Συνέντευξη | Πάνος Κιάμος: «Αφήνω τη δουλειά μου να μιλάει για μένα και αυτό συμβαίνει συνειδητά!»

Διατηρώντας χαμηλούς τόνους και τηρώντας πιστά την πεποίθηση του ότι θέλει να απασχολεί μόνο μέσω της δουλειάς του ο Πάνος Κιάμος παραχώρησε στο Tralala.gr και στην αρχισυντάκτρια Σοφία Μπεκιάρη μια από τις σπάνιες συνεντεύξεις του μιλώντας με χαρά για το ολοκαίνουριο άλμπουμ του που κυκλοφόρησε από την «Cobalt Music» με τίτλο «Πάνος Κιάμος» και ήδη έχει ξεκινήσει να μετρά επιτυχίες!!!

Απολαύστε τον!

Πάνο μου καλησπέρα… τι ωραία που σε συναντώ αυτή τη φορά για να κάνουμε μια ωραία συνέντευξη! 

Κι εγώ χαίρομαι που σε συναντώ γιατί η αλήθεια είναι ότι έχουμε αρκετό καιρό να τα πούμε για το Tralala.gr, έτσι δεν είναι;!

Ναι, με την κυκλοφορία κάθε νέου σου album κάνουμε και την καθιερωμένη συνέντευξή μας!

Το προηγούμενο άλμπουμ, το «Από αστέρι σε αστέρι» κυκλοφόρησε το 2015 και το «Πάνος Κιάμος» κυκλοφορεί το 2018! Αισίως λοιπόν περάσανε τρία χρόνια απ’ την τελευταία μας δισκογραφική δουλειά και συνέντευξη.

Οπότε είμαστε έτοιμοι… «Να μου πεις και Να σου πω», όπως λέει και η πρόσφατη μεγάλη επιτυχία σου!

Μα γι’ αυτό μου είπες… «Θέλω να σε ξαναδώ» στα πλαίσια του Tralala.gr … (γέλια)! Η ουσία είναι ότι εγώ είμαι ένας άνθρωπος που δουλεύει συνέχεια και ενώ τα 3 χρόνια ακούγονται πολλά, η αλήθεια είναι διαφορετική. Απ’ τη πρώτη μέρα της κυκλοφορίας ενός album μου ξεκινάω αμέσως να ψάχνω τραγούδια για το επόμενο, δεν σου κρύβω ότι μετά από εδώ… έχω studio. Το γεγονός ότι έκανα 3 χρόνια να βγάλω νέο δίσκο, δεν έγινε γιατί δεν υπήρχε υλικό ή γιατί ήθελα να αποφορτίσω τις μπαταρίες μου, να ξεφύγω λίγο απ’ το studio και να ασχοληθώ μόνο με τις live εμφανίσεις μου. Δεν ισχύει τίποτα από αυτά, τρέχανε όλα μαζί παράλληλα… οι περιοδείες, οι live εμφανίσεις, ταυτόχρονα είχα και το studio. Με την εμπειρία μου στο χώρο έχω καταλάβει ότι ο κόσμος χρειάζεται χρόνο για να αφομοιώσει ένα album. Στους δικούς μου δίσκους δεν βάζω 2-3 «καλά» τραγούδια που μου προσφέρουν σιγουριά και άλλα 7 «συμπληρώματα»! Όλα τα τραγούδια που συμπεριλαμβάνονται στα albums μου έχουν λόγο ύπαρξης. Για παράδειγμα απ’ το προηγούμενο album μου το «Από αστέρι σε αστέρι», το «Πως θα τη βγάλω», το «Τρελοκομείο», το «Σε χωρίζω» και το «Τι λες να φταίει» ξεχώρισαν και αγαπήθηκαν πολύ… για το κάθε ένα όμως ο κόσμος ήθελε 2-3 μήνες για να το αφομοιώσει. Αυτό αυτόματα μας πάει στα δυόμιση χρόνια. Δουλεύω με πολλά τραγούδια και αυτό από μόνο του θέλει αρκετό χρόνο. Κάτι ανάλογο θέλω να πετύχω και με το καινούριο μου album.

Το νέο σου album «Πάνος Κιάμος» που κυκλοφορεί από την Cobalt Music περιλαμβάνει 19 τραγούδια… Δεν τα λες και λίγα!

Όντως, μιλάμε για ένα album με 19 νέα τραγούδια!!! Δεν είμαι ο άνθρωπος που βγάζω album γιατί απλά πρέπει να βγάλω, αν δεν έχω λόγο δεν κυκλοφορώ δισκογραφική δουλειά. Τα 19 τραγούδια ίσως να φαίνονται πολλά μιας και πλέον ο κάθε καλλιτέχνης συμπεριλαμβάνει περίπου 10 σε κάθε νέα του δισκογραφική δουλειά… αν και δεν υπάρχουν πια πολλοί καλλιτέχνες που βγάζουν δίσκους. Η πλειοψηφία των καλλιτεχνών παρατηρώ πως πια κινείται μέσω singles, δεν βγάζουν ολοκληρωμένες δουλειές. Αν σκεφτείς λοιπόν ότι εγώ κάνω κάθε τρία χρόνια δίσκο, τα 19 δεν νομίζω ότι είναι και πολλά… θα έπρεπε να ‘ναι 30 (γέλια)!

