Η Μπιόρκ γεννήθηκε στο Ρέικιαβικ της Ισλανδίας το 1965. Στην ηλικία των πέντε ετών εισήχθηκε στο μουσικό σχολείο Barnamúsikskóli Reykjavikur όπου φοίτησε για τα επόμενα δέκα χρόνια και πέρα από το τραγούδι, έμαθε να παίζει πιάνο και φλάουτο.
Ένας από τους δασκάλους της έδωσε στο RUV, το μοναδικό τότε ραδιοφωνικό σταθμό της Ισλανδίας, μία ηχογραφημένη κασέτα της Μπιόρκ στην οποία τραγουδούσε το I love to love της Τίνα Τσαρλς. Η ηχογράφηση αυτή μεταδόθηκε στον αέρα – στο άκουσμα της, ο αντιπρόσωπος της δισκογραφικής εταιρίας Fálkinn επικοινώνησε αμέσως με την Μπιόρκ.
Με τη βοήθεια του πατριού της, ο οποίος έπαιζε κιθάρα, ηχογράφησε ένα άλμπουμ (1977) με ισλανδικά παιδικά τραγούδια και διασκευές γνωστών τραγουδιών όπως το The Fool on the Hill των Beatles. Ο δίσκος έγινε πλατινένιος.
Η Πανκ-ροκ άρχισε να επηρεάζει την Μπιόρκ στην ηλικία των 14 ετών, σχηματίζοντας έτσι μία κοριτσίστικη μπάντα (Spit and Snot) και γρήγορα ακολούθησε ένα τζαζ συγκρότημα με την ονομασία Exodus (1979). Το 1980, αποφοίτησε από το μουσικό σχολείο και ένα χρόνο αργότερα αυτή και ο μπασίστας Τζέικομπ Μάγκνουσον σχημάτισαν τους Jam-80 που μετονομάστηκαν σε Tappi Tikarrass. Το άλμπουμ τους Miranda κυκλοφόρησε το 1983.
Στη συνέχεια η Μπιόρκ μαζί με τους Einar Örn Benediktsson, Einar Melax, Guðlaugur Óttarsson και τον Μπριτζίτ Μόγκενσεν δημιούργησαν τους KUKL (στα ισλανδικά σημαίνει μαγεία), που ο ήχος τους έμοιαζε αρκετά με Γκόθικ-ροκ. Το συγκρότημα περιόδευσε στην Ισλανδία με το αναρχικό γκρουπ Crass και αργότερα επισκέφτηκαν τη Μεγάλη Βρετανία για μία σειρά εμφανίσεων με τους Flux of the Pink Indians. Η μπάντα παρουσίασε δύο άλμπουμ (The Eye (1984), Holidays in Europe (1986)). Το καλοκαίρι του 1986, μερικά μέλη των KUKL σχημάτισαν τους Puk1, που αργότερα μετονομάστηκαν σε Sugarcubes.
Το πρώτο σινγκλ των Sugarcubes, Ammaeli, έγινε επιτυχία στη Μεγάλη Βρετανία και έτσι υπέγραψαν συμβόλαιο με την One Little Indian (Μεγάλη Βρετανία) και την Elektra Records (ΗΠΑ). Ηχογράφησαν τον πρώτο δίσκο τους Life’s Too Good το 1988, κάνοντας τους το πιο επιτυχημένο ισλανδικό συγκρότημα. Παράλληλα η Μπιόρκ συμμετείχε σε διάφορους σχεδιασμούς που αφορούσαν την τζαζ και τη χάουζ μουσική.
Το 1992, οι εντάσεις μεταξύ της Μπιόρκ και του Einar Örn Benediktsson οδήγησαν στη διάλυση της μπάντας. Η Μπιόρκ μετακόμισε στο Λονδίνο, όπου και ξεκίνησε σόλο καριέρα, προσεγγίζοντας αρχικά τον Νιλ Χούπερ, παραγωγό των Massive Attack. Η πρώτη της επιτυχία Human Behaviour συμπεριλήφθηκε στο πρώτο σόλο άλμπουμ της, Debut (1993), το οποίο δέχτηκε θετικές κριτικές και ψηφίστηκε ως Άλμπουμ της Χρονιάς από την NME και έγινε πλατινένιο στις ΗΠΑ.
