Συνέντευξη: Γιάννης Κότσιρας

Ποιο είναι το πρώτο τραγούδι που θυμάσαι να άκουσες ως παιδάκι?

Νομίζω ότι ήταν το «Ντιρλαντά – ντριρλαντα – ντα». Αυτό τουλάχιστον μου έχει πει η μητέρα μου πως ήταν το πρώτο τραγούδι που προσπάθησα να τραγουδήσω ως παιδάκι. Χωρίς «ρ» και «λ» βέβαια γιατί τότε ακόμα δεν τα πρόφερα. Αυτό θυμάμαι.

Πότε κατάλαβες ότι θέλεις να γίνεις τραγουδιστής?

Πιστεύω πως δεν το έχω πάρει απόφαση ακόμα! Μπορεί να είμαι τραγουδιστής αυτή τη στιγμή που μιλάμε, αλλά δεν υπήρξε κάποια στιγμή στη ζωή μου που είπα «θέλω να γίνω τραγουδιστής». Ήρθε μόνο του και ποτέ δεν το έχω πάρει στα σοβαρά. Ποτέ μου δεν έχω θεωρήσει ότι «αυτό» είναι το επάγγελμά μου, παρότι το κάνω ως επάγγελμα, παρότι ζω από αυτό, προσπαθώ πάντα να σκεφτώ «τι θα κάνω όταν δεν θα τραγουδάω». Πάντα έχω αυτό στο μυαλό μου.

Όλος ο υπόλοιπος κόσμος λειτουργεί τόσο υλιστικά αλλά ζητάμε από τους δημιουργούς να λειτουργούν ρομαντικά.

Τι θα κάνεις όταν πια δεν θα τραγουδάς? Έχεις βρει?

Ναι. Έχω πάρα πολλά πράγματα να κάνω. Τελείως διαφορετικές δουλειές. Κάτι που έχω σπουδάσει, ας πούμε, όπως τα ηλεκτρονικά. Κυρίως σ’ αυτόν τον τομέα. Κι αν θέλω να ασχοληθώ με κάτι, πλην του τραγουδιού, θα μπορούσα να ασχοληθώ με την παραγωγή δίσκων νεότερων ανθρώπων, την παραγωγή συναυλιών.

Αν δεν κάνω λάθος, ήδη βοηθάς νέους ανθρώπους να ξεκινήσουν τη δισκογραφία τους, κάνοντας την παραγωγή του πρώτου τους δίσκου.

Ναι, είναι αλήθεια, αλλά δεν το κάνω ως επάγγελμα. Το κάνω εντελώς αφιλοκερδώς, με μόνη διάθεση να βγαίνουν καλά πράγματα, καινούργια πρόσωπα, καινούργιες ιδέες. Μπορεί να μην είναι οι καλύτεροι τραγουδιστές, αλλά σίγουρα έχουν κάτι καινούργιο. Γι’ αυτό και τους προτείνω.

Υπάρχει κάποιος νέος καλλιτέχνης, που να τον βρήκες εσύ, να τον προώθησες συστήνοντάς τον στον κόσμο, κάποιος που να προχώρησες και στην παραγωγή του δίσκου του?

Όχι. Τόσο άγνωστα πρόσωπα δεν έχω «βγάλει» εγώ. Μέχρι τώρα έχω κάνει δύο σοβαρές παραγωγές δίσκων. Πρώτα στην Ραλλία Χρηστίδου και έπειτα στη Σαλίνα που έκανα τώρα. Αυτές είναι οι δύο παραγωγές που έχω κάνει, με πιο επαγγελματική ματιά. Αν ακούσεις αυτές τις δουλειές, θα βρεις στοιχεία δικά μου μέσα, έντονα. Είτε γιατί έγραψα μουσική είτε γιατί έχω επιμεληθεί ενορχηστρώσεις, είτε γιατί έχω κάνει επιλογές τραγουδιών. Ακούγοντας ένα τραγούδι από αυτούς τους δίσκους καταλαβαίνεις ότι είναι δική μου δουλειά. Όσες φορές ασχολήθηκα με νέους ανθρώπους το έκανα με τη διάθεση να προτείνω κάτι κι όχι να βγουν χρήματα. Έτσι κι αλλιώς από τη δισκογραφία δεν βγαίνουν χρήματα πια. Ούτε ήθελα να πουλήσω το όνομά μου με έναν διαφορετικό τρόπο. Εντελώς καινούργια πρόσωπα, δυστυχώς ενώ έχω προσπαθήσει, δεν έχω καταφέρει να βγάλω από την αφάνεια. Οι δισκογραφικές εταιρείες είναι κλειστές.

Οι δισκογραφικές δεν ρισκάρουν πια? Τι εννοείς «είναι κλειστές»?

