Κατά τη σύντομη αυτή επίσκεψη του στην Αθήνα βρήκε λίγο χρόνο να συνομιλήσει μαζί μας για το έργο, τη μπαρόκ όπερα, τα 25 χρόνια της ορχήστρας και την καινούργια δουλειά που ετοιμάζουν με το Τζον Μάλκοβιτς
Πως είναι για εσάς αυτή η καινούργια εμπειρία όπου η μουσική συνοδεύει επί σκηνής το έργο.
Για μένα είναι πολύ ειδική περίπτωση επειδή συνήθως ως μαέστρος διευθύνω κοντσέρτα ή όπερα. Αν εξετάσουμε τον τρόπο που γεννήθηκε αυτή η συγκεκριμένη δουλειά μπορούμε να εξηγήσουμε τη φόρμα αυτών των δύο. Ο Τζον Μάλκοβιτς ήρθε σε μία συναυλία που είχα στην Αμερική με την Musica Angelica Baroque Orchestra και μιλήσαμε για πολύ ώρα. Στην αρχή ήταν απλά μία κουβέντα και μετά συζητήσαμε πως είναι δυνατόν να ενωθεί η ηθοποιία με αυτού του είδους τη μουσική. Τότε του είπα ότι υπάρχει η μπαρόκ μορφή του μελοδράματος όπως για παράδειγμα στην εποχή του Μότσαρτ, που υπήρχαν κομμάτια όπως η Μήδεια, η Αριάδνη κ.α.
Σκεφτήκαμε λοιπόν να βρούμε ένα έργο που η μουσική να έχει ένα πραγματικά δυνατό μέρος. Ο Τζον είπε ότι του αρέσει πολύ αυτή η μουσική αλλά όχι και το ιστορικό θέμα. Ήθελε κάτι πιο σύγχρονο. Ύστερα για περίπου μισό χρόνο συζητούσαμε πως θα μπορέσουμε να συνδυάσουμε αυτό το νέο θέμα με αυτή τη μουσική. Ανακάλυψε ότι υπάρχει αυτή η φόρμα που αποτελείται απο μικρά κομμάτια κυρίως για γυναικεία φωνή απο τα τέλη του 18ου αιώνα που συνδέεται κυρίως με δυνατές γυναίκες που βασανίστηκαν, τιμωρήθηκαν, μορφές ενδιαφέρουσες.
Είδαμε λοιπόν ότι έχουμε πολλές άριες που ταιριάζουν με το γυναικείο συναίσθημα, με μοναχικές γυναίκες που εγκαταλείφθηκαν ή βασανίστηκαν απο έναν άντρα. Μετά αποφασίσαμε ότι ταιριάζει με το θέμα του κατά συρροή δολοφόνου.
Υπάρχει μεγάλη επίδραση απο τη μουσική στις ανάγκες αυτού του ανθρώπου και αν προσέξετε τα λόγια απο τις άριες που ακούγονται παρόλο που έχουν γραφτεί τριακόσια χρόνια πριν, υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ τους και μοιάζει σα να δίνουν απαντήσεις στο θέμα του σήμερα.
Για μένα, αυτό είναι πολύ όμορφο πράγμα γιατί βρήκα μια καινούργια σύνδεση, μια επαφή μεταξύ των συναισθημάτων και της μουσικής.
Η ιδέα δηλαδή του να έχω μία ιστορική μουσική που έχει ένα νόημα και περνάει ένα μήνυμα μαζί με ένα μοντέρνο έργο που επίσης είναι υψηλής ποιότητας και δυνατό ισχυρό μήνυμα.
Οι άριες που τραγουδάνε οι σοπράνο είναι όλες δραματικές. Μπορούμε να πούμε ότι ο Τζακ είναι ο Δον Ζουάν της εποχής μας; υπάρχει σχέση;
Νομίζω ότι το σημαντικό δεν είναι η βιογραφία του ατόμου, του πρωταγωνιστή, αλλά τα συναισθήματα. Το πως παρουσιάζεται η αλήθεια και το ψέμα. Το ποια είναι η αλήθεια. Μερικές φορές νομίζω ότι αυτό το έργο είναι όπως η όπερα του Μότσαρτ και αντί ο Δον Ζουάν να τραγουδάει εδώ, μιλάει.