Τι έχεις ως γνώμονα ώστε να αποφασίσεις να κυκλοφορήσεις ένα album;

Δεν βγάζω albums ημερολογιακά, κυκλοφορώ κάτι όταν πιστεύω ότι ο κόσμος έχει αφομοιώσει το προηγούμενο και φυσικά όταν νιώθω έτοιμος, αυτοί είναι οι δύο λόγοι. Τώρα ένιωσα ότι είναι καιρός να παρουσιάσω την επόμενη δισκογραφική μου πρόταση! Προπομπός της νέας δισκογραφικής δουλειάς μου ήταν το «Αλλού εσύ», μία ιδιαίτερη μπαλάντα που την αγάπησε ο κόσμος και έπειτα ήρθε ο «Χαρταετός» που αγαπιέται πολύ και ύστερα ακολούθησε η ολοκληρωμένη κυκλοφορία.

Και το «Αλλού εσύ» αλλά και ο «Χαρταετός» έχουν διαγράψει ήδη μία απόλυτα επιτυχημένη πορεία.

Χαίρομαι πάρα πολύ! Πρόσφατα με ενημέρωσαν ότι ο «Χαρταετός» ανέβηκε και στο νούμερο ένα.

Πόσο εύκολο είναι το να καταφέρεις να συγκεντρώσεις τόσες επιτυχίες σε ένα album!

Καθόλου εύκολο! Πίστεψε με, αυτό είναι ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα που έχει να κάνει ένας καλλιτέχνης γιατί είναι αυτό που μπορεί να του δώσει διάρκεια στην πορεία του. Όταν χάνεται αυτή η αντίληψη του τι θέλει να ακούσει ο κόσμος, εκεί είναι που αρχίζει και η πτώση του καλλιτέχνη. Γι’ αυτό και όταν είναι στα «πάνω» του ο καλλιτέχνης, θεωρώ ότι οφείλει να παρουσιάζει όσες περισσότερες επιτυχίες μπορεί. Εγώ αυτή τη στιγμή λοιπόν προσπαθώ να πιάσω το σφυγμό του κόσμου… κυκλοφορήσαμε ένα album πριν ένα μήνα και ήδη έχουν αγαπηθεί τρία τραγούδια. Κατά κάποιο τρόπο νιώθω πως είναι και υποχρέωσή μου αυτό, όταν βάζεις 19 τραγούδια πρέπει τουλάχιστον η πλειοψηφία να καταφέρει να ξεχωρίσει… αλλιώς νομίζω ότι δεν αξίζει και να αγοράσεις το album. Είμαι από τους λίγους – τελευταίους καλλιτέχνες που βγάζουμε ακόμα ολοκληρωμένες δουλειές και οφείλουμε να δίνουμε στον κόσμο το έναυσμα, ένα σοβαρό λόγο, να βάλει το χέρι στην τσέπη για τα 10-11 ευρώ που κοστίζει ένα album, τη στιγμή που γνωρίζουμε καλά ότι πια ο καθένας μπορεί μέσω ίντερνετ να κατεβάσει όποιο τραγούδι θέλει.

Ένας από τους λόγους που σε χαροποιούν όταν κυκλοφορείς ένα album ποιος είναι;

Χαίρομαι όταν ο κόσμος μου φέρνει το album να το υπογράψω, όταν μου λέει ότι το βάζει στο αυτοκίνητο και χαίρεται που το ακούει ολόκληρο. Αυτό αποτελεί για εμένα υποχρέωση αλλά και ευθύνη, είναι πολύ δύσκολο πράγμα γιατί – πίστεψε με – αν ξέραμε από πριν ποιες είναι οι επιτυχίες, δεν θα υπήρχε καλλιτέχνης που να μην έκανε μόνο επιτυχίες και δεν θα υπήρχαν δίσκοι που να μην περιλαμβάνουν μόνο επιτυχίες. Όποιο καλλιτέχνη κι αν ρωτήσεις, πιστεύω ότι θα σου πει πως αναζητά την σίγουρη επιτυχία. Πιστεύω ότι όλοι θέλουμε όσες παραπάνω γίνεται και μπορεί πολλοί καλλιτέχνες να λένε ότι θέλουν και τραγούδια μέσα από τα οποία να μπορούν να περάσουν και άλλα πράγματα στον κόσμο, όμως εγώ τα θεωρώ δικαιολογίες όλα αυτά. Δεν αμφιβάλω ότι κάποιος θέλει να κάνει τη «διαφορά» με σκοπό και την προσωπική του ευχαρίστηση… είτε «διαφορά» σημαίνει διαφορετικού είδους εμφανίσεις/προτάσεις, είτε σημαίνει μια ιδιαίτερη δισκογραφική δουλειά… όμως δεν πιστεύω ότι κανένας θέλει να κάνει κάτι χωρίς να έχει την επιτυχία που θα ικανοποιούσε τον ίδιο. Οτιδήποτε κάνουμε ο καθένας στο χώρο μας, το κάνουμε γιατί θέλουμε να ξεχωρίσει ως προς την ποιότητα και την απήχησή του. Κανείς δεν κάνει κάτι που δεν πιστεύει ότι θα του αποφέρει κέρδη… και δεν μιλάω μόνο για οικονομικά κέρδη. Δεν θέλω να λέω μεγάλες κουβέντες, κι εγώ μπορεί να αισθανθώ την ανάγκη να πω πέντε διαφορετικά τραγούδια, να κάνω μία διαφορετική συνεργασία, μία συνεργασία με ένα παλαιότερο σύνθετη ή στιχουργό, να πάρω δέκα τραγούδια άλλων καλλιτεχνών και να κάνω μία δεύτερη εκτέλεση. Όλα αυτά είναι μέσα στο μυαλό μου… αυτό δεν σημαίνει ότι επειδή θα τα κάνω, θα λέω ότι δεν με ενδιαφέρει η αποδοχή που μπορεί να έχουν ή να μην έχουν. Οτιδήποτε κάνω θέλω να έχει αποδοχή!