Είναι κλειστές σε καινούργια πρόσωπα. Τώρα πια, ουσιαστικά, έχουν βάλει λουκέτο οι δισκογραφικές. Αλλά και πολύ πριν συμβεί αυτό, δεν πρότειναν νέα πρόσωπα. Δεν ήταν «ανοικτές» σε νέα πρόσωπα. Δεν αφήνουν ούτε εμάς πια να προτείνουμε.

Πώς βλέπεις το μέλλον της μουσικής βιομηχανίας?

Δεν γνωρίζω καθόλου. Σίγουρα το CD έχει καταργηθεί. Το πρόβλημα με αυτό, είναι ότι, τουλάχιστον η δική μου γενιά, που έχουμε μάθει στην παλιά λογική του «έργου» κι όχι των τραγουδιών, αντιμετωπίζουμε πρόβλημα. Για μένα το κάθε τραγούδι δεν είναι αυθύπαρκτο. Όταν κάνω μια δουλειά, το τραγούδι έχει αρχή – μέση – τέλος μέσα σε μια ολοκληρωμένη δουλειά. Κάθε τραγούδι, για μένα, έχει το λόγο ύπαρξής του σε ένα συγκεκριμένο δίσκο. Αυτή τη στιγμή, δεν μπορώ να σκεφτώ έναν νέο τρόπο δημιουργίας. Τα νεότερα παιδιά που δεν τους ενδιαφέρει το σύνολο μιας δουλειάς, μπορούν με ένα τραγούδι μέσω του διαδικτύου να εμφανιστούν και να γίνουν γνωστοί.

Έχω τεράστιο σεβασμό στο λαϊκό τραγούδι. Παρότι ξεκίνησα από αυτό, στις αρχικές μου εμφανίσεις δεν είχα το θάρρος να συμπεριλάβω λαϊκά τραγούδια στο πρόγραμμά μου. Όταν πρωτόβαλα, η τόσο θετική ανταπόκριση του κόσμου, μου έδωσε τη χαρά και τη δυνατότητα να συμπεριλάβω κι άλλα λαϊκά τραγούδια

Θα έβγαζες ένα δίσκο μόνο σε ψηφιακή μορφή? Θα ήθελες να υπάρχει μόνο διαδικτυακά?

Όχι. Είναι πολύ οι λόγοι. Πρώτα – πρώτα η τεχνολογία. Είναι πολύς κακής ποιότητας αυτή τη στιγμή. Δηλαδή το ηχητικό αποτέλεσμα ενός τραγουδιού που το κατεβάζεις από το διαδίκτυο είναι ηχητικά τρισάθλιο. Εγώ έχω μάθει αλλιώς ηχητικά. Έχω μάθει να απολαμβάνω κάθε νότα ενός τραγουδιού. Την ηχητική ψηφιοποίηση του ΜΡ3 δεν μπορώ να την ακούσω καν! Ένα το κρατούμενο. Δεύτερον η παραγωγή ενός CD είναι πάρα πολύ ακριβή υπόθεση, για να βγει καλό, για να φτάσω στην καλή ποιότητα ήχου. Αυτό κάποιος πρέπει να το πληρώσει. Θα πρέπει να πληρώσει τους μουσικούς, το στούντιο ηχογράφησης, τους ηχολήπτες, τα εξώφυλλα, όλα. Σε αυτή την περίπτωση, από την ώρα που ο κόσμος θέλει να τα παίρνει όλα τζάμπα, υπάρχει ένα αδιέξοδο. Διότι οι δισκογραφικές το ξεκαθάρισαν… δεν τα δίνουν. Επίσης, αφού ο κόσμος τα θέλει τζάμπα, οι συνθέτες κι οι στιχουργοί δεν παίρνουν δικαιώματα από αυτό. Άρα, γιατί να εκδώσουν ένα τραγούδι? Γιατί να μπουν στη διαδικασία να δημιουργήσουν κάτι? Απλά για να εκφραστούν? Όλος ο υπόλοιπος κόσμος λειτουργεί τόσο υλιστικά αλλά ζητάμε από τους δημιουργούς να λειτουργούν ρομαντικά. Δεν νομίζω ότι μπορεί να γίνεται αυτό.

Μπορείς να θυμηθείς κάποιο σχόλιο θεατή που έδωσε άλλη προοπτική στη δουλειά σου? Περιέγραψέ μας πώς ένιωσες και τι σε έκανε να αλλάξεις?

