Ο Brad Smith είναι ένας προγραμματιστής βιντεοπαιχνιδιών και μουσικός που ζει στο Βurligton του Οντάριο . Θέλοντας να υλοποιήσει την ιδέα του για το πώς θα ήταν αν οι Pink Floyd είχαν συνθέσει το Dark Side of the Moon για την παιχνιδομηχανή NES, ηχογράφησε μια δικιά του εκδοχή του ιστορικού δίσκου χρησιμοποιώντας προγράμματα που προσομοιάζουν τον ήχο της συγκεκριμένης retro κονσόλας. Δεδομένου του ότι, το συγκεκριμένο lp παραμένει σημείο αναφοράς στη χρήση και εξέλιξη της μουσικής τεχνολογίας, ο υποκορισμός σε αυτό το format εξάπτει αν μη τι άλλο την περιέργεια. Ας δούμε τι έχει να μας πει ο ίδιος ο Brad Smith φωτίζοντας την αθέατη όψη του πειράματός του με το χαρακτηριστικό τίτλο Μοοn8:
Ποια ήταν η ιδέα πίσω από την μεταποίηση του «Dark side of the moon»;
Υπάρχουν μερικοί συνεισφέροντες παράγοντες. Μου αρέσει να μεταγράφω μουσική, να ξαναγράφω πράγματα για διαφορετικά όργανα ή σύνολα. Επίσης μου αρέσει η πρόκληση του να κάνω κάτι μεγάλο να χωράει σε μικρό χώρο. Είμαι οπαδός της chiptune* σκηνής και με ενδιαφέρουν παλιές παιχνιδομηχανές και hardware γενικά. Τέλος, το Dark side of the Moon είναι ένας δίσκος που με γυρόφερνε σε όλη μου τη ζωή και είναι απ’τα λίγα που κάθισα και άκουσα με προσοχή μαζί με φίλους ξανά και ξανά.
Όπως πρόσεξα χρησιμοποίησες μοναχά μουσικά προγράμματα για να το κάνεις. Μπορείς να περιγράψεις λίγο τη διαδικασία; (πως εισήγαγες τις μελωδίες; Χρησιμοποίησες samples αληθινών οργάνων;)
Χρησιμοποίησα ένα πρόγραμμα tracker το Famitracker. Ένα τέτοιο πρόγραμμα είναι ένα μουσικό λογισμικό που μπορείς να εισάγεις νότες (και άλλα μουσικά στοιχεία) σε αυτό, διαταγμένα σε ένα πλέγμα που αναπαριστά τη χρονική διάρκεια ενός κομματιού. Αφού τα εισάγεις μπορείς να παίξεις πάλι και να τα ακούσεις. Το Famitracker είναι εξειδικευμένο γιατί έχει σχεδιαστεί για να «μιμείται» τον ήχο του Nintendo. Aπ’το Famitracker εξήγαγα τα κομμάτια σε ένα αρχείο τύπου. NSF το οποίο είναι ένα playback αρχείο για τη μουσική του ΝΕS.Μπορείς να πάρεις ένα NFS. αρχείο και να το ανοίξεις σε οποιονδήποτε προσομοιωτή του ήχου των Nintendo. Αυτός που διάλεξα εγώ ήταν ο NFSplug, γιατί αισθητικά μου άρεσε καλύτερα ο ήχος.
«…Όπως στα ανέκδοτα, γίνεται η σωστή σύνδεση και γελάς, αισθάνεσαι ευχαρίστηση…»
Νομίζω ότι υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον στο 8- bit μουσική σκηνή. Ποιο είναι το στοιχείο που κάνει αυτούς τους ήχους τόσο αναγνωρίσιμους και εθιστικούς;
Η οικειότητα νομίζω είναι ένα απ’ τα βασικά αισθητικά στοιχεία που μπορεί να παράγει μια αντίδραση ευχαρίστησης. Πολλοί άνθρωποι μεγάλωσαν παίζοντας παιχνίδια στο NES και ο ήχος του διαθέτει μια βαθειά τράπεζα από μνήμες για να παρατείνει και να χρωματίσει την ακουστική εμπειρία. «Επιμηκύνοντας» αυτές τις μνήμες και συγκρίνοντας τες κόντρα σε κάτι διαφορετικό, όπως οι Pink Floyd, ίσως να προκαλεί τον εγκέφαλο να ανακατέψει και να δημιουργήσει νέες συνδέσεις ανάμεσα τους. Όπως στα ανέκδοτα, γίνεται η σωστή σύνδεση και γελάς, αισθάνεσαι ευχαρίστηση. Τουλάχιστον κάπως έτσι λειτουργεί με την σχολή της Αισθητικής. Δεν λέω πως αυτή είναι ολόκληρη η εξήγηση αλλά νομίζω πως είναι ένα μέρος της.
