Βιογραφία | Γιώργος Νταλάρας
Τον Οκτώβριο του 2006 ανακηρύχθηκε Πρεσβευτής Καλής Θέλησης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες… Γεννήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 1949 στον Πειραιά και κατάγεται από οικογένεια μουσικών…
O πατέρας του, Λουκάς Νταράλας ήταν επίσης τραγουδιστής και συνθέτης στο χώρο της ρεμπέτικης μουσικής. Οι πρώτες του μνήμες είναι στενά δεμένες με τις βασικές μορφές της ελληνικής μουσικής, το δημοτικό, το σμυρναίικο, το ρεμπέτικο και το λαϊκό τραγούδι. Τα είδη αυτά τον επηρέασαν βαθιά ως καλλιτέχνη και τα τραγούδησε εκτενώς στις συναυλίες και στους δίσκους του.
Στην 44ετή καριέρα του, έχει τραγουδήσει και άλλα πολλά είδη τραγουδιού όπως βυζαντινούς ύμνους, λυρικά, σύγχρονα έντεχνα, λάτιν, όπερα, συμφωνικά έργα, ροκ, ποπ κ.α. Έχει πραγματοποιήσει συνεργασίες με τους περισσότερους από τους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες και τραγουδιστές….
Η καριέρα του:
Ξεκίνησε το 1965 σε ηλικία 16 χρονών, παίζοντας κιθάρα και τραγουδώντας στο πάλκο “Στου Στελλάκη”, με τον βετεράνο Στέλιο Περπινιάδη και τον γιο του Βαγγέλη στο Χαϊδάρι! Ο Βαγγέλης Περπινιάδης, φίλος του πατέρα του Γ. Νταλάρα, προσπάθησε να τον βοηθήσει να μπει στην δισκογραφία. Του έγραψε 2 τραγούδια και του πρότεινε να τα ηχογραφήσουν σ’ ένα στούντιο στα Εξάρχεια. Ο 17χρονος Γ.Νταλάρας καθώς πηγαίνει στο στούντιο την ημέρα που θα ηχογραφούσαν τα τραγούδια, δύο άρματα μάχης είχαν σταθμεύσει προς το μέρος της Στουρνάρη.
Προς την άλλη κατεύθυνση επικρατούσε η ίδια εικόνα. Ήταν Παρασκευή 21 Απριλίου 1967, η ημέρα που η στρατιωτική χούντα κατέλαβε την εξουσία, γεμίζοντας το κέντρο της Αθήνας με τανκς. Έτσι λοιπόν, δεν κατάφερε να πάει στο στούντιο. Η ηχογράφηση ματαιώθηκε και δεν γράφτηκαν ποτέ αυτά τα τραγούδια. Από την αυτοβιογραφία του Βαγγέλη Περπινιάδη μαθαίνουμε ότι αυτά τα 2 τραγούδια ήταν το “Μπροστά στα σκαλοπάτια σου” ένα κανταδορίστικο χασάπικο και το “Πάντα σε φίλους πίστευα” ένα ζεϊμπέκικο. 5 μήνες αργότερα, ηχογραφεί το πρώτο του τραγούδι από την εταιρία “Αυλός” του Γ. Περγαντή.
Η “Προσμονή” σε μουσική του Βασίλη Αρχιτεκτονίδη και σε στίχους Παναγιώτη Καλαποθαράκου ηχογραφήθηκε το 1967 σε ένα μικρό στούντιο στην οδό Μασσαλίας που είναι πάροδος της Σόλωνος.
Το τραγούδι αυτό κυκλοφόρησε σε δίσκο 45 στροφών αλλά κόπηκε αμέσως και όχι τυχαία, από την λογοκρισία των συνταγματαρχών. Οι στίχοι ήταν καθαρά πολιτικοί: “Πότε η καμπάνα του λαού / του γερο Μακρυγιάννη / λεύτερο χώμα κι ουρανό / για όλους θα σημάνει”. Όπως έχει παραδεχτεί και ο ίδιος, το όνομα του πατέρα του διευκόλυνε σημαντικά τα πρώτα του βήματα και του άνοιξε πόρτες.