Τα πρώτα αρνητικά σχόλια που δέχτηκα ήταν για την σκηνική μου παρουσία. Όταν ξεκινούσα, τα πρώτα χρόνια, ήμουν… αγγούρι! Καμία επικοινωνία με τον κόσμο. Ένα αγγούρι που κρατούσε τη βάση του μικροφώνου κι έτρεμε στην ιδέα του να φύγει από αυτό το σημείο. Αυτές οι παρατηρήσεις του κόσμου, ο οποίος μου έλεγε «μην είσαι τόσο αγγούρι…» βοήθησαν. Έκανα προσπάθειες να μην είμαι αγγούρι. Να περπατήσω λίγο πάνω στη σκηνή. Οι επόμενες παρατηρήσεις ήταν άλλου είδους. Έχω τεράστιο σεβασμό στο λαϊκό τραγούδι. Παρότι ξεκίνησα από αυτό, στις αρχικές μου εμφανίσεις δεν είχα το θάρρος να συμπεριλάβω λαϊκά τραγούδια στο πρόγραμμά μου. Όταν πρωτόβαλα, η τόσο θετική ανταπόκριση του κόσμου, μου έδωσε τη χαρά και τη δυνατότητα να συμπεριλάβω κι άλλα λαϊκά τραγούδια και κάποια στιγμή να είναι το μισό πρόγραμμα, ίσως και παραπάνω, λαϊκά τραγούδια. Αυτές οι παρατηρήσεις γενικότερα με βελτίωσαν, είτε έγιναν με θετική είτε με αρνητική διάθεση. Σημασία έχει ότι ήταν καλοπροαίρετες.

Εγώ είχα την τύχη όταν ήμουν νεαρός, στο σχολείο, να είναι στη μόδα το λαϊκό τραγούδι. Γι’ αυτό οφείλουμε πολλά και στον Νταλάρα και στη Χαρούλα και σε κάποιες Κομπανίες που υπήρχαν τότε, με προεξέχουσα την Αθηναϊκή Κομπανία, μαζί με αυτήν και τα Παιδιά απ’ την Πάτρα. Αυτοί οι άνθρωποι έμαθαν στη δική μου γενιά λαϊκά τραγούδια.

Αγαπάς το λαϊκό τραγούδι, αυτό φαίνεται στις ζωντανές εμφανίσεις που κάνεις είτε σε συναυλίες είτε στα μαγαζιά. Ήταν μόνο αυτή η αγάπη σου που σε ώθησε να αφιερώνεις το μισό και παραπάνω πρόγραμμα σ’ αυτό το είδος?

Κοίταξε. Οι νέοι άνθρωποι, όπως κι εγώ κάποτε, ακούν τα τραγούδια της μόδας και της εποχής. Εγώ είχα την τύχη όταν ήμουν νεαρός, στο σχολείο, να είναι στη μόδα το λαϊκό τραγούδι. Γι’ αυτό οφείλουμε πολλά και στον Νταλάρα και στη Χαρούλα και σε κάποιες Κομπανίες που υπήρχαν τότε, με προεξέχουσα την Αθηναϊκή Κομπανία, μαζί με αυτήν και τα Παιδιά απ’ την Πάτρα. Αυτοί οι άνθρωποι έμαθαν στη δική μου γενιά λαϊκά τραγούδια. Έχοντας αυτό ως δεδομένο, θεώρησα ότι είναι χρέος ενός τραγουδιστή δημοφιλούς, ειδικά στη νεολαία να πει μερικά λαϊκά τραγούδια. Έτσι, από μένα, κάποια νεαρά παιδιά μάθανε κάποια λαϊκά τραγούδια. Στην πορεία βέβαια, έψαξαν και βρήκαν και τις πρώτες εκτελέσεις. Πιστεύω πως το καλό λαϊκό τραγούδι εκείνης της εποχής ανήκει πλέον στην Παράδοσή μας. Αυτοί που μπορούν να τραγουδήσουν λαϊκά, γιατί δεν μπορούν όλοι, πρέπει να συνεχίσουν να τραγουδούν και λαϊκά στο πρόγραμμά τους. Είναι χρέος μας, όσοι μπορούμε να υποστηρίξουμε το λαϊκό τραγούδι να συνεχίσουμε να το τραγουδάμε για να το μαθαίνουν κι οι νεότεροι.

Υπάρχει κάποιο τραγούδι που το ζήλεψες γιατί δεν το είπες πρώτος?

Ναι. Είναι πολλά που ζήλεψα. Οι «Τυφλές Ελπίδες» το «Ανάθεμά σε»… Ευτυχώς τα είπα όμως! Τα είπα αργότερα.

Τι είναι αυτό που πάντα ήθελες να πετύχεις αλλά δεν έχει καταστεί ακόμα δυνατό?

Τώρα πια τα οράματά μου είναι περισσότερο κοινωνικοπολιτικά παρά προσωπικά ή επαγγελματικά. Θα ήθελα, αν μπορούσα, να αλλάξω τη νοοτροπία του κόσμου. Να τη βελτιώσω αν θέλεις. Ή να επαναφέρω κάποια χαμένα χαρακτηριστικά μας.

Ο καλύτερος τρόπος που μπορώ να σκεφτώ, για να αλλάξει η νοοτροπία μας, είναι να μιλώ και να πράττω, βάσει αυτών που πιστεύω. Αυτό κάνω το τελευταίο διάστημα.

