Συνέντευξη: Μαντώ
Θέλω να συνεχίσω τη δισκογραφία μέχρι να κλείσω τα μάτια μου. Είναι κάτι που το λατρεύω, το αγαπώ και δεν θα το σταματήσω ποτέ. Το να κάνω CD, να μπαίνω στο στούντιο, το να γράφω και να τραγουδώ καινούργια τραγούδια, είναι για μένα η ίδια μου η ζωή.
Μαντώ, θα θέλαμε να μας πεις μερικά λόγια για το νέο σου άλμπουμ.
Μ: Το νέο μου άλμπουμ, με τίτλο «Perfection», κυκλοφόρησε στα δισκοπωλεία πριν από μία εβδομάδα και είναι σε ύφος pop-rock. Κατά κάποιο τρόπο είναι η συνέχεια του προηγούμενου, του «Μαντώ II», με το οποίο δημιουργήσαμε μία καινούρια δική μου πορεία, σαν απαρχή του δεύτερου κύκλου της καριέρας μου. Πρόκειται για μία πολύ σύγχρονη δουλειά, πολύ σημερινή, με πολύ καλό ήχο και μοντέρνα παραγωγή, με τους παραγωγούς και συνθέτες με τους οποίους συνεργάζομαι τα τελευταία χρόνια, τους Πήγασος, δηλαδή τον Αντώνη και τον Δημήτρη, οι οποίοι έχουν ζήσει στην Αμερική -όπως κι εγώ- κι έχουμε κοινά βιώματα, κοινά ακούσματα, και ταιριάζουμε πάρα πολύ σαν μουσικοί γι’ αυτό και βγαίνει αυτό το αποτέλεσμα.
Όλα τα τραγούδια τα έγραψαν οι Πήγασος;
Μ: Τα περισσότερα ναι. Κάποια τα γράψαμε μαζί, γιατί κι εγώ γράφω τραγούδια, ενώ στίχους έγραψε και η Cosmina Furcchi Gliatas, η Αγγελική Μακρινιώτη και η Margaret Harris.
Και γιατί σε κάποια τραγούδια αναφέρονται ως δημιουργοί οι Πήγασος και σε άλλα οι Dimitris, Antonis ενώ είναι οι ίδιοι;
Μ: Άμα σου πω ότι αυτό δεν το ‘χω καταλάβει ούτε εγώ! (γέλια)
Στο CD υπάρχουν και ελληνόφωνα και αγγλόφωνα τραγούδια…
Μ: Όπως και στο προηγούμενο. Γι’ αυτό λέω ότι αυτή η δουλειά είναι σαν συνέχεια του προηγούμενου. Στο προηγούμενο είχαμε δύο αγγλόφωνα και σ’ αυτό έχουμε τρία αγγλόφωνα, ένα ιταλικό κι όλα τ’ άλλα ελληνικά.
Για ποιο λόγο δεν κάνατε ένα δίσκο εξ ολοκλήρου ελληνικό ή αγγλόφωνο; Δεν υπήρχαν τραγούδια ή έγινε συνειδητά;
Μ: Ακολουθούμε την εποχή. Στην Ελλάδα ακούμε απ’ όλα. Και ελληνικά και αγγλικά. Κι επιπλέον, η χώρα μας κατοικείται πια κι από πολλούς ξένους.
Οι Πήγασος γράφουνε κομμάτια ακριβώς για τη φωνή μου κι όταν ακούω τα τραγούδια τους νιώθω σαν να τα ‘χω γράψει εγώ.
Η πρώτη σου δισκογραφική δουλειά ήταν το αγγλόφωνο «Fill Me Up» το 1985. Πόσο μακριά είναι η διαδρομή από το «Fill Me Up» μέχρι το «Perfection»;
Μ: Back to my roots, που λένε… Να σου πω την αλήθεια, εμένα μου φαίνεται σαν να ‘τανε χθες. Δεν καταλαβαίνεις πόσο εύκολα περνάει ο χρόνος. Ειδικά αν η ζωή σου είναι γεμάτη και κάνεις πολλά πράγματα και βάζεις πάντα στόχους και τους κυνηγάς, τότε ο χρόνος κυλάει ακόμα πιο γρήγορα. Όταν δεν βάζεις στόχους και όταν δεν έχεις τι να κάνεις, τότε λες «ουφ, ακόμα να περάσει η ώρα;». Το «Fill Me Up» ήταν πράγματι η αφετηρία μου κι ήταν μία περίφημη συνεργασία που είχα με τον Κώστα Χαριτοδιπλωμένο και τον Βασίλη Δερτιλή. Και τώρα μαζί με τους Πήγασος κάνουμε αγγλόφωνα τραγούδια, σ’ ένα άλμπουμ που νομίζω ότι χαρακτηρίζει 100% την εποχή μας.
