Συνέντευξη | Kollektiva: «H λογική της τέχνης “για να ξεφύγουμε από την πραγματικότητα” δεν απέχει και πολύ από τη λογική των ναρκωτικών»

Καλησπέρα κατ’αρχάς! Η συνέντευξη γίνεται με αφορμή τη συναυλία σας στο Kookoo: Σε τι φάση βρίσκεστε αυτή την περίοδο; Τι να περιμένουμε να ακούσουμε εκείνο το βράδυ;

Καλησπέρα, ευχαριστούμε για την ευκαιρία να τα πούμε.
Η πορεία του γκρουπ αυτή την περίοδο είναι εμφανώς ανοδική. Καλλιτεχνικά διανύουμε την καλύτερή μας φάση και τα μηνύματα από τον καινούριο μας δίσκο είναι φανταστικά. Πολλά live είναι μπροστά μας, με αυτό στο Kookoo να παίζει και ένα ρόλο παρουσίασης του άλμπουμ. Εκτός από τη «Μπαλάντα της Φυλακής», όμως, θα παίξουμε και άλλα γνωστά τραγούδια μας, καθώς και ορισμένες ενδιαφέρουσες διασκευές. Έχουμε ετοιμάσει ένα πολύ «γεμάτο» setlist και ανυπομονούμε να βρεθούμε με τους φίλους μας.

Δε σας έχω δει ζωντανά, αλλά ακούω τα καλύτερα από γνωστούς και φίλους για τις επιδόσεις σας στη σκηνή. Ποια είναι η μαγική συνταγή; Τι “διαφορετικό” προσφέρουν οι Kollektiva;

Είδες οι κακές οι γλώσσες; Ευκαιρία λοιπόν να μας δεις στις 3/7, που θα έχει και χαρακτήρα γιορτής. Η αλήθεια είναι ότι δουλεύουμε πάρα πολύ και με μεγάλη έμφαση στη λεπτομέρεια. Επιδιώκουμε καθετί που κάνουμε να αποτελεί πραγματική πρόταση και μάλιστα υψηλών προδιαγραφών τόσο από τεχνικής πλευράς, όσο και καλλιτεχνικής. Αν αυτά συνδυαστούν με τον απαρέγκλιτο στόχο ο ακροατής να περνάει καλά και να φεύγει με κάποια ανάταση από το Live, τότε είμαστε ευτυχισμένοι. Κατά τα άλλα δεν πιστεύουμε στις μαγικές συνταγές και γενικά στη μεταφυσική..

Πάμε στα του νέου δίσκου… Ένα μήνα έχει -σχεδόν- που κυκλοφόρησε ο 2ος δίσκος σας: πείτε μας ποια η ανταπόκριση που του επιφύλασσε ο κόσμος;

Δεν σου κρύβω ότι το όλο εγχείρημα να κυκλοφορήσουμε ένα concept άλμπουμ, με απίστευτες ώρες δουλειάς στο στούντιο, με πολλές ώρες μελέτης, ανάλυσης, σύνθεσης και παραγωγής, που συνδυάζει τη rock μουσική με το θέατρο και το sound design.. ήταν κάπως επίφοβο. Προχωρήσαμε με πίστη στη βασική μας αρχή ότι ο κόσμος συνεχίζει να έχει κριτήριο (για το οποίο είμαστε κι εμείς εν μέρει υπεύθυνοι) και αναγνωρίζει τα αξιόλογα πράγματα, όσο κι αν κατακλύζεται από φτηνό πλαστικό. Για ένα τόσο διαφορετικό άλμπουμ είναι πολύ νωρίς ακόμα να κρίνουμε, καθώς αποτελεί μια βραδύκαυστη ύλη που περιέχει όμως τεράστια δυναμική. Μέσα σε αυτό το μήνα, πάντως, οι όποιες αμφιβολίες μας έχουν εξανεμιστεί και η ανταπόκριση του κόσμου ξεπερνάει κάθε προσδοκία.