Έχεις βρει με ποιο τρόπο θα το καταφέρεις αυτό? Πώς μπορεί να αλλάξει η νοοτροπία μας?

Ο καλύτερος τρόπος που μπορώ να σκεφτώ, για να αλλάξει η νοοτροπία μας, είναι να μιλώ και να πράττω, βάσει αυτών που πιστεύω. Αυτό κάνω το τελευταίο διάστημα. Πιστεύω πως και έναν να πείσω, είναι πολύ σημαντικό. Αυτή είναι η διαφορά του πολιτικού από τον μη πολιτικό. Ο πολιτικός ό,τι κάνει, το κάνει για τον εαυτό του. Θέλει να δείξει ποιος είναι, να τον εκτιμήσουν περισσότερο. Εγώ πραγματικά δεν το κάνω για μένα. Το κάνω για να βοηθηθούμε όλοι.

Τελευταία δείχνεις ότι σε απασχολούν «τα κοινά». Υπάρχουν αντιδράσεις, θετικές ή αρνητικές σ’ αυτή σου την κίνηση?

Η αλήθεια είναι ότι τελευταία έχω δημοσιοποιήσει ότι ασχολούμαι με «τα κοινά». Ασχολούμαι από πάντα. Απλά τελευταία το δημοσιοποίησα. Δεν άντεχα να ακούω και να διαβάζω ότι οι καλλιτέχνες είναι όλοι «για την πάρτη τους» και δεν τους αφορά τι συμβαίνει γύρω τους. Οι καλλιτέχνες δεν μιλάνε, δεν αντιδρούν, δεν πράττουν. Επειδή αυτό με κούρασε κι επειδή βλέπω πολλούς συναδέλφους μου στις πορείες να είναι κάτω, να κάνουν τρομερά πράγματα. Πάρα πολλοί συνάδελφοί μου έχουν ασχοληθεί με την Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου. Προσπαθούν να δουν τι είναι αυτό το χρέος που ακούμε. Όλα αυτά, όμως, δεν γίνονται γνωστά. Εγώ, απλώς αποφάσισα να τα κάνω γνωστά. Η αντίδραση του κόσμου είναι θετική. Σαφώς υπάρχουν οι αντιδράσεις οι αρνητικές, οι καχύποπτες ή και κακόβουλες πολλές φορές, αλλά η πλειοψηφία είναι πολύ θετική. Άμα βλέπεις πως η πλειοψηφία εκτιμά αυτό που κάνεις, θεωρώ ότι αν ασχολούμαι με τους λίγους που ενοχλούνται ή φοβούνται με αυτό που κάνω, θα ήταν αδικία προς τους πολλούς.

Πώς πιστεύεις ότι μπορεί να αλλάξει η παρούσα κατάσταση στην Ελλάδα? Θα βγούμε από αυτήν την κρίση?

Αναγκαστικά θα βγούμε. Δεν είμαι τόσο απαισιόδοξος. Η μόνη μου απαισιοδοξία είναι στην αντίληψη των πραγμάτων. Έχει να κάνει με όσα λέγαμε πριν λίγο. Η νοοτροπία είναι σημαντική. Να καταλαβαίνουμε τι μας γίνεται. Από την κρίση έτσι κι αλλιώς θα βγούμε. Θα ήθελα να βγούμε από αυτήν όσο λιγότερο λαβωμένοι γίνεται. Είναι στο χέρι μας. Όλα. Πρέπει να δώσουμε αξία στην ψήφο μας ξανά. Αυτό είναι κάτι που το έχουμε ξεχάσει. Κάποιοι προτιμούσαν, δε θα βάλω τον εαυτό μου μέσα, να κάνουν μπάνιο στην παραλία παρά να ψηφίζουν. Άλλοι έλεγαν «ωχ αδελφέ, δε βαριέσαι, ψηφίζουν άλλοι για μένα». Τώρα, αυτό πρέπει να σταματήσει. Πρέπει να καταλάβουμε τη σημασία της ψήφου και την αξία της. Δεν μπορούμε να την ρίχνουμε όπου νάναι! Είναι σαν την υπογραφή μας.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σου?

Φοβάμαι ότι η ώρα που δε θα βγαίνει ο κόσμος έξω να έρθει να του τραγουδήσω, θα έρθει γρηγορότερα από τη στιγμή που θα επιλέξω εγώ για να αποσυρθώ από το τραγούδι. Δεν σκέφτομαι συνεχώς έτσι, αλλά με όλα αυτά που περνάμε, κάποια στιγμή περνά κι αυτή η σκέψη, αστραπιαία, από το μυαλό σου και σου αφήνει μεγάλο σημάδι, τεράστιο.

Πρέπει να δώσουμε αξία στην ψήφο μας ξανά. Αυτό είναι κάτι που το έχουμε ξεχάσει.

