Χαμένος πέρυσι από μια ξώφαλτση φαεινή ιδέα σε μια τεράστια έκθεση comics – σαν κοιλιά Κρητικού ferry boat έμοιαζε -στην πρωτεύουσα της Καταλονίας, αγόρασα αλαζονικά (με τη πυγμή της λατινογενούς συνάφειας με τα Γαλλικά) σε graphic novel το De profundis. Ακόμα δεν καταλαβαίνω τι λέει. Μετά τις πρώτες κλινήρεις αναγνώσεις με μίνι λεξικό ανά χείρας έγινε για λίγο καιρό το αγαπημένο μου μέσο ύπνωσης ώσπου το παράτησα να σκονίζεται. Προχτές λοιπόν ένεκα μιας ακριβοθώρητης φασίνας στα ψηλά απροσπέλαστα “χιονισμένα” τοπία των πάνω πάνω ραφιών το ξαναντάμωσα. Κάνω έτσι και τι να δω. Σαν να μου ‘χωσε τσιγγάνα χαρτορίχτρα το πρόσωπο μπρος στη ακτινοβόλα γυάλα της, πετάχτηκε μπρος μου ολοζώντανος ο τυπάκος στο περίπτερο των εκδόσεων που χειρονομούσε δειγματολογώντας το βιβλίο με κάτι συνοδευτικά “kino”, “cinema” ,που είχα αποσβολωμένος απ’την παράπλευρη βαβέλ, δικαίως, παραβλέψει. Εκεί πίσω πίσω στο οπισθόφυλλο λοιπόν σαν εγκάρσιες τομές μαργαριταριών βρίσκονταν απείραχτα, υπομονετικά και προστατευμένα στις χάρτινες τετράγωνες θήκες τους τα δυο cdακια που συνόδευαν τη νουβέλα, ένα με την ταινία και ένα με τα extras. Τρανή χαρά με κατέκλυσε αίφνης ,είναι αυτή η αίσθηση πως κάτι που το θεωρείς 100 τοις 100 ιχνηλατημένο σου αποκαλύπτει μια οπτική αναπάντεχη γεμάτη προοπτικές για νέες χρήσεις όπως π.χ οι usb θύρες που ανακάλυψα στα πλαϊνά του pc μου μετά από πέντε χρόνια επικύψεων για να βρω με φτωχή ευστοχία τις πίσω οπές. Και τί έκπληξη όταν ήχησε μέσα στο δωμάτιο η υπέροχη μουσική του πανάγνωστου μου Nani Garcia, σαν να είχε κλείσει θέση για το 14ο αρθράκι και φυλαγόταν τόσο καιρό μην της την αλλάξω, της προληπτικής. Τι είναι το De profundis τώρα; Να το πείτε ένα οπτικοποιημένο ποίημα μέσα θα είστε, παραμύθι με κλασσικά στοιχεία και θεσπέσια μουσική; Πάλι μέσα. Ερασιτεχνικά φιλότεχνο ή φιλότεχνα ερασιτεχνικό ψυχεδελικό αμάρτημα που κάνει τη δουλειά, μακριά απ’τα Αμερικάνικα κέντρα της animation μονοκρατορίας , ε εκεί πια θα θέλετε και κατάλληλο εξοπλισμό γιατί θα είστε ήδη στο κέντρο του ζητήματος που δεν είναι άλλος απ’ τον ωκεανό και τις εικόνες που κρύβει.
