Βιογραφία | Βασίλης Πολυδούρης, ο Ελληνοαμερικανός συνθέτης του κινηματογράφου

Ο Βασίλης Πολυδούρης γεννήθηκε στο Κάνσας Σίτι του Μισούρι. Οι μουσικές επιρροές του πηγάζουν από δύο κυρίως συνιστώσες, η πρώτη είναι ο συνθέτης Μίκλος Ρόζα και η δεύτερη οι Ελληνορθόδοξες καταβολές του. Ο Πολυδούρης μεγάλωσε κοντά στην εκκλησία και συνήθιζε να παρακολουθεί τις λειτουργίες μαγεμένος από τη μελωδία της χορωδίας. Σε ηλικία 7 ετών άρχισε μαθήματα πιάνου και μερικά χρόνια αργότερα γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καλιφόρνια για να σπουδάσει κινηματογράφο και μουσική. Πολλές από τις ταινίες μικρού μήκους στις οποίες συνέδραμε βρίσκονται ακόμα στα αρχεία του πανεπιστημίου. Στο πανεπιστήμιο γνώρισε επίσης τους σκηνοθέτες Τζον Μίλιους και Ράνταλ Κλάιζερ με τους οποίους μετέπειτα συνεργάστηκε. Το 1985 έγραψε τη μουσική για την ταινία Flesh & Blood του Πολ Βερχόφεν, εγκαινιάζοντας έτσι ακόμα μια μακροχρόνια επαγγελματική συνεργασία.

http://www.youtube.com/watch?v=CTrEJwF8aAk

Ο Πολυδούρης έγινε διάσημος χάρη στο δυναμικό, επικό στυλ των ορχηστρικών συνθέσεων του, καθώς και για τα περίπλοκα θεματικά μοτίβα του. Έμεινε στη μνήμη των σινεφίλ για τα μουσικά θέματα που έγραψε για τις ταινίες Η Γαλάζια Λίμνη (1980), Κόναν ο Βάρβαρος (1982), Κόναν ο Εξολοθρευτής (1984), Red Dawn (1984), RoboCop (1987), Το Κυνήγι του Κόκκινου Οκτώβρη (1990), Ελευθερώστε τον Γουίλι (1993), Στρατιώτες του Σύμπαντος και Στον Έρωτα του Παιχνιδιού (1999). Η μουσική που έγραψε για την ταινία Κόναν ο Βάρβαρος θεωρείτε από πολλούς ένα από τα πιο εξαιρετικά δείγματα κινηματογραφικής μουσικής.

http://www.youtube.com/watch?v=PxtD7trjFz8

Η μουσική του Πολυδούρη έρχεται αυτόματα στο μυαλό σαν κάτι μεγάλο και ορχηστρικά ζωηρό σε ρυθμό. Ανάμεσα στα όργανα της τεράστιας ορχήστρας του συχνά ο ακροατής διακρίνει μια μεγάλη γκάμα ποικίλων ρυθμών και ήχων όπως επίσης και χορωδιακές συνθέσεις. Πριν αρχίσει να ασχολείται σοβαρά με την μουσική του σινεμά σε επίπεδο πρακτικής ασχολήθηκε με την σύνθεση μουσικής για διάφορα τηλεοπτικά σποτ και σειρές. Οι μουσικές αυτές ξεπερνάνε συνολικά τις 100. Τα πρώτα δείγματα αναγνώρισης στο σινεμά έρχονται για την σύνθεση της μουσικής στην ταινία «Γαλάζια Λίμνη».

Η «Γαλάζια Λίμνη» ήταν ένα πρώτο αναγνωριστικό δείγμα γραφής. Η έκρηξη ωστόσο θα γίνει όταν ο Πολυδούρης θα συνοδεύσει μουσικά τις εικόνες ενός θεόρατου ήρωα κόμικς, του Κοναν του βάρβαρου. Σκηνοθέτης της ταινίας ο Τζον Μιλιους με τον οποίο ο ελληνοαμερικάνος συνθέτης αναπτύσσει μια πολύ καλή συνεργασία. Ωστόσο το καλύτερο δείγμα της κινηματογραφικής χημείας μεταξύ τους αποτυπώνεται καλύτερα στον Κόναν, την ταινία που ανέδειξε μεταξύ άλλων και τον Άρνολντ Σβαρτζενέγκερ. «Σαν ταινία ο Κόναν είχε λίτη και μινιμαλιστική μορφή από διάλογους, άρα ήταν δική μου δουλειά να κάνω τους ήρωες να μιλάνε μέσω της μουσικής», θυμάται ο ίδιος ο Πολυδούρης.