Δυο αναπόσπαστα στοιχεία του αυθεντικού δίσκου είναι οι φυσικοί ήχοι ( ρολόγια, καμπάνες) και τα φωνητικά. Σκέφτηκες να μεταποιήσεις και αυτό το μέρος της ηχογράφησης;
Το NES έχει την δυνατότητα να παίξει χαμηλής ποιότητας σαμπλαρισμένους ήχους αλλά δεν ήθελα να κάνω εκτεταμένη χρήση αυτής της λειτουργίας. Την πιο πολύ ώρα τη χρησιμοποίησα για να παίξω ένα snare τύμπανο από συνθεσάιζερ και για την ταμειακή μηχανή που ακούγεται στο “Money”. Δεν θέλησα καθόλου να το χρησιμοποιήσω για φωνητικά αποσπάσματα γιατί είναι έξω απ’το «βασίλειο» του ΝΕS ήχου. ( η μόνη εξαίρεση που μπορώ να θυμηθώ είναι το παιχνίδι “Blades of Steel”). Περιστασιακά, προσπάθησα να υποκαταστήσω το γέλιο στο “Speak to me” με τετραγωνικά κύματα**, αλλά για το μεγαλύτερο μέρος άφησα τα φωνητικά εκτός διαδικασίας.
Σαν προγραμματιστής έχεις ποτέ αναρωτηθεί γιατί η μουσική για video games δεν περιλαμβάνει τραγούδια και στίχους (ίσως μόνο κατά τους τίτλους τέλους);Θα αποσπούσε την προσοχή του παίχτη;
Λοιπόν, στις παλιότερες μορφές παιχνιδομηχανών δεν υπήρχε η δυνατότητα για κάτι τέτοιο, αλλά νομίζω πως αναφέρεσαι στα μοντέρνα παιχνίδια. Σε ένα παιχνίδι η σχέση στίχων και μουσικής είναι συχνά πανομοιότυπη με τη σχέση προσκήνιου και παρασκήνιου. Σε ένα παιχνίδι χρειάζεται να χρησιμοποιήσεις το προσκήνιο για τους ήχους που θα υποδαυλίσουν τις ενέργειες του παίχτη. Είναι δύσκολο νοητικά νομίζω για μας, να αφήσουμε τους στίχους δράσουν παρασκηνιακά, έτσι πάντα θα συγκρούονται με τον προσκηνιακό ήχο που είναι αναγκαίος για άλλη χρήση, ειδικά αν το παιχνίδι διαθέτει ομιλούμενους διαλόγους. Γι’αυτό και οι περισσότερες ταινίες δεν έχουν soundtrack με τραγούδια και στίχους αλλά μόνο με μουσική.
«…Είναι ένα μουσικό πέρασμα που δεν θα σκεφτόμουν ποτέ να γράψω, αλλά την ίδια στιγμή μου άρεσε πραγματικά…»
Ποιο απ’τα τραγούδια του δίσκου βρήκες πιο ενδιαφέρον κρίνοντας εκ του αποτελέσματος;
Υπάρχει ένα σημείο στο Any Colour You Like με το εναρκτήριο μέρος του αρμονίου, όπου προσπάθησα να αναπαράγω τον στερεοφωνικό hocket*** ανάμεσα στις δυο κιθάρες και έπρεπε να το κάνω μονοφωνικά. Αυτό που βγήκε απ’την απόπειρα αυτή ακούγεται πολύ παράξενο για μένα. Είναι ένα μουσικό πέρασμα που δεν θα σκεφτόμουν ποτέ να γράψω, αλλά την ίδια στιγμή μου άρεσε πραγματικά.
