Όμως, υπάρχει και μια τρίτη κατηγορία στην οποια ενοικούν άνθρωποι που έχουν συνθηκολογήσει με την παροδικότητα ή έχουν αγκιστρωθεί για τα καλά σε μια προεξοχή της ή την εχουν αφουγκραστεί και έχουν παίξει μαζί της ανέμελα και τρομακτικά,μια ενδοτική δηλαδή προσέγγιση. «Παιδιά» αυτής της τρίτης οπτικής, φαίνεται να είναι οι φιλοξενούμενοι αυτής της εβδομάδας.Τα «σουξέ του ασανσέρ» σας αποκαλύπτουν τις μυστικές ταυτότητες τριών απ’ τους πιο ορκισμένους λάτρες της προσωρινότητας. Κυρίες και κύριοι! Οι Υπερασπιστές του Εφήμερου.
H Vegetable Orchestra, ιδρύθηκε στη Βιέννη το 1998, από μια αυτοδιαχειριζόμενη κολλεκτίβα ετερογενών καλλιτεχνών που παίζει μουσική με όργανα εξ’ ολοκλήρου φτιαγμένα από λαχανικά.Παίρνουν στα σοβαρά εκατό τοις εκατό αυτό που κάνουν, έχουν κυκλοφορήσει δυο επίσημες δισκογραφικές δουλειές, οι οποίες θα τους παρείχαν κάλλιστα το δικαίωμα να πετάξουν ντομάτες (αν δεν τις μεταχειρίζονταν) σε παρεμφέρεις δαφνοσκεπείς click n’cut, ambient, dub δημιουργίες.
Είναι αισθητικά συναφείς με την fluxus και την musique concrete σχολή (εμένα μου κάνουν και για free jazz απότοκα ώρες ώρες) ενώ στα μουσικά τους ινδάλματα συγκαταλέγονται εμβληματικές φυσιογνωμίες του πειραματισμού απ΄τον John Cage ως τον Christian Fennesz. Επιλέγουν πάντα την καλύτερη ποιότητα λαχανικών (ξέρετε να μην είναι χτυπημένα,παραγινωμένα κλπ) για την παρασκευή των οργάνων τους στα οποία περιλαμβάνονται,ανάμεσα σε άλλα η καροτοφλογέρα, το αγγουρόφωνο, η πιπεροτρομπέτα και οι μελιτζανοκλακέτες.(όποιος φαλτσάρει του μαγειρεύουν το όργανο και αναγκάζεται να φτιάξει άλλο για τιμωρία).
Οι ίδιοι δεν αλλάζουν με τίποτα τα εποχιακά φθαρτά καμάρια τους έναντι συμβατικών επιλογών και συνομολογούν:
«…πιστεύουμε οτι μπορούμε να παράγουμε ήχο που δεν μπορεί να παραχθεί από άλλα όργανα, την διαφορά την ακούς, μερικές φορές ηχούν σαν ζώα κι άλλες πάλι σαν αφηρημένοι ήχοι…»
Είδατε λοιπόν, που μέσα απ’τη μάνα γη,σε ανυπόληπτα κηπάρια μακριά από μουσικούς κυνηγούς κεφαλών των άστεων και tech-geeks που συνωθούνται σε ινστιτούτα σύχρονης τέχνης, απαντάται ατόφια ολη η αψάδα και το ζουμί του αγνού (άντε με λίγο λιπασματάκι) πειραματικού πνεύματος;
Καπαρώνω απο τώρα ως πατενταρισμένη ευρασιτεχνία την Ελληνική καρπουζογκρανκάσα και τα πεπονοcongas που θα μεταδώσουν το beat στις παραλίες το επερχόμενο θέρος του 2010,να ‘μαστε καλά!
Γνωρίζω οτι μια ιδιαίτερα φιλύποπτη στάση τηρείται από γενναία μερίδα των μουσικόφιλων ως προς παντός τύπου new age,self healing ,υπερβατικά ηχητικά καταπότια ή απ’την άλλη ως προς μυθολογικής στυλιστικής γραφικότητας υπερβόρειες ιέρειες με φωνές που ραγίζουν θωρακισμένα παρμπρίζ, αλλά εν τοιαύτη περιπτώση, δεν νομίζω πως τέτοιες προκαταλήψεις ευσταθούν.