Αν έπρεπε να παρουσιάσεις τον Γιάννη Κότσιρα σε κάποιον που δεν σε γνωρίζει τι θα έλεγες? Ποιο πράγμα θεωρείς ότι σε χαρακτηρίζει;

Δεν θα μπορούσα να το κάνω. Για να με γνωρίσει πραγματικά κάποιος πρέπει να με… γνωρίσει. Έναν τραγουδιστή δεν μπορείς να τον γνωρίσεις ή να τον εκτιμήσεις μέσα από αυτά που λέει ή βλέποντάς τον 10 -15 λεπτά στην τηλεόραση. Όλα αυτά είναι εντελώς πλασματικά. Κανέναν δεν μπορούμε να γνωρίσουμε με αυτόν τον τρόπο. Μόνο αν τον κοιτάξουμε για αρκετή ώρα, να δούμε πώς αντιδρά, πώς συμπεριφέρεται, τις γκριμάτσες του, τις άσχημες και τις ωραίες στιγμές του. Μόνο έτσι μπορείς να πεις ότι ξέρεις έναν άνθρωπο.

Αφήνεσαι εύκολα να σε γνωρίσει κάποιος?

Αντιθέτως! Δεν θέλω να με γνωρίσει κάποιος. Δε μου αρέσει να απογοητεύω ανθρώπους ή να απογοητεύομαι. Δεν φοβάμαι να απογοητευτώ, έχω απογοητευτεί τόσες πολλές φορές που πια το συνήθισα. Επειδή συνήθως οι άνθρωποι έρχονται με έναν τεράστιο θαυμασμό, πιστεύοντας πως θα δουν κάτι διαφορετικό, όταν προσπαθώ να τους πείσω ότι δεν είμαι κάτι διαφορετικό, υπάρχει μια απογοήτευση. Δεν υπάρχει ένας καθησυχασμός. Άρα περίμεναν κάτι μεγαλύτερο, κάτι καλύτερο, δεν ξέρω. Εν πάση περιπτώσει, επειδή έχω ολοκληρώσει τον κύκλο των γνωριμιών μου και των φίλων μου, δεν έχω αυτή την ανάγκη να γνωρίζω καινούργιους ανθρώπους. Διατηρώ καλές σχέσεις με πάρα πολύ κόσμο αλλά δεν έχω την ανάγκη να γνωρίζω, πια, καινούργιους ανθρώπους, ούτε τον χρόνο.

Αν κάποιος φίλος σου ερχόταν από το εξωτερικό πού θα τον πήγαινες για να γνωρίσει την Ελλάδα? Αν ζητούσε μουσική τι θα του πρότεινες?

Θα τον πήγαινα στο ομορφότερο σημείο της Αθήνας, που ακόμα παραμένει η Πλάκα. Μετά μια βόλτα στη Σύμη. Θα πηγαίναμε παρέα να φάμε στη Μυτιλήνη ή στα Χανιά. Η Ελλάδα έχει πλούτο παντού. Κι η Αθήνα μας είναι υπέροχη! Εγώ το πιστεύω. Αγαπώ την Αθήνα πάρα πολύ.

Αν ο ίδιος φίλος ζητούσε να του στείλεις κάτι από εδώ που να του θυμίζει την Ελλάδα, τι θα έστελνες?

Κάτι πολύ απλό. Θα του έστελνα λίγη άμμο από την παραλία στη Ραφήνα. Λίγη άμμο και λίγη αρμύρα που να μυρίζει Ελλάδα.

Σου αρέσουν τα ταξίδια? Ποιος είναι ο αγαπημένος σου προορισμός?

Φυσικά! Υπάρχει άνθρωπος που δεν του αρέσουν τα ταξίδια? Εμένα μ’ αρέσουν πάρα πολύ. Δεν θα μπορούσα να κάνω αυτή τη δουλειά αν δε μου άρεσαν τα ταξίδια. Αν δε σου αρέσει να μπαίνεις συχνά σ’ αεροπλάνα, να πετάς σε καινούριους τόπους, να γνωρίζεις καινούργιους ανθρώπους, άλλες νοοτροπίες, διαφορετικά μέρη, δεν μπορείς να λειτουργήσεις. Φαντάσου. Πας Λονδίνο, Μόσχα, Αμερική, Αυστραλία, Αφρική. Σα να μπαίνεις σε τελείως διαφορετικούς πλανήτες. Αν αυτό δε σου αρέσει δεν μπορείς να κάνεις αυτή τη δουλειά. Εγώ, προερχόμενος από οικογένεια ναυτικών, λατρεύω τα ταξίδια. Θα ήθελα να έκανα περισσότερα ταξίδια, έχω λίγο παραπάνω χρόνο να μείνω σ’ όλα τα μέρη που πηγαίνω. Θέλω να μπορώ να κάθομαι σ’ ένα καφέ, ας πούμε, και να μελετάω αυτό που συμβαίνει γύρω μου. Να παρατηρώ τους ανθρώπους που περνούν. Σα να βλέπω την καλύτερη τηλεόραση του κόσμου. Αυτό το κάνω όποτε βρίσκω χρόνο ακόμα και εδώ στην Ελλάδα. Έτσι εκτιμώ ένα ταξίδι, έτσι το καταλαβαίνω. Σκέτα τα κτήρια δε μου λένε τίποτα. Ωραία κτήρια μπορείς να βρεις παντού. Ακόμα κι αν στα γκρεμίσουν ή στα κάψουν, όπως έγινε πρόσφατα, μπορείς να τα ξαναφτιάξεις. Τους ανθρώπους όμως δεν μπορείς να τους ξαναφτιάξεις.