http://www.youtube.com/watch?v=KDbPYoaAiyc
Εκείνη την περίοδο συνεργάστηκε και με άλλους καλλιτέχνες όπως με τον Ντέιβιντ Άρνολντ στο Play Dead, το θέμα της ταινίας The Young Americans (1993), και ένα χρόνο αργότερα έγραψε το Bedtime story για το άλμπουμ της Μαντόνα Bedtime Stories (1994).
http://www.youtube.com/watch?v=B4YcrUuf8mo
Το 1994 η Μπιόρκ επέστρεψε στο στούντιο για τον επόμενο δίσκο της με τους Νιλ Χούπερ, Tricky, Γκράχαμ Μόσεϊ (808 State) και τον παραγωγό ηλεκτρονικής μουσικής Howie B. Το άλμπουμ Post (1995) έγινε πλατινένιο στις ΗΠΑ και κατατάχθηκε στο #373 στη λίστα με τα 500 Καλύτερα Άλμπουμ όλων των εποχών σύμφωνα με το περιοδικό Rolling Stone (2003). Θεωρείται ότι η Μπιόρκ ονόμασε το δίσκο Post επειδή τα τραγούδια που το αποτελούσαν ήταν σαν γράμματα που η ίδια έστελνε από το Λονδίνο πίσω στην Ισλανδία.
http://www.youtube.com/watch?v=EnZzE89Qn7w
Τον Ιανουάριο του 1997 κυκλοφόρησε το Telegram, ένα άλμπουμ με ρεμίξ τραγουδιών του Post και ένα νέο τραγούδι με τίτλο My Spine.
Αργότερα την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε το ονειρεμένο ηλεκτρονικό άλμπουμ Homogenic σε συνεργασία με τους παραγωγούς Μαρκ Μπελ και Howie B. Το Homogenic θεωρείται η πιο πειραματική και εξωστρεφής δουλειά της Μπιόρκ ως σήμερα. Περιλάμβανε ηλεκτρονικά μπιτς που «απεικόνιζαν» τα ισλανδικά τοπία, κυρίως στο τραγούδι Joga, το οποίο συνδύαζε αισθησιακά έγχορδα όργανα με ηλεκτρονικά ξεσπάσματα. Μέσα από το Homogenic δημιουργήθηκαν αξιομνημόνευτα βίντεο, ειδικά το επικό Bachelorette (σκηνοθεσίας Μάικλ Γκούντριχ) και το All is Full of Love (σκηνοθεσίας Κρις Κάνιγκχαμ).
Το 2000 η Μπιόρκ έπαιξε το ρόλο της τυφλής Σέλμα στην ταινία Dancer in the Dark του Λαρς Φον Τρίερ και ηχογράφησε το σάουντρακ της ταινίας, Selmasongs.
Ένα χρόνο αργότερα κυκλοφόρησε το άλμπουμ Vespertine (2001). Ήταν μία εσωστρεφής δουλειά που περιλάμβανε ορχήστρα δωματίου, χορωδίες και πολύ ήπια φωνητικά. Το βίντεο για το σινγκλ Pagan Poetry μέσα από το άλμπουμ λογοκρίθηκε εφόσον απεικόνιζε την Μπιόρκ με γραφικά piercings (Τρυπήματα γλώσσας) και περιείχε γυμνές εικόνες.
http://www.youtube.com/watch?v=m4iKM51_Ruc
Το 2002 κυκλοφόρησε ένα CD Box, Family Tree, που περιλάμβανε μια ανασκόπηση στην καριέρα της Μπιόρκ με παλιότερες ακυκλοφόρητες εκδοχές των συνθέσεων της και μία συνεργασία με το κουαρτέτο Brodsky Quartet. Την ίδια χρονιά κυκλοφόρησε και το Greatest Hits όπου τα τραγούδια επιλέχτηκαν από μία ψηφοφορία των φαν της Μπιόρκ στην ιστοσελίδα της.
Αργότερα κυκλοφόρησε ένα box set, Live Box (2003), που περιλάμβανε τέσσερα CD με ζωντανές εμφανίσεις.
