Συνέντευξη:Μίλτος Πασχαλίδης
Πείτε μας για το πρόγραμμα που έχετε ετοιμάσει εδώ στη μουσική σκηνή «δίπλα στο ποτάμι»;
Εδώ είναι μια παράσταση στην οποία φέτος ήθελα να παίξω πιο ηλεκτρικά, γιατί τα τελευταία χρόνια παίζω μόνο με ακουστικό σχήμα, υπάρχει και η ακουστική με ορχήστρα, αλλά ταυτόχρονα συμπράττουμε με τους Lexicon Project, τέσσερις πιτσιρικάδες που έχουν κάνει ένα γκρουπ εξαιρετικά ενδιαφέρον κατά τη γνώμη μου. Παίζουμε και παρέα παίζουν και δικά τους τραγούδια έτσι υπάρχει μια μίξη ήχων του ακουστικού και κάπως δημοτικοφανούς ήχου με τον οποίο συνηθίζω να παίζω τα τελευταία χρόνια αλλά και μιας ροκ εκδοχής μερικών δικών μου τραγουδιών αλλά και αυτών που παίζουνε οι Lexicon.
δεν χρειάζεται όλα τα τραγούδια να έχουν επαναστατικό στίχο ή να έχουν παντιέρα κόκκινη για να είναι τραγούδια «απέναντι» και μια μπαλάντα κ ένα ερωτικό τραγούδι πολλές φορές μπορεί να είναι αρκετά ριζοσπαστικό
Η τελευταία σας δουλειά, ο «Ξένιος» ήταν ιδιαίτερα ακουστική
Ναι, η εργασία αυτή ήταν που αφορά στα χρόνια που έζησα στην Κρήτη είναι πρακτικά, μουσικά, αυτοβιογραφική. Αν κάποιος ήθελε να κάνει αυτά τα χρόνια ταινία ή βιβλίο αυτός ο δίσκος θα ήταν το σάουντρακ. Βέβαια Δεν έχει μόνο παραδοσιακές ορχήστρες γιατί εγώ στην Κρήτη δεν άκουγα μόνο παραδοσιακά, έπαιζα και ροκ και μπαλάντες παίζαμε διάφορα πράγματα. Αλλά νομίζω ότι αυτός ο δίσκος είναι το αποτύπωμα τη Κρήτης μέσα μου
Σας έχω ακούσει μόνο σας, με μια κιθάρα, τώρα με ορχήστρα πως βγαίνει αυτό;
Κάθε φορά στις συναυλίες, η φόρμα έχει ένα ενδιαφέρον, το πλαίσιο, αλλά δεν πρέπει να ξεπερνάει την ουσία, εγώ κάθε φορά είμαι εγώ ο εαυτός μου, λεω τα τραγούδια μου παίρνω την κιθάρα μου, αφηγούμαι τις ιστορίες μου, τώρα αν αυτό έχει κάποιες φορές ηχητικό μπακ γκράουν μια κιθάρα ή μια συμφωνική ορχήστρα δεν έχει πάντα μεγάλη σημασία, μερικές φορές όμως έχει. Αλλά δεν έχει πάντα. Εγώ βρίσκω ενδιαφέροντα και τα δύο και με το να παίζω με μια κιθάρα ή με λίγα όργανα και με το να παίζω με μεγάλες ορχήστρες. Έχει να κάνει με το τι αισθάνεται κάθε φορά ένας άνθρωπος που γράφει τραγούδια, τι ρουχαλάκια θέλει να τους φοράει κάθε φορά πως γουστάρει να τα βλέπει ντυμένα αυτό είναι…δεν μπορεί να τα βλέπει πάντα με τα ίδια ρούχα βαριέται φριχτά. Κάποιες φορές θέλεις να βλέπεις τα τραγούδια σου γυμνά κάποιες φορές θέλεις να τα βλέπεις καλά ντυμένα μην κρυώσουνε
Κάνετε κάποια στροφή με τον ηλεκτρικός ήχο;
Με ηλεκτρικό ήχο παίζω απο το 1998 μέχρι το 2007, ηλεκτρικά έπαιζα για δέκα χρόνια μόνο τα τελευταία δύο χρόνια δεν παίζω ηλεκτρικά, δεν είναι στροφή για μένα, απλά εμπεριέχω μέσα στην παράστασή μου ένα ροκ γκρουπ, σύγχρονο, του οποίου ο ήχος μου φαίνεται ενδιαφέρον, πειράξανε κάποια κομμάτια δικά μου, πείραξα εγώ κάποιων άλλων γενικά κάνουμε ένα ενδιαφέρον πείραμα.
Ετοιμάζεται κάτι τώρα?