Τι είναι αυτό που σε ένα live σε κάνει να νοιώθεις υπέροχα? Τι προτιμάς για τις ζωντανές εμφανίσεις σου? Συναυλίες σε ανοικτούς χώρους ή τις Μουσικές Σκηνές?

Είναι οι μουσικοί που παράγουν την καλή μουσική και το καλό κοινό. Αυτά τα δύο μαζί αποτελούν για μένα μια ιδανική βραδιά. Μέχρι πρόσφατα προτιμούσα τους ανοικτούς χώρους και τις συναυλίες. Φέτος με αφορμή το “On the road” τις παραστάσεις που κάνουμε σε όλη την Ελλάδα, παράλληλα με τις εμφανίσεις μου εδώ, είδα ότι ακριβώς το ίδιο μπορεί να συμβεί και σε κλειστούς χώρους. Δεν είχα κάνει ποτέ συναυλία σε κλειστό χώρο. Εννοώ ακριβώς με τη λογική της συναυλίας. Όρθιος, αν θέλω να πιω κάτι να πάω να πάρω την μπυρίτσα μου, με την ελευθερία της καλοκαιρινής συναυλίας. Προτιμώ τη συναυλία από το «καθιστό» σε τραπέζια, σε μαγαζιά. Πολύ πιο ελεύθερο, πιο δημιουργικό και πολύ καλύτερο στην επαφή με τον κόσμο. Οι χειμερινές συναυλίες, τελικά πιστεύω, είναι καλύτερες ακόμα και από τις καλοκαιρινές. Είναι μικρότερο το κοινό στο οποίο απευθύνεσαι κι έχεις πιο άμεση επαφή μαζί τους.

Φοβάμαι ότι η ώρα που δε θα βγαίνει ο κόσμος έξω να έρθει να του τραγουδήσω, θα έρθει γρηγορότερα από τη στιγμή που θα επιλέξω εγώ για να αποσυρθώ από το τραγούδι.

Αυτές οι συναυλίες “On the road” θα συνεχιστούν όλο το χειμώνα? Πώς ανταποκρίνεται το κοινό? Ξαφνικά σε βλέπουν μέσα στο χειμώνα στον τόπο τους.

Ναι το “On the road” θα συνεχιστεί. Τώρα κάνουμε ένα μικρό διάλειμμα. Υπάρχει η ιδέα να το συνεχίσω και μέσα στο καλοκαίρι, αλλά είναι ακόμα νωρίς για να πω κάτι τέτοιο. Η ιδέα είναι να μην κάνω μεγάλες συναυλίες, να κάνω ζωντανές εμφανίσεις σε περιοχές που δεν έχω πάει ποτέ μέχρι σήμερα. Ή και σε μέρη που δεν έχουν γίνει ποτέ συναυλίες. Τώρα η ανταπόκριση του κόσμου είναι κάτι εκπληκτικό. Είναι πολύ άμεσο, πολύ δυνατό και πολύ αληθινό. Όπου κι αν έχουμε πάει μέχρι τώρα γίνεται… χαμός! Πιστεύω πως αν είχαμε ακόμα περισσότερες μέρες σε κάθε τόπο θα συνεχιζόταν η ίδια κατάσταση. Δυνατή η ανταπόκριση. Θα το συνεχίσουμε. Υπάρχει, βέβαια μια δυσκολία να βρεθούν οι χώροι. Αρκετά μεγάλοι που να μπορούν να φιλοξενήσουν μια παράσταση με φτηνό εισιτήριο. Όταν υπάρχει διαθέσιμο ένα θέατρο, που δεν έχει τη δυνατότητα να πουλήσει ποτά ή κάτι τέτοιο, αναγκαστικά το εισιτήριο είναι λίγο ψηλότερο. Αλλά το θέατρο δεν έχει την ίδια ελευθερία ή αίσθηση που έχει ένα λαϊβάδικο, ζωντανό, όρθιο, συναυλιακό. Παρόλα αυτά όπου βρίσκουμε χώρους είτε συναυλιακούς είτε θέατρα, παίζουμε. Έχουμε κάνει 15 συναυλίες κι έχουμε ακόμα περίπου 10 που θα ανακοινώσουμε σε λίγο καιρό πού θα γίνουν.