Πώς ξεκίνησε η ιδέα της συνεργασίας με τους Πήγασος;
Μ: Οι δρόμοι μας συναντήθηκαν πριν από περίπου 3 χρόνια κι ήταν ιδέα του Βίκτωρα Πολυδώρου, που είναι παραγωγός και διευθυντής της Polymusic. Εγώ αμέσως δέχτηκα γιατί είχα ακούσει τη μουσική που γράφουνε, μου άρεσε ο ήχος τους κι έχουν φοβερό ταλέντο. Ήξερα ότι κι εκείνοι είχανε ζήσει πολλά χρόνια στην Αμερική, όπου κάνανε δισκογραφία ως Replete Brothers παίζοντας country rock, και τους επέλεξα γιατί ήξερα ότι θα είχαμε πολύ καλή χημεία λόγω των κοινών βιωμάτων. Και όντως έτσι εξελίχθηκε η συνεργασία μας. Οι Πήγασος γράφουνε κομμάτια ακριβώς για τη φωνή μου κι όταν ακούω τα τραγούδια τους νιώθω σαν να τα ‘χω γράψει εγώ. Επιπλέον μου αρέσει ο ήχος τους, στον οποίο δίνω ιδιαίτερη σημασία, γιατί είναι πολύ καθαρός και επαγγελματικός και μπορεί να σταθεί διεθνώς.
Τα παιδιά σου ακούνε τα τραγούδια σου;
Μ: Ναι! Και μου λένε και τις προτιμήσεις τους. Από το καινούργιο άλμπουμ τούς αρέσει το «Θα Σε Περιμένω». Το ακούνε από το πρωί ως το βράδυ! Έχουνε αποφασίσει ποιο κομμάτι είναι το hit! (γέλια)
Σ’ ενοχλεί αν ακούνε συνέχεια τραγούδι άλλης τραγουδίστριας;
Μ: Η αλήθεια είναι ότι μερικές φορές ακούνε κάποια πράγματα τα οποία μ’ εκνευρίζουνε. Αλλά τα δικαιολογώ λόγω ηλικίας. Περνάνε το στάδιο της ηλικίας που ακούνε ό,τι ακούνε όλοι. Δεν το παρεξηγώ αυτό, αλίμονο.
Για να βγάλεις χρήματα από ένα CD πρέπει να πουλήσεις 200.000-300.000 αντίτυπα. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν πλέον τέτοια νούμερα…
Υπάρχει κάποιο σχέδιο για εμφανίσεις φέτος;
Μ: Γενικότερα δεν κάνω πολλές εμφανίσεις γιατί έχει αλλάξει η μορφή της νύχτας, αν κι εγώ ποτέ δεν ήμουνα της νύχτας καθότι δούλευα σε χώρους όπου κάναμε πιο θεατρικό και ποιοτικό πρόγραμμα. Κρατούσα το πρώτο μέρος και μετά ήτανε κάποιος πιο λαϊκός καλλιτέχνης. Τώρα πια δεν υφίσταται αυτό καθώς οι χώροι διασκέδασης είναι πλέον αμιγώς λαϊκοί ή είναι μουσικές σκηνές με ύφος διαφορετικό από το δικό μου. Χώρια βέβαια ότι εμείς οι γυναίκες έχουμε κι άλλες υποχρεώσεις…
Δεδομένου ότι οι πωλήσεις δίσκων είναι εξαιρετικά χαμηλές, μήπως ο καλλιτέχνης αναγκάζεται να τραγουδήσει τη νύχτα ασχέτως αν θέλει ή δεν θέλει;
Μ: Δυστυχώς η εποχή δεν ευνοεί ούτε γι’ αυτό. Δεν βγαίνουν πια χρήματα από το τραγούδι. Αυτό υπήρχε μια εποχή παλιότερη. Σήμερα δυστυχώς δεν υφίσταται πια αυτό. Δεν είναι θέμα επιλογής. Όμως, και πάλι, απ’ τα CD ποτέ δεν έβγαιναν χρήματα. Αυτά έβγαιναν από τη νυχτερινή εργασία κι από τις συναυλίες. Για να βγάλεις χρήματα από ένα CD πρέπει να πουλήσεις 200.000-300.000 αντίτυπα. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν πλέον τέτοια νούμερα, μόνο στο εξωτερικό. Έχει αλλάξει πολύ το σκηνικό και το θέμα είναι ότι μπορείς να μειώσεις τις αποδοχές σου αλλά καταλήγεις να μην παίρνεις τίποτα, όχι απλά λιγότερα. Η εποχή είναι ακατάλληλη για ζωντανές εμφανίσεις. Τη δεκαετία του 1990 και μέχρι το 2001 δούλευα ανελλιπώς. Δεν έχασα ούτε μία σαιζόν. Όταν έγινα μητέρα δούλευα πιο επιλεκτικά, έκανα δηλαδή κάποιες εμφανίσεις αλλά πιο αραιά. Αλλά αυτό συνέπεσε και με την εποχή. Ούτως ή άλλως θα αραίωναν οι εμφανίσεις μου. Τα μαγαζιά δεν ανοίγουν πλέον πενθήμερα ή και εξαήμερα όπως όταν δούλευα εγώ. Δουλεύουνε μία Παρασκευή κι ένα Σάββατο, και πολλές φορές μόνο ένα Σάββατο, οπότε εκ των πραγμάτων θα αραίωναν οι εμφανίσεις μου.