Στο εξώφυλλο πειραγμένος Goya, o τίτλος φέρνει σε Oscar Wilde, συνδυασμός αρκετών μουσικών στοιχείων, το έργο είναι χωρισμένο σε 4 πράξεις, ένα θεατρικό concept album. Τι φιλοδοξίες υπήρχαν κατά τη δημιουργία του δίσκου σε καλλιτεχνικό επίπεδο; Οι επιρροές του;

Έχοντας ήδη κάνει μουσική για θέατρο και τηλεόραση, έχοντας ήδη συμμετάσχει ο καθένας από εμάς μόνος του ή συλλογικά ως γκρουπ σε μιούζικαλ και μουσικο-θεατρικές παραστάσεις, ήρθε η στιγμή που νιώσαμε αρκετά ώριμοι για να ικανοποιήσουμε το -εδώ και πολλά χρόνια- όνειρό μας. Να δημιουργήσουμε το δικό μας concept άλμπουμ, με παραστασιακούς όρους, θεατρικά μέρη κλπ. Αυτό βρήκε έδαφος στο ποίημα του Oscar Wilde “The Ballad of Reading Gaol” που έγραψε μετά την αποφυλάκισή του. Εμπνευστήκαμε από το συγκεκριμένο ποίημα, μας ιντρίγκαρε το δίπολο «εγκλεισμού- απελευθέρωσης» ως θέμα, κι έτσι αποφασίσαμε να προχωρήσουμε. Διασκευάσαμε, ουσιαστικά, το ποίημα και φτιάξαμε μια ιστορία συλλογικής απελευθέρωσης μέσα από 13 rock τραγούδια, καθένα εκ των οποίων απεικονίζει μια σκηνή.
Η επιλογή του Goya έγινε απολύτως συνειδητά. Μάλιστα ψάχναμε μανιωδώς για καιρό τον κατάλληλο πίνακα ή την κατάλληλη λεπτομέρεια πίνακα (όπως κι έγινε τελικά) μέχρι να καταλήξουμε. Θεωρούμε ότι «Η αυλή των τρελών» δένει ιδανικά με το ύφος του άλμπουμ.
Οι επιρροές μας θεωρώ ότι λειτούργησαν αθροιστικά και σε συνδυασμό, κατά τις ηχογραφήσεις. Ασφαλώς κι εγώ που έγραψα το σενάριο, τους διαλόγους και τους στίχους είχα τις δικές μου λογοτεχνικές αναφορές. Ως σύνολο, όμως, το έργο έχει σαφείς επιρροές από ορισμένα μεγάλα concept άλμπουμ, όπως πχ το “Operation Mindcrime” των Queensryche, το “The Wall” των Pink Floyd, αλλά και πολλά ακόμη λιγότερο γνωστά.
Κύρια φιλοδοξία μας ήταν να περάσουμε ένα ισχυρό καλλιτεχνικό και κοινωνικό μήνυμα, κάνοντας ταυτόχρονα μια προσπάθεια ανατροπής της πεπατημένης στη δισκογραφική παραγωγή. Όσον αφορά τον ήχο, θέλαμε –και νομίζω το πετυχαίνουμε σταδιακά- να επανακαθορίσουμε το βάθος της ροκ μουσικής στην Ελλάδα αλλά και να παρουσιάσουμε μια παραγωγή που σε τεχνικό επίπεδο δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από άλλες, μεγάλες παραγωγές του εξωτερικού.