Γράφω μια σειρά τραγουδιών σε λόγια του Οδυσσέα Ιωάννου και λέμε να κάνουμε ένα δίσκο το 2011 έχουμε γράψει 4-5 θέλουμε καμιά δεκαριά ακόμη…σε καλό δρόμο είμαστε..
Η εποχή που διανύουμε κατά πόσο έχει επηρεάσει και ψυχολογικά αλλά και καλλιτεχνικά το τοπίο?
Το τραγούδι που αγαπάμε εμείς ανθεί ιδιαιτέρως σε περιόδους κρίσεων.
Άμα είχα ποτέ κάτι ενδιαφέρον στο μυαλό μου μπορεί να το έκανα στο ραδιόφωνο. Στην τηλεόραση όχι, θα μπορούσα να γράψω μουσική για κάτι, γιατί είναι μέσα στα πλαίσια της εργασίας μου, αλλά θα πρέπει να το γουστάρω αρκετά.
Το πολιτικό;
Φυσικά, το πολιτικό τραγούδι και το τραγούδι το οποίο είναι απέναντι σε κάθε μορφής εξουσία και καθεστώς και καθεστηκυία τάξη αυτό που γουστάρουμε εμείς να άκουμε και να τραγουδάμε, γιατί κοιτάξτε δεν χρειάζεται όλα τα τραγούδια να έχουν επαναστατικό στίχο ή να έχουν παντιέρα κόκκινη για να είναι τραγούδια «απέναντι» και μια μπαλάντα κ ένα ερωτικό τραγούδι πολλές φορές μπορεί να είναι αρκετά ριζοσπαστικό. Αυτά τα τραγούδια λοιπόν πάντα ανθίζουν σε περίοδο κρίσεων οπότε καλλιτεχνικά δεν έχω καμιά ανασφάλεια απλά περιμένω τους συναδέλφους να γράψουν σπουδαία πράγματα απο αυτά που αγαπώ και περιμένω ν ακούσω.
Τώρα, αυτό που συμβαίνει γύρω μας είναι πόλεμος είναι μια επίθεση αυτών που έχουν, απέναντι σ αυτούς που δεν έχουν, κάθε φορά βάζουν όχημα μπροστά μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση η οποία κάνει τη βρώμικη δουλεία. Στην προηγούμενη πενταετία τα έκανε σκατά η νέα δημοκρατία τώρα καλείται να τα κάνει χειρότερα το Πασόκ. Είναι μια επίθεση ενάντια στους εργαζομένους αυτό που συμβαίνει είμαστε σε εμπόλεμη κατάσταση. Και όσο πιο νωρίς το καταλάβουμε κ όσο πιο γρήγορα κατέβουμε όλοι μαζί στο δρόμο τόσο μεγαλύτερη ελπίδα έχουμε να αναχαιτιστούν αυτά τα μέτρα όσο καθόμαστε κ κάνουμε απλώς ζαπινγκ θα αποφασίζουν άλλοι για μας.
Ο κόσμος το λαμβάνει; Κάνουν ζάπινγκ; Αυτοί που έρχονται κ σας ακούνε;
Ναι βέβαια, το λαμβάνει. Αυτοί που κατεβαίνουν στους δρόμους είναι πλέον λιγότεροι απ ότι πρέπει…αυτοί που έρχονται και μας ακούνε αφήνουν το τηλεκοντρόλ για κανένα τρίωρο
Και το ξαναπιάνουν;
Μπορεί όχι την ίδια νύχτα αν τους έχουμε συγκινήσει αλλά την επόμενη δε νομίζω ότι το αποφεύγουνε… και εμείς το κάνουμε δεν είναι ότι εγώ δε βλέπω τηλεόραση απλά δεν είναι η κύριά μου ασχολία, δηλαδή δε ζω τηλεοπτική ζωή. Τα τελευταία χρόνια έχουμε ένα αίσθημα στην Ελλάδα ότι μόνο ότι παίζει στην τηλεόραση υπάρχει ενώ στην πραγματικότητα η Ελλάδα είναι κάτι άλλο απο αυτό, δεν είναι μόνο αυτό που παίζει η τηλεόραση… Στο δρόμο κατεβαίνουν πολλοί λιγότεροι απ ότι πρέπει. Όταν κατεβαίνουν 2000 κόσμος σε μια πορεία δε φοβίζουν κανένα αν κατέβουν 2,000,000 κόσμο θα φοβηθεί κάποιος!
Δεν ξέρω γιατί πρέπει να τραγουδάω αγγλικά και να απευθύνομαι σε έλληνες. Οι εγγλέζοι τραγουδάνε ελληνικά όταν μιλάνε στους δικούς τους; Όχι.