Άρχισε να εμφανίζεται σε διάφορα λαϊκά μαγαζιά παίζοντας κιθάρα και τραγουδώντας με ονόματα όπως με την Καίτη Γκρέυ, τον Νίκο Καλλέργη και άλλους. Λίγο αργότερα, ο Σπύρος Ζαγοραίος, αδελφικός φίλος του πατέρα του, καλεί το Μάκη Μάτσα στο μαγαζί του στην Πλάκα για να ακούσει τον Νταλάρα. Ο Μάτσας ενθουσιάζεται και ο Γιώργος υπογράφει, τη ίδια εβδομάδα, το 1ο του συμβόλαιο συνεργασίας στην “ΜΙΝΟΣ”. Ένα συμβόλαιο και μία συνεργασία που κράτησε από το 1968 έως το 2005!
Το 1969, μετά από κάποιες συμμετοχές σε δίσκους με τραγούδια των Λοΐζου, Μητσάκη κ.α. ηχογραφεί τον πρώτο προσωπικό του δίσκο με τραγούδια των Σταύρου Κουγιουμτζή, Λουκιανού Κηλαηδόνη, Γρηγόρη Φούντα, Γιώργου Μητσάκη σε στίχους Κουγιουμτζή, Άκου Δασκαλόπουλου, Δημήτρη Ιατρόπουλου και Κώστα Βίρβου.
Οι μεγαλύτερες επιτυχίες του 1ου δίσκου, τον οποίο ηχογράφησε σε ηλικία 20 χρόνων, ήταν το “Που’ ναι τα χρόνια” και το “Ο ουρανός φεύγει βαρύς” τα οποία ακούγονται μέχρι σήμερα. Αμέσως μετά την κυκλοφορία του πρώτου αυτού δίσκου συνεργάστηκε, με την ήδη καταξιωμένη τότε Μαρινέλλα, στο “Στορκ” για 3 χρόνια! Με αυτό τον τρόπο η Μαρινέλλα σύστησε στο κοινό τον Γ.Νταλάρα.
Το 1970 κυκλοφόρησε ο δίσκος “Να΄τανε το 21”, εξολοκλήρου με τραγούδια του Σταύρου Κουγιουμτζή. Απο αυτόν τον δίσκο ξεχώρισαν κομμάτια όπως το “Νά΄τανε το 21”, “Αν δεις στον ύπνο σου ερημιά”, “Μ’εκοψαν, με χώρισαν στα δυό” και “Κάπου νυχτώνει”…
http://www.youtube.com/watch?v=RTrgBVDvB3k http://www.youtube.com/watch?v=UO7mS9D62cY http://www.youtube.com/watch?v=lftEVAu7H0o http://www.youtube.com/watch?v=b8KObzEx0zQ
Ακολούθησε η συνεργασία με τον Μάνο Λοΐζο, που μεταξύ άλλων απέδωσε τραγούδια όπως το “Αχ χελιδόνι μου”, το “Έχω ένα καφενέ”, το “Πάνε να πεις”, το “Μάνα δεν φυτέψαμε”, το “Δέκα παλικάρια”, όλα σε στίχους του Λευτέρη Παπαδόπουλου.
http://www.youtube.com/watch?v=iaUEveNbRJc http://www.youtube.com/watch?v=ijmgvxY8Ur8 http://www.youtube.com/watch?v=iWD3Q_0Xe3s http://www.youtube.com/watch?v=u13PkOIbSzo
Μακρά υπήρξε επίσης και η συνεργασία του με τον Απόστολο Καλδάρα. Χαρακτηριστικά δείγματα της δουλειάς τους είναι οι δίσκοι “Μικρά Ασία” που κυκλοφόρησε τον Αύγουστο του 1972 και ο “Βυζαντινός Εσπερινός” το 1973, στους οποίους συμμετείχε και η Χάρις Αλεξίου, αλλά και μερικά σκόρπια λαϊκά τραγούδια όπως η “Φαντασία” και το “Αχ ο μπαγλαμάς”.
http://www.youtube.com/watch?v=ygpeeIjwy_0 http://www.youtube.com/watch?v=kFusv6SdnxQ
Η κυκλοφορία του δίσκου “Μικρά Ασία” συνέπεσε με την επέτειο των 50 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή.