Ο Terje Isungset, είναι ένας Νορβηγός μουσικός κρουστών με πολυετή θητεία σε Νορβηγικά jazz σχήματα, ενώ ταυτόχρονα είναι και ο πρωτοπόρος συνθέτης και κατασκευαστής μουσικής παραγόμενης από όργανα πάγου. Συνεργάζεται συχνά με τον ιδιοφυή τρομπετίστα των Supersilent Arve Henriksen ,στην τρομπέτα πάγου εν προκειμένω, ενώ άλλα οργανα που εχει κατασκευάσει είναι η άρπα και τα κρουστά,πάντα από πάγο. Το πρώτο του άλμπουμ ηχογραφήθηκε μέσα στο ξενοδοχείο του πάγου στο Σουηδικό χωριό Jukkasjärvi το 2002 και ονομαζόταν «Τhe iceman is…».Γενικά,τα άλμπουμ του ηχογραφούνται συνήθως μέσα σε ειδικά κατασκευασμένα igloo ή φεστιβαλικούς χώρους με παγωμένες εγκαταστάσεις.Τις περισσότερες φορές, χρησιμοποιεί πάγο προερχόμενο απο εναν παγετώνα ηλικίας 2500 χιλιάδων ετών που βρίσκεται στη πατρίδα του γιατί αυτός του εμπορίου δεν αγγίζει την «έμβια» χροιά που αναζητεί.
Ο ίδιος, περιγράφει στη συνέντευξη που παραχώρησε το 2007 στον Brad Rose του portal Foxy Digitalis τη διαδικασία κατασκευής των ειδικών igloo και οργάνων που χρειάζεται για να παρουσιάσει τη μουσική του:
«…Για το igloo πρώτα ,χρησιμοποιούμε ενα ειδικά κατασκευασμένο μπαλόνι, το οποίο επικαλύπτεται από χιόνι παραγόμενο απο μηχανή.Πρέπει να έχει τουλάχιστον μείον 10 βαθμούς για να γίνει αυτό και θέλει 2 με 3 ημέρες.Για τα όργανα χρειαζεται καθαρος πάγος απο μια λίμνη ή ενα ποτάμι.Είναι δύσκολη δουλειά να αποσπάσεις τον πάγο, πρέπει να είναι πολύ καλής ποιότητας. Για να κατασκευάσεις ενα όργανο απαιτεί τρεις ημέρες δουλεια απο δυο άτομα- εξαρτάται απο το πόσο σύνθετο πρόκειται να είναι-επίσης τα νέα όργανα χρείαζονται περισσότερο χρόνο για να διεκπεραιωθούν….»
Μεταφράζοντας τα λεγόμενα του, απ’το παρακάτω video:
«…τα όργανα δεν ανήκουν σε μένα , ανήκουν στη φύση.Πέρα απ’την ιδέα του να φτιάξεις μουσική από πάγο ειναι το να πας σε ένα μέρος το Χειμώνα να βρεις τον πάγο,να φτιάξεις τα όργανα και το χώρο,να κάνεις τη συναυλία και έπειτα να αφήσεις τον πάγο να επιστρέψει στη φύση…»
Συνάντησα την ευφάνταστη νεαρή συνθέτρια Vi Hart σε μια απ΄τις ατέρμονες περιπλανήσεις μου στο νετ και το blog της με μαγνήτισε.Ζει στο Cambridge της Μασαχουσέτης και ασχολείται με ενα σώρο μουσικές και μη δραστηριότητες που εκτείνονται από τη διεύθυνση ενός σεπτέτου σε συνθέσεις βασισμένες σε αποσπάσματα του Harry Potter μέχρι την κατασκευή χάρτινων πνευστών και γεωμετρικών πολυέδρων από μπαλόνια.
Αυτό είναι το video που την τοποθέτησε στην κορυφή των πιστών του εφήμερου και ο λόγος που την προσέγγισα ,καθόλου άδικα, όπως αποδείχτηκε.
