Αφιέρωμα στην Άλκηστη Πρωτοψάλτη

ΑΔΩΝΙΣ

Μουσική – στίχοι: Σταμάτης Κραουνάκης.
Ένα από τα τραγούδια του δίσκου «Κυκλοφορώ Κι Οπλοφορώ», του πρώτου δίσκου που μας γνώρισε ως «ομάδα» τους Κραουνάκη – Νικολακοπούλου και Πρωτοψάλτη το φθινόπωρο το 1985. Σ’ αυτό, όπως και σε άλλα τέσσερα του δίσκου, ο Σταμάτης Κραουνάκης είχε γράψει και τα λόγια. Η Πρωτοψάλτη το είπε και στην πρώτη μουσική παράσταση που έστησαν οι Κραουνάκης – Νικολακοπούλου και Ανδρέας Βουτσινάς με τον τίτλο «Λεωφόρος» σε ομώνυμο καινούργιο –τότε- χώρο της λεωφόρου Συγγρού, τον χειμώνα 1986-1987. Αμέσως μετά, ένα μέρος της παράστασης –στην οποία συμπρωταγωνιστούσαν ερμηνευτικά η Άλκηστις Πρωτοψάλτη και η Ελευθερία Αρβανιτάκη- πέρασε ζωντανά ηχογραφημένο και στη δισκογραφία, ανοίγοντας ένα δρόμο που η Πρωτοψάλτη ακολούθησε για το σύνολο σχεδόν των δραστηριοτήτων της επί σκηνής.

Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ

Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης. Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου.
Ένα από τα κορυφαία νοήματα της στιχουργού, το οποίο συμπυκνώνεται στην πολύ απλή φράση: «Η σωτηρία της ψυχής είναι πολύ μεγάλο πράγμα» (δίσκος Κυκλοφορώ κι οπλοφορώ, 1985). Ο στίχος αυτός θεωρείται από τους πλέον «μεταφυσικούς» της γραφής της Λίνας Νικολακοπούλου.
Άλκηστις Πρωτοψάλτη: Μια εικόνα που δεν έχει χάσει τα χρώματά της είναι όταν ήρθε η Μελίνα Μερκούρη στο “Ζουμ” στην Πλάκα να με ακούσει. Ανέβηκε στη σκηνή και τραγουδήσαμε μαζί τη “Σωτηρία της Ψυχής”… Με τον δείκτη του δεξιού της χεριού, όσο της τραγουδούσα, εκείνη πίεζε τη φλέβα του λαιμού μου, για να νιώσει τη ροή του αίματος -έχω φωτογραφία με αυτή την κίνησή της. Στο τέλος μου έδωσε ένα φιλί στο μάγουλο και είχα το ίχνος του κραγιόν της μέχρι τα χαράματα που γύρισα στο σπίτι μου για να ξεβαφτώ.

ΚΥΚΛΟΦΟΡΩ ΚΙ ΟΠΛΟΦΟΡΩ

Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης. Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου. Περιλαμβάνεται στον ομώνυμο δίσκο που κυκλοφόρησε το 1985.

https://www.youtube.com/watch?v=Uqg-awxfnfw

ΔΙΚΑΙΩΜΑ

Της Δήμητρας Γαλάνη με στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου.
Αν και πρόκειται για το πρώτο τραγούδι που έγραψε και «δημοσίευσε» ως συνθέτης η Δήμητρα Γαλάνη, αυτό ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά με τη φωνή της Άλκηστης Πρωτοψάλτη, το 1988, στον ομότιτλο («Δικαίωμα») προσωπικό δίσκο της.
Άλκηστις Πρωτοψάλτη: Την ώρα που γλιστρούσαν τα χέρια της Δήμητρας στο πιάνο παίζοντας αυτήν τη μελωδία ένοιωσα τον κραδασμό που μόνο μια μελωδία, όταν ακουμπάει κατευθείαν στην ψυχή του ανθρώπου, σού μεταδίδει. Για μένα, η Γαλάνη είναι εκπληκτική συνθέτρια. Έχω ιδιαίτερη αδυναμία στα τραγούδια της γι’ αυτό και, εκτός από τις δύο μεγάλες επιτυχίες που εμπιστεύθηκε τότε σε μένα –το «Δικαίωμα» και το «Χειροκρότημα»- στα επόμενα χρόνια τραγούδησα ζωντανά πολλά ακόμη τραγούδια που έχει συνθέσει η ίδια.

