Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πως βγαίνει ένα μουσικό Cd;
Αυτό είναι αποτέλεσμα μιας αλυσίδας πραγμάτων που ξεφεύγει από τις νότες και την μουσική και ανοίγει μια άλλη διάσταση του τι είναι μουσική σήμερα. Για παράδειγμα, άν ακούσετε κάποιο σύγχρονο τραγούδι της Madonna παιγμένο μόνο από μια κιθάρα, θα απογοητευτείτε, ενώ το cd της μας αφήνει όλους άφωνους. Αυτή, λοιπόν, η μαγεία δεν προστίθεται μόνο από τις νότες και τους μουσικούς, αλλά και από την δουλεία αυτών των αφανών ηρώων που λέγονται ηχολήπτες, ενορχηστρωτές παραγωγοί, προγραμματιστές κλπ.
Τα παλιά τα χρόνια τα πράγματα ήταν πολύ απλά, ένα μικρόφωνο στην μέση του δωματίου, όλη η μπάντα γύρω γύρω και πάμε, όμως αυτή η μέθοδος είχε πολλά προβλήματα που έπρεπε να λυθούν.
Όταν κάποιος έκανε ένα λάθος έπρεπε όλοι να ξαναπαίξουν το τραγούδι μέχρι αυτό να παιχτεί σωστά , μετά δεν μπορούσαν να έχουν έλεγχο στην ένταση και την χροιά του κάθε οργάνου, απλά αλλάζαν την θέση του μουσικού σε σχέση με το κεντρικό και μοναδικό μικρόφωνο που υπήρχε, μέχρι να πετύχουν το κατά δύναμη καλύτερο ηχητικό αποτέλεσμα.
Έτσι, λοιπόν, σκέφθηκαν να προσθέσουν περισσότερα μικρόφωνα στον χώρο, έτσι λοιπόν ανακαλύφθηκε η κονσόλα, ένα μηχάνημα που έχει την δυνατότητα να συνδέσει κανείς πάνω από ένα μικρόφωνο και να μπορεί να επέμβει στην ένταση, την χροιά και να διανέμει το σήμα του κάθε μικροφώνου ξεχωριστά και ανεξάρτητα.
Με την ύπαρξη της κονσόλας στην αρχική της μορφή άρχισε να αλλάζει ο τρόπος που ηχογραφούσαν, και τότε ήρθε η πολυκάναλη ηχογράφηση, αρχικά 2 κανάλια μετά 4 και σιγά σιγά ανέβαινε ο αριθμός.
Τι είναι λοιπόν η πολυκάναλη ηχογράφηση; Φανταστείτε ένα μηχάνημα που έχει την δυνατότητα να ηχογραφεί πολλά πράγματα παράλληλα. Έτσι, λοιπόν, το πράγμα άλλαξε ριζικά. Ηχογραφούσε αρχικά όλη η ορχήστρα μαζί και μετά ηχογραφούσε ο τραγουδιστής με αποτέλεσμα να μην χρειάζεται σε κάθε λάθος του όλοι η ορχήστρα να παίζει ξανά και ξανά μέχρι να τα πει ο λεβέντης και παράλληλα η ηχογράφηση ήταν πιο καθαρή μια που το μικρόφωνο του τραγουδιστή πια έπιανε μόνο την φωνή του και όχι και όλη την ορχήστρα όπως γινόταν πριν.
Έτσι, η εξέλιξη της τεχνολογίας έφερε πολλές αλλαγές στον τρόπο ηχογράφησης αλλά και αναπαραγωγής από την αρχή μέχρι και σήμερα, όπως και έφερε πολλές διαφορετικές και εξειδικευμένες θέσεις εργασίας στην αλυσίδα παραγωγής ενός cd.