Τον Αύγουστο του 2004 η Μπιόρκ ερμήνευσε το τραγούδι Oceania στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα. Καθώς τραγουδούσε το φόρεμα της ξετυλιγόταν σε έκταση 900 μ. καλύπτοντας όλους τους αθλητές. Το Oceania γράφτηκε ειδικά για το γεγονός και συμπεριλήφθηκε στο άλμπουμ Medúlla (2004) το οποίο περιείχε κυρίως φωνητικά και η πλειοψηφία των ήχων ήταν ηλεκτρονικά επεξεργασμένες φωνές. Το Medúlla είχε μία ακατέργαστη, λαρυγγική και πρωτόγονη αίσθηση.
Μετά το καταστροφικό τσουνάμι στη Νοτιοανατολική Ασία, στα τέλη του 2004, η Μπιόρκ ξεκίνησε να δουλεύει πάνω σε ένα νέο σχεδιασμό, Army of Mixes. Ο σχεδιασμός επιστράτευσε φαν και μουσικούς απ’ όλο τον κόσμο να διασκευάσουν ή να κάνουν ρεμίξ στο κομμάτι Army of me. Το Army of Mixes συγκέντρωσε £250.000 για το έργο της Γιούνισεφ στην περιοχή της πληγείσας περιοχής.
Το 2005 κυκλοφόρησε το άλμπουμ Drawing Restraint 9. Ήταν το ηχητικό μέρος της ομότιτλης ταινίας του συντρόφου της, Matthew Barney, και ήταν επηρεασμένο από τη γιαπωνέζικη παραδοσιακή μουσική. Στην ταινία, δύο εραστές σ’ ένα φαλαινοθηρικό, κόβουν και τρώνε τα πόδια τους, πριν κάνουν έρωτα, μετατραπούν σε φάλαινες και κολυμπήσουν μακριά στη θάλασσα.
Οι Sugarcubes ενώθηκαν ξανά για μία συναυλία στο Ρέικιαβικ στις 17 Νοεμβρίου, 2006. Τα έσοδα θα δοθούν στη δισκογραφική εταιρία Smekkleysa SM.
Το Μάιο 2007 κυκλοφόρησε το Volta σε συνεργασία με τους Timbaland, Antony Hegarty και Sjon. Για την προώθηση του άλμπουμ μέχρι τώρα έχουν κυκλοφορήσει τα σινγκλς Earth Intruders, Innocence και Declare Independence
Το Μάιο του 2010, η Βασιλική Ακαδημία της Σουηδίας ανακοίνωσε ότι η Μπιόρκ επρόκειτο να λάβει το βαρύτιμο βραβείο Polar Music Prize δίπλα στον Ennio Morricone.
Τον Ιούνιο του 2010, η Björk, μαζί με τους Dirty Projectors, ανακοίνωσαν ότι θα συνεργάζονταν σε ένα «κοινό» άλμπουμ με τίτλο Mount Wittenberg Orca για να συγκεντρώσουν χρήματα για την προστασία των υδάτων. Το άλμπουμ κυκλοφόρησε στις 30 Ιουνίου.
Τρεις μήνες μετά, τον Σεπτέμβριο του 2010, η Björk κυκλοφόρησε το “The Comet Song” το οποίο αποτέλεσε το soundtrack της ταινίας Moomins and the Comet Chase.
Η Björk, το φθινόπωρο του 2010, θα εμφανιστεί σε ένα από τα τηλεοπτικά shows του Jónas Sen όπου θα ερμηνεύσει οκτώ τραγούδια.
Μαζί με τον εδώ και πολλά χρόνια συνεργάτη της Michel Gondry, πρόκειται να συνεργαστούν σε ένα 3-D “επιστημονικό musical”. Ντουέτο έκανε επίσης και με τον Ισλανδό Olof Arnalds σε ένα κομμάτι ονόματι “Surrender”, το οποίο βρίσκεται στο νέο album του Arnalds, Innundir skinni.
http://www.youtube.com/watch?v=gex8mZJnGDU
Σύμφωνα με το site του Antony Hegarty, η Björk θα ερμήνευε ένα ντουέτο με τον would Antony and the Johnsons στο επερχόμενο album Swanlights. Το τραγούδι έχει τίτλο “Flétta”.
http://www.youtube.com/watch?v=LpgDG9pLGaQ
Στις 20 Σεπτεμβρίου του 2010, η Björk παρουσίασε μια δικιά της έκδοση για το “Gloomy Sunday” στην κηδεία του Alexander McQueen στον καθεδρικό ναό του Αγίου Παύλου στο Λονδίνο.