Η ηχογράφηση των “Λιανοτράγουδων της πικρής πατρίδας” του Μίκη Θεοδωράκη και του Γιάννη Ρίτσου, με λαϊκή ενορχήστρωση, σφραγίζουν την επιστροφή στη Δημοκρατία (1974). Τραγούδια σταθμοί όπως “Τη ρωμιοσύνη μην την κλαις”, “Εδώ το φως”, “Κουβέντα με ένα λουλούδι”, “Το κυκλάμινο”, “Καρτέρεμα” κ.α. Τα “Λιανοτράγουδα” ηχογραφήθηκαν στην Αθήνα κρυφά (λόγω της δικτατορίας) με τον Γιώργο Νταλάρα και την Άννα Βίσση, που τότε έκανε την πρώτη της εμφάνιση.
http://www.youtube.com/watch?v=noYNcSW-9Tc http://www.youtube.com/watch?v=r8hliBm-TSc http://www.youtube.com/watch?v=hIxDmqpQaIc
Δύο χρόνια μετά, το 1976, ηχογραφούν δύο τραγούδια, “Κόκκινο τριαντάφυλλο” και “Εκείνος ήταν μόνος” στην μνήμη του Αλέκου Παναγούλη.
http://www.youtube.com/watch?v=3LKsOHPAYuY http://www.youtube.com/watch?v=d-1Rpen3774
Τα τραγούδια αυτά κυκλοφόρησαν σε δισκάκι 45 στροφών, αλλά αργότερα συμπεριληφθήκαν και σε μεγάλους δίσκους. Η δεκαετία του 1980 είναι δεκαετία των συναυλιών. Ο Γιώργος Νταλάρας βάζει το ελληνικό τραγούδι στα θέατρα της Ελλάδας και όλου του κόσμου. Το 1983 γεμίζει το Ολυμπιακό Στάδιο 2 συνεχόμενες φορές με τα εισιτήρια να εξαντλούνται πέντε μέρες νωρίτερα!
Πραγματοποιεί περιοδείες σε όλο τον κόσμο παίζοντας σε κορυφαίους καλλιτεχνικούς χώρους (θέατρο Olympia στο Παρίσι) και συμμετέχει σε πολλά διεθνή φεστιβάλ, όπως στην Κούβα (1981), στο Europalia Festival των Βριξελών (1982), στο Peace Festival της Βιέννης (1983), στο Youth Festival της Μόσχας (1985), στη συναυλία της Διεθνούς Αμνηστίας στην Αθήνα (1988)….!
ο 1994 παρουσιάζει στο Μέγαρο Μουσικής την ιστορία του ελληνικού τραγουδιού μέσω της παράστασης “Και με φως και με θάνατον ακαταπαύστως” σε σκηνοθεσία του Κώστα Γαβρά. Το 1996 και για 3 χρόνια, επιστρέφει σε χώρο με ποτό, στην Ιερά Οδό, όπου εμφανίζεται κατά σειρά με τους Πυξ Λαξ, Ελένη Τσαλιγοπούλου, Μάριο Φραγκούλη, Γκόραν Μπρέγκοβιτς καθώς και με συγκροτήματα όπως οι Συνήθεις Ύποπτοι, οι Ποδηλάτες και τα Υπόγεια Ρεύματα.
Είναι αξιοσημείωτη η συνεργασία του κατά τη διάρκεια της καριέρας του μόνο με μια δισκογραφική εταιρεία, τη Minos και μετέπειτα Minos – EMI. Φυσικά, συμμετοχές έχουν γίνει και σε άλλες εταιρείες. Ο Νταλάρας είναι πρωτοπόρος σε πολλά από τα μουσικά πράγματα της Ελλάδας.
Έφερε σε επαφή το ελληνικό κοινό με μορφές τραγουδιού που είχαν παραμεληθεί από τους σύγχρονους ερμηνευτές (ρεμπέτικο) ενώ έκανε και άλλα ανοίγματα, όπως ο δίσκος με τα Latin. Ασχολήθηκε με όλα τα άξια λόγου ελληνικά είδη τραγουδιού, ακόμη και με τα παραδοσιακά. Μάλιστα συμμετείχε, με θαυμάσιες επιδόσεις, στο δίσκο “Τα αηδόνια της ανατολής”, του μεγάλου Εβρίτη (γεια σου πατρίδα) αοιδού της δημοτικής μας παράδοσης Χρόνη Αηδονίδη, ερμηνεύοντας ορισμένα καταπληκτικά δημοτικά τραγούδια της Θράκης και Μικράς Ασίας.