Το μήνυμα του εγκλεισμού και η ατμόσφαιρά του δίνει με την επικαιρότητά του αρκετή τροφή για σκέψη. Γιατί όμως ήταν το κεντρικό θέμα; Πως καταλήγουμε στην τελική απελευθέρωση;

Είναι το κεντρικό θέμα του δίσκου γιατί είναι και το κεντρικό θέμα για την αλλαγή της ζωής μας. Δεν αρκεί η γκρίνια και η μιζέρια, ούτε να περιμένουμε να βρεθεί κάποιος να μας λύσει το μικρό ή μεγάλο μας πρόβλημα. Αυτές οι πρακτικές, η συνεχής υποβάθμιση των αναγκών μας, η υποταγή μας στις αποφάσεις άλλων μας κάνουν δέσμιους. Μας στερούν την ίδια μας τη ζωή. Πρώτο βήμα στο δρόμο της απελευθέρωσής μας είναι η συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας για συλλογική απάντηση και αμφισβήτηση. Γι’ αυτό και στη «Μπαλάντα της Φυλακής» οι κρατούμενοι νιώθουν ελεύθεροι όταν εξεγείρονται, ακόμα κι αν η τελική έκβαση της προσπάθειάς τους δεν έχει κριθεί.

Τον τελευταίο καιρό λόγω του internet και της εύκολης πρόσβασης στη μουσική όλο και λιγότεροι “ακούνε” ολοκληρωμένες δισκογραφικές δουλειές προσεκτικά. Η κατάσταση αυτή επηρεάζει το μουσικό / δημιουργό και τις φιλοδοξίες του όταν φτιάχνει μουσική;

Ασφαλώς και τον επηρεάζει, αν και δε φταίει το internet από μόνο του. Η εύκολη πρόσβαση είναι υπέροχη. Η διαμόρφωση του μαζικού κριτηρίου για τον προσανατολισμό της πρόσβασης αυτής είναι προβληματική. Και το μεγαλύτερο πλήγμα δεν είναι η έλλειψη ολοκληρωμένων έργων, αλλά η τραγική επιλογή του εύκολου δρόμου δημιουργίας ανούσιων τραγουδιών, «εύπεπτων» ή –αυτό που λένε..- «ραδιοφωνικών» (ό,τι κι αν σημαίνει αυτό). Βλέπουμε φίλους και γνωστούς που στην πορεία χάνουν το δρόμο τους. Βλέπουμε φυσικά και άλλους που συνειδητά είναι ταγμένοι στην αποκοίμιση του ακροατή. Ξέρεις, η λογική της τέχνης «για να ξεφύγουμε από την πραγματικότητα» δεν απέχει και πολύ από τη λογική των ναρκωτικών. Ο στόχος είναι ίδιος. Ο παροπλισμός, η αποχαύνωση και κατ’ επέκταση η διαιώνιση των αιτιών της πραγματικότητας. Βέβαια η χρήση υποκουλτούρας σε σκοτώνει μόνο πνευματικά κι όχι σωματικά. Εκτός αν σκοντάψεις στις γαρδένιες και γκρεμοτσακιστείς από καμιά πίστα ίσως.. Εμείς πιστεύουμε πάντως ότι καθένας, καλλιτέχνης ή όχι, παίρνει θέση με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Εξάλλου μας αρέσει να βλέπουμε τα πράγματα λίγο πιο.. ρομαντικά. Μας αρέσει να έχουμε όνειρα και φιλοδοξίες, να χαράσσουμε το δικό μας δρόμο. Και μακάρι κι άλλοι μετά να τον ακολουθήσουν. Ασφαλώς και έχουμε ανάγκη να επιβιώνουμε οικονομικά ώστε να μπορούμε να παράγουμε, αλλά ιεραρχούμε κάπως διαφορετικά τα ζητήματα. Πχ από την πρώτη μέρα κυκλοφορίας του, ανεβάσαμε όλο το δίσκο στο Youtube, σε μια λίστα, ώστε να μπορεί ο ακροατής να τον ακούσει ολόκληρο. Παράλληλα, όμως, παροτρύνουμε αν κάποιος έχει τη δυνατότητα και του αρέσει, να αγοράσει το cd.