Αυτό δεν είναι και το ζητούμενο για έναν καλλιτέχνη;

Έτσι πιστεύω. Όταν κάνουμε κάτι χωρίς να μας ενδιαφέρει η αποδοχή του, καλύτερα να μην το κάνουμε καθόλου. Θα μπορούσα κι εγώ να πάω να γράψω δέκα τραγούδια, αφού δεν με ενδιαφέρει αν θα έχει αποδοχή, και να το κάνω για μένα, να φτιάξω και ένα ωραίο album να το έχω στο σπίτι μου, να το ακούω και τελείωσε η υπόθεση! Απ’ τη στιγμή που το κυκλοφορώ στον κόσμο, σημαίνει ότι θέλω αυτό που έκανα εγώ να το μοιραστώ με κάποιους άλλους. Στόχος μας είναι να το ακούσει όσο περισσότερος κόσμος γίνεται. 

Όταν το ένα single μετά το άλλο γίνεται επιτυχία, προσδίδει στον καλλιτέχνη περισσότερο άγχος ή τον κάνει να «επαναπαύεται»;

Είναι πολύ σημαντική η ερώτηση που μου κάνεις και πραγματικά είναι κάτι το οποίο με απασχολεί πάρα πολύ! Θεωρώ ότι όσο στρατηγικό και σημαντικό είναι το να βρεις τα τραγούδια που θα απαρτίζουν ένα album, τόσο σημαντικός είναι κι ο τρόπος με τον οποίο θα επιλέξεις να τα προωθήσεις στον κόσμο, εκτός από τις περιπτώσεις που έρχονται στο προσκήνιο «μόνα τους»! Το 2012 κυκλοφόρησε το album «Κρύσταλλα», εμείς λοιπόν επιλέξαμε σαν πρώτο single το ομότιτλο τραγούδι και μετά συμφωνήσαμε με την εταιρία να βγάλουμε δεύτερο single το «Το Αίμα μου πίσω». Ήταν καλοκαίρι κι εμφανιζόμουν στο μαγαζί που εμφανίζομαι και τώρα το «Posidonio» και ξαφνικά ακούγεται από παντού το «Φωτιά με φωτιά». Μετά από αυτή την τεράστια αποδοχή σκεφτόμουν πολύ το επόμενό μου βήμα, τι κάνεις μετά από ένα τραγούδι τεράστιο, που το χορεύει και το τραγουδάει όλη η Ελλάδα; Υπάρχει μία άποψη που λέει «Πάμε να βγάλουμε κάτι που να μοιάζει για να συνεχίσει ο κόσμος με τον ίδιο ρυθμό!». Η άλλη άποψη λέει όμως «Βγάλε κάτι τελείως διαφορετικό έτσι ώστε να μην πέσεις στη σύγκριση!». Εγώ ακολουθώ το δεύτερο δρόμο, δεν υπάρχει περίπτωση να βγάλω κάτι ίδιο, η σύγκριση θα είναι αναπόφευκτη και αυτό είναι άδικο και για μένα αλλά και για τα τραγούδια. Μπορεί να πω μία μπαλάντα, ένα dance, ένα τσιφτετέλι και μετά να ξαναγυρίσω σε μια μπαλάντα.

Όταν αποφάσισες να συμπεριλάβεις το «Θέλω να σε ξαναδώ» στο album, είχες φανταστεί ότι θα κάνει αυτή την τεράστια επιτυχία;

Όχι… την λέω την αμαρτία μου!

Τότε… τι σε έκανε να πεις το «ναι» ώστε να μπει στο album;