Δέχτηκες κάποια αρνητική αντίδραση από κάποιον φανατικό των Floyd; Ποια ήταν η γνώμη των φίλων, συνεργατών και του κοινού γενικά;
Ήταν αναμφισβήτητα θετική. Υπάρχουν περιστασιακά κάποια αρνητικά σχόλια στο youtube, τα οποία προσωπικά βρίσκω διασκεδαστικά.
Ποιος είναι ο αγαπημένος σου συνθέτης μουσικής για το ΝΕS ή γενικά για κάποιο video game;
Ο αγαπημένος μου video game συνθέτης είναι ο Hiroki Kikuta. Για πρώτη φορά άκουσα μουσική του για το “Secret of Mana” που είναι το αγαπημένο μου soundtrack παιχνιδιού. Το soundtrack για το παιχνίδι του Atari ST “Loki” από τον Pierre– Eric Loriaux είναι μάλλον το δεύτερο αγαπημένο μου. Επίσης, πάντα με συνάρπασε το ενοποιημένο θέμα που παίζεται κατά τη διάρκεια όλου σχεδόν του «Super Mario World» του Κοji Kondo. Το «Shinobi III» για την κονσόλα Genesis έχει ένα μοναδικό ήχο , και σπρώχνει το συγκεκριμένο λογισμικό στα όρια του, χρησιμοποιώντας και το Yamaha FΜ chip και το παλιό TI chip από το Master System την ίδια στιγμή. Τέλος το «Solstice» για το NES ήταν επίσης ένα soundtrack που έφτασε στα όρια των δυνατοτήτων εκείνου του συστήματος.
«…Οι συνθέτες ήταν αναγκασμένοι να βρουν ένα μοναδικό στυλ εξαιτίας της περιορισμένης παλέτας που είχαν στην διάθεση τους…»
Υπάρχουν συνθέτες που παρουσιάζουν μουσική από video games ζωντανά με πλήρη ορχήστρα ουτοσώστε να αποκαλύψουν τις υφέρπουσες μελωδίες και τις ενορχηστρωτικές δυνατότητες των κομματιών. Εσύ το έκανες απ΄’την ανάποδη. Τι πιστεύεις πως κέρδισε και τι έχασε η αρχική σύνθεση από την μετατροπή της σε 8 –bit ήχο;
Λοιπόν, μεγάλο μέρος της έκφρασης που μπορείς να αντλήσεις απ’τους «υποστρωματικούς» ήχους του δίσκου ήταν αδύνατο να «μεταφραστεί». Στο “Eclipse” επί παραδείγματι, υπάρχει ένα μακρύ χτίσιμο που τα επιμέρους μέρη του δεν είναι πολύ σύνθετα αλλά η γενικευμένη αίσθηση όσο αυτά συσσωρεύονται είναι ένας πλούσιος, πολύπλοκος ήχος. Απ’ την άλλη πλευρά, νομίζω πως τα κομμάτια αποκτούν ένα συγκεκριμένο χαρακτήρα που απορρέει απ’την απόπειρα να χωρέσεις στα στενά όρια του ηχητικού λογισμικού παιχνιδιών. Αυτό είναι μέρος του τι θεωρώ πως κάνει το ΝΕS ενδιαφέρον συνθέτες ήταν αναγκασμένοι να βρουν ένα μοναδικό στυλ εξαιτίας της περιορισμένης παλέτας που είχαν στην διάθεση τους. Βέβαια, μερικές φορές οι συνθέτες αποτυγχάνουν να υπερβούν αυτούς τους περιορισμούς και καταλήγουν σε απλά βαρετή μουσική, άλλα όταν γίνεται σωστά το αποτέλεσμα είναι κάτι πολύ ενδιαφέρον.
Υπήρξε εμπορικό ενδιαφέρον; Νομίζω πως αυτά τα κομμάτια θα γινόντουσαν εξαιρετικά ring tones.Θέλω να πω είναι ταξιδιάρικα αλλά έχουν και αυτό το παιχνιδιάρικο, γουστόζικο άγγιγμα επίσης)
Χμμ! Προφανώς είναι ένα παράγωγο μιας πασίγνωστης κατοχυρωμένης δουλειάς οπότε θα υπήρχαν νομικές επιπλοκές. Δεν έχω συνθέσει εγώ αυτή τη μουσική οπότε δεν θέλω να προσπαθήσω να την πουλήσω. Θα έκανα όμως μια παρόμοια δουλειά αν κάποιος με προσλάμβανε γιαυτό, αλλά το Μοοn8 είναι κάτι που θέλω να είναι δωρεάν για όλους.
