Avatars παντού! Στα νετ καφέ -βλέπε εξελιγμένα μοντέλα των 80ς μπλιμπλικάδικων – η πιτσιρικαρία αιματοκυλίζεται νυχθημερόν χειριζόμενη υπερφυσικά πλάσματα με ανεξάντλητη μπάνκα μεθόδων αλληλοεξόντωσης. Τίποτα επιλήψιμο , αγνή εφηβική διασκέδαση που συνδυάζει τον καφρίλα της παντοδυναμίας με την εθιστικότητα του τζογαδόρικου trial -error, ίδια παλιά ιστορία.
Η Μόνικα ,με το Avatar της, περισυνέλλεξε τόνους πέρλες και πούλιες απ’ το αχανές βεστιάριο των μουσικών δεκαετιών και πάτησε το σανίδι με ένα ακαριαίο έργο ρεπερτορίου. Μια ντίβα με συρραμμένο ψυχισμό, που συνέθεσε με διαφορετικό δραματoυργικό προσωπείο κάθε της τραγούδι.
Ο James Cameron, εσχάτως, στο μελλοντολογικό του υπερθέαμα ακυρώνει την ισοβίως ταυτοποιημένη σωματική υπόσταση. Εδώ, για να υπάρξεις ολοκληρωτικά πρέπει να ζήσεις σε μια άλλη εκδοχή σου, όχι πλέον υποδυόμενος ένα ρόλο, αλλά εναποθέτοντας το νοητικό σου κέντρο, στο έλεος της δράσης ενός υλοποιημένου φανταστικού, φαντασμένου και φαντασμαγορικού σώματος.
Ακόμα και η τρανς Στρέλλα στην πρόσφατη ταινία του Πάνου Κούτρα,αποτελεί ένα αποκεκαλυμμένο avatar, που σμιλεύτηκε βίαια και οδυνηρά για να γίνει πλέον ο παραδεκτός τόπος κατοικίας μιας νοημοσύνης που δεν συμβάδισε ποτέ με το έξω κέλυφος .
Κι αν, όλο αυτό, σας ακούγεται σαν αφερέγγυο σενάριο fringe επιστημολογίας δεν έχετε να πάρα να αναλογιστείτε οποιονδήποτε μουσικό της αρεσκείας σας. Μήπως αυτό δεν έκαναν μια ζωή; Μεταχειρίζονταν , εκμάθαιναν, κατά μια έννοια, γίνονταν τα όργανα ,και μέσα απ τις διευρυμένες εκφραστικές τους δυνατότητες μπορούσαν να εκβάλλουν το εκατό τοις εκατό τους!
Καλά, όλα τα παραπάνω, στην περίπτωση που το Αvatar αποτελεί μια συνειδητή απόπειρα διεύρυνσης ,εμπλουτισμού, ωραιοποίησης της ταυτότητας ενός ανθρώπου από τον ίδιο. Τι γίνεται όμως, όταν ένας άνθρωπος, ερήμην του, γίνεται avatar μέσα απ τον οποίο, οι χρήστες του ενδύονται, περιτέμνουν , αποκόπτουν, συστρέφουν την αρχική του ταυτότητα, όψη, βίο σε ένα άρτο άφεσης αμαρτιών και ένα μηχάνημα ψυχαγωγίας. Τι οδηγεί ένα ον, μια εικόνα, ένα αρχέτυπο σε σχέση με εκατομμύρια άλλα, να «επιζήσει» αρχικά μέσα στον ρου της ιστορίας και δευτερευόντως να μεταμορφωθεί σύμφωνα με τη κουλτούρα, την εποχή ,την επιβαρυμένη μνήμη, τη σκωπτική διάθεση ενίοτε, σε προβολικό gadget του συρμού, καθώς και τι απομένει να το συνδέει με την πρωτεϊκή του φύση; Απαντήσεις σαφέστατα και δεν έχω! Έχω όμως να σας προσφέρω το συναρπαστικό πλουραλιστικό χρονικό των μεταμορφώσεων του Αγίου Βασίλη ή St Nicholas ή Santa Claus ή Father Christmas μέσα στη ανθρώπινη ιστορία και τις αντίστοιχες μελοποιήσεις τους. Ναι, ναι γι’αυτό, τόση ανάλυση και πρόλογος! Είναι, μια κάποια αποζημίωση ελπίζω:
Το παγανιστικό avatar
O Θεός Θορ, της Γερμανικής μυθολογίας, έχει συνδεθεί με τον μύθο του Αγίου Βασίλη. Ομολογουμένως, και οι δυο μοιράζονται κάποια κοινά γνωρίσματα. Ο ανθρωπόμορφος θεός πετάει στους ουρανούς με ένα ιπτάμενο άρμα που το σέρνουν δυο κατσίκες κατά την περίοδο του Χειμερινού ηλιοστασίου. Έχει αστραφτερά κόκκινα μαλλιά και γένια και δίνει δώρα στους ανθρώπους ενώ ζητάει σε αντάλλαγμα απ’ αυτούς να του δώσουν χυλό.