Η Μπιόρκ μαζί με τον σκηνοθέτη Michel Gondry ανακοινώνουν τη συνεργασία τους πάνω σε ένα “τρισδιάστατο επιστημονικό project”. Τον Μάρτιο του 2011 ανακοινώνει τον τίτλο αυτού, Biophilia. Το project αυτό βασίζεται στη σύγχρονη τεχνολογία σε συνδυασμό με την επιστήμη και τη φύση. Τον Ιούνιο κυκλοφορεί το πρώτο της single με όνομα “Crystalline”. Για το κομμάτι αυτό, καθώς και για άλλα του εν λόγω άλμπουμ, κατασκευάστηκαν εκ νέου όργανα κάτω από καθοδήγηση της ίδιας της ερμηνεύτριας. Το άλμπουμ κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο του 2011. Ταυτόχρονα κυκλοφόρησαν 10 διαδραστικές εφαρμογές (για iPhone και iPad) μία για κάθε κομμάτι του Biophilia.
Κινηματογράφος
Το 1987 η Μπιόρκ εμφανίστηκε στην ταινία Jupiter Tree, ένα παραμύθι δύο μαγισσών βασισμένο στο ομότιτλο παραμύθι των αδελφών Γκριμ. Επίσης συμμετείχε στην ταινία Ρrêt-à-Porter (1994).
Το 1999 της ζητήθηκε να γράψει τη μουσική για την ταινία Dancer in the Dark, ένα δραματικό μιούζικαλ για μία μετανάστρια ονόματι Σέλμα που μαζεύει χρήματα για την εγχείρηση ματιών του γιου της. Ο σκηνοθέτης Λαρς Βον Τιέρ της ζήτησε να παίξει και το ρόλο της Σέλμα, που μετά από πολλούς ενδοιασμούς τελικά δέχτηκε. Για την ερμηνεία της κέρδισε το Βραβείο Γυναικείας Ερμηνείας στο 53ο Φεστιβάλ των Καννών. Το ηχητικό μέρος ονομάστηκε Selmasongs, το οποίο συμπεριλάμβανε και ένα ντουέτο με τον Τομ Γιορκ (I’ve Seen it All) και ήταν υποψήφιο για το Όσκαρ Καλύτερου Τραγουδιού για ταινία.
Στην τελετή των Όσκαρ, το 2001, η Μπιόρκ εμφανίστηκε με ένα φόρεμα σχήματος κύκνου, του σχεδιαστή Μάρτζαν Πετρόφσκι, που αργότερα χρησιμοποιήθηκε για το εξώφυλλο του άλμπουμ Vespertine. Η εμφάνιση αυτή προκάλεσε πολλά σχόλια και θεωρείται η πιο πολυσυζητημένη σε βραδιά απονομής βραβείου.
Tο 2007 η Björk πρωταγωνίστη σε ταινία κινουμένων σχεδίων του Gunar Karlsson, “Anna and the Moods”, μαζί με τον Terry Jones και Damon Albarn.
Επίσης, εμφανίστηκε στο ντοκιμαντέρ “Screaming Masterpiece” το 2005, το οποίο ερευνά την μουσική σκηνή της Ισλανδίας. Η ταινία διαθέτει αρχειακό υλικό των “The Sugarcubes and Tappi Tíkarrass”, και μια ομιλία της ίδιας.
Ο σύντροφός της Matthew Barney είναι ένας σύγχρονος καλλιτέχνης με έδρα τη Νέα Υόρκη. Η Björk έχει συνεργαστεί μαζί του για την πειραματική ταινία ” Drawing Restraint 9″, που έχει θέμα την εξερεύνηση της ιαπωνικής κουλτούρας.
Η Björk και ο Barney εμφανίζονται στην ταινία, που κυκλοφόρησε το 2005.