Δεν το περίμενα να αγαπηθεί τόσο αυτό το τραγούδι. Ο «Χαρταετός» είναι στο νούμερο ένα των ραδιοφώνων και το «Θέλω να σε ξαναδώ» παίζεται στα clubs όσο κανένα άλλο. Ο λόγος που είπα το «ναι» είναι διότι ενώ έχει κάτι που είναι εντελώς μοντέρνο, όσον αφορά τη μελωδία είναι ένα κομμάτι καθαρά λαϊκό. Αν παρατηρήσεις θα δεις ότι τα τραγούδια που αγαπά και ξεχωρίζει ο κόσμος στα ραδιόφωνα… είναι κυρίως λαϊκά τραγούδια. Όταν λοιπόν μου έφερε ο Easy Coutiel το τραγούδι αυτό που το έχει γράψει ένας Αρμένιος ράπερ μεγαλωμένος στο Los Angeles, ο Super Sako, το άκουσα και μου τράβηξε το ενδιαφέρον. Ο Easy μου είπε ότι το πίστευε πολύ το κομμάτι, αλλά μονό εγώ θα μπορούσα να το πω, δεν θα ταίριαζε σε κάποιον άλλο καλλιτέχνη. Είχε την ιδέα να το κάνουμε στα ελληνικά, να πάρουμε την άδεια κανονικά και να το κυκλοφορήσουμε. Για μένα αυτό το τραγούδι ήταν μια πρόταση και το πήγα στην εταιρία μου. Έτσι φτάσαμε να υπάρχει σε αυτό το album και το τραγούδι «Θέλω να σε ξαναδώ» – στο οποίο βεβαίως συμμετέχει και ο Βο – και μόλις κυκλοφόρησε πραγματικά μας εξέπληξε. Δεν προλάβαμε να αντιδράσουμε! Το κομμάτι άγγιξε τον κόσμο αμέσως. Ανοίξαμε στο Posidonio 22 Μαρτίου και το album είχε κυκλοφορήσει δέκα μέρες πιο μπροστά. Πραγματικά ήρθα σε πολύ δύσκολη θέση απέναντι στον κόσμο γιατί δεν το είχα περάσει στο πρόγραμμα αυτό το τραγούδι. Σαν καλλιτέχνης γενικά δεν μ’ αρέσει να επιβάλλω τα καινούρια τραγούδια μου… είχαμε πει ότι από τον καινούριο δίσκο θα λέμε το «Άλλου εσύ» και το «Χαρταετός» που τα είχε ήδη ξεχωρίσει ο κόσμος. Στην πρεμιέρα λοιπόν δεν πρόλαβα να κατεβώ από το πρώτο πρόγραμμα κι αντί να μου πει καλησπέρα ο κόσμος, μου ζητούσε το «Θέλω να σε ξαναδώ». Από την δεύτερη εβδομάδα το περάσαμε στο πρόγραμμα γιατί ήταν μαζική η απαίτηση του κόσμου. 

Αναρωτιέμαι αν έχεις μπει ποτέ στην διαδικασία να σκέφτεσαι τι θα είναι πιο ραδιοφωνικό να το κυκλοφορήσω;

Βεβαίως. Γι’ αυτό λέω ότι κάνω δίσκους οι οποίοι μοιάζουν μεγάλοι σε όγκο τραγουδιών αλλά στην ουσία είναι στοχευμένοι. Ο μισός δίσκος περίπου κοιτάζω να είναι στα ραδιοφωνικά πρότυπα και ο άλλος μισός να είναι – αν θέλεις – στα πρότυπα των live εμφανίσεων, εκεί που ο κόσμος θέλει να χορέψει. Πολλά τραγούδια από αυτά δεν γίνεται να παίξουν στα ραδιόφωνα. Το «Ένα μαγαζί απόψε» δεν θα παίξει ποτέ στα ραδιόφωνα και το «Επειδή μπορώ» έπαιξε αλλά όχι και πολύ. Το «Απόψε φόρα τα καλά σου» που είναι ένα τσιφτετέλι που ξεσηκώνει τον κόσμο δεν έφτασε ποτέ ψηλά στα ραδιόφωνα, ενώ αντίθετα τραγούδια που δεν είναι τόσο νυχτερινά… όπως η «Χαρτορίχτρα» έγιναν νούμερο ένα. Είναι λογικό γιατί το ακροαματικό κοινό στο ραδιόφωνο είναι συνήθως η παρέα του κόσμου που πάει στη δουλειά του. Στις οκτώ το πρωί που πηγαίνει ο κόσμος στη δουλειά του δεν γίνεται να ακούει κλαρίνα. Οι καλλιτέχνες που έχουν τη μεγάλη πίτα στο ραδιόφωνο είναι αυτοί που θεωρούνται «συναυλιακοί». Θυμάμαι κάποτε ένας φίλος μου, μου είχε πει «ο Μιχάλης Χατζηγιάννης κάνει τραγούδια για τις 18 ώρες από τις 24 της ημέρας! Εσύ κάνεις τραγούδια που αντιπροσωπεύουν μόνο τις 6 ώρες! Ποιος θα πουλήσει περισσότερο και ποιος θα ανταποκρίνεται σε περισσότερο κόσμο;». Από τότε άλλαξα τα πάντα, οι πρώτοι μου δίσκοι ήταν καθαρά λαϊκοί και με έκαναν να αναρωτιέμαι γιατί δεν παίζω στο ραδιόφωνο. Εκεί συνειδητοποίησα ότι οι 18 ώρες της ημέρας αντιπροσωπεύουν περισσότερο κόσμο απ’ ότι οι 6 που αφορούν εκείνους που ξενυχτάνε. Μου είπε μία απλή φράση, τόσο λογική και από τότε αποφάσισα να μην ξανακάνω δίσκο μόνο για το live, αλλά να κάνω δίσκο και για το ραδιόφωνο. Εφόσον συμμετέχεις στο σύστημα, ακόμη και αν δεν σου αρέσουν κάποια πράγματα δεν είναι σωστό να το υπονομεύσεις. Δεν είναι άσχημο να πηγαίνεις με το σύστημα, μ’ αρέσει να έχω τραγούδια που παίζονται στο ραδιόφωνο και είναι επίσης ωραίο να έχω τραγούδια τα οποία έρχεται ο κόσμος να τα χορέψει στο μαγαζί. Δεν είναι απαγορευτικό το ένα σε σχέση με το άλλο, ίσα ίσα που με κάνει δημιουργικό γιατί πρέπει να ψάξω και διαφορετικά τραγούδια και έχω να “καλύψω” δύο πίτες, την πίτα του ραδιοφώνου και την πίτα των νυχτερινών εμφανίσεων. 