Πώς βιώνεις την κρίση ως καλλιτέχνης και ως άνθρωπος;
Μ: Κατ’ αρχήν η κρίση δεν είναι ελληνική, είναι παγκόσμια. Μιλάμε για μία νέα τάξη πραγμάτων, τη λεγόμενη New World Order, κατά την οποία όλος ο πλανήτης οδεύει σε μία παγκοσμιοποίηση των πάντων. Ένα παγκόσμιο κοινό νόμισμα, ένα παγκόσμιο κράτος χωρίς σύνορα και μ’ έναν παγκόσμιο ηγέτη. Νομίζω ότι προς τα κει πάμε κι αυτός είναι ο λόγος που γίνονται όλα αυτά. Κάποια στιγμή πιστεύω ότι θα καταρρεύσει και το ευρώ και το δολάριο και όλα τα εθνικά νομίσματα, και θα υπάρχει ένα κοινό νόμισμα και βέβαια ως συνήθως αυτοί που δεινοπαθούν είναι οι μικρομεσαίοι. Όπως πάντα. Οι πλούσιοι και οι κεφαλαιούχοι δεν φαίνεται να έπαθαν κάτι από την κρίση. Κι αυτό είναι το δυσάρεστο. Ο κόσμος περνάει πάρα πολύ δύσκολα. Γίνονται συνεχείς μειώσεις στους μισθούς κι αυτό είναι πολύ οδυνηρό και πολύ άσχημο για όλους μας, και δεν ξέρω ποια θα είναι η κατάληξη. Αλλά πιστεύω ότι όλα αυτά γίνονται για κάποιο λόγο. Κάπου αποσκοπούν. Δεν είναι τυχαία η κρίση…
Πιστεύω ότι όλα αυτά γίνονται για κάποιο λόγο. Κάπου αποσκοπούν. Δεν είναι τυχαία η κρίση…
Πιστεύεις ότι η καριέρα σου μέχρι σήμερα είναι αυτή που άξιζες ή όχι;
Μ: Στην Ελλάδα νομίζω ότι έκανα πολύ σπουδαία πράγματα. Έχω 6 χρυσούς δίσκους, 2 πλατινένιους, έχω κάνει τρανταχτές συνεργασίες και μία καριέρα που αυτή τη στιγμή μετράει 26 χρόνια. Θα ήθελα να είχα κάνει και κάτι στο εξωτερικό, το προσπάθησα αλλά δεν μου βγήκε.
Τι έφταιξε σ’ αυτό; Ήταν οι συγκυρίες ή μήπως ο ανταγωνισμός ήταν πολύ μεγάλος;
Μ: Ήταν κι ο ανταγωνισμός αλλά κυρίως ήταν οι ατυχείς συγκυρίες. Είχα υπογράψει στη Sony Αμερικής και θέλανε να μου κάνουνε ένα άλμπουμ στο στυλ της Celine Dion και μάλιστα πιστεύανε πάρα πολύ σε μένα. Όμως έτυχε να απολυθεί ο παραγωγός μου από την εταιρεία και όλες οι παραγωγές του σταμάτησαν, με αποτέλεσμα να αναγκαστώ να γυρίσω πίσω στην Ελλάδα και να συνεχίσω την πορεία μου εδώ. Καμιά φορά στη ζωή μπορεί να κυνηγάς κάτι αλλά να μη σου βγει τελικά. Είναι το μόνο που θα ‘θελα να είχα κάνει. Στην Ελλάδα είμαι υπερπλήρης μ’ αυτά τα οποία έχω πετύχει.
Ποια τραγούδια σου είναι τα αγαπημένα σου, αυτά για τα οποία είσαι περήφανη;
Μ: Το «Δωσ’ μου λόγο να σωθώ» των Πήγασος, από το προηγούμενο άλμπουμ, το «Αισθήσεις» του Γιώργου Θεοφάνους, το «Εμείς» που τραγούδησα μαζί με τον Αντώνη Ρέμο, το «Δανεικά» του Φοίβου, το «Στοιχηματίζω» του Κώστα Χαριτοδιπλωμένου και του Γιώργου Μίτσιγκα και πολλά άλλα.
Υπάρχει κάποιο τραγούδι για το οποίο μετάνιωσες που το τραγούδησες;
Μ: Κοίταξε, κάποια τραγούδια που δεν ήταν και τ’ αγαπημένα μου δεν τα προωθήσαμε. Οπότε δεν υπήρχε και λόγος να μετανιώσω. Απλά δεν ακουστήκανε πολύ. Ακουστήκανε κάποια άλλα καλύτερα. Αλλά κατά τη διάρκεια της καριέρας του ένας καλλιτέχνης πολλές φορές μπορεί να έχει πει και κάτι που δεν του πολυάρεσε.