Σε αυτή τη φόρμα έχουμε το ρετσιτατίβο*; Μπορούμε να το πούμε αυτό;
Φυσικά. Στις Μπαρόκ όπερες διάβασα σε ένα βιβλίο, ισχύει η εξής σειρά, φόνος και μετά εκδίκηση. Εδώ έχουμε τους μονολόγους που ναι είναι σαν ρετσιτατίβο και αν προσέξετε σε κάποιες στιγμές, αυτό είναι ένα πολύ καλό σημείο του συγγραφέα Michael Sturminger, μπορείς να δεις όλη τη φόρμα της μπαρόκ όπερας στη δομή του έργου. Έχουμε τη κατάσταση που φαίνεται απο την αρχή του έργου με τον τρόπο που ο πρωταγωνιστής ξεκινάει την αφήγηση του στο κοινό.
Το κομμάτι που ξεκινάει την παράσταση είναι η εισαγωγή απο το Δον Ζουάν. Θέλετε έτσι να βάλετε στο κλίμα το θεατή;
Ναι για όσους γνωρίζουν απο όπερα είναι γνωστό ότι πρόκειται για το δρόμο προς την κόλαση. Δίνουμε λοιπόν στο θεατή την ιδέα ότι τώρα είμαστε στην κόλαση. Το δεύτερο κομμάτι που ακούγεται ονομάζεται το σπίτι του διαβόλου (Boccherini).
Πως είναι να βρίσκεστε επί σκηνής και μάλιστα να έχετε δράση πάνω στη σκηνή, να λαμβάνετε μέρος στην παράσταση;
Είναι πολύ ωραία. Δίνουμε διαφορετικές παραστάσεις σε πολλά μέρη και με άλλες σοπράνο κάθε φορά και ο Τζον είναι πολύ καλός στον αυτοσχεδιασμό. Υπάρχει μεγάλη ελευθερία απο το σκηνοθέτη. Πρέπει όμως να έχουμε απόλυτη προσοχή μεταξύ μας. Αυτή την εποχή βρισκόμαστε στην επεξεργασία μιας καινούργιας δουλειάς του «Καζανόβα» και ύστερα η ορχήστρα θα είναι πολύ περισσότερο δεμένη με τόση κοινή δουλειά.
Είναι πολύ ενδιαφέρον να είναι η ορχήστρα (με όργανα εποχής) επί σκηνής και να συμμετέχει ενεργά στο έργο
Είναι πάρα πολύ ωραίο και ενδιαφέρον. Η ακουστική ήταν δύσκολη στο συγκεκριμένο χώρο αλλιώς η ορχήστρα έχει αρκετά δυνατό ήχο. Την επόμενη εβδομάδα έχουμε στη Βιέννη με την ορχήστρα να δώσουμε συναυλία.
Κλείνουν 25 χρόνια απο τη λειτουργία της ορχήστρας της ακαδημίας της Βιέννης και θα παρουσιάσουμε ένα πρόγραμμα με τη συμφωνική και τη χορωδία, ύστερα θα πάμε Γερμανία.
Πείτε μας για την ορχήστρα της ακαδημίας της Βιέννης
Η ορχήστρα ιδρύθηκε πριν 25 χρόνια (1985), σαν μπαρόκ ορχήστρα και είχε μεγάλη επιτυχία παρουσιάζοντας έργα της εποχής του μπαρόκ και του πρώιμου ρομαντισμού. Προτεραιότητα μας υπήρξε η ανακάλυψη και ανάδειξη σπάνιας μουσικής. Στη συνέχεια ασχοληθήκαμε με μουσική όπως του Μπετόβεν, αυτή την εποχή ολοκληρώνουμε ηχογραφήσεις των συμφωνιών του, αλλά και με τη δική μας αυστριακή μουσική ερευνώντας και παρουσιάζοντας σπάνια έργα χρησιμοποιώντας όργανα εποχής. Τώρα βρισκόμαστε σε μία περίοδο ηχογραφήσεων σε ένα καινούργιο συναυλιακό κέντρο με τα έργα του Λιστ. Το καινούργιο εδώ είναι ότι χρησιμοποιούμαι τα όργανα που εκείνος είχε χρησιμοποιήσει.
Ευχόμαστε καλή συνέχεια
Σας ευχαριστούμε πολύ
*ρετσιτατίβο: μουσική σύνθεση μικρής διάρκειας ιδιαίτερα συνηθισμένης στην όπερα μπαρόκ. Στην όπερα έχει τη μορφή διαλόγου ή μονολόγου που προάγει την πλοκή του έργου.