Είναι αυτός ο λόγος που συναντάμε στο νέο album τον «Πάνο» τον ερμηνευτή και παράλληλα τον «Κιάμο» που καταφέρνει να κάνει τον κόσμο να διασκεδάσει;

Ακριβώς! Η ιδέα ήταν της εταιρείας μου της Cobalt Music γιατί δεν θεωρούσαν σωστό να ακούνε την φράση ότι ο Κιάμος είναι μόνο διασκεδαστής. Οι μπαλάντες που έχω πει είναι περισσότερες από τα ανεβαστικά τραγούδια! Την ώρα που γινόταν αυτή η κουβέντα, το «Απωθημένο» που είναι μια πολύ όμορφη μπαλάντα ήταν στα τραγούδια με τη μεγαλύτερη προτίμηση του κόσμου. Μου άρεσε αυτή η άποψη. Αυτό με αντιπροσωπεύει πάρα πολύ και θέλω να το ξέρει κι ο κόσμος. Μπορέσαμε με αυτό τον τρόπο να δηλώσουμε ότι ο δίσκος δεν έγινε με απλή επιλογή τραγουδιών. Αυτός ο δίσκος αποτελεί μια απόδειξη ότι από πίσω έχει πέσει πολλή δουλειά κι ότι δεν γίνονται τα πράγματα στην τύχη. Δεν βάλαμε στο δίσκο 19 τραγούδια που απλά μας άρεσαν, κι ας ήταν οποιουδήποτε είδους. Δεν είναι έτσι τα πράγματα, είναι δουλεμένα τόσο καλά που αν δεις υπάρχουν μέχρι και δύο εξώφυλλα. Είναι το εξώφυλλο «Κιάμος»… που είμαι στην πίστα με το μικρόφωνο, είναι και το εξώφυλλο «Πάνος» που είμαι σε μία φωτογράφηση περισσότερο προσωπική. Τα τραγούδια είναι μοιρασμένα, αυτή η δουλειά για μένα δείχνει κάποια πράγματα στον κόσμο. Μ’ αρέσει να μιλάω με τη δουλειά μου και για μένα αυτό το album είναι πραγματικά ότι πιο αντιπροσωπευτικό μπορούσα να βγάλω για να δείξω πώς δουλεύω και πόσο ψάχνω το κάθε τι που θα κυκλοφορήσω. 

Μιλάς μέσα απ’ τη δουλειά σου, δεν είσαι ένας καλλιτέχνης που μπορεί να πει κάποιος ότι «πουλάει» την προσωπική του ζωή. 

Εσύ με ξέρεις καλά… είμαι έτσι σαν άνθρωπος, γενικότερα δεν θέλω να μιλάω πολύ κι ότι έχω να πω, να το λέω μέσα από τη μουσική μου. Δεν είμαι άνθρωπος που κυνηγάει τις συνεντεύξεις και τις φωτογραφήσεις… αντιθέτως, αφήνω τη δουλειά μου να μιλάει για μένα και αυτό συμβαίνει συνειδητά. Θεωρώ ότι όταν ένας καλλιτέχνης δεν «εκμεταλλεύεται» πολύ τα ΜΜΕ, έχει και μεγαλύτερη διάρκεια… το να μένεις απ’ έξω, σου δίνει διάρκεια! Πολύς κόσμος με ρωτάει γιατί δεν έχω Instagram κι η αλήθεια είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των καλλιτεχνών χρησιμοποιεί τα social media. Όλα αυτά μπορούν να προσφέρουν πολλά θετικά, μένεις στην Αυστραλία και σ’ αρέσει ο Κιάμος; Μπορείς με ένα κλικ να μάθεις ότι κυκλοφόρησε νέο album, αυτή είναι η μαγεία της τεχνολογίας. Από κει κι έπειτα θεωρώ ότι δημιουργείται πια μια τριβή λόγω της εκτεταμένης χρήσης των social media και δεν επωφελείται ο καλλιτέχνης. Καταλήγει να έχει επαφή με τον κόσμο μόνο μέσα απ’ αυτά και έτσι το κοινό δεν τον αναζητά, δεν έχει την ανάγκη να τον απολαύσει ζωντανά. Είναι όπως μερικά τραγούδια που έγιναν τεράστιες επιτυχίες και τραγουδιούνται ακόμη κι όμως δεν έπαιξαν ποτέ στο ραδιόφωνο! Όταν ένα τραγούδι το ακούς πάρα πολύ συχνά στο ραδιόφωνο και για πάρα πολύ μεγάλο διάστημα, φτάνεις να το βαριέσαι. Έχω πιάσει τον εαυτό μου να το ζει αυτό και μπαίνω στη διαδικασία να αλλάξω τον σταθμό που ακούω. Τραγούδια που δεν τα άκουγα τόσο πολύ, τα αναζητούσα περισσότερο. Είναι λογικό κι όμως καμιά φορά δεν το καταλαβαίνουμε και πασχίζουμε να παίζουμε συνέχεια στα ραδιόφωνα χωρίς να υπολογίζουμε ότι αυτό μπορεί να μας κάνει και κακό. Καμιά φορά με ρωτάνε «Πώς νιώθεις που το τραγούδι σου πήγε στο νούμερο 1;»… η προσωπική μου προτίμηση θα ήταν να μην πάει στο νούμερο 1, ενώ πολλοί καλλιτέχνες ζουν γι’ αυτή τη στιγμή. Εγώ προτιμώ να έχουν διάρκεια στις υψηλές θέσεις τα τραγούδια μου κι όχι να πηγαίνουν για μια βδομάδα στην κορυφή και μετά να πέφτουν ακαριαία. Από το να παίζει είκοσι φορές στο ραδιόφωνο ένα τραγούδι μου, θα προτιμούσα να παίζει πέντε και να συνεχίσει να παίζεται για έναν μήνα παραπάνω. Έτσι ο κόσμος το καταλαβαίνει καλύτερα, το δέχεται καλύτερα και στο τέλος είναι κι αυτός που θα έρθει να αγοράσει το album. Ένα τραγούδι που το ακούς από το πρωί μέχρι το βράδυ παντού, δεν έχεις την ανάγκη να το αγοράσεις με το cd στο οποίο περιλαμβάνεται. Όλα αυτά χρειάζονται μια λεπτή ισορροπία. Εμείς ανήκουμε στην πρώτη γενιά που αντιμετώπισε όλον αυτό τον καταιγισμό των social media και δεν ξέραμε πώς να το διαχειριστούμε, είμαστε ή στο ένα ή στο άλλο άκρο. Πιστεύω ότι οι επόμενες γενιές θα καταφέρουν να αντιδράσουν καλύτερα απέναντι σε όλο αυτό.