Σε μια βραχονησίδα μεσούσης μιας άγνωστης θάλασσας δεσπόζει ένα αρχοντικό σπίτι ,που καταλαμβάνει σχεδόν όλο το χώρο. Υπάρχει μόνο ελάχιστο περιθώριο για το πατροπαράδοτο δέντρο κάθε ερημονησιού, που εν προκειμένω δεν είναι φοίνικας αλλά κάποιο ηπειρωτικό φυλλοβόλο με πλούσιο φύλλωμα. Σ’αυτό το οικοδόμημα, που έτσι αταίριαστα που περιβάλλεται από ατάραχα αχανή σμαραγδένια νερά νομίζεις πως ειναι ό,τι έχει επιζήσει στο κόσμο μετά από κατακλυσμό, διαμένει μια τσελίστα με τον ζωγράφο σύζυγο της. Αυτός όντας αεικίνητος καλλιτέχνης και τυχοδιωκτική φύση την έχει αφήσει για να κυνηγήσει τη περιπέτεια πάνω σε ένα αλιευτικό καράβι βιώνοντας με δέος και έκπληξη καρέ το καρέ όλους τους ονειρικούς πίνακες που φιλοτέχνησε ποτέ ως στεριανός. Μια αποφράδα ημέρα όμως…η συνέχεια επί της οθόνης…
Δεν ξέρω αν το De profundis είναι επιτηδευμένα απλοϊκό και αν η αφύσικη κίνηση των ηρώων -πολλές φορές κινούνται μονοκόμματα σαν δισδιάστατα μοντέλα από χαρτόνι σχεδιασμένοι με μολύβια και κραγιόνια- ενοχλήσει το καλοταϊσμένο μάτι απ’ τα εξαιρετικά γεννήματα της PIXAR, ίσως ναι. Το ζητούμενο εδώ θεωρώ πως είναι αυτό το “ρίξιμο” της ταχύτητας που σε κάνει να εμπλακείς σε ένα ευρύτερο πλαίσιο παρατήρησης που δύσκολα αντιλαμβάνεται κανείς υπό άλλες συνθήκες. Το animation παρουσιάζει έντονη συνύπαρξη φυσικότητας και αφυσικότητας. Τη μια μπορεί να αντιλαμβάνεσαι μια εξαιρετικά ρεαλιστική, ζωηρά κυματώδη θάλασσα που στο πίσω μέρος κηδεμονεύεται από ένα ντουβάρι ουρανό σαν το άψυχο κάρμποτο στο τέλος του κόσμου του Truman Show. Σε άλλα σημεία η επιλογή των χρωμάτων σε αιχμαλωτίζει -δεν φανταζόμουν πόσο μπορεί να δένει το τιρκουάζ με το μωβ-τη στιγμή που η απλοϊκότητα των σκίτσων, ανέπαφα προσχέδια λες, σε απωθεί. Ακόμα και οι ήρωες που έχουν τέλεια αποτυπωμένες συγκινησιακές αντιδράσεις στα πρόσωπα τους γίνονται άψυχα γλυπτά προς στιγμήν με την αργή εναλλαγή των καρέ. Αυτή η αντίφαση και η μουσική είναι ουσιαστικά που κάνει το De profundis τόσο ιδιαίτερο γιατί σαν ιστορία αν εξαιρέσεις το υπέροχο φινάλε δεν είναι παρά μια μίξη στοιχείων από κλασσικά παραμύθια τα οποία συνδράμουν τα ψυχεδελικά ευρήματα και οι μοναδικά συνταιριασμένοι χρωματισμοί.
Ο σκιτσογράφος του De profundis ονομάζεται Miguelanxo Prado, γεννήθηκε στην Coruña της Γαλικίας το 1958 και σπούδασε αρχιτεκτονική. Τη δεκαετία του 80 δημοσίευσε χρονογραφήματα και comix του σε πολλά περιοδικά για πολλά απ’τα οποία έχει βραβευτεί. Τα περισσότερα sites που τον μνημονεύουν στέκονται στη εικονογραφημένη νουβέλα του με το τίτλο Trazo de Tiza or Trait de craie (Streak of Chalk, 1992) που αναφέρεται σε έναν άνθρωπο που ζει σε ένα νησί (να το πάλι το νησί ) και δεν μπορεί να ξεχωρίσει την πραγματικότητα απ’την φαντασία , καθώς και το παρόν απ’το μέλλον. Το De Profundis βγήκε στις αίθουσες το 2007 ενώ η συγκεκριμένη νουβέλα που έχω εκδόθηκε απ’ τον οίκο Νorma Editorial τον Οκτώβριο του 2008.Στη ζωγραφική του έχει επηρεαστεί από καλλιτέχνες όπως ο Vermeer, ο Toulouse-Lautrec και ο Egon Schiele (ειδικά απ’ τον τελευταίο θα έλεγα βλέποντας έργα του). Σε μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη για το www.comicbookresources.com αναφέρεται στο De Profundis αναλύοντας γιατί επέλεξε την βραδύτητα και την μη εκλεπτυσμένη σχεδίαση των ηρώων:
“…ήθελα να αλλάξω αποτελεσματικά την “εξίσωση” που δίεπε το συμβατικό animation. Για να επιτύχουμε κάτι κοντινό στο τέλειο, θυσιάσαμε υφολογικό και σχεδιαστικό πλούτο (επειδή χρειάζεται να έχεις απλές φόρμες που επιβραβεύουν τη διαδικασία της επανάληψης) προς χάριν του “πλαστικού” πλούτου της εικόνας (flat χρώματα * – ή σχεδόν – χωρίς υφή και θέμα κλπ). Ήθελα να αποκηρύξω το θάμβος της κίνησης για να διατηρήσω τον “πλαστικό” πλούτο της εικόνας. Ειλικρινά, νομίζω πως το άξιζε”
*flat colour λέγεται κάθε χρώμα που προκύπτει απ΄την εκτύπωση ενός μόνο μελανιού σε σχέση με το χρώμα που προκύπτει απ’την διαδικασία εκτύπωση τεσσάρων μελανιών.