Κρίνοντας από το περιεχόμενο του site σου, φαίνεται να αγαπάς εξίσου τον θόρυβο και την μελωδία; Γιατί σε εμπνέουν αυτά τα δύο άκρα;
V.H H διαφορά μεταξύ της μουσικής και του θορύβου έγκειται στο πώς ακούς.Τόση πολύ μουσική γύρω μας έχει πλέον γίνει θόρυβος, υπόβαθρο σε εστιατόρια και καταστήματα.Με κάνει να ανησυχώ, έχουμε ξεχάσει πως να ακούμε πραγματικά..Αλλά όταν καταφέρουμε και ακούσουμε, ακόμη και ο θόρυβος είναι συναρπαστικός.Υπάρχει τόσος ήχος γύρω σου αυτή τη στιγμή – Πρόσεξε τον!
Ποιά ήταν η αρχική ιδέα που οδήγησε στην καύση των χάρτινων οργάνων ;
V.H. Φαινόταν προφανές. Υπήρξαν projects με καιόμενα όργανα στο παρελθόν, αλλά για μένα είναι σπαρακτικό να καεί κάτι τόσο όμορφο και δύσκολο να φτιαχτεί,όπως ένα πιάνο. Η ιδέα με γοήτευε,αλλά δεν μπορούσα να το κάνω.Ωστόσο, τα χάρτινα όργανα , ενώ είχα περάσει πολλές ώρες για να τα κατασκευάσω-ειδικά ορισμένα από αυτά-είναι πιο εύκολο να καταστραφούν, ίσως γιατί εγώ τα δημιούργησα εξ’αρχής.
Έχω δει κάποιους καλλιτέχνες να βάζουν φωτιά στο πιάνο τους, αλλά η φύση της καύσης χάρτινων πνευστών είναι πολύ πιο εντυπωσιακή,δεδομένου του οτι η αναπνοή και, κατά συνέπεια, ο αέρας είναι ζωτικής σημασιάς στοιχείο τόσο για την ύπαρξη της φωτιάς όσο και του ήχου.Τι πιστεύεις;
V.H Ναι, αυτό ήταν ένα από τα πιο όμορφα πράγματα σε αυτό που κάναμε! Η αναπνοή μας μεταφράστηκε όχι μόνο σε ήχο αλλά και σε φως.Νομίζω οτι όλοι αισθανθήκαμε σα δράκοι.Τόσοι πολλοί άνθρωποι έχουν δημιουργήσει μια οπτική αναπαράσταση της μουσικής , αλλά αυτό ήταν περισσότερο από μια αναπαράσταση – η φωτιά χόρευε μαζί μας.
Πως ήταν η εμπειρία κατά τη διάρκεια του παιξίματος (συναισθήματα, η μεταβολή του ήχου κατα τα στάδια της καύσης, τραυματισμοί ίσως;)
V.H.Αυτοσχεδιάζαμε, αυτοσχεδιάζαμε, ήταν υπέροχα! Όταν αυτοσχεδιάζεις με άλλους ανακαλύπτετε πράγματα μαζι.Κάποιος ανακαλύπτει έναν ρυθμό,άλλος ανακαλύπτει μια μελωδία που ταιριάζει στον ρυθμό, και πάει λέγοντας.Αλλά με τη φωτιά ανακαλύπταμε νέους τρόπους να παίζουμε τα όργανα,τρόπους να χειραγωγούμε τη φωτιά και τρόπους να παίζουμε με το φως.Αυτό ήταν μέρος ενός αυτοσχεδιασμού που δεν είχα βιώσει ποτέ στο παρελθόν.Έπρεπε να προσαρμοστούμε στις αλλαγές που ο καθένας δημιουργούσε σε μουσικό επίπεδο και συνάμα στις αλλαγές που η φλόγα δημιουργούσε στα όργανα . Η φωτιά είναι μια μεγάλη αλληγορία.Μοιραζόμασταν από κοινού τη φλόγα, την μεταδίδαμε ο ένας στον άλλον, υποστηρίζαμε ο ένας την εσωτερική φωτιά του άλλου.