Ουκ ολίγες φορές δεν έχετε σα σχήμα εκδηλώσει την αντίθεση σας καλλιτεχνικά ή πρακτικά με διάφορα ζητήματα που απασχολούν όλους (πχ. Αντιφασιστική συλλογή της Phonograph). Είναι ευθύνη του καλλιτέχνη να παίρνει θέση;

Είναι ευθύνη κάθε ανθρώπου που σέβεται τον εαυτό του να παίρνει θέση. Από την άλλη, όμως, κρίσιμο θεωρούμε να παίρνει θέση όχι γενικά και αόριστα, αλλά να στηρίζει όσους το έχουν ανάγκη. Όχι να γλύφει όσους έχουν την εξουσία. Αφετέρου δε, να δραστηριοποιείται κιόλας. Η εμπειρία είναι μεγάλο σχολείο. Δεν αρκούν οι διακηρύξεις και η θεωρία. Εμείς νιώθουμε ότι δεν έχουμε άλλη επιλογή από τη συμμετοχή μας με όποιο τρόπο μπορούμε στις μαζικές κοινωνικές διαδικασίες, προς όφελος των πολλών, των εκμεταλλευόμενων. Η δημιουργία της συλλογής ήταν μια έκφανση αυτής της λογικής. Είμαστε σίγουροι ότι θα ακολουθήσουν κι άλλες αντίστοιχες πρωτοβουλίες αργά ή γρήγορα.

Τα τελευταία χρόνια πιστεύετε ότι η τέχνη έχει λειτουργήσει ορθά αντιδρώντας σε αυτά που συμβαίνουν στη χώρα μας και γενικότερα στο κόσμο; Θα έπρεπε να είναι πιο καυστική ή ασυμβίβαστη ενδεχομένως;

Πρώτον η τέχνη δεν είναι ένα ενιαίο πράγμα. Υπάρχουν καλλιτέχνες που παλεύουν, που προσπαθούν να δημιουργήσουν στο πλαίσιο που ανέφερα πριν λίγο. Αυτοί συνήθως είναι λιγότερο γυαλιστεροί και δεν κάνουν πολύ θόρυβο, ενώ κερδίζουν το σεβασμό μέρα με τη μέρα.
Δεύτερον, η έννοια του «ασυμβίβαστου» δεν χωράει δοσομετρητή. Ή είσαι ή δεν είσαι. Δεν μπορεί κάποιος να είναι ολίγον ασυμβίβαστος, αλλά και λίγο συμβιβασμένος. Τότε είναι τυχοδιώκτης, ψεύτης και απατεώνας. Αυτοί συνήθως κάνουν περισσότερο θόρυβο και δεν κερδίζουν κανένα σεβασμό, εκτός ίσως των ομοίων τους.
Στο σύνολό της, η τέχνη θεωρούμε ότι είναι πίσω από τις απαιτήσεις. Αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δε φαίνεται φως και ελπίδα. Κάθε άλλο. Υπάρχει τάση που κινείται.

Ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη, το κλείσιμο δικό σας…

Εμείς ευχαριστούμε για την ευκαιρία να κουβεντιάσουμε. Κλείσιμο δεν υπάρχει, τώρα είμαστε στην αρχή. Περιμένουμε όλους τους φίλους μας στο Kookoo την Πέμπτη 3/7 όπου θα γιορτάσουμε την κυκλοφορία του καινούριου μας δίσκου. Αλλά και μετά, στους υπόλοιπους σταθμούς μας ανά την Ελλάδα, μέχρι και τον Σεπτέμβρη. Μπορούν να ενημερώνονται για τους KollektivA και τις δραστηριότητές μας από την επίσημη ιστοσελίδα μας www.kollektiva.net και τη σελίδα μας στο facebook www.facebook.com/KollektivA.gr

Συνέντευξη στο Γιώργο Κορέλη

Απάντησε ο Φάνης από τους KollektivA