Όταν ήσουνα έφηβη, τι μουσική άκουγες;
Μ: Άκουγα πάρα πολύ Stevie Wonder, Whitney Houston, Barbra Streisand, Al Jarreau, Earth Wind & Fire, πολύ jazz, funky μουσική, Chaka Khan, όλα τα συγκροτήματα της εποχής των 80’s, δηλαδή Duran Duran κ.α., αγγλική σκηνή, Cure και βέβαια κλασική μουσική από τους γονείς. Μεγάλωσα μέσα στην κλασική μουσική και στην όπερα. Η μητέρα μου ήταν Léger soprano στη Λυρική Σκηνή και ο πατέρας μου πιανίστας.
Είχα υπογράψει στη Sony Αμερικής και ήθελαν να μου κάνουν ένα άλμπουμ στο στυλ της Celine Dion και μάλιστα πίστευαν πάρα πολύ σε μένα.
Ήταν συνειδητή επιλογή να γίνεις τραγουδίστρια της pop;
Μ: Όταν ξεκίνησα να τραγουδάω, δεν ασχολήθηκα με την pop. Ασχολήθηκα με την jazz. Κατ’ αρχήν η πρώτη μου δουλειά ήταν στο θέατρο. Ήμουν στην παράσταση «Jesus Christ Superstar» του Andrew Lloyd Webber υπό την επιμέλεια του Μίμη Πλέσσα. Μετά δούλεψα σαν jazz τραγουδίστρια. Η ενασχόλησή μου με την pop ήρθε όταν ο Κώστας Χαριτοδιπλωμένος με άκουσε και μου ζήτησε να πάω στο στούντιο για να κάνω φωνητικά στο «Lost In The Night» και μετά μου είπε ότι έχει και κάποια άλλα κομμάτια για να τα τραγουδήσω. Μπήκα και τα τραγούδησα και βγήκε δίσκος. Δεν ήταν επιλογή μου να ασχοληθώ με την pop, απλά έτυχε λόγω του ότι αυτό ήταν το εμπορικό είδος της εποχής κι αυτό ενδιέφερε και τις δισκογραφικές εταιρείες. Δεν τους ενδιέφερε να κυκλοφορήσουν κάτι jazz.
Μήπως έτσι μπήκες σ’ ένα συγκεκριμένο καλούπι, που σου στέρησε την ευκαιρία να κάνεις κάτι άλλο;
Μ: Το «κάτι άλλο» δεν θα το άκουγε κανένας. Αυτό είναι το θέμα. Πολύ ωραία η jazz, ακόμα ακούω και τη λατρεύω, αλλά θα ήμουνα στο σπίτι μου αν τραγουδούσα jazz. Δεν είναι εμπορικό είδος. Εκείνη την εποχή δεν ενδιέφερε κανέναν η jazz ή η funky μουσική που μου αρέσανε. Το ελληνικό κοινό δεν είναι συνηθισμένο ν’ ακούει τέτοια είδη μουσικής. Ξέρει ν’ ακούει μόνο συγκεκριμένα είδη.
Με την Αλέξια είχατε κατά κάποιο τρόπο κοινή πορεία. Κι αυτή ξεκίνησε από το χώρο της jazz κι έκανε καριέρα σαν pop τραγουδίστρια με τραγούδια του Κώστα Χαριτοδιπλωμένου.
Μ: Όντως έτσι είναι. Μάλιστα κι εκείνη ήρθε από την Αμερική, όπου σπούδασε. Εγώ τον Κώστα τον ήξερα βέβαια πριν την Αλέξια, καθότι έκανα φωνητικά στο «Lost In The Night» και τραγούδησα το «Fill Me Up» το 1985. Όταν ήρθε στην Ελλάδα η μόδα της pop, εγώ κι η Αλέξια ήμασταν ουσιαστικά οι εκπρόσωποί της. Εγώ βγήκα στο ελληνόφωνο τραγούδι λίγο μετά την Αλέξια. Ακολούθησα το ρεύμα της εποχής κι έχω την ευελιξία, ευτυχώς, να μπορώ να τραγουδήσω τα πάντα. Δεν μπορώ να πω ότι μετάνιωσα που τραγούδησα pop γιατί κι η pop είναι ένα πολύ ωραίο είδος μουσικής. Υπάρχει και εξαιρετική pop μουσική, δεν είναι αναγκαστικά χαζή.
Δεν ήταν επιλογή μου να ασχοληθώ με την pop, απλά έτυχε λόγω του ότι αυτό ήταν το εμπορικό είδος της εποχής κι αυτό ενδιέφερε και τις δισκογραφικές εταιρείες.
Εντούτοις, η Αλέξια φαίνεται να μετάνιωσε πολύ για τα τραγούδια που έλεγε κάποτε.
Μ: Δεν συμφωνώ με τη φίλη μου την Αλέξια. Δεν θα ‘πρεπε να έχει μετανιώσει, γιατί αυτά που έκανε ήταν πολύ σπουδαία. Για την εποχή εκείνη ήταν μία «επανάσταση», ταρακούνησε τα νερά με τα τραγούδια που είπε και ήταν τα κομμάτια που αγαπούσε η νεολαία. Δεν βλέπω κανένα λόγο να αποποιούμαστε τη δισκογραφία μας.