Ο Moondog, ψευδώνυμο του Louis Thomas Hardin,υπήρξε ένας απ’ τους πιο παράξενους καλλιτέχνες που περπάτησε ποτέ στον πλανήτη. Αυτόβουλος κοινωνικός αναχωρητής, μουσικός, ποιητής, κοσμολόγος και εφευρέτης διάφορων μουσικών οργάνων, ζούσε στους δρόμους της Νέας Υόρκης για πάνω από 20 χρόνια .Ήταν γνωστός ,επίσης ,για την επιμονή του να φοράει αυτοσχέδια ρούχα βασιζόμενα στην προσωπική του εκτίμηση για την εμφάνιση του θεού Θορ. Τον είχαν ονομάσει ο “Viking της 6ης λεωφόρου”. H μουσική του ήταν εμπνευσμένη απ’ τους ήχους των δρόμων όπως τον υπόγειο σιδηρόδρομο, η την κόρνα ομίχλης. Ο ίδιος χαρακτήριζε τον ήχο του με τον όρο “snaketime” ,που επέξηγούσε ως έναν έρποντα ρυθμό σε χρόνους μη συμβατικούς. Όπως έλεγε «δεν πρόκειται να πεθάνω σε χρόνο τεσσάρων τετάρτων». Εδώ, στο διάσημο «Bird’s Lament» που έγραψε με αφορμή το χαμό του Charlie Parker.
“The only one who knows this ounce of words is just a token,
is he who has a tongue to tell, but must remain unspoken”
Το θαυματουργό avatar
O ‘Άγιος Νικόλαος, γεννήθηκε στην πόλη Πάταρα της Λυκίας στα τέλη του 3ου αιώνα μ. Χ. και σε πολλές κουλτούρες (ιδίως της βόρειας Ευρώπης) αποτελεί τον Άγιο (St.Nicholas) που συνδέεται με την προσφορά δώρων σε άπορους και παιδιά, περισσότερο από κάθε άλλον. Ήταν, επίσης ,γνωστός για την θαυματουργική του δραστηριότητα. Μία ιστορία, λέει, πως ο Νικόλαος κατάφερε να περισώσει την αγνότητα τριών νεαρών κοριτσιών ,που o πάμπτωχος πατέρας τους, ήταν έτοιμος να τα ωθήσει στην πορνεία.
Τη νύχτα, ο Άγιος έριξε τρεις στρογγυλές σφαίρες από χρυσό μέσα στην καμινάδα του σπιτιού τους, σώζοντας έτσι τα κορίτσια από την δεινή τους μοίρα. Αυτή, η ιστορία, φαίνεται να συνδέεται με τη κάθοδο του Άη Βασίλη από την καμινάδα και τη χρήση στρογγυλών μπαλών ως διακοσμητικό στα Χριστουγεννιάτικα δέντρα μας. Για την μελοποίηση, μου ταιριάζει αυτή η ψυχρή synth ωδή της Αμερικανίδας συνθέτριας Happy Rhodes στις «κρυστάλλινες σφαίρες με τo χρυσή φως» απ’ το “Rearmament” του 1986:
“Crystal Orbs , golden light,
come back to me and to that night
I stared at these for many hours ,
until the waves came in showers…”
Το αγαθοεργές avatar
Ο Μέγας Βασίλειος, γεννήθηκε το 329 μ.Χ στη Νεοκαισάρεια του Πόντου. Πέρα απ’ την ευρυμάθεια του (σπούδασε φιλοσοφία, ρητορική, γραμματική, αστρονομία και ιατρική ) και την άνοδο του στα ανώτατα θρησκευτικά αξιώματα, η ζωή του χαρακτηρίστηκε από την ακλόνητη επιλογή μιας ασκητικής ζωής και το πλούσιο φιλανθρωπικό έργο. Είχε χτίσει την περίφημη «Βασιλειάδα», ένα συγκρότημα κτιρίων έξω απ΄ την Καισάρεια ,όπου, συστεγάζονταν ευαγή ιδρύματα (πτωχοκομείο, ορφανοτροφείο, γηροκομείο, νοσοκομείο) που πρόσφεραν καταφύγιο σε χιλιάδες αναξιοπαθούντες.