Είναι επίσης υπεύθυνη για το soundtrack της ταινίας, το δεύτερο μετά το Selmasongs.
Ο διευθυντής και πρώην συνεργάτης της Michel Γονδρυ ζήτησε από τη Björk να πρωταγωνιστήσει στη ταινία του “The Science of Sleep “, αλλά εκείνη αρνήθηκε.
Έχει συνεργαστεί με το SHOWstudio και τον ιδρυτή του Nick Knight το 2010, παρέχοντας τη μουσική για ένα αφιέρωμα στον Alexander McQueen.
Η Bjork έκανε ακόμα ένα remix του “Army of Me”, του Grisbi, στην ταινία των Warner Brother “Sucker Punch”, η οποία κυκλοφόρησε στην Αμερική το 2011.
Προσωπική ζωή
Η Μπιόρκ έχει ένα γιο, τον Sindri Eldon Þórsson (8 Ιουνίου, 1986) ο οποίος είναι δημοσιογράφος και παίζει μπάσο σε διάφορα συγκροτήματα. Επίσης έχει και μία κόρη, την Ισιδώρα, γεννημένη στις 3 Οκτωβρίου, 2002, με το σύντροφο της Matthew Barney.
Το 1996 μετά από μία πολύωρη πτήση στην Ταϊλάνδη, η φανερά εξουθενωμένη Μπιόρκ και ο δεκάχρονος τότε γιος της ήρθαν αντιμέτωποι με μια πλειάδα δημοσιογράφων και παπαράτσι στο αεροδρόμιο Don Muang. Όταν μία ρεπόρτερ την χαιρέτησε λέγοντας Καλωσορίσατε στην Μπανγκόκ, η Μπιόρκ της επιτέθηκε χτυπώντας την με μανία. Αργότερα τηλεφώνησε στη δημοσιογράφο ζητώντας της συγνώμη για το συμβάν και έτσι δεν έγινε καμία μήνυση.
Την ίδια χρονιά, ένας θαυμαστής της από τη Φλόριντα, ονόματι Ρικάρντο Λόπεζ, κινηματογράφησε τον εαυτό του να φτιάχνει μια βόμβα που προοριζόταν για αυτήν. Η σχεδόν είκοσι ωρών κασέτα περιέγραφε την μανία του Λόπεζ για την Μπιόρκ, την κατασκευή του εκρηκτικού μηχανισμού, τις σκέψεις του για τον έρωτα και γενικές ασυναρτησίες. Στη συνέχεια, στο βίντεο ο Λόπεζ φαίνεται να ταχυδρομεί το πακέτο με το μηχανισμό και μετά να αυτοκτονεί. Η κασέτα βρέθηκε από την αστυνομία και το πακέτο δεν κατάφερε ποτέ να φτάσει στην Μπιόρκ.
Δισκογραφία:
Με το συγκρότημα The Sugarcubes
- 1988 – Life’s Too Good
- 1989 – Here Today, Tomorrow, Next Week!
- 1992 – Stick Around for Joy
Προσωπική δισκογραφία:
- 1993 – Debut
- 1995 – Post
- 1997 – Telegram
- 1997 – Homogenic
- 2000 – Selmasongs (μουσική για την ταινία Dancer in the Dark (Λαρς Φον Τρίερ))
- 2001 – Vespertine
- 2004 – Medúlla
- 2005 – Drawing Restraint 9 (μουσική για την ομώνυμη ταινία του Matthew Barney)
- 2007 – Volta
- 2011 – Biophilia
Συμμετοχή στην τηλεόραση:
- 1987 – Glerbrot, υποδυόμενη το χαρακτήρα της María (για το Ισλανδικό Εθνικό Δίκτυο).
Συμμετοχή σε ταινίες:
- 1987 – The Juniper Tree, υποδυόμενη το χαρακτήρα της Margit.
- 1994 – Prêt-à-Porter, υποδυόμενη ένα μοντέλο.
- 2000 – Dancer in the Dark (ελλ. μφ. Χορεύοντας στο σκοτάδι), υποδυόμενη τον βασικό χαρακτήρα της Selma Jezková.
- 2005