Στο νέο σου album συμμετέχουν πάρα πολλοί δημιουργοί. Πώς τους επέλεξες; Είναι άτομα που γνωρίζεις προσωπικά και σου προσδίδουν ασφάλεια ή πειραματίζεσαι και με καινούρια πρόσωπα;

Νομίζω ότι είναι και τα δύο. Όταν έχεις συνεργάτες που είναι και φίλοι σου, σε γνωρίζουν καλά, υπάρχει μια καλή χημεία. Όταν γράφεις τραγούδια για έναν άνθρωπο που δεν ξέρεις, δεν μπορείς να είσαι σίγουρος. Έχει μεγάλη διαφορά το να γράφεις για έναν τραγουδιστή που τον ξέρεις μόνο δισκογραφικά, από το γράφεις για έναν τραγουδιστή που τον ξέρεις και προσωπικά. Όλα παίζουν το ρόλο τους. Συνηθίζω να συμπεριλαμβάνω στα albums μου τραγούδια από δημιουργούς που είναι μόνιμοι συνεργάτες μου και τους ευχαριστώ γι’ αυτό. Η φράση βέβαια «μόνιμος συνεργάτης» σ’ αυτή τη δουλειά δεν υπάρχει συχνά, δεν μπορεί κανείς να σου εγγυηθεί ότι ένας δημιουργός με τον οποίο δουλέψατε δύο-τρεις φορές μαζί θα έχει έμπνευση να σου ξαναγράψει και για τον επόμενο δίσκο σου. Άρα λοιπόν, είμαι ένας καλλιτέχνης που έχει σταθερούς συνεργάτες, αλλά κι από την άλλη δεν σταματάω ποτέ να ακούω τον καθένα που θα μου φέρει τη δουλειά του. Αν ακούσω κάτι που το πιστεύω και με αντιπροσωπεύει, δεν έχω κανένα πρόβλημα να πάρω τηλέφωνο αυτό τον δημιουργό για να συνεργαστούμε. Για παράδειγμα, με την Αγγελική Μακρυνιώτη δεν είχαμε συνεργαστεί ποτέ. Είναι μια στιχουργός που έχει γράψει πολλά κι επιτυχημένα τραγούδια αλλά δεν είχε τύχει να δουλέψουμε μαζί και συνέβη πρώτη φορά σε αυτό τον δίσκο. Τα πάντα είναι θέμα timing. Κάθε δημιουργός που μου δίνει τραγούδι του, είτε είναι νέος είτε παλαιότερος στην ομάδα, γίνεται αναπόσπαστο μέλος της. 

Όλοι όσοι έχουν συνεργαστεί μαζί σου σχολιάζουν το πόσο καλός συνεργάτης είσαι! Πώς το καταφέρνεις αυτό; 