Εκτός, απ’ το ότι η γιορτή του Μεγάλου Βασιλείου πέφτει μέσα στο καταχείμωνο ,η φιλανθρωπική του δράση, ίσως ήταν η αιτία που συνδέθηκε στην ελληνική συνείδηση με το γενειοφόρο Άγιο της Βόρειας Ευρώπης, που φέρνει δώρα στα παιδιά .Έτσι, το όνομα του Αγίου Βασιλείου, που σημειωτέον ήταν μελαχρινός με οστεώδες πρόσωπο μεταβιβάστηκε στον εύσωμο ροδομάγουλο Santa Claus. Από αυτό το avatar, κρατώ την πανανθρώπινη, χωρίς διακρίσεις αγαθοεργία, οπότε οδηγούμαι στο σε ένα και μόνο, πανανθρώπινο τραγούδι.To Imagine του John Lennon ηχογραφημένο το 1971 αν και άμοιρο θρησκευτικής ταυτότητας, ταιριάζει απόλυτα, ειδικά εδώ, ερμηνευμένο από μια παιδική χορωδία στο Liverpool για φιλανθρωπικό σκοπό:
“Imagine no possessions
I wonder if you can
No need for greed or hunger
A brotherhood of man
Imagine all the people
Sharing all the world”
To μεταναστευτικό avatar
Οι πρώτες λογοτεχνικές καταγραφές του Αγίου Βασίλη, με την μορφή που τον γνωρίζουμε σήμερα, έγιναν από τον ακαδημαϊκό Clememt C.Moore, καθηγητή κλασσικών σπουδών στο Γενικό Θεολογικό Σεμινάριο της Νέας Υόρκης. Ο θρύλος θέλει τον Μoore να εμπνέεται τον ευτραφή, πρόσχαρο, ασπρογένη Άγιο απ’ τον Δανό οδηγό της άμαξας που τον μετέφερε σπίτι, την Παραμονή Χριστουγέννων του 1822, ο όποιος έφερε αυτά τα χαρακτηριστικά. Η περιγραφή αυτή, βρίσκεται στο ποίημα του με τίτλο “Α visit from St. Nicholas”.
Η αλήθεια, φαίνεται να βρίσκεται πιο κοντά, στο ότι ο Μοοre είχε επηρεαστεί από την σατιρική ιστορία του συγγραφέα Washington Irving με τον τίτλο “Knickerbocker’s History οf New York” που δημοσιεύτηκε το 1809 και αποτελούσε μια σάτιρα των εθίμων των Ολλανδών μεταναστών στη Νέα Υόρκη, όπου ο st.Nicholas παρουσιαζόταν σαν ένας ξωτικοειδής Ολλανδός που κάπνιζε πήλινη πίπα .
Στο εικονογραφημένο ποίημα “A Children’s friend” που εκδόθηκε το 1821 , γίνονται αναφορές στον μυθικό Santa Claus (Sinter Κlaas στα Ολλανδικά ) που πόρρω απείχε απ’ τη σημερινή μορφή του Αγίου, όπως προείπαμε, αλλά είχε αρκετά απ’ τα γνωρίσματα που όλοι ξέρουμε (έλκηθρο, ελάφια, κατάβαση από καμινάδα, δώρα)
Το τραγούδι “The Dutchman” είναι πολύ μεταγενέστερο. Είναι ένα διαχρονικό φολκ τραγούδι γραμμένο απ’ τον Michael Peter Smith in 1968 και έγινε γνωστό απ’ την ερμηνεία του Αμερικάνου Steve Goodman. Μιλάει για ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ζει στο Amsterdam.Ο «Ολλανδός», δεν αναφέρεται το όνομα του στο τραγούδι, έχει γεροντική άνοια και η Margaret η γυναίκα του, τον περιποιείται χωρίς παράπονα. Όσο για τη φώτο, πρόκειται για τον Αμερικανό ποιητή Walt Whitman που γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη ,το 1819 ,από μητέρα Ολλανδικής καταγωγής. Ίσως ,κάπως έτσι να έμοιαζε ο οδηγός του Clement C.Moore.