ΖΗΤΑ ΜΟΥ Ο,ΤΙ ΘΕΣ 

Μουσική – στίχοι: Χάρις Αλεξίου. Ενορχήστρωση: Νίκος Λαβράνος. Είναι το πρώτο τραγούδι με μουσική και στίχους της Χ. Αλεξίου που έγινε ευρύτερα γνωστό με μιαν άλλη φωνή. Το πρωτοτραγούδησε η Άλκηστις Πρωτοψάλτη το 1988.

https://www.youtube.com/watch?v=XKfcQ60OMB8

ΒΕΝΖΙΝΑΔΙΚΟ

Παραδοσιακό τραγούδι («Kustino Oro») των τσιγγάνων της Γιουγκοσλαβίας σε διασκευή Goran Bregovic.
Χρησιμοποιήθηκε στη μουσική επένδυση της ταινίας του Εμίρ Κουστουρίτσα «Ο Καιρός Των Τσιγγάνων». Με ελληνικούς στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου, το πρωτοτραγούδησε η Άλκηστις Πρωτοψάλτη στο «Παραδέχτηκα», τον δίσκο της συνεργασίας της με τον Goran Bregovic. Τον Φεβρουάριο του 1992 συμπεριλήφθηκε στο δίσκο με τη ζωντανά ηχογραφημένη μουσική παράσταση των Σταμάτη Κραουνάκη, Λίνας Νικολακοπούλου και Ανδρέα Βουτσινά που παίχτηκε στο ZOOM στην Πλάκα, στη διάρκεια της χειμωνιάτικης περιόδου 1991-1992.
Κώστας Κωτούλας (από συνέντευξή του στο περιοδικό Δίφωνο, τεύχος 168, Φεβρουάριος 2010):
– Η Πρωτοψάλτη μού χρωστάει τη μεγαλύτερή της επιτυχία, το «Βενζινάδικο». Τη μελωδία του τραγουδιού τη γνώρισα πρώτα στην Πρωτοψάλτη, και αυτή, στη συνέχεια, συνεργάστηκε με τη Νικολακοπούλου στους ελληνικούς στίχους. Τη μελωδία μάλιστα την είχα σήμα στην εκπομπή μου επί έξι μήνες. Η Πρωτοψάλτη, όμως, όταν έγινε σουξέ, το πήρε επάνω της. Έπλασε μια δική της ιστορία: ότι άκουσε τη μελωδία σε έναν κινηματογράφο της Νέας Σμύρνης κ.λπ. Αντίθετα, η Νικολακοπούλου μέχρι σήμερα αναγνωρίζει την προσφορά μου. Έχω κρατήσει το χειρόγραφο σημείωμά της, όπου με ευχαριστεί. Στο δίσκο υπάρχει μόνο ένα ευχαριστήριο με μικρά γράμματα και φυσικά δεν ζήτησα ούτε πήρα ποτέ χρήματα γι’ αυτό.