Οι εμφανίσεις εδώ, στο ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ, με Δημήτρη Μητροπάνο και Δημήτρη Μπάση συνεχίζονται κανονικά. Οι συναυλίες, το “On the road” κινείται παράλληλα, σωστά?

Ναι. Εδώ είμαστε Παρασκευή – Σάββατο και για τις συναυλίες ό,τι κάνουμε το κάνουμε μεσοβδόμαδα. Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια. Στο ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ είχαμε πει θα είμαστε ως τις Απόκριες. Τώρα λέμε συνεχίζουμε. Πιθανότατα μέχρι την Κυριακή των Βαΐων. Θα δούμε. Εξαρτάται από τις συνθήκες και από τον κόσμο. Υπάρχει και μια ιδέα μετά, να ανέβουμε, το ίδιο σχήμα, για λίγες εμφανίσεις στη Θεσσαλονίκη.

Η συνεργασία των τριών σας πώς είναι?

Καταπληκτική! Με τον Δημήτρη τον Μπάση έχουμε πλέον προσωπική σχέση. Έχει ξεπεράσει ο χρόνος την καλλιτεχνική σχέση που είχαμε. Αυτή τη σχέση ήρθε να την «δέσει» με την ωριμότητα και την ταπεινότητά του ο Δημήτρης ο Μητροπάνος. Αυτό που ζούμε φέτος με τον Μητροπάνο είναι ασύλληπτο. Βλέπεις ένα απίστευτα απλό και προσιτό άτομο. Είναι ο πιο «κανονικός» άνθρωπος που έχω γνωρίσει σ’ αυτή τη δουλειά. Μπορεί στα μάτια μας, τα δικά σου και τα δικά μου, να φαντάζει… τεράστιος. Ο ίδιος όμως δεν αντιλαμβάνεται πώς το βλέπουμε εγώ κι εσύ. Κι αυτό είναι μαγεία! Αυτή η απλότητά του, σε εμένα, που είμαι μέσα στη δουλειά και ξέρω τι επικρατεί γενικά κι από την άλλη τι έχει περάσει ο ίδιος ο Μητροπάνος για να φτάσει εδώ που βρίσκεται σήμερα, μου τον «ανεβάζει» στα μάτια μου και στην εκτίμησή μου. Γίνεται ακόμα πιο σημαντικός.

Έχεις συνεργαστεί με μεγάλους συνθέτες κι έχεις τραγουδήσει τραγούδια τους. Ο Μίμης Πλέσσας, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Γιάννης Μαρκόπουλος σου εμπιστεύτηκαν δημιουργίες τους. Έχεις ανεκπλήρωτα όνειρα? Συνεργασίες που θέλεις να έρθουν μελλοντικά?

Θα ήθελα να συνεργαστώ με κάποιες γυναίκες τραγουδίστριες. Ας πούμε με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη, την Γαλάνη ή με τον Κραουνάκη π.χ. Φέτος έχουμε με τον Σταμάτη ένα τραγούδι «Το βαλς των 12» με τον ιδιαίτερο χαρακτήρα του και την συγκυρία του κι όπως ο ίδιος λέει «έχουμε κάνει παγκόσμιο σουξέ της κρίσης»! (γέλια) Ναι, υπάρχουν άνθρωποι και καλλιτέχνες, με όλη τη σημασία της λέξεως, που θα ήθελα να συναντηθούν οι δρόμοι μας. Δεν είναι κάτι που το εκβιάζεις, όσα είναι νάρθουνε… θαρθούν!

«Η Σμύρνη του έρωτα»… Πώς έγινε η πρόταση για αυτή τη συνεργασία? Ποιες είναι οι εντυπώσεις σου?

Η πρόταση ήρθε πριν από δύο – δυόμισι χρόνια περίπου, όταν ο Κατσιγιάννης, γνωρίζοντας ποιος είμαι και τι έχω κάνει μέχρι τότε, μου πρότεινε να τραγουδήσω κάποια ερωτικά τραγούδια της Σμύρνης με την Εστουντιαντίνα. Μετά από πάρα πολύ συζήτηση, έρευνα, μελέτη, περάσαμε ενάμισι δύο χρόνια σ’ αυτή τη διαδικασία. Διότι είναι η δική μου λογική αλλά κι η δική τους, αυτή του «ψειρίσματος». Θέλαμε να ξέρουμε, ακριβώς πότε έγιναν, ποιοι τα είπαν πρώτη φορά, τις εναλλακτικές εκτελέσεις, ποια είναι η πρώτη εκτέλεση για να βρούμε τους σωστούς στίχους, να μην κάνουμε λάθη που πέρασαν από γενιά σε γενιά από επανεκτέλεση σ’ επανεκτέλεση γιατί υπάρχουν τραγούδια που τα έχουμε μάθει λάθος. Εγώ την έχω αυτήν την τάση. Αν είναι να παρουσιάσω κάτι που έχει να κάνει με την ιστορική παράδοση της Ελλάδας να το ψάχνω πολύ.