Στην μουσική αυτή ο Πολυδούρης περισσότερο από κάθε άλλη φορά εκφράζει την τεράστια γκάμα και το πάθος που έχει για την σύνθεση και την μουσική. Οι ρίζες του αποτυπώνονται ξεκάθαρα στην κλασσική μουσική του Προκόφιεφ και στην μεγαλοπρέπεια του δάσκαλου του Μικλος Ροζα. Μπορεί να μην πρωταγωνίστησε σε καμία λίστα βραβείων αλλά το σκορ και το σαουντρακ του Κοναν αποτέλεσαν το σήμα κατατεθέν και του χάρισαν την μεγαλύτερη αναγνώριση κινηματογραφικά και μουσικά. Κι αυτό γιατί οι μελωδικές ιδέες και οι ορχηστρικοί νεωτερισμοί που εισάγει κινηματογραφικά εδώ ο Πολυδούρης κάνουν την εργασία του να ξεχωρίζει στο αυτί του καλού ακροατή.

Η δεύτερη συνεργασία που χαρακτηρίζει την κινηματογραφική πορεία του Βασίλη Πολυδούρη είναι με τον Ολλανδό Πωλ Βερχοφεν. Και μάλιστα όχι στις φετιχιστικές ερωτικές περιπέτειες όπως το Βασικό Ένστικτο και τα Dreamgirls αλλά στις hi-tech απόπειρες του σκηνοθέτη. Η πιο χαρακτηριστική ταινία αυτού του είδους νομίζω πως ακόμη και σήμερα παραμένει ο βιονικός αστυνομικός Ρόμποκοπ. Η εντυπωσιακή μεταλλική παρουσία του επιβάλλεται στον θεατή όχι μόνο δια μέσω της εικόνας αλλά περισσότερο μέσω της ατμοσφαιρικής μουσικής του Βασίλη Πολυδούρη.

Σε δεύτερη φάση ο φανατικός των σάουντρακ ίσως να διαλέξει και ακόμη ένα σκορ από το δίδυμο Βερχοφεν – Πολυδούρη. Το 1998 συνεργάζονται στην περιπέτεια επιστημονικής φαντασίας Στάρσιπ Τρούπερς. Εδώ αξίζει να πούμε κάτι. Οι ταινίες αυτές του Βερχοφεν έχουν σίγουρα ένα κάποιο ενδιαφέρον (ειδικότερα αν είσαι φίλος της κινηματογραφικής δράσης και τω εντυπωσιακών τεχνικών εφέ ήχου και εικόνας). Όμως η μουσική του Βασίλη Πολυδούρη είναι εκείνη που πραγματικά ξεχωρίζει και διατηρεί τον ενθουσιασμό του θεατή στα ύψη.

Ίσως κάποιοι στη φάση αυτή να σκεφτείτε αν όντως αξίζει προσοχής αυτός ο Έλληνας της διασποράς. Δεν έχει φτάσει μέχρι τα Όσκαρ, τα σκορ του δεν ντύνουν κάποια ταινία ορόσημο για την πορεία του κινηματογράφου και η δουλειά του χαρακτηρίζεται περιγραφική και ατμοσφαιρική για την έντονη δράση και την βία στα πλάνα του σκηνοθέτη. Κι όμως χάρη στην εκφραστικότητα και την λεπτομέρεια που δουλεύει μέσα στις μουσικές μελωδίες του αποτελεί μια από τις πλέον αξιοσέβαστες περιπτώσεις συνθέτη για το Χόλυγουντ. Οι φανατικοί συλλέκτες των σάουντρακ ξέρουν ότι μπορεί να μην υπάρχει κανένας γκράντε σκηνοθέτης στην φιλμογραφία του (όπως συνέβη με τον Μορικονε, τον Γκολντσμιθ ή τον Γουιλιαμς, συνθέτες λίγο πολύ της ίδιας γενιάς) αλλά τα κινηματογραφικά σκορ του Πολυδούρη είναι θησαυρός.