“Let us go to the banks of the ocean
Where the walls rise above the Zuider Zee
Long ago I used to be a young man
And dear Margaret remembers that for me”
Το ειρηνευτικό avatar
O Thomas Nast , ένας κατεξοχήν πολιτικός σκιτσογράφος ,ήταν ο άνθρωπος ,που έδωσε στον Άγιο Βασίλη το παρουσιαστικό που γνωρίζουμε σήμερα. Ο Nast σχεδίασε τον Santa Claus για το εποχιακό τεύχος του Harper’s Weekly στις 3 Ιανουαρίου 1863 σε μια εικονογράφηση αναφερόμενη στις άδικες ανθρώπινες θυσίες και απώλειες που κόστισε στις οικογένειες ο μάταιος πόλεμος των Πολιτειών της Ένωσης. Στην εικόνα, ο Santa Claus παρουσιαζόταν μελαγχολικός για την οδύνη που είχε προκαλέσει ο εμφύλιος πόλεμος στους ανθρώπους. Ο Νast, για τον Άγιο του σχεδίου του είχε συνταιριάξει τις Γερμανικές παραδόσεις για τον St. Nicholas (ο ίδιος ήταν γεννημένος στη Γερμανία) μαζί με άλλες Γερμανικές παραδόσεις για ξωτικά.
Την ίδια εποχή, κυκλοφόρησε ένα απ’ τα πιο διάσημα αντιπολεμικά τραγούδια του Αμερικανικού εμφυλίου. Το “Lorena” γράφτηκε το 1856 απ’ τον αιδεσιμότατο Ηenry D.L Webster μετά τη διάλυση του αρραβώνα του. Το όνομα της κοπέλας ήταν διαφορετικό,αλλά άλλαξε σε “Lorena” καθώς ο Webster είχε επηρεαστεί απ’ την “Lenore” που αναφέρεται στο γνωστό ποίημα «Το κοράκι» του Edgar Allan Poe.Ένα φίλος του Webster, με το ίδιο επώνυμο, ονόματι, Joseph Philbrick Webster, συνέθεσε τη μουσική και το τραγούδι κυκλοφόρησε στο Chicago του 1857.Έγινε, αμέσως, αγαπημένο των στρατιωτών και των δύο στρατοπέδων ,αν και ,είχε καταγωγή απ’ τους Βόρειους. Έτσι, ένα ερωτικό τραγούδι αποχωρισμού έγινε ο συνδετικός κρίκος των δύο εχθρών , τους ένωσε ερήμην τους, καθώς ακούγοντας το, νοσταλγούσαν τις γυναίκες που άφηναν πίσω. Εδώ, σε μια εξαιρετική εκτέλεση απ’ τον καλλιτέχνη της country Tom Roush συνοδευόμενη από ένα υπέροχο video:
“The years creep slowly by, Lorena
The snow is on the grass again
The sun’s low down the sky, Lorena
The frost gleams where the flowers have been
But the heart throbs on as warmly now
As when the summer days were nigh
Oh, the sun can never dip so low
A-down affection’s cloudless sky…”
http://www.youtube.com/watch?v=dyskZquf0ac
Το αντιρατσιστικό avatar
Μέχρι κι αυτή τη version του Αγίου Βασίλη πέτυχα σε μαγαζί για προϊόντα που απευθύνονται αποκλειστικά σε αφροαμερικάνους. Δεν ξέρω από πού πηγάζει η ανάγκη του καθενός να φέρνει στα μέτρα του όλα τα μαζικά σύμβολα ελπίδας και ψυχαγωγίας, άσε που δεν έχω δει ποτέ μαύρο άνθρωπο με κάτασπρη γενειάδα.