Ραδιόφωνο ή τηλεόραση;
Ραδιόφωνο 100%
Θα γράφατε μουσική για την τηλεόραση, για κάποιο σήριαλ;
Αν ήταν ενδιαφέρον το σήριαλ, ναι, φυσικά
Θα κάνατε εκπομπή στο ραδιόφωνο;
Έκανα για πάρα πολλά χρόνια, ήμουνα υπεύθυνος παραγωγής προγραμμάτων σε αρκετούς σταθμούς στο Ηράκλειο, στην Κρήτη όταν ζούσα εκεί, έχω κάνει πάνω απο 14 χρόνια. Το αγαπώ πάρα πολύ, έχω υπάρξει παραγωγός για πολλά χρόνια, είναι μια αγάπη μου μεγάλη. Σταμάτησα γιατί δεν μπορούσα να κάνω άλλο, δεν άντεχα άλλο, κουραζόμουν. Είχα βαρεθεί τον εαυτό μου. Άμα είχα ποτέ κάτι ενδιαφέρον στο μυαλό μου μπορεί να το έκανα στο ραδιόφωνο. Στην τηλεόραση όχι, θα μπορούσα να γράψω μουσική για κάτι, γιατί είναι μέσα στα πλαίσια της εργασίας μου, αλλά θα πρέπει να το γουστάρω αρκετά.
Θα γράφατε μουσική σε ξένο στίχο; Κατακλυζόμαστε πια απο ξένο στίχο
Δεν μου είναι πολύ οικείο το θέμα και δεν με αφορά ιδιαίτερα. Δεν ξέρω γιατί πρέπει να τραγουδάω αγγλικά και να απευθύνομαι σε έλληνες. Οι εγγλέζοι τραγουδάνε ελληνικά όταν μιλάνε στους δικούς τους; Όχι. Εγώ δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να το κάνω αυτό… Το να πω ένα αγγλόφωνο τραγούδι ναι, στο πρόγραμμα για παράδειγμα λέμε δύο και υπάρχουν σπουδαία τραγούδια με αγγλικούς στίχους. Τα αγαπώ τα λατρεύω, έχω μεγαλώσει μ αυτά, γουστάρω να τα τραγουδάω κάποιες φορές, κάποιες δόσεις μέσα στο πρόγραμμα, αλλά να γράψω σε αγγλικό στίχο… εκτός αν είναι ειδική αφορμή, σε κάποιο θεατρικό, σε κάποια ταινία και χρειαστεί να γίνει αυτό επί τούτου εντάξει αλλά να γράψω ένα δίσκο σε αγγλικό στίχο μου φαίνεται χαζό.
Οι ιστορίες που λέω στα τραγούδια είναι κατ’ αρχήν αληθινές αλλά ο τρόπος γραφής τους τις φτάνει σε κάποια άκρα. … είναι από αληθινά περιστατικά … δεν είναι απαραίτητο να τις έχω ζήσει, αλλά τις έχω δει!
Ο λόγος ή η μουσική είναι πιο σημαντικό?
Στο δικό μου εργαστήριο στη βιοτεχνία που κάνω τραγούδια και τα δυο είναι σημαντικά απλά ο λόγος προηγείται χρονικά. Είναι ακριβώς το ίδιο σημαντικά ο λόγο και η μουσική αλλά για να γράψω μουσική πρέπει να έχω γράψει πρώτα τα λόγια, ή να μου τα έχει δώσει κάποιος.
Γιατί είναι βιοτεχνία;
Γιατί δεν είναι βιομηχανία. Είναι η έννοια του χειροποίητου, ότι ποτέ δε κάνεις κάτι που μοιάζει με κάτι άλλο ότι ακόμα κ αν έχεις ένα πατρόν για να φτιάχνεις κουστούμια ή παπούτσια το ένα ζευγάρι δεν είναι ποτέ το ίδιο με το άλλο γιατί έχουν περάσει απο τα χέρια σου και δεν έχουν περάσει μόνο μέσα απο μηχανικά εργαλεία
Ζείτε στην Αθήνα;
Ναι
Θα φεύγατε πάλι?
Έλειπα 16 χρόνια τώρα βαριέμαι να ξαναφύγω
Πάτε θέατρο;
Σπάνια
Διαβάζετε βιβλία;
Πολύ
Τι διαβάζετε αυτή την εποχή;
Το τελευταίο βιβλίο του Hornby «η Τζούλιετ γυμνή».