Υπήρξανε συνεργασίες που δεν ήταν αυτό που περιμένατε;
Μ: Έχω συνεργαστεί με τον Κώστα Χαριτοδιπλωμένο, τον Αλέξη Παπαδημητρίου, τον Γιώργο Θεοφάνους, τον Στέφανο Κορκολή, τον Γιώργο Χατζηνάσιο, τον Φοίβο… Έχω συνεργαστεί με τους μεγαλύτερους συνθέτες και όλες οι συνεργασίες ήταν περίφημες και μία φοβερή εξέλιξη για μένα.
Αν δεν ήσουν τραγουδίστρια τι θα έκανες;
Μ: Κατ’ αρχήν θα ήμουνα μία πολύ καλή νοικοκυρά. Και είμαι. Μ’ αρέσει πάρα πολύ η οικογένεια. Και καριέρα που έκανα και ήμουνα Νο 1 και πουλούσα 100.000 δίσκους, εγώ ήμουνα σπίτι μου, στόλιζα τα δέντρα, μαγείρευα… Γενικώς μου άρεσε και μου αρέσει η οικογενειακή ζωή. Και θεωρώ ότι ένας καλλιτέχνης πρέπει να εκφράζεται και να μιλάει μέσω της δουλειάς του και όχι να είναι όλη μέρα μπροστά στις κάμερες και να κάνει βαρύγδουπες δηλώσεις και τυμπανοκρουσίες. Ένας πραγματικός καλλιτέχνης δεν τα χρειάζεται αυτά. Πρέπει να έχει μία διακριτική παρουσία στο χρόνο και να μιλάει μέσα από τη δουλειά του και μόνο.
Σου έχουνε κάνει πρόταση να λάβεις μέρος σε κριτική επιτροπή κάποιου τηλεοπτικού show;
Μ: Μου έχουνε κάνει πρόταση, ναι. Δεν συμφωνήσαμε σε κάποια πράγματα κι έτσι δεν προχώρησε. Δεν απορρίπτω μία τέτοια πρόταση. Τη συζητώ και αν συμφωνήσουμε σ’ αυτά που και οι δύο πλευρές έχουν στο μυαλό τους, τότε εντάξει…
Τις παρακολουθείτε αυτές τις εκπομπές;
Μ: Καμιά φορά ναι. Όχι φανατικά. Γενικά θεωρώ πολύ δύσκολο να βρεθεί κάποιος μέσα απ’ αυτά τα παιχνίδια, ο οποίος να μπορεί να βγει στη δισκογραφία. Γιατί ένας τραγουδιστής για να μπορεί να τραγουδήσει μέσα στο στούντιο πρέπει να έχει τεράστια εμπειρία. Εάν παρόλα αυτά βγει και κάνει επιτυχία χωρίς να έχει όμως την υποδομή και το υπόβαθρο, το αποτέλεσμα θα είναι η λίγη ή ελάχιστη διάρκεια. Αυτό είναι το τίμημα. Καλό θα ήτανε ένας καλλιτέχνης γενικά να έχει το υπόβαθρο, να έχει την προετοιμασία, να μπορεί να σταθεί πολύ γερά στα πόδια του και να είναι σ’ ένα τέτοιο σημείο ώστε να θεωρείται πλέον επαγγελματίας για να μπορέσει να βγει στη δισκογραφία. Μέσα σ’ αυτά τα παιχνίδια ακούω πολλούς ερασιτέχνες. Και τους ακούμε και μετά εξαφανίζονται γιατί δεν έχουν το υπόβαθρο να σταθούν περισσότερο απ’ αυτό.
Μεγάλωσα μέσα στην κλασική μουσική και στην όπερα. Η μητέρα μου ήταν Léger soprano στη Λυρική Σκηνή και ο πατέρας μου πιανίστας.
Υπάρχει ποτέ περίπτωση να αναδειχθεί στην Ελλάδα μία Susan Boyle και να κάνει και τόσο μεγάλη επιτυχία σε πωλήσεις δίσκων;
Μ: Η Susan Boyle είναι μία περίπτωση που έκανε τεράστια νούμερα τηλεθέασης λόγω της εμφάνισής της και του παράδοξου να βλέπεις αυτή την εικόνα να έχει μία τέτοια φωνή. Λόγω της τηλεθέασης την προωθήσανε. Όλα είναι θέμα του πόσο πουλάει κάτι. Αυτό κοιτάνε πάντα οι άνθρωποι οι οποίοι προωθούν τους καλλιτέχνες, τα προϊόντα, τη μουσική κ.λπ. Βλέπουν την απήχηση. Αν κι εδώ έβγαινε μία Susan Boyle σ’ ένα τηλεπαιχνίδι κι έκανε τα νούμερα τηλεθέασης που έκανε κι εκεί, τότε κι εδώ προφανώς θα την προωθούσαν. Αλλά εγώ δεν πιστεύω ότι στην Ελλάδα θα έκανε τα ίδια νούμερα. Ο κόσμος θα άλλαζε κανάλι (γέλια).