Γράφεις στο κέιμενο που συνοδεύει το βίντεο για την «εξάρτηση της μουσικής απ’το εφήμερο». Θέλεις να αναπτύξεις τις σκέψεις σου σχετικά με αυτό το σχόλιο;
V.H. Υπάρχουν τέτοιες όμορφες στιγμές στην μουσική,όπως η κορύφωση που περιμένεις καθ’όλη τη διάρκεια ενός κομματιού.Αλλά δεν μπορείς να «τραβήξεις» ένα στιγμιότυπο και να το κολλήσεις σε ενα τοίχο για να το θαυμάζεις τον ελεύθερο χρόνο σου.Από τη στιγμή που αποπειραθείς να το απομονώσεις , θα έχει πλέον χάσει τη σημασία του.Χρειάζεσαι τη μουσική που οδηγεί σε αυτό και μπορείς να παραμείνεις εκεί εωσότου θα πρέπει αναγκαστικά να προχωρήσεις.Ακόμη και στο χορό, μια άλλη μορφή τέχνης έντονα ενσωματωμένη στο χρόνο,μπορούμε να απολαύσουμε μια ακίνητη εικόνα.Η μουσική δεν μπορεί να πιαστεί – υπάρχει για μια στιγμή και την επόμενη έχει χαθεί.
“You are the last person who will ever play that burning instrument” (Είσαι το τελευταίο άτομο που θα παίξει ποτέ αυτό το φλεγόμενο όργανο).Αυτή η φράση απ’το site σου αυτοδύναμα αποτελεί έναν απ’τους πιο δυνατους στίχους που άκουσα ποτέ, ακόμα κι αν δεν προοριζόταν για κάτι τέτοιο.Τι πιστεύεις για την ανθρώπινη συνθήκη, είμαστε κατα μια έννοια φλεγόμενα όργανα μιας χρήσης;
V.H Δεν ειμαι σίγουρη ποιο έιναι το πιο εφήμερο, η μουσική ή οι άνθρωποι.Αν έιμαστε φλεγόμενα μουσικά όργανα μιας χρήσης τότε ποιός μας «παίζει»; Είμαι απολύτως βέβαιη οτι , περισσότερο από το οτι «παίζω» εγώ τη μουσική, η μουσική «παίζει» εμένα. Είμαι σίγουρη ότι πολλοί άλλοι συνθέτες αισθάνονται το ίδιο.
Η Vi Hart έχει πάθος εκτός από τη μουσική και με τα Mαθηματικά,εδώ, με ενα απ τα περιβόητα πολύεδρα απο μπαλόνια
Απ’την καταναλωτική παρέκκλιση της ορχήστρας των λαχανικών και τον ακαταπόνητο θηρευτή άξιου πάγου ως την συναισθησιακή έκρηξη του παιχνιδιού της Vi Hart και της συμμορίας της, καταδεικνύεται ένα και μόνο πράγμα,το συναπάντημα με το ηχόχρωμα του εφήμερου είναι δρόμος χωρίς επιστροφή.
TIPS & TRIVIA
H Vegetable Orchestra της Βιέννης δίνει 20 με 30 κοντσέρτα το χρόνο, οι προσεχείς ημερομηνίες είναι:
- 20.02.2010 Hors Pistes Centre Pompidou ,Paris
- 11.03.2010 Gutersloh ,Germany
- 27.03.2010 Festival Printemps des Artes ,Monte Carlo
Τα όργανα που καίει η Vi είναι χάρτινα didgeridoos. Τα didgeridoos είναι ξύλινα παραδοσιακά πνευστά όργανα των Αβορίγινων της Βόρειας Αυστραλίας που πρωτοκατασκευάστηκαν 1500 χρόνια πριν.
Sources & acknowledgements
Websites:
http://www.gemueseorchester.org/
http://home.online.no/~isungz/
http://www.digitalisindustries.com/foxyd/features.php?which=184
http://vihart.com/
Photographs:
http://www.freedigitalphotos.net/images/view_photog.php?photogid=151
http://www.freedigitalphotos.net/images/view_photog.php?photogid=149