H μουσική του De profundis είναι του Nani Garcia που δεν τον είχα ματακούσει στη ζωή μου αδίκως ομολογουμένως. Είναι κι αυτός συντοπίτης με τον Pradο απ’τη Corunia. Πέρασε κάμποσα χρονάκια στη Σουηδία όπου μυήθηκε στη σύνθεση από ονόματα όπως ο Mariano Cortez και δίδαξε Γλωσσολογία στα πανεπιστήμια της Ουψάλα και της Στοκχόλμης. Μετά γύρισε στη πατρίδα και το γύρισε στη jazz. Πολύ jazz όμως , έχει πάρει και βραβεία. Έχει γράψει μουσική για θεατρικά, τηλεοπτικές σειρές , ταινίες μεγάλου και μικρού μήκους. Τι δημιούργησε με όλα αυτά τα εχέγγυα στο Deprofundis; Μάλλον ένα μικρό αριστούργημα. Μουσικά συνστρατεύεται με την ίδια αλλοπρόσαλλη υφολογική δοσολογία της εικόνας. Σε σημεία είναι σκέτο στοίχειωμα, ειδικά μετά χρώματα που έχουν επιλεγεί και τους φυσικούς ήχους από ζώα και καιρικά φαινόμενα, χαζεύεις. Ενορχηστρωτικά … κρουστά , έγχορδα και φωνητικά το πάνε ασυζητητί αλλού το πράγμα παρά τη κλασσικόμορφες πιανιστικές μελωδίες. Είναι εμφανής η jazz μαθητεία του παρελθόντος και τα δραματικά ρυθμικά σημεία είναι στρατιωτικά ενταγμένα στη πλοκή με Κιουμπρική θα έλεγα μετρονομία.H μουσική ηχογραφήθηκε ζωντανά από τη συμφωνική ορχήστρα της Γαλικίας. Και κάτι που έκανα σκονάκι. Και οι δυο, σχεδιαστής και μουσικός προέρχονται από την συγκεκριμένη περιοχή, στα βορειοδυτικά της Ιβηρικής χερσονήσου, της οποίας η κουλτούρα είναι πιο κοντά στους Κέλτες παρά στους Λατίνους. Αν προσέξετε τα φωνητικά των δύο Ισπανίδων σοπράνο που συμμετείχαν ( η Ainhoa Arteta και η Carmen Rey) ειδικά στο τέλος του τραγουδιού έχουν σίγουρα βόρειες καταβολές, πράγμα πολύ συναφές με τα ακούσματα μου, ελπίζω και των δικών σας:
TIPS & TRIVIA
Δεν θα μείνετε καθόλου παραπονεμένοι αν επισκεφτείτε τα γρηγορομοιράζοντα, χειμαρρώδη σημεία του διαδικτύου και χτυπήσετε το κουδούνι Miguelanxo Prado Deprofundis …oι ένοικοι δεν έχουν πάει διακοπές προσώρας. Για την ηχητικές παράνομες σχέσεις επιλέξτε τα ιντερνετικά ξενοδοχεία ημιδιαμονής με σήμα το γαλάζιο πουλί με τα ανοιχτά φτερά και με σύνθημα…Nani Garcia και παρασύνθημα τι άλλο…De Profundis 😉
Ορίστε και ένα video από ένα γκροτέσκο ντόπιο υπερ- ήρωα του Ισπανικού animation τον Calico Electronico. Είναι ένας κοντόχοντρος τύπος με μουστάκι κάτι μεταξύ Ζορμπά και μέθυσου κοιλιόδουλου κάπελα. Βλάσφημος, ψευτοτσαμπουκάς, μανιακός λάτρης του ωραίου φύλου, ό,τι δεν περιμένει να συναντήσει κανείς σε πολιτικώς ορθό πρότυπο σωτήρα του πλανήτη (στο site του τα έχει και στα Αγγλικά):
Links:
http://www.nanigarcia.com/en/xml/index.php
http://www.calicoelectronico.com/
http://www.miguelanxoprado.com/