Ξεχωρίζεις κάποια ονόματα από την τωρινή ελληνική ή ξένη σκηνή;
Μ: Για να είμαι ειλικρινής δεν παρακολουθώ πάρα πολύ τη σύγχρονη σκηνή. Η μουσική σήμερα έχει γίνει λίγο απρόσωπη, με την έννοια ότι πολλές φορές ακούω πράγματα στο ραδιόφωνο που είναι πολύ μονότονα και δεν καταλαβαίνω και ποιος τραγουδάει. Πλέον η μουσική έχει γίνει μόνο δημιούργημα του στούντιο και των computers και βασίζεται στο beat και στο ρυθμό. Έχουμε περισσότερο ρυθμό παρά μελωδία. Κι εμένα μ’ αρέσει ο συνδυασμός και των δύο. Δεν μου αρέσει ούτε το καθαρό το dance ούτε κάτι το οποίο είναι old fashioned και ανήκει στο παρελθόν. Δεν είμαι ευχαριστημένη απ’ αυτό που ακούω στους ραδιοφωνικούς σταθμούς. Ακούω μια μονοτονία. Ή μόνο λαϊκά ή μόνο ντουπ-ντουπ-ντουπ από το πρωί ως το βράδυ. Πραγματική μουσική δεν ακούω. Αυτό είναι το παράπονό μου.
Τη δεκαετία του 1990 και μέχρι το 2001 δούλευα ανελλιπώς. Δεν έχασα ούτε μία σαιζόν…
Η Adele;
Μ: Η Adele είναι μια εξαίρεση. Είναι πάρα πολύ καλή, απλά εγώ έχω ακούσει παρά πολλούς καλλιτέχνες πριν από την Adele, που ήταν οι προκάτοχοί της. Ήταν ας πούμε οι δάσκαλοι της Adele. Ξέρω λοιπόν από πού πήρε όλα αυτά τα ακούσματα και τα βιώματα και σίγουρα είναι καλό που τα μεταφέρει όλα αυτά στο σήμερα. Θα έπρεπε και άλλοι, περισσότεροι καλλιτέχνες, να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Adele και να πάνε κόντρα στο εμπόριο, στο εύκολο και στο πρόχειρο, και να κάτσουν να ετοιμάσουν πραγματικά τραγούδια ψυχής. Θα με χαροποιούσε πολύ αυτό.
Οπότε υποθέτω ότι ανάμεσα στην Adele και στη Lady Gaga προτιμάς την Adele.
Μ: Η Lady Gaga είναι προϊόν, μία κατασκευή, δεν είναι καλλιτέχνης. Η Stefani Germanotta, γιατί αυτό είναι το όνομά της, ήταν μία κοπελίτσα με καστανό μακρύ μαλλί, που φορούσε κάτι ράσα κουλτουριάρικα και έπαιζε πιάνο σε μπαρ. Ξαφνικά αποφάσισε να γίνει η Lady Gaga. Θέλω να πω πως αυτό που βλέπουμε δεν είναι μία καλλιτέχνιδα αλλά μία κατασκευή που έκανε ένα team.
Με την τεχνολογία πώς τα πας; Έχεις προφίλ στο facebook κ.λπ.;
Μ: Ε, ναι. Κι εγώ σαν όλα τα πρόβατα ας πούμε είμαι εκεί. Τι να κάνουμε. Πρέπει να είμαι εντός εποχής. Η τεχνολογία έχει τα καλά της έχει και τα κακά της. Ένα από τα αρνητικά είναι ότι έχει πλήξει τη δισκογραφία. Η ελεύθερη διακίνηση τραγουδιών έχει γονατίσει τη μουσική βιομηχανία. Αυτό μ’ ενοχλεί αφάνταστα. Όχι απλά μ’ ενοχλεί. Αυτό το πράγμα μάς έχει «πεθάνει» όλους μας. Αναπολώ τις εποχές που δεν είχαμε Internet και βγάζαμε το βινύλιο και την κασέτα και πουλούσα εγώ, κι άλλοι καλλιτέχνες σαν εμένα, 80 και 100 χιλιάδες δίσκους.
Η ελεύθερη διακίνηση τραγουδιών έχει γονατίσει τη μουσική βιομηχανία. Αυτό μ’ ενοχλεί αφάνταστα. Όχι απλά μ’ ενοχλεί. Αυτό το πράγμα μάς έχει «πεθάνει» όλους μας.
Τώρα όμως, με τα δεδομένα της κρίσης και των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζει ο κόσμος, μήπως δεν έχει υπάρχει άλλη επιλογή από το να κατεβάζει τα τραγούδια που θέλει από το διαδίκτυο;
Μ: Κοίταξε να δεις, τώρα εξαιτίας της κρίσης ο κόσμος έχει κόψει πάρα πολλά πράγματα. Το θέμα είναι ότι στη σημερινή εποχή έχει επηρεαστεί και το ενδιαφέρον του κόσμου. Παλιά ο κόσμος άκουγε πολύ περισσότερη μουσική. Έβαζε στο σπίτι του ένα δίσκο και τον άκουγε. Τώρα δεν το κάνει πια αυτό. Μόνο κανένα ραδιόφωνο στο αυτοκίνητο, άμα τύχει… Έχει στραφεί αλλού το ενδιαφέρον του κόσμου. Θες τα περισσότερα ερεθίσματα, θες τις περισσότερες υποχρεώσεις, ή ότι βάλαμε πολλά πράγματα στη ζωή μας, κινητά, Internet, πιστωτικές κάρτες, με τα οποία ασχολείται ο κόσμος από το πρωί ως το βράδυ για να μπορέσει ν’ ανταπεξέλθει, δεν έχει το χρόνο πια ν’ ασχοληθεί με τη μουσική. Πέρα από το ζήτημα της κρίσης, υπάρχει λοιπόν και το ζήτημα του ενδιαφέροντος.