Εδώ, ένα αντίστοιχο τραγούδι αφροκεντρικής φιλοσοφίας απ’ τους Αkim and the teddy van productions company, αγνώστων λοιπών στοιχείων με τον τίτλο “Santa Claus is a blackman”
“daddy do you know what happened last night , well I saw Santa Claus , and do you know what, he looked a lot like you.. “
Το πανωλεθριαμβικό avatar
Η ταινία “Santa Claus Conquers Martians” είναι ενα φιλμ επιστηνονικής φαντασίας που γυρίστηκε το 1964 και έκανε πάταγο δια της παροιμιώδους κακοτεχνίας του, με αποτέλεσμα να φιγουράρει στις λίστες με τα χειρότερα φιλμ που έγιναν ποτέ.Το φιλμ επανεκτιμήθηκε δεόντως στα 90s και απέκτησε cult status.Mπορεί να τη δει κανείς ολόκληρη στο YouTube και σε σχέση με πολλές άλλες παραγωγές τέτοιου ύφους η extravaganza δεν αναλώνεται στον τίτλο.Το σενάριο περιλαμβάνει την απαγωγή του Άη Βασίλη από τους Αριανούς επειδή τα παιδιά τους που λατρεύουν την γήινη τηλεόραση χρειάζονται κέφι και διασκέδαση για να σωθούν απ’το σκληρο πρόγραμμα ανατροφής τους που τα έχει μετατρέψει σε ελεγχόμενα ανδρείκελα…Η μουσική είναι του Μilton DeLugg ενός Καλιφορνέζου συνθέτη-ακκορντεονίστα. Εδώ, ένα μικρό απόσπασμα:
To ψυχεδελικό avatar
Υπάρχει και αυτή η προσέγγιση. Οι οπαδοί της ,λίγο πολύ, πιστεύουν το εξής. Οι περισσότερες εικόνες και σύμβολα που απαρτίζουν την Χριστουγεννιάτικη εορταστική τυπολογία, απορρέουν απ’ τις σαμανιστικές παραδόσεις των προ-Χριστιανικων φυλών της Βορείου Ευρώπης. Το ιερό μανιτάρι των λαών αυτών , η παραισθησιογόνος “amanita muscaria” είναι το κλασσικό μανιτάρι που απαντάται στα παραμύθια με νεράιδες ( ακόμα και στα στρουμφάκια ), ναι,εκείνο με το κόκκινο καπέλο και τις άσπρες βούλες. Αυτό, λένε πως συνδέεται με τη στολή του Άγιου Βασίλη και τις ασπροκόκκινες στολές που φορούσαν οι συλλέκτες μανιταριών των Βόρειων λαών.
Η χρήση του μανιταριού δίνει στο δέρμα μια ιριδίζουσα , φλογάτη απόχρωση και έτσι δικαιολογούνται τα μονίμως ροδοκόκκινα μάγουλα του αγίου. Επίσης ,η ευφορική διάθεση που προσφέρει το μανιτάρι και οι παραισθήσεις τύπου πτητική ικανότητα συνδέονται αντιστοίχως με το βορβορώδες ΗΟΗΟΗΟ! και το ιπτάμενο έλκηθρο που πιάνει Λαπωνία-Αυστραλία μέσα σε μια νύχτα χωρίς μια τουρμπινίτσα, τόση δα! Τώρα εξηγούνται όλα!
Για την επένδυση ο ανυπέρβλητος ψυχεδελικός ύμνος των Beatles “Strawberry fields forever” γραμμένος απ’ τον John Lennon που κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του 1967 σε ένα διπλό single με το “Penny Lane” του Paul McCartney. Αντικαταστήστε το “strawberries” με το “mushrooms” και όλα θα εξηγηθούν.
“Let me take you down, ’cause I’m going to Strawberry Fields.
Nothing is real and nothing to get hung about.