Προσπαθώ απλά να είμαι ο εαυτός μου, κατά συνέπεια κάποιος θα με συμπαθήσει και κάποιος άλλος θα με αντιπαθήσει. Δεν φοράω προσωπεία ώστε να μπερδεύω τον κόσμο άρα όσοι επιλέγουν να δουλέψουν μαζί μου, ξέρουν με τι άνθρωπο έχουν να κάνουν. Ίσως γι’ αυτό και ποτέ δεν δημιουργούνται προβλήματα στις συνεργασίες αυτές. Δεν είμαι το… «καλό παιδί» στις συνεντεύξεις και το… «κακό παιδί» στις συνεργασίες. Αυτό που βλέπει ο κόσμος στην πίστα και στο καμαρίνι, αυτό είναι ο Πάνος και στη ζωή του. Αυτή τη στιγμή νιώθω πολύ μεγάλη σιγουριά για τον εαυτό μου κι έχω μάθει να στηρίζομαι στις δικές μου δυνάμεις και να δουλεύω πολύ. Περνάω ατέλειωτες ώρες δουλεύοντας στο studio και φτιάχνοντας τα προγράμματά μου όσο πιο άρτια γίνεται. Ακόμη και κάτι να μην πάει όπως θέλω, ξέρω ότι έχω την υπομονή να ξαναστρωθώ στη δουλειά και αυτή τη φορά να το πετύχω. Κάποιος που έχει μάθει να τα βρίσκει όλα έτοιμα, σίγουρα θα έχει προβλήματα. Όταν, λοιπόν, ένας καλλιτέχνης νιώθει σιγουριά για τον ίδιο του τον εαυτό, δεν κοιτάζει να βάλει τρικλοποδιά στους συνεργάτες του. Τα όποια προβλήματα τυχαίνει να υπάρχουν στις συνεργασίες από κει ξεκινάνε. Δεν μπορώ να συμπεριφερθώ υπεροπτικά στους ανθρώπους γύρω μου επειδή τυχαίνει στην προκειμένη φάση να ηγούμαι εγώ ενός σχήματος. Αν το έβλεπα έτσι, θα έβγαινα στη σκηνή κι ο κόσμος δεν θα ήταν χαρούμενος μ’ αυτό που θα αντίκρυζε. Όταν μια ομάδα κερδίζει, πρέπει όλοι οι παίκτες ή οι συνεργάτες να είναι ευχαριστημένοι. Ακόμη και τον τραγουδιστή που ανοίγει το πρόγραμμα, πρέπει να φροντίσουμε να τον κάνουμε να νιώθει καλά. Ακόμη και τον βοηθό που σερβίρει στο μαγαζί πρέπει να τον προσέξουμε, πρέπει να τον κάνουμε να νιώθει όμορφα… μπορεί να καταστρέψει τη βραδιά και τη διάθεση μιας παρέας και να δημιουργηθούν αρνητικές εντυπώσεις ότι κι αν έχει κάνει καλό στην πίστα ο Κιάμος… και γενικότερα ο κάθε καλλιτέχνης. Είμαι αυτής της ιδεολογίας και χαίρομαι όταν βλέπω ότι επιτυγχάνεται αυτό. Έχω πάντα ανοιχτό το καμαρίνι μου στον κόσμο κι εκεί ακούω και σχόλια.

Είχε τύχει να ακούσεις ποτέ κάτι όχι και τόσο θετικό;

Υπήρχε σεζόν που μου κάνανε συνέχεια παράπονα για τα παιδιά που δούλευαν στο parking και για την εξυπηρέτηση που υπήρχε εκεί. Ακόμη κι αυτό πρέπει να είναι προσεγμένο. Εκτός από τον επιχειρηματία που αναλαμβάνει να τα επιβλέπει όλα αυτά, πρέπει να το κάνω κι εγώ. Ξέρω ότι το επάγγελμα που κάνω είναι πολυτέλεια, όσο δυσκολεύουν τα πράγματα ο κόσμος θα αρχίζει όλο και πιο πολύ να απομακρύνεται από τη διασκέδαση… γιατί δεν είναι ψωμί, δεν είναι γάλα ώστε να αποτελεί πρώτη ανάγκη. Προτεραιότητα είναι να μπορεί ο κόσμος να καλύψει τις βασικές του ανάγκες και μετά έρχεται κι η διασκέδαση που εκεί υπάγομαι κι εγώ. Άρα λοιπόν πρέπει κι εγώ να ευχαριστήσω και να ικανοποιήσω τον κόσμο που έρχεται στο μαγαζί να με δει τις τρεις αυτές μέρες που εμφανίζομαι εν μέσω τόσο δύσκολων εποχών. Το λιγότερο που έχω να κάνω είναι να φροντίζω να μην είμαι μόνο εγώ καλός για τον κόσμο, αλλά και όλο το μαγαζί, όλο το προσωπικό. Για να έρθει ο κόσμος στα μαγαζιά που δουλεύουμε σήμερα χρειάζεται κάποια χρήματα… είναι έξοδα. Όλα αυτά είναι που έχω στο μυαλό μου και προσπαθώ να κερδίζω την αγάπη των συνεργατών μου σεβόμενος τη δουλειά τους, ώστε να αποδίδουμε όλοι τα μέγιστα και να έρχονται τα επιθυμητά αποτελέσματα. Εκτός των άλλων είναι και πολύ σημαντικό το να νιώθει όμορφα ο κάθε ένας μας στον χώρο της δουλειάς του, να ξέρει ότι ο κόπος του εκτιμάται. 

Ας πάμε τώρα στη επιστροφή του Πάνου Κιάμου στο Posidonio μετά από έξι χρόνια! 