Και επιπλέον μέσα από την πορεία του καταφέρνει να αποδείξει ότι ελίσσεται μουσικά δοκιμάζοντας με επιτυχία τον εαυτό του και σε ταινίες εποχής. το 1998, την ίδια που λαμβάνει θετικές κριτικές για το σάουντρακ του Στάρσιπ Τρούπερς εκείνος δοκιμάζεται γράφοντας το σκορ σε μια κινηματογραφική διασκευή των Αθλίων του Βίκτορος Ουγκό από τον Μπιλε Ογκαστ. Και όχι μόνο. Εκφράζει με απόλυτα εκφραστικό τρόπο την ατμόσφαιρα σε ταινίες όπως “Free Willy”, οικολογικό δράμα, “Κίμπερλι”, ερωτική κωμωδία, “Σίριαλ μαμ”, κωμωδία – θριλερ, “Το κυνήγι του κόκκινου Οκτώβρη” ψυχροπολεμική περιπέτεια.

«Γράφω με στυλό, χαρτί και το πιάνο από παιδί. Είναι ο μόνος τρόπος να νιώσω την σύνδεση μου με τον κόσμο της μουσικής. Όσο κι αν προσπάθησα να γράψω σε με τη βοήθεια υπολογιστή ήταν μια ολοκληρωτική καταστροφή για μένα. Ακόμα θεωρώ πως είναι ευκολότερο και γρηγορότερο αλλά αδύνατο να το καταφέρω. Κι αυτό γιατί έχω την ανάγκη να αγγίζω το υλικό πάνω στο οποίο εργάζομαι».

Τάδε έφη Βασίλης Πολυδούρης μουσικός που παρ’ ότι δεν έλαβε την ύψιστη ίσως τιμή για έναν άνθρωπο που πέρασε τη ζωή του μέσα στα μεγάλα στούντιο του Χόλυγουντ, υπήρξε μια από τις πλέον αναγνωρίσιμες κινηματογραφικές φιγούρες της δεκαετίας του ’80 και του ’90.

Μαθητής μιας εμβληματικής προσωπικότητας στην μουσική του Χόλυγουντ την εποχή της μεγάλης δόξας και των επικών παραγωγών, του Μικλος Ροζα.

Η ελληνική καταγωγή του παρότι δεν επηρέασε σε σημαντικό βαθμό την μουσική του παιδεία και έκφραση ωστόσο υπήρχε υποσυνείδητα μέσα του. Στην τελετή Έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων της 100ετιριδας στην Ατλάντα θα φανερώσει με τον πλέον έντονο τρόπο την Ελλάδα στον ήχο του.

Η σπουδαιότερη διάκριση του ήταν τα τηλεοπτικά Όσκαρ, τα ΕΜΜΥ.

Ο Πολυδούρης παντρεύτηκε με τη γυναίκα του Bobbie το 1969 και απέκτησαν δύο κόρες, τη Zoë και την Alexis. Η Zoë είναι ηθοποιός και συνθέτης και έχει περιστασιακά συνεργαστεί με τον πατέρα της στη σύνθεση μουσικής για ταινίες. Τα τελευταία 4 χρόνια της ζωής του τα πέρασε στην πολιτεία της Ουάσιγκτον, και στις 8 Νοεμβρίου του 2006 πέθανε στο Λος Άντζελες από επιπλοκές που του προκάλεσε ο καρκίνος.

Ο Βασίλης Πολυδούρης, δημιούργησε τον δικό του κινηματογραφικό κόσμο μέσα από μουσικές πραγματικά διαμάντια, που ακόμα και τώρα που έφυγε μας κάνουν παρέα και μας θυμίζουν τη σπουδαία συνεισφορά του στον λαμπερό κόσμο του Χόλυγουντ

Φιλμογραφία

Πηγές:

el.wikipedia.org

http://rota958.blogspot.gr

Επιμέλεια-προσαρμογή: Σοφία Παφτούνου