Σήμερα η πιο συνήθεις μέθοδος ηχογράφησης είναι η εξής: Αρχικά ο συνθέτης δίνει σε κάποιον ενορχηστρωτή το κομμάτι έτσι ώστε η απλή μελωδία του συνθέτη να αποκτήσει πολυφωνία, και να γράψει σε παρτιτούρα το τι θα παίξει ο κάθε μουσικός. Στην συνέχεια, ηχογραφείται ένας οδηγός στο στούντιο έτσι ώστε να έχουν οι μουσικοί που θα παίξουν κάτι στα αυτιά τους, συνήθως ο οδηγός είναι μια φωνή με μία κιθάρα ή ένα πιάνο, ή κάποια προγραμματισμένα όργανα όπως λούπες, πλάτες σύνθια κλπ. Μετά αρχίζει η ηχογράφηση των μουσικών ένας ένας . Στην σύγχρονη μουσική rock-pop-metal κλπ το πρώτο όργανο που γράφει είναι τα τύμπανα, μετά έρχεται το μπάσο, κιθάρες και όλα τα υπόλοιπα μέχρι να καταλήξουνε στην φωνή που μπαίνει τελευταία. Βέβαια, υπάρχουν και ηχητικά σύνολα που ακόμα ηχογραφούν όλοι μαζί, αυτό το βλέπουμε πιο πολύ στην jazz, την κλασική κλπ.
Επόμενο στάδιο το editing , εκεί που διορθώνονται λαθάκια και σουλουπώνεται το πράγμα και τέλος το mixing.
Τι είναι mix; Είναι η ώρα της μαγείας. Είναι η διαδικασία στην οποία τα όργανα παίρνουν την τελική τους ηχητική μορφή και θέση στο ηχητικό σύνολο. Το κάθε όργανο μπορεί να επηρεαστεί ακόμα και στο πού ακούγεται να παίζει. Μπορούμε να δημιουργήσουμε πλασματικό χώρο που να έχει την ιδανική ηχητική για το όργανο μας τον οποίο μας τον παρέχουν ειδικά μηχανήματα. Φανταστείτε να ακούσετε την φωνή σας πως θα ακουγόταν στο Μέγαρο Μουσικής χωρίς να πάτε καν εκεί. Και τελικα τα πολλά κανάλια πλέον γίνονται 2, αν είναι για stereo ή 6 για 5.1 κλπ.
Και έτσι τελειώσαμε την δουλεία που είχαμε στο στούντιο ηχογράφησης και τώρα πάμε να βρούμε ένα στούντιο που θα μας κάνει το mastering.
Το mastering είναι μια πολύ εξειδικευμένη δουλεία που σκοπός της είναι να κάνει το cd μας να ακούγεται το ίδιο καλά σε όλα τα ηχητικά συστήματα όπως ακουγόταν και στο στούντιο που φτιάχτηκε. Μετά από αυτό το στάδιο το cd πάει στο εργοστάσιο κοπής και μετά από διάφορα στάδια βγαίνει το γνωστό σε όλους μας cd.
Και τότε, έρχεται η ώρα που θα αποφασίσει κανείς τι θα το κάνει αυτό το περιβόητο CD που με τόσο κόπο έφτιαξε. Θα το πάει σε κάποια δισκογραφική εταιρία; Θα υπάρξει θετική απάντηση; …και διάφορα άλλα προβλήματα που απασχολούν την σημερινή μουσική βιομηχανία και το μάρκετινγκ αυτής, άλλα εγώ δεν θα εμβαθύνω εδώ γιατί θα πέσει λογοκρισία και θα γεμίσει η σελίδα μπιπς.
Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα βάλετε να ακούσετε το αγαπημένο σας CD δώστε λίγο προσοχή παραπάνω στην παραγωγή του πράγματος, όπως έρχεται στα αυτιά σας, όπως το αντιλαμβάνεται ο καθένας, υπάρχουν πολλά πράγματα κρυμμένα που αξίζουν τον χρόνο σας για να ανακαλύψετε. Η μουσική είναι τέχνη αλλά και αίσθηση, πρέπει και να μας χαλαρώνει αλλά και να μας προβληματίζει, πρέπει να βάλουμε μια βάση στα αυτιά μας για να μπορέσουμε να καταλάβουμε τι ακούμε και ποιος μας κοροϊδεύει. Γιατί π.χ. αυτή η παραγωγή ακούγεται έτσι ενώ η άλλη κοκορέτσι;