήθεια του κυρίου Πόνζα. Και οι δυο τους λένε την αλήθεια τους και προσπαθούν να κερδίσουν την εύνοια των συνομιλητών τους, αλλά σύντομα ο ένας θα πρέπει να είναι ο τρελός κι ο άλλος ο «λογικός», και στήνεται ένα θέατρο του παραλόγου. Πέρα από την απολαυστική πλοκή του έργου, είναι εξίσου απολαυστική η σκέψη πίσω από αυτή την πλοκή, καθώς ότι δομείται τη μία στιγμή, αποδομείται την αμέσως επόμενη, για να δομηθεί ξανά τη μεθεπόμενη στιγμή αφήνοντας ένα ανοιχτό τέλος, που μπορεί να συμπληρωθεί από τον κάθε θεατή με διαφορετικό τρόπο.

Τώρα, όταν μιλάμε για την σκηνοθεσία του Δημήτρη Καραντζά, αυτή χαρακτηρίζεται από ένα πολύ χαρακτηριστικό χιούμορ που δίνει το στίγμα του σκηνοθέτη. Ο Καραντζάς καταφέρνει να μεταφράσει το σχήμα της φάρσας του Πιραντέλλο σε μια σκηνοθεσία που συνομιλεί μαζί του κάνοντας φάρσα μέσα στη φάρσα με υποκριτικές τεχνικές που ανανεώνουν το έργο και φέρνουν κάτι φρέσκο στην σκηνή του Εθνικού. Κυρίαρχο στοιχείο της σκηνοθεσίας του είναι η τοποθέτηση ενός δαπέδου πάνω στο οποίο εξελίσσεται η δράση και σταδιακά δομείται σκηνογραφικά από τους ηθοποιούς με έναν πολύ λειτουργικό τρόπο που είναι πολύ ενδιαφέρον οπτικά. Οι ηθοποιοί έχουν πολύ έντονες κωμικές ερμηνείες που φτάνουν τα όρια του γκροτέσκο και της φαρσοκωμωδίας, που μες την αφέλεια τους, στήνουν ένα μεγάλο φιλοσοφικό διάλογο περί της μίας και μοναδικής αλήθειας, κατευθυνόμενο από τον Κώστα Μπερικόπουλο.

Στην σκηνοθεσία συναντούμε ένα μεγάλο αριθμό ευρημάτων όπως το μεταβαλλόμενο σκηνικό, την μεταφερόμενη πόρτα, διάφορες ερμηνευτικές τεχνικές, το στήσιμο των ηρώων στο φόντο της σκηνής και τη πολύ δυνατή αλληλεπίδραση των ηθοποιών. Η Μαρία Κεχαγιόγλου δίνει ένα πολύ μεγάλο κωμικό ταλέντο που δε μας ήταν γνωστό μέχρι τώρα, η Έμιλυ Κολιανδρή αποτελεί σίγουρα τη μεγάλη έκπληξη της διανομής ξεχωρίζοντας για την κωμική περσόνα που χτίζει, η Ξένια Καλογεροπούλου για άλλη μια φορά γοητεύει με το ειλικρινές της ταλέντο που κάθε χρονιά γίνεται και πιο πηγαίο, ο Μιχάλης Οικόνομου δίνει μια πολύ γοητευτική ερμηνεία, ο Θύμιος Κούκιος χαρίζει άφθονες στιγμές γέλιου, ενώ ο Κώστας Μπερικόπουλος καρπώνεται τον ρόλο του Λαμπέρτο που κατευθύνει την φιλοσοφία του έργου κρατώντας τις ισορροπίες. Ο κάθε ηθοποιός στήνει μια κωμική περσόνα άλλοτε κωμική άλλοτε κωμικοτραγική και όλοι μαζί στήνουν έναν πλούσιο καμβά που σου χαρίζει το γέλιο εκεί που δεν το περιμένεις, αλλά δεν ξεχνά στιγμή τον προβληματισμό του Πιραντέλλο.

Για εμένα, αυτό που στήνεται πάνω στην σκηνή είναι πολύ πιο ενδιαφέρον από το ίδιο έργο κι αυτό είναι μια νίκη του σκηνοθέτη, των ηθοποιών και των λοιπών συντελεστών. Τα σκηνικά της Ελένης Μανωλοπούλου είναι σίγουρα κάτι που μένει στο θεατή κυρίως για τον τρόπο που λειτουργούν, τα κοστούμια της Ιωάννας Τσάμη είναι περίτεχνα και ταιριάζουν εξαιρετικά με την εποχή του έργου, η Σταυρούλα Σιάμου έχει δημιουργήσει μια πολύ εμπνευσμένη κινησιολογία που υπηρετεί την φάρσα του Πιραντέλλο, ενώ πολύ καλή δουλειά έχει γίνει και στη μετάφραση και δραματουργία του έργου από την Ξένια Καλογεροπούλου και την Κατερίνα Κωνσταντινάκου.

Το συνολικό αποτέλεσμα της παράστασης έχει σίγουρα σκηνικό ενδιαφέρον και δεν αδικεί στο ελάχιστο την επιλογή του έργου από τον καλλιτεχνικό διευθυντή και τον σκηνοθέτη κι έχει γίνει ομολογουμένως μια φιλότιμη προσπάθεια από όλους τους συντελεστές της παράστασης. Το «Έτσι είναι (αν έτσι νομίζετε)» συνδυάζει το λαοφιλές είδος της κωμωδίας, με μια βαθιά αλήθεια για τη θεατρική πράξη και η συγκεκριμένη παράσταση σεβόμενη την σκέψη του συγγραφέα δημιουργεί κάτι νέο μη στερούμενη των φαρσικών στιγμιότυπων του έργου, αλλά με μια αξιοζήλευτη σοβαρότητα και μαεστρία.

Συντελεστές της παράστασης:

Μετάφραση Ξένια Καλογεροπούλου

Σκηνοθεσία Δημήτρης Καραντζάς

Σκηνικά Ελένη Μανωλοπούλου

Κοστούμια Ιωάννα Τσάμη

Κίνηση Σταυρούλα Σιάμου

Μουσική Κορνήλιος Σελαμσής

Φωτισμοί Αλέκος Αναστασίου

Συνεργασία στη δραματουργία Κατερίνα Κωνσταντινάκου

Βοηθός σκηνογράφου Τίνα Τζόκα

Βοηθός σκηνοθέτη Θεοδώρα Καπράλου

Info:

Η παράσταση «Έτσι είναι (αν έτσι νομίζετε)» παίζεται από Τετάρτη έως Κυριακή στην Κεντρική Σκηνή του Τσίλλερ μέχρι τις 13 Απριλίου.