Τι μουσική ακούτε όταν δεν γράφετε μουσική;
Ακούω πολλά πράγματα. Νέα πράγματα για να ενημερώνομαι, η αγάπη μου είναι το ροκ του ‘70 και στην Ελλάδα αγαπάω τραγούδια συναδέλφων μου συνομηλίκων. Αγαπάω πολύ τραγούδια του Θηβαίου, του Μάλαμα που είναι λίγο μεγαλύτερος, του Αλκίνοου του Δεληβοριά, μ’ αρέσουν αυτά τα τραγούδια, αισθάνομαι συγγένεια.
Βινύλιο ή Cd;
Cd
Facebook;
Έχω καλύτερους τρόπους για να χάνω το χρόνο μου μπορώ να χάσω το χρόνο μου θαυμάσια, δε χρειάζεται να τον χάσω εκεί…
Ακούτε κλασική μουσική; Αγαπημένος συνθέτης;
Ο Αλμπινιόνι, αλλά δεν είναι ένας είναι πάρα πολλοί… μου αρέσει ο Μότσαρτ, ο Βιβάλντι και ο Πάχεμπελ…
Ποδόσφαιρο;
Αεκάρα
Μουντιάλ;
Ξενέρωμα ήτανε…το βαρέθηκα, μου φαίνεται ότι η υπερεντατικοποίηση των αθλητών τους έχει φτάσει στα όριά τους.. σε λίγο θα σκάνε στη μέση του γηπέδου. Παίζουν συνέχεια, καλοκαίρι, χειμώνα…
Οι ιστορίες που λέτε στα τραγούδια είναι αληθινές;
Οι ιστορίες που λέω στα τραγούδια είναι κατ’ αρχήν αληθινές αλλά ο τρόπος γραφής τους τις φτάνει σε κάποια άκρα. Δεν είναι έτσι αληθινές, δηλαδή δεν κάνω ρεαλισμό. Προφανώς κάποια στοιχεία έχουν μέσα τους «ποιητική αδεία». Αλλά ορμώμενες είναι από αληθινά περιστατικά οι περισσότερες τουλάχιστον. Και αν όχι δικά μου περιστατικά αληθινά, περιστατικά που έχω δει! Δεν είναι απαραίτητο να τις έχω ζήσει, αλλά τις έχω δει!
Πως είναι όταν τραγουδάει τα τραγούδια σας ο κόσμος;
Πάρα πολύ συγκινητικό ειδικά όταν τα τραγουδάνε φάλτσα.
Γιατί;
Γιατί χρειάζεται τρομερή προσπάθεια να είσαι φάλτσος και να επιμένεις να τραγουδάς. Οπότε αυτό μου φαίνεται πολύ συγκινητικό.
Υπάρχει κάποιο τραγούδι που να πείτε ότι το γράψατε για τη φωνή κάποιου, συγκεκριμένα;
Ευχαριστιέμαι πολύ όταν λένε τα τραγούδια μου άλλοι συνάδελφοι, αλλά όχι δεν έχει τύχει την ώρα που γράφω ένα τραγούδι να σκεφτώ μια άλλη φωνή. Δεν ξέρω πως γίνεται αυτό ακούω ότι λένε γράφουνε για την τάδε φωνή…εγώ δεν ξέρω να το κάνω, ξέρω να γράφω τραγούδια. Μου έχει τύχει όμως όταν γράψω ένα τραγούδι και τελειώσει να πω καλό δεν θα ταν να το πει αυτός… Για παράδειγμα το στα είπα όλα …όταν το γράψαμε με τον Οδυσσέα είπαμε αυτό πρέπει να το πει ο Μάλαμας … όπως και με τις πεθαμένες καλησπέρες, όταν το είχα πρωτοπεί εγώ στο πρώτο μου δίσκο, μετά ήξερα ότι θέλω να το πει κάποτε ο Μητροπάνος. Τα άλλα έγιναν και λίγο συμπτωματικά αλλά ποτέ δε γράφω για άλλη φωνή. Πάντα γράφω για τη δικιά μου.
Ενέργεια από που παίρνετε;
Από την κόρη μου… είναι 21 μηνών…είναι η μπαταρία μου, ο φορτιστής μου… αποφορτιστή δεν έχω. Αυτό είναι μια διαδικασία εσωτερική που την κάνω μόνος μου αλλά όταν είμαι πεσμένος η κόρη πάντα με φορτίζει ενώ όταν είμαι υπερφορτισμένος πρέπει κάπου να πάω να απομονωθώ.
Αν δεν ήσασταν τραγουδοποιός τι θα θέλατε να είστε;
Το δεξί εξτρέμ της ΑΕΚ… (γέλια)
Και αν δεν ζούσατε στην Ελλάδα;
Θα ήθελα να ζω στην Ελλάδα!!!