Ηλίας Βολιότης-Καπετανάκης: «Η δισκογραφία κατέρρευσε γιατί το τραγούδι κατάντησε μιας χρήσης»

Αποφάσισε να γράψει γιατί: « Το εργοστάσιο παραγωγής δίσκων της Columbia, στη Ριζούπολη, γκρεμίστηκε αντί να γίνει μουσείο. Οι περίπου 100 φωτογραφίες που διασώζονται στο βιβλίο, συν τις αφηγήσεις των πρωτεργατών, είναι πλέον τα μοναδικά ντοκουμέντα για την ελληνική δισκογραφία, που μεσουράνησε για 70 χρόνια και έδωσε αριστουργήματα μουσικής τέχνης».

Όσο για τον τίτλο του συγγράμματος «Του κυρίου του η φωνή» αναφέρει, ότι προέρχεται από έναν πίνακα του Φ. Μπάροντ «με το σκυλάκι, τον Νίπερ, που παρακολουθεί ένα γραμμόφωνο. Έγινε το σήμα της ομώνυμης δισκογραφικής εταιρείας και ταυτόχρονα το πιο εμπορικό έμβλημα του 20ού αιώνα».

Για τη μουσική που χάθηκε: «Η μουσική έχει μια μεγάλη ιδιορρυθμία: ενώ είναι από τις παλιότερες τέχνες, ωστόσο το έτος ΕΝΑ της ιστορίας της χρονολογείται αφότου ηχογραφείται σε δίσκους, μετά το 1890. Βεβαίως υπήρχαν οι παρτιτούρες, αλλά μην ξεχνάμε ότι η μουσική είναι πρωτίστως ήχος. Προκειμένου για το λαϊκό τραγούδι, αυτό που είπα για την καταγραφή είναι σχεδόν απόλυτο, επειδή το λαϊκό τραγούδι δεν γραφόταν σε πεντάγραμμο. Και όταν, σε λίγες περιπτώσεις, υπάρχουν παρτιτούρες, οι μουσικοί αυτοσχεδιάζουν και παίζουν με δικό τους χρώμα, ανάλογα με τις συνθήκες, τα γλέντια κτλ. Αυτό χάθηκε διά παντός, δηλαδή η ατμόσφαιρα της παρέας που γλεντά τα μεράκια της».

«Με θλίβουν τα ερείπια της Columbia, ιδιαίτερα του θρυλικού στούντιο ΙΙΙ, εκεί όπου ήταν τα χνάρια του Βαμβακάρη, του Τσιτσάνη, του Κάβουρα, του Δελιά και τόσων άλλων «αγράμματων» χαρισματικών».

Για την ποιότητα της μουσικής του τότε και του τώρα, όσον αφορά την ηχογράφηση: «Προσέχανε οι καλλιτέχνες σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο να βάλουν τον ανθό του ταλέντου, κόβανε τα περιττά. Ξέρετε πόσα λαϊκά τραγούδια χάνονται γιατί δεν ηχογραφούνται; Βγαίνουν οι δίσκοι 33 στροφών, 20 λεπτά η κάθε πλευρά, πάλι οι καλλιτέχνες προσέχουν ευλαβικά το τραγούδι, κάνουν τους λεγόμενους κύκλους τραγουδιών. Πάλι χάνονται κάποιοι αυτοσχεδιασμοί, ιδιαίτερα στις ζωντανές συναυλίες. Σήμερα, που δεν υπάρχει περιορισμός και μπορεί καθένας να ηχογραφήσει όσο θέλει, δεν έχουν με τι να τα γεμίσουν τα νέα μέσα ηχογράφησης! Σκεφτείτε: η Ενάτη Συμφωνία του Μπετόβεν ήταν ηχογραφημένη σε καμιά δεκαριά δίσκους 78 στροφών. Σήμερα, που μπορείς σε μια ψηφιακή μνήμη να ηχογραφήσεις δύο, τρεις, όσες θέλεις ώρες μουσικής, δεν γράφεται μια Ενάτη»!

Σύμφωνα με τον ίδιο η μουσική ξέπεσε γιατί αντιμετωπίστηκε εμπορικά: «Στις εποχές μεγάλης κρίσης, όμως, βγαίνουν και τα ισχυρότερα αντίδοτα. Τα μεγάλα έργα».

«Η δισκογραφία κατέρρευσε γιατί τα τραγούδια κατάντησαν μιας χρήσης» και συνεχίζει «Υπάρχουν σήμερα, κυλάνε υπόγεια ρεύματα της μουσικής και της τέχνης, το θέμα είναι πότε θα βγουν στην επιφάνεια να δροσίσουν την ψυχή μας. Έχουμε παιδιά ταλαντούχα, που γράφουν όμορφα πράγματα, αλλά ποιος τους δίνει πάλκο; Το βιβλίο «Του κυρίου του η φωνή» σε αυτό στοχεύει: καταγράφει το παλιό όχι σαν μουσειακή νοσταλγία, αλλά σαν αφετηρία του νέου, για να πούμε κι εμείς τα δικά μας όμορφα τραγούδια».

Από την Αριάδνη Στεφανίδου