Η αλήθεια είναι ότι μου είχε λείψει πραγματικά η καλοκαιρινή Αθήνα και η πιο ανέμελη διάθεση και νομίζω ότι ανανεώθηκα! Ανανεώθηκε κι ο κόσμος μαζί μου! Όταν είσαι ένας καλλιτέχνης που ο κόσμος σε στηρίζει και σε ακολουθεί και εμφανίζεσαι τριήμερα για τόσο πολλές σεζόν στο ίδιο μαγαζί, ίσως και να κουράσει κάποια στιγμή… να χρειαστεί μια αλλαγή. Στο Club 22 πήγαμε τον Οκτώβριο του 2012 και φύγαμε τον Φεβρουάριο του 2018 με επτά μήνες σεζόν κάθε χρόνο. Όταν η πρόταση για την επιστροφή μου στο Posidonio ήρθε, το είδα σαν μια ανανέωση για μένα… ήξερα ότι η αλλαγή στο χώρο θα μου άλλαζε και τη διάθεση. Όπως κι έγινε, άλλαξε η διάθεσή μου κι άλλαξε κι η διάθεση του κόσμου. Θεωρώ ότι το Posidonio είναι ένα μαγαζί που μου ταιριάζει. Εκτός των άλλων είναι κι ένα πολύ όμορφο μαγαζί, ένα ιστορικό μαγαζί που όπου κι αν κάτσεις έχεις καλό οπτικό πεδίο προς την σκηνή και τον καλλιτέχνη. Τελικά όλα τα πράγματα συμβαίνουν για έναν λόγο, αν με ρωτούσες πριν τρία χρόνια ούτε που θα φανταζόμουν ότι σήμερα θα κυκλοφορούσα νέο δίσκο και αυτό θα συνέπιπτε με την αλλαγή μαγαζιού. Όλα αυτά συμβαδίζουν και με την εποχή, δεν είναι τυχαίο που το «Θέλω να σε ξαναδώ» κάνει αυτή την πορεία τώρα που ανοίγει ο καιρός, θα ήταν πολύ διαφορετικά τα πράγματα αν ήταν χειμώνας. Κάποια πράγματα τα θέλει κι ο Θεός και συμβαίνουν!

Στο πλευρό σου έχεις δύο νέους, ταλαντούχους καλλιτέχνες… το Νικηφόρο και τη Μαλού. Πες μου πως πηγαίνουν τα πράγματα εκεί!

Ο Νικηφόρος και η Μαλού πρέπει να πω ότι είναι δύο πολύ καλοί καλλιτέχνες. Μου αρέσει ότι και οι δύο έρχονται από νωρίς στο μαγαζί, αγαπάνε τη δουλειά τους. Έχουν φροντίσει να έχουν δίπλα τους μόνιμους συνεργάτες και προσέχουν τα πάντα στην εντέλεια. Αυτό δείχνει πως έχουν μια ομάδα γύρω τους στην οποία υπάρχει εμπιστοσύνη και καλή διάθεση. Έχουν αρκετές επιτυχίες στο ραδιόφωνο και ο κόσμος δεν τους έχει δει πολύ στην πίστα. Εμένα αυτό με χαροποιεί γιατί ακόμη και σ’ αυτό το επίπεδο υπήρξε για μας μια ανανέωση, είναι παιδιά φρέσκα. Οι τελευταίες δύο συνεργασίες μου ήταν με καλλιτέχνες που μετρούσαν πολλά χρόνια στο χώρο και είχαν πάρα πολλές επιτυχίες στο ενεργητικό τους. Ήθελα αυτή τη φορά να δουλέψω με νέα παιδιά, με παιδιά που έχουν σχεδόν τα μισά μου χρόνια… ενώ είχα συνηθίσει να είμαι εγώ ο μικρός της υπόθεσης (γέλια)! Εγώ αυτό που μπορώ να κάνω, αν μου ζητηθεί η βοήθειά μου, είναι να τους παρέχω ό,τι μπορώ. Θέλω όλοι οι συνεργάτες μου να είναι καλά, δεν κρατάω κάτι για μένα… παρέχω ότι έχει το Posidonio σε όλους για να πηγαίνει μπροστά η ομάδα. Όλο αυτό έχει εμφανή θετικά αποτελέσματα! Είναι σημαντικό να υπάρχει καλό κλίμα για να περνάει και ο κόσμος καλά. Αυτές τις πέντε πρώτες βδομάδες που λειτουργεί το Posidonio, ο κόσμος μου λέει ότι έχουμε ένα πάρα πολύ καλό πρόγραμμα. Είναι σημαντικό ο κόσμος να νιώθει ότι αξίζουν τα λεφτά που δίνει για να έρθει στο μαγαζί κι εμείς νομίζω το έχουμε καταφέρει σε έναν πολύ καλό βαθμό. Εχθρός του καλού, είναι το καλύτερο… δουλειά μας είναι να ανεβάζουμε συνεχώς τον πήχη. Θεωρώ ότι αποτελούμε μια αξιόπιστη λύση για το καλοκαίρι!

Κλείνοντας, θέλω να μου πεις τι να σου ευχηθούμε μέχρι την επόμενη φορά που θα τα πούμε… τι επιπλέον θα ήθελες να έχεις στη ζωή σου;

Δεν υπάρχουν πράγματα που θέλω να έχω, υπάρχουν πράγματα που δεν θέλω να χάσω! Να μου ευχηθείτε να έχω την υγεία μου γιατί αυτή είναι η κινητήριος δύναμή μου και να συνεχίσω να κάνω με όρεξη αυτό που κάνω τόσα χρόνια. 

Συνέντευξη & Επιμέλεια: Σοφία Μπεκιάρη

Απομαγνητοφώνηση: Αθανασία Βογιάρη – Κατερίνα Γκίνη