Τελικά η τεχνολογία είναι ευλογία ή κατάρα;
Μ: Εγώ είμαι της τεχνολογίας αλλά πραγματικά αναπολώ την εποχή που δεν είχαμε τόση τεχνολογία. Ήταν καλύτερα. Ήταν ανθρώπινη, πιο ζεστή, και είχαμε το χρόνο να κάνουμε περισσότερα πράγματα για τον εαυτό μας και να βρεθούμε και με τους φίλους μας. Τώρα δυστυχώς δεν υπάρχει αυτός ο χρόνος. Η τεχνολογία και όλο αυτό το φόρτωμα αριστερά-δεξιά έχει αφαιρέσει χρόνο από την καθημερινή ζωή μας.
Η Lady Gaga είναι προϊόν, μία κατασκευή, δεν είναι καλλιτέχνης. Η Stefani Germanotta, γιατί αυτό είναι το όνομά της, ήταν μία κοπελίτσα με καστανό μακρύ μαλλί, που φορούσε κάτι ράσα κουλτουριάρικα και έπαιζε πιάνο σε μπαρ. Ξαφνικά αποφάσισε να γίνει η Lady Gaga.
Μήπως φταίει και το γεγονός ότι είσαστε μητέρα δύο παιδιών και ότι ενδεχομένως αυτή θα ήταν η φυσιολογική ροή των πραγμάτων;
Μ: Οπωσδήποτε αλλά εγώ θυμάμαι και τη δική μου μητέρα, και σε πιο παλιές εποχές θυμάμαι ότι το σπίτι μας ήταν ανοιχτό και πάντα γεμάτο με φίλους και γείτονες. Τώρα τα παιδιά απομονώνονται πάρα πολύ στα δωμάτιά τους με τα Playstation και τα Nintendo κι εμένα αυτό δεν μ’ αρέσει καθόλου. Τα δικά μου παιδιά τα παροτρύνω να κάνουν ποδήλατο, να κολυμπήσουν, να παίζουν έξω και να παίρνουν αέρα σαν φυσιολογικά παιδιά και να μην ασχολούνται όλη μέρα με το Wii και το Nintendo. Όταν εμείς μεγαλώναμε, δεν υπήρχε το Wii ούτε το Nintendo και το Playstation, οπότε τι κάναμε; Ακούγαμε μουσική, ακούγαμε ραδιόφωνο, πηγαίναμε στο θέατρο, σε συναυλίες, στη Λυρική Σκηνή… Κάναμε πράγματα που έχουν σχέση με τη ζωή, με τη φύση, την καλλιτεχνία, γιατί η τέχνη είναι ζωή. Το Playstation δεν είναι ζωή. Δεν έχει ψυχή αυτό το πράγμα, δεν σ’ αγγίζει συναισθηματικά. Είναι απλά ένας τρόπος εκτόνωσης, τίποτε άλλο.
Θα σου πω τους τίτλους κάποιων τραγουδιών που ερμήνευσες, για να μας κάνεις ένα μικρό σχόλιο για το τραγούδι αυτό. Πρώτο είναι το «Fill Me Up».
Μ: Το «Fill Me Up» ήταν η πρώτη μου ηχογράφηση. Το τραγούδι το έγραψε ο Κώστας Χαριτοδιπλωμένος και ο Βασίλης Δερτιλής, που έκανε και την παραγωγή. Θυμάμαι ότι το γράψαμε σ’ ένα στούντιο στην Αγία Παρασκευή και ακριβώς μετά το «Fill Me Up» έφυγα και πήγα στην Αμερική. Σημειωτέων ότι το κομμάτι κυκλοφόρησε σ’ όλη την Ευρώπη και πήγα στην Αμερική για να το προωθήσω και για να κάνω και τις σπουδές μου. Δισκογραφικά ήταν η αφετηρία μου. Και βγήκα με το όνομα Mandy. Επειδή θα κυκλοφορούσε και στην Ευρώπη και οι Άγγλοι δεν θα καταλάβαιναν το «Μαντώ», δεν τους ηχούσε καλά, το κάναμε Mandy. Αλλά μετά, όταν επέστρεψα, ο κύριος Μάτσας είπε ότι αφού θα κάνουμε ελληνικό ρεπερτόριο θα βάλουμε το κανονικό μου όνομα.
Το «Στοιχηματίζω».