Οι επιδόσεις του σε όλα τα είδη που τραγούδησε δεν μπορεί να είναι το ίδιο επιτυχείς, ωστόσο αυτό απέχει πολύ από την προκατάληψη και την άρνηση που επικρατούν απέναντι σε όλα αυτά που έχει τραγουδήσει!
http://www.youtube.com/watch?v=6IfBQID00XU http://www.youtube.com/watch?v=LlkofBtlKD8
Δισκογραφία:
Γιώργος Νταλάρας (1969)
Να’τανε το 21′(1970)
Ο Γ.Νταλάρας τραγουδά Απόστολο Καλδάρα (1971)
Ο μέτοικος (1971)
Μικρά Ασία (1972)
Ηλιοσκόπιο(1973)
Βυζαντινός Εσπερινός (1973)
18 Λιανοτράγουδα της μικρής πατρίδας (1974)
Μικρές Πολιτείες (1974)
Στα ψηλά τα παραθύρια (1975)
50 χρόνια ρεμπέτικο τραγούδι (1975)
Τα τραγούδια μας (1976)
Οι Μάηδες οι ήλιοι μου (1978)
Σεργιάνι στον κόσμο (1979)
Τα ρεμπέτικα της Κατοχής (1980)
Ραντάρ (1981)
Θέλω να τα πω (1982)
Τα τραγούδια μου (1983)
Ο τραγουδιστής (1983)
Καλημέρα Κυρία Λυδία (1984)
Άπονα μάτια (1985)
Ζωντανός στο Περοκέ (1986)
Τρελοί και άγγελοι (1986)
Ζωντανές ηχογραφήσεις (1987)
Latin (1987)
Σταύρος Ξαρχάκος-Συναυλία (1988)
Το ελληνικό πρόσωπο του Γιώργου Νταλάρα (1988)
Το Άξιον Εστί (1988)
Misa Criolla (1989)
Μη μιλάς κινδυνεύει η Ελλάς (1989)
Ζωντανή ηχογράφηση στο Αττικόν (1991)
Ες Γην εναλίαν Κυπρον (1991)
Τα κατά Μάρκον (1991)
Υπάρχει λόγος (1992)
Συγνώμη για την άμυνα (1992)
Βαμμένα κόκκινα μαλλιά (1993)
Για τα τραγούδια κι εγώ φταίω (1993)
Των αθανάτων (1994)
Καλώς τους! (1994)
Αφιέρωμα στο Μίκη Θεοδωράκη (1995)
Μεθυσμένα τραγούδια (1996)
Νυχτερινός περίπατος στην Ιερά Οδό (1996)
Ζωντανή ηχογράφηση στην Ιερά Οδό (1997)
Θεσσαλονίκη-Γιάννενα με δυο παπούτσια πάνινα (1997)
Ύμνοι αγγέλων σε ρυθμούς ανθρώπων (1998)
Γ.Νταλάρας & Μ.Φραγκούλης στην Ιερά Οδό (1998)
Φωνή Πατρίδας (1988)
Live & Unplugged (1998)
Ζωντανή ηχογράφηση στην Ιερά Οδό II (1998)
George Dalaras & The Israel Philarmonic Orchestra (1999)
Θα’ ρθω να σε βρω [cd single] (2000)
Ό,τι κι αν πω δε σε ξεχνώ [cd single] (2001)
Η άσφαλτος που τρέχει (2001)
Από Καρδιάς-Ζωντανή ηχογράφηση στον Ζυγό (2002)
Γ.Νταλάρας & Emma Shapplin- Ζωντανή ηχογράφηση στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού (2003)
Γ.Νταλάρας & Μαρινέλλα- Μαζί (2003)
Αφιέρωμα στο Μάρκο Βαμβακάρη (2003)
Αφιέρωμα στο Βασίλη Τσιτσάνη (2004)
Στα τραγούδια που σου γράφω (2004)
Όχι δεν είμαι χίμαιρα [cd single] (2005)
Μεσόγειος -30ος-40ος Παράλληλος (2005)
Έρημα χωριά (2006)
Ρωμιοσύνη- Άξιον Εστί (2006)
Αχ χελιδόνι μου- Ο Γιώργος Νταλάρας τραγουδάει Μάνο Λοίζο (2007)
Με το’ να πόδι στ’ άστρα (2007)
Τραγούδια με ουσίες- Ζωντανή ηχογράφηση στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού (2008)
Θα πιω απόψε το φεγγάρι: Αφιέρωμα στο Λευτέρη Παπαδόπουλο (2008)
Το φίλτρο – Deluxe Edition (2008)
Σαν τραγούδι μαγεμένο- Αναφορά στο ρεμπέτικο (2009)
Γι’ αυτό υπάρχουνε οι φίλοι (2009)
Ο Γιώργος Νταλάρας τραγουδάει Σταύρο Κουγιουμτζή (2010)
Πηγές:
Επιμέλεια-Προσαρμογή: Χριστίνα Κωσταβάρα