Τα Σμυρναίικα και τα Ρεμπέτικα τραγούδια της εποχής φτάνουν πίσω στις αρχές του 19ου αιώνα. Σαν χαρακτήρας λοιπόν δεν θα μπορούσα να μην το ψάξω πολύ. Το τελευταίο εξάμηνο μπήκαμε στη διαδικασία να τα καταγράψουμε. Στην πιο ευχάριστη διαδικασία. Το κάναμε με έναν τρόπο πολύ λαϊκό και πολύ διασκεδαστικό. Ανέβαινα στο Βόλο, οι ηχογραφήσεις έγιναν όλες εκεί. Είχαμε μια λίστα με τα τραγούδια που θέλαμε, βγαίναμε όλοι μαζί, τα παίζαμε το βράδυ στα τσιπουράδικα πίνοντας και τρώγοντας μεζεδάκια ως το πρωί, και το πρωί όλοι μαζί όπως ήμασταν στην ταβέρνα, πηγαίναμε στο στούντιο. Έτσι ηχογραφούσαμε. Με τα χνώτα γεμάτα τα τσίπουρα και τη διάθεση του γλεντιού. Συνεχίσαμε έτσι για πέντε μήνες. Κι αυτό έχει αποτυπωθεί στην ηχογράφηση. Πιο καθαρό βέβαια απ’ ό,τι στην ταβέρνα, γιατί αυτό θα μείνει πίσω μας, είναι η ιστορία μας, αλλά έχει την ατμόσφαιρα της ταβέρνας, του γλεντιού με τραγούδια όπως θα τα τραγουδούσαμε σε μια παρέα. Έχουν τη διασκεδαστική τους διάσταση, την προβληματισμένη στιγμή, όπως είναι το «Κουκλί της Κοκκινιάς» ή το «Μανάκι μου» ας πούμε κι υπάρχουν κι ανέκδοτα τραγούδια που, μετά από πάρα πολύ ψάξιμο, τα κυκλοφορήσαμε.

Για μένα προσωπικά, αυτός, είναι ο δεύτερος σημαντικότερος δίσκος της καριέρας μου! Ο πρώτος είναι το «Άξιον εστί». «Η Σμύρνη του έρωτα», έχει ένα άρωμα από την Ελλάδα του πολιτισμού, τη ζωντανή, την παραγωγική, την όμορφη Ελλάδα! Αυτήν την Ελλάδα που την έχουμε θάψει λίγο μέσα μας, κάτω από πολλά χρέη, πολλές υποχρεώσεις, πολλή δουλειά. Αυτός ο δίσκος λοιπόν, βοηθάει να ξαναφέρουμε τη μνήμη μας μπροστά. Πιστεύω πώς κάτι τέτοιες δουλειές, αντίστοιχες, μπορούν να βοηθήσουν πάμε λίγο μπροστά. Ελπίζω να γίνει γνωστή, γιατί πια είναι δύσκολο να μάθει ο κόσμος ότι κυκλοφόρησε νέος δίσκος, δεν έχει πια τη διάθεση να ασχοληθεί με αυτά τα πράγματα.

Πέρα από τις εμφανίσεις σου εδώ στο ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ, πέρα από το ολοκαίνουργιο cd που μόλις κυκλοφόρησε, έχεις κάποια ακόμα μελλοντικά σχέδια?

Στο άμεσο μέλλον θα γίνει η παρουσίαση της «Σμύρνης του έρωτα» στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Επίσης είναι προγραμματισμένο ένα αφιέρωμα σε έναν από τους δημιουργούς των τραγουδιών αυτών, τον Παναγιώτη Τούντα, που θα γίνει στο Badminton αλλά δεν ξέρω ημερομηνίες ακόμα.

Ευχαριστούμε πάρα πολύ για το χρόνο που μας διέθεσες, για τη φιλοξενία και για όλα όσα είπαμε απόψε. Καλή συνέχεια σε όλα όσα κάνεις, καλή διαδρομή “on the road”, καλή τύχη σε όσα σκέφτεσαι να πραγματοποιήσεις μελλοντικά.

Εγώ ευχαριστώ πάρα πολύ, χάρηκα που μιλήσαμε, εύχομαι επιτυχίες και καλή τύχη! Να είστε πάντα καλά!

Γιάννης Κότσιρας και η Εστουδιαντίνα στο Μέγαρο μουσικής Αθηνών, με την παράσταση “Η Σμύρνη του έρωτα”, την Δευτέρα 19 και την Τρίτη 20 Μαρτίου 2012.

Συνέντευξη στη Χριστιάννα Παντελάτου

Φωτογραφίες: Αρετή Σταυροπούλου