Μ: Το «Στοιχηματίζω» ήτανε μία ιδέα του Κώστα Χαριτοδιπλωμένου να κάνουμε ένα πολύ δυνατό dance rock κομμάτι, που να ‘χει και black στοιχεία μέσα στη μελωδία, να είναι δηλαδή και λίγο soul, και μπορώ να πω ότι με εξέφραζε και με εκφράζει ακόμα. Είναι 100% γραμμένο πάνω στη φωνή μου. Εγώ είμαι αυτό ακριβώς σαν τραγουδίστρια. Pop-soul. Η φωνή μου είναι εκεί ακριβώς. Ο ήχος, το vibrato, τα γυρίσματα που κάνω, είναι soul. Ό,τι παραπέμπει εκεί με εκφράζει πάρα πολύ.
Οι «Αισθήσεις».
Μ: Ήταν ένα κομμάτι που όταν μου το έπαιξε ο Γιώργος Θεοφάνους, συγκινήθηκα. Είναι βγαλμένο μέσα από τη ψυχή, με πάρα πολύ ευαίσθητο στίχο, φοβερά ακόρντα και φοβερή μουσική. Το λάτρεψα αυτό το κομμάτι. Πιστεύω ότι είναι από τα ωραιότερα που έχω πει. Και το video clip ήταν πρωτοποριακό για την εποχή του. Θυμάμαι ότι ήταν το πρώτο video clip στην Ελλάδα που έγινε με το computer Harry, που ήταν η καινούργια τεχνολογία των computer graphics.
Και τελευταίο, το «Εσύ».
Μ: Καταπληκτικό κομμάτι του Αλέξη Παπαδημητρίου και της Εύης Δρούτσα. Ένα κομμάτι-σταθμός για μένα. Το τραγούδησε όλη η Ελλάδα και πρέπει να σου πω ότι είναι και το τραγούδι που μου έφερε τις περισσότερες πωλήσεις ever. Ο δίσκος «Κίνηση Τρίτη» (1991), που περιείχε αυτό το τραγούδι, έφτασε τα 90.000 αντίτυπα.
Ποια είναι η αγαπημένη σου ανάμνηση από το παρελθόν;
Μ: Μπορώ να πω ότι η γενικότερη πορεία της καριέρας μου ήταν μία φοβερά ωραία ανάμνηση. Ήμουνα πάρα πολύ τυχερή γιατί ουσιαστικά δεν κυνήγησα τίποτα. Απλά ήμουνα έτοιμη. Επειδή δούλευα από πολύ μικρή κι έκανα σπουδές, ήξερα τι έκανα κι είχα αυτοπεποίθηση. Έτσι τα πράγματα ήρθαν από μόνα τους. Δεν κυνήγησα τίποτα. Με πήραν σε δισκογραφική εταιρεία χωρίς να πάω από μόνη μου να τους πω «χαίρετε, πάρτε με». Έκανα τη δισκογραφία μου, δεν είχα ποτέ μου προβλήματα κι όλα κυλούσαν ευχάριστα σαν νερό. Και φυσικά το σημαντικότερο γεγονός είναι που ήρθαν τα παιδιά στη ζωή μου. Είναι η ύψιστη ικανοποίηση και χαρά.
Ποια είναι τα όνειρά σου για το μέλλον;
Μ: Τα όνειρά μου έχουν να κάνουν πια με τα παιδιά μου. Που θα πάνε σχολείο, τι θα κάνουν όταν μεγαλώσουν, πως μπορώ να κάνω τη ζωή τους καλύτερη, πως μπορώ να διαμορφώσω το χαρακτήρα τους καλύτερο… Σε ό,τι αφορά τη μουσική, θέλω να συνεχίσω τη δισκογραφία μέχρι να κλείσω τα μάτια μου. Είναι κάτι που το λατρεύω, το αγαπώ και δεν θα το σταματήσω ποτέ. Το να κάνω CD, να μπαίνω στο στούντιο, το να γράφω και να τραγουδώ καινούργια τραγούδια, είναι για μένα η ίδια μου η ζωή.
Μήπως θα ήθελες να προσθέσεις κάτι άλλο που δεν είπαμε για κλείσιμο;
Μ: Θέλω να προσθέσω κάτι πάρα πολύ σημαντικό. Ότι πλέον ασχολούμαι και με τη διδασκαλία και ότι από φέτος θα διδάσκω ως καθηγήτρια φωνητικής στο Ωδείο Τέχνης του Γιώργου Φακανά που είναι στο Νέο Φάληρο. Θα διδάσκω φωνητική τέχνη και studio και stage performance και κάνω έτσι μία καινούργια αρχή. Τον Οκτώβριο ξεκινάνε τα μαθήματα και αυτές τις ημέρες κάνουμε ακροάσεις. Όσοι και όσες ενδιαφέρονται μπορούν να μάθουν πληροφορίες είτε στο προφίλ μου στο facebook (Mando Stamatopoulou A, Mando Stamatopoulou B) είτε να έρθουν σ’ επαφή απευθείας με το Ωδείο στο τηλέφωνο 210-4813605.
Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Παυλικιάνη