Strawberry Fields forever.”
http://www.youtube.com/watch?v=-7NoOhmVMac
To εμπορικό avatar
Το 1931 η Coca – Cola προσέλαβε τον εικονογράφο Ηaddon Sundlom για να δημιουργήσει μια σειρά από διαφημιστικές εικόνες του αναψυκτικού χρησιμοποιώντας τον Santa Claus, ως μυθική μορφή και όχι σαν έναν άνθρωπο ντυμένο Santa Claus, όπως είχαν κάνει στο παρελθόν. Ο Sundlom επηρεάστηκε απ’ το ποίημα του Clement Clark Moore ,που είδαμε πιο πάνω, και σχεδίασε τον γνωστό σε όλους μας σήμερα πρόσχαρο ηλικιωμένο κύριο με το ρόδινο πρόσωπο και το ευτραφές σώμα. Εδώ, μια διαφήμιση της Coca – Cola με τον Santa του 1958:
Το εξανθρωπισμένο avatar
Χιλιάδες είναι οι άνθρωποι που βιοπορίζονται παγκοσμίως φορώντας τη στολή του Αγίου Βασίλη τα Χριστούγεννα και ποζάροντας για να φωτογραφηθούν με παιδιά σε μεγάλα πολυκαταστήματα και αίθριους χώρους . Η ανθρώπινη τους υπόσταση, τους προδίδει όμως , όχι μόνο σε επίπεδο σωματικής καταπόνησης. Οι θεοί , οι άγιοι, είναι αθάνατοι, άρα και άτρωτοι από ιούς, λοιμώξεις και ασθένειες. Οι άνθρωποι, όμως, που υποδύονται τους Άγιους Βασίληδες φαίνεται να αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου για την νέα γρίπη και έχουν ξεσηκωθεί. Ο Robert Flemming (ένας εργαζόμενος που υποδύεται τον Santa Claus στην Μινεσσότα των ΗΠΑ, λέει,αναφερόμενος στα παιδάκια: «Είναι μικρές καλλιέργειες βακτηριδίων αυτά που κάθονται στις αγκαλιές μας, και πρέπει να τα προστατέψουμε αλλά και να προστατευτούμε και οι ίδιοι .»
Ο Nicholas Trolli πρόεδρος της Ομογενοποιημένης Τάξης των Αγιοβασίλιδων με Αληθινές Γενειάδες (κι όμως υπάρχει!) ξεσπάει: «Έχω δει αναρίθμητους Αγιοβασίληδες ανά την επικράτεια που κόλλησαν τον ιό αλλά δεν ενημερώθηκα από κανέναν ότι είχε πρόσβαση στο εμβόλιο μέχρι τώρα.».
Tiger Lilies – Fairground απ’το Death and the Bible του 2004
“Lost my heart in the fairground the sad clown tries to smile
How quickly goes our innocence how swiftly we’re defiled”
ΤΙPS & TRIVIA
Και, εκεί, που το άρθρο μου θα έμενε «κολοβό» από επιστημονική,θεωρητική κάλυψη, το ανυπέρβλητο θράσος που με διακατέχει ώρες ώρες, με δικαίωσε.Έλαβα ανέλπιστη γραφή από ένα πραγματικά ευφυή άνθρωπο, στον οποίο απευθύνθηκα για να βγω απ’αυτόν το λαβύρινθο ,που αποτελεί το παρόν άρθρο.Ονομάζεται Luther H. Martin και είναι καθηγητής Θρησκειολογίας στο πανεπιστημίο του Vermont των ΗΠΑ .Τόσο, λοιπόν, που λιβάνισα τον Άη Βασίλη φαίνεται οτι με σπλαχνίστηκε και μου έκανε το Πρωτοχρονιάτικο δώρο, πιο νωρίς.Εξηγησά στον κύριο Martin το τι κάνω και τον ρώτησα το εξής:
Πώς τα αρχέτυπα,τα ποπ σύμβολα, οι θρησκευτικές- ηρωικές φυσιογνωμίες, επιζούν μέσα στην Ιστορία,γιάτι επιλέγονται αυτοί ανάμεσα σε χιλιάδες άλλους ανθρώπους και γιατί καποιες πτυχές παραμένουν αναλλοίωτες σε όλες τους τις εκφάνσεις,ενώ άλλες αλλοιώνονται ή εξαφανίζονται;
(σ.σ στην απάντηση του,αναφέρεται συχνά στη θεωρία των”human universals” που διατυπώθηκε απ’τον Αμερικάνο ανθρωπολόγο Donald Brown στο ομώνυμο βιβλίο που εξέδωσε το 1991.Σύμφωνα με τον Brown τα “human universals” είναι ομαδοποιημένες εθιμοτυπικές ή αντιληπτικές συμπεριφορές-γνωρίσματα όπως αποστροφη προς την αιμομιξία, παιχνίδι, φόβος θανάτου,αισθητική, μεγάλωμα παιδιων, λήψη κοινών αποφάσεων, εδαφικότητα που ενώ είναι κοινές σε όλους τους πολιτισμούς, η εκδήλωση τους ποικίλλει κατα περίσταση)
L.H.Martin: To καίριο σημείο των κοινωνικών επιστημών με τις οποίες καταπιάνομαι είναι οτι στην πραγματικότητα υπάρχουν πολλά «ανθρώπινα συμπαντικά» που αντιπροσωπεύονται από εξελικτικές και πρώιμες αναπτυξιακές διαδικασίες. Ποικίλες ,διαφορετικές κουλτούρες υιοθετούν,τροποποιούν αυτα τα «ανθρώπινα συμπαντικά» να ταιριάξουν στην ιδιαίτερη τους ιστορικότητα. Συνεκδοχικά,κάποιος,όπως επισημαίνεις,βρίσκει στον Santa Claus σημεία που παραμένουν αναλλοίωτα, ενώ, η συγκεκριμένη μορφή ποικίλλει από κουλτούρα σε κουλτούρα. Ο Santa Claus ,εξ’ορισμού, είναι μια Δυτική φιγούρα, ενδιαφέρον θα ήταν να αναζητήσεις μορφές του σε μη Δυτικό πλαίσιο.Πιθανώς,τα «ανθρώπινα συμπαντικά» που διαπνέουν τις διαφορετικές αναπαραστάσεις του Santa Claus, είναι τα συστήματα ανταλλαγής (προσφορά δώρων)ή οι κυριαρχικες μορφές ,όπως, των θεών, πνευμάτων ( αφου ξεδιαλέγει τα άτακτα απ’τα φρόνιμα παιδιά).Οι ανθρώπινες κοινωνικές σχέσεις είναι αναπόφευκτα ιεραρχικές και περιέχουν ιεραρχικές διανομές δύναμης, ίσως λοιπόν ο Santa Claus αποτελεί σε μερικές κουλτούρες ενα είδος πατρικής φιγούρας ενώ σε άλλες συναντάται ως μια μοχθηρή φυσιογνωμία.)
Αυτά είπε ο αξιοσέβαστος κύριος Μαrtin και με γέμισε ανείπωτη χαρά γιατι μέσα στο ταραγμένο μυαλό μου γεννήθηκαν ακλόνητα συμπεράσματα.Ακούστε τα λοιπόν για να μην βρεθεί κανείς να πει,ότι η στήλη της εβδομάδος ξεστράτισε απ΄το αμιγές μουσικό βουλεβάρτο:
- Οι άνθρωποι, πρέπει να βρουν μια άλλη λέξη (έκτος του avatar) για να χαρακτηρίσουν την απόπειρα ανόδου τους σε διευρυμένο αντιληπτικό επίπεδο, γιατί τους την καπάρωσαν πρώτοι οι θεοί, για να χαρακτηρίσουν την κάθοδο τους σε υποδεέστερο…Ηο!Ηο!Ηο!
- Όποια μορφή καλλιτεχνική, ηρωική, πολιτική, θρησκευτική γίνεται μαζική αποτελεί μια αιχμή δόρατος που ολοκληρώνει τα λειψά χαρακτηριστικά των οπαδών που δεσμεύει, γητεύει ή ακόμα και εθίζει ωφελιμιστικά σαν πρεζέμπορος τα junkies του, μέσα από μια προσφορά μιας πυκνότερης, ευελικτότερης version γνωρισμάτων, που τους διευκολύνει να ταυτιστούν μαζί της για να τους εκπροσωπήσει, ως ποθητός υπερεαυτός, που αφού δεν μπορουν να νικήσουν, εξαρτόνται απ’αυτήν. Απ΄την άλλη μεριά αυτή η μορφή,για τιμωρία θαρρείς,χάνει την όποια κυριότητα του εαυτού της και η ταυτότητα της γίνεται ένα πολλαπλό θραυσμά στις συνειδήσεις των χρηστών που ο καθένας το νοθεύει συμφωνα με τους αντικατοπρισμούς που παράγονται μέσα στον κρανιακό του θόλο ανάλογα με την ώρα, τη μέρα, τις θέσεις των πλανητών και τις ορέξεις της στιγμής.
- Η μουσική εξελλίσεται και δεν σταμάτησε ποτέ, γιατί πρώτον δεν υπάρχει ισχυρότερο human universal απ’τη μουσική και δεύτερον γιατί ο προφέσορ, που σεβόμαστε τρελά, δεν ανέφερε τίποτα για εξαφάνιση κάποιων universals από συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, άρα, όλη αυτή η χλιαρότητα της μουσικής πραγματικότητας που βιώνουμε στη χώρα μας δεν μπορεί παρά να σημαίνει πως κοιτάμε λάθος, και εμείς και οι καλλιτέχνες οι ίδιοι. Ψάχνουμε ένα εμπρόθετο avatar, κάποιους να σπάσουν τις προτομές πάνω στα πιάνα,κάποιους να παίξουν σαν κάποιους άλλους. Όμως, αυτό που κατέδειξε η περιπλάνηση στα avatars του Αγίου Βασίλη είναι πως δεν επιζεί η μορφή αλλά το γνώρισμα ή ακόμα καλύτερα το σύμπλεγμα των γνωρισμάτων και η παρηχητική κοινωνικοιστορική τους σκέδαση. Που σημαίνει, οτι το νέο δεν θα έχει καμιά απ΄τις γνώριμες μορφές που πασχίζουμε να νεκραναστήσουμε(ο νέος δείνα, η νέα τάδε),έκτος κι αν πιστεύετε πως ο Mέγας Βασίλειος μοιάζει στον παππού με το έλκηθρο! Αυτοί που θα το κάνουν, απλά θα το μπορούν…η επιστήμη είναι με το μέρος μας, είναι γραφτό να ξαναγίνει ορατό με άλλη κωδικοποίηση! Τα μουσικά avatars θα επιστρέψουν ,ολομόναχα και αυτόφωτα στο πυρήνα τους,όπως τους αξίζει ,ακόμα κι αν οι συνεκτικοί υποδοχείς ανάδειξης είναι απενεργοποιημένοι και δεν δύνανται να αγοράσουν ούτε ένα δίσκο. Γιατί πως αλλιώς θα επαληθευτεί η ρήση του προφέσορ πως τα human universals είναι πάντα ενσωματωμένα αλλά μεταμορφωμένα από κουλτούρα σε κουλτούρα. Είναι πάντα εδώ! Εν ολίγοις είμαστε υπαίτιοι αν δεν αντιλαμβανόμαστε το avatar Μεγάλη Μουσική του Σήμερα και τους κοινωνικούς τρόπους ανάδειξης του γιατί απλώς αποτελεί σύμφυρτο εξελικτικό γνώρισμα, δεν γίνεται να μην υπάρχει!!!
Καλή χρονιά σε όλους και καλή ψυχή στον παλιόχρονο (που έκανε αίσχη και δύσκολο το βλέπω).
Σας αφήνω, με ένα αγαπημένο ρητό,που συνοψίζει τέλεια την ουσία του άρθρου:
“History does not repeat itself, but it rhymes”
«Η Ιστορία δεν επαναλαμβάνεται,αλλά ριμάρει»
Mark Twain
Main Sources:
- Βίοι Αγίων : http://www.matia.gr/7/72/7203/7203_3_3.html
- The History of Christmas: http://www.thehistoryofchristmas.com/santa_claus.htm
- The psychedelic secrets of santa Claus: http://www.cannabisculture.com/articles/3136.html
- Coke Lore: http://www.thecoca-colacompany.com/heritage/cokelore_santa.html
- What are Human Universals? http://www.wisegeek.com/what-are-human-universals.htm
- Santa Impersonators Seek H1N1 Vaccine: http://www.wjla.com/news/stories/1109/679523.html
- Reasons to believe: The World of Santa Claus http://www.reasonstobelieve.com/