ΘΕΟΣ ΑΝ ΕΙΝΑΙ

Μουσική: Goran Bregovic. Ελληνικοί στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου.
Αφετηρία του τραγουδιού είναι, σύμφωνα με μαρτυρία της Λίνας Νικολακοπούλου, ένα κομμάτι της «ροκ» περιόδου του Goran Bregovic, «ένα κομμάτι σαν ηλεκτρικό του ’70, επιθετικό, που τραγουδάει μια φωνή σαν του Βασίλη Παπακωνσταντίνου», το οποίο ανακάλυψε σε έναν παλιό δίσκο του δημιουργού. Ο ίδιος το διαμόρφωσε με τρόπο που να μπορεί να ενταχθεί στο βασικό υλικό του δίσκου της συνεργασίας του με την Άλκηστη Πρωτοψάλτη, όπου περιελάμβανε τα μουσικά θέματα της ταινίας «Ο Καιρός Των Τσιγγάνων». Η πρώτη εκτέλεση του τραγουδιού έγινε στον εν λόγω δίσκο με τίτλο «Παραδέχτηκα», που κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1991. Τον Φεβρουάριο του 1992 συμπεριλήφθηκε στο δίσκο με τη ζωντανά ηχογραφημένη μουσική παράσταση των Σταμάτη Κραουνάκη, Λίνας Νικολακοπούλου και Ανδρέα Βουτσινά που παίχτηκε στο ZOOM στην Πλάκα, στη διάρκεια της χειμωνιάτικης περιόδου 1991-1992.

ΝΑ ‘ΤΑΝ Η ΧΑΡΑ ΟΙΚΟΠΕΔΟ

Παραδοσιακό τραγούδι («Borino Oro») των τσιγγάνων της Γιουγκοσλαβίας σε διασκευή Goran Bregovic. Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου.
Χρησιμοποιήθηκε στη μουσική επένδυση της ταινίας του Εμίρ Κουστουρίτσα «Ο Καιρός Των Τσιγγάνων»). Με ελληνικούς στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου, το πρωτοτραγούδησε η Άλκηστις Πρωτοψάλτη στο «Παραδέχτηκα», τον δίσκο της συνεργασίας της με τον Goran Bregovic.

ΔΙΘΕΣΙΟ

Μουσική: Νίκος Αντύπας. Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου. Περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Σαν Ηφαίστειο Που Ξυπνά», που κυκλοφόρησε το 1997.
Πάρα πολύς κόσμος συγκινήθηκε με τη χλιδή ενός «ακριβού διθέσιου», χωρίς ίσως να συνειδητοποιεί αυτό που σαφέστατα λέει η Λίνα Νικολακοπούλου στο δημοφιλές αυτό τραγούδι της: «τη στιγμή που σ’ αγόραζα για να τριπάρω / το κενό μου εξαγόραζα δειλά» και «μυρωδιά καταλύτη / εσύ μοναχά μ’ αγαπάς». Σαν την Μπλανς Ντυμπουά το κοινό: από τον ρεαλισμό προτιμά τη μαγεία…
Νίκος Περράκης (σκηνοθέτης): Η Νικολακοπούλου έχει βγάλει πολύ ωραία τον νεοελληνικό σουρεαλισμό. Και ρουτίνα και τυφλοσούρτης να ‘ναι το «μη με πας απ’ το σπίτι /στο Θεό να με πας» ή το μπέρδεμα με «θεούς» και «καταλύτες» έχει μια τρέλα, βρε παιδί μου… Αν έχει φτάσει δε στο σημείο να τα λέει σοβαρά όλα αυτά, ακόμα καλύτερα…

ΛΑΒΑ

Μουσική: Νίκος Αντύπας. Στίχοι: Λίνα Νικολακοπούλου. Από το άλμπουμ «Σαν Ηφαίστειο Που Ξυπνά», που κυκλοφόρησε το 1997.

ΟΙ ΨΥΧΕΣ – Goin’ Through, Άλκηστις Πρωτοψάλτη

Μουσική: Μιχάλης Παπαθανασίου. Στίχοι: Νίκος Βουρλιώτης. Περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Συμβόλαιο Τιμής», που κυκλοφόρησε το 2001. Από τις καλύτερες συνεργασίες που έκαναν οι Goin’ Through.

ΤΡΑΒΑ ΣΚΑΝΔΑΛΗ

Μουσική: Δήμητρα Γαλάνη. Στίχοι: Μυρτώ Κοντοβά. Περιλαμβάνεται στο άλμπουμ «Πες Μου Θάλασσα», που κυκλοφόρησε το 2002.

Επιμέλεια: Κωσνταντίνος Παυλικιάνης