Πώς φαντάζεσαι μια εικονική ζωντανή παρουσίαση αυτών των τραγουδιών;
Λοιπόν εγώ θα χειριζόμουν τους δύο square wave oscillators*** με δύο keyboard και ένα πετάλι delay. Θα χρειαζόμουν έναν δεύτερο μουσικό για να παίξει το triangle wave bass –ή ίσως απλά ένα ηλεκτρικό μπάσο- και έναν drummer για να χειρίζεται το κανάλι θορύβου.
Εσύ σχεδίασες το εξώφυλλο του δίσκου με τα pixel;
Ναι, το βρήκα αστείο, μετά από πολλούς μήνες που δούλεψα πάνω στη μουσική το εξώφυλλο μου πήρε γύρω στα 5 λεπτά. Πολύ απλή τέχνη με pixel χρησιμοποιώντας τη χρωματικής παλέτα του ΝΕS
Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια (ίσως στοχεύσεις το Revolver των Beatles😉
Δεν σχεδιάζω να κάνω πάλι ένα album εξολοκλήρου μέσω του NES. Θέλω να κάνω ενδιαφέρουσες μεταποιήσεις αλλά όχι χρησιμοποιώντας το ίδιο πείραμα. Αυτή τη στιγμή δουλεύω σε ένα project με την Killspace Entertainment αλλά δεν έχουμε κάνει δημόσια ανακοίνωση ακόμα. Έχω στο μυαλό και κάποια μουσικά θέματα αλλά ακόμα δεν έχω κατασταλάξει.
TIPS & TRIVIA
Πάλι μπλέχτηκα με ορολογία που δεν κατέχω και φαινόταν τόσο αθώο αυτό που έκανε ,για να δούμε τι μπορώ να κάνω:
Chiptune music: μουσική παραγόμενη από παιχνιδομηχανές ή στα πρότυπα του ήχου και των δυνατοτήτων των sound chips που υπήρχαν σε ιστορικές κονσόλες εταιριών όπως η Commodore, η Amstrad, η Atari, η Nintendo
Square wave: Το Τετραγωνικό κύμα είναι περιοδική μη ημιτονική κυματομορφή ,η οποία έχει την μορφή διαδοχικών παλμών σταθερού πλάτους και διάρκειας. Το πλάτος ενός ιδανικού τετραγωνικού κύματος εναλλάσσεται συνεχώς μεταξύ δύο συγκεκριμένων τιμών σε τακτά χρονικά διαστήματα. (wikipedia)…Μάλιστα!
electronic oscillator: ένα ηλεκτρικό κύκλωμα που παράγει ένα επαναλαμβανόμενο ηλεκτρονικό σήμα, συχνά ημιτονοειδές ή τετραγωνικό(Wikipedia)… Ξαναμαναμάλιστα!
Square wave + oscillator = Love for Ever (δεν θα κάτσω να σπουδάσω στα γεράματα μουσική τεχνολογία , αμάν πια!).Ορίστε ένα από δαύτα, δεν το ‘λεγε καλύτερα περιφραστικά ή Ινδιάνικα «Sonic Youth που συνθέτουν με οδοντιατρικά εργαλεία» για να καταλαβαινόμαστε:
hocketing:μουσικός όρος που αναφέρεται σε δύο μελωδίες που μπλέκονται η μία με την άλλη χωρίς να ηχούν παράλληλα, δεν ξέρω αν έχει σχέση με την αντίστιξη. Βρήκα ένα καλό παράδειγμα σε φωνητικό επίπεδο από το συγκρότημα Dirty Projectors που αναλύει πως το χρησιμοποίησε στο τελευταίο δίσκο του. Αναλύει τις νότες ενός ακόρντου και βάζει δύο φωνές να τις τραγουδούν σε διαφορετικά χρονικά σημεία του μέτρου. Στο 7:26 γίνεται αντιληπτό καλύτερα:
Link: Ολόκληρο το project Μoon8 διατίθεται για «κατέβασμα» στο site του Brad Smith: http://rainwarrior.thenoos.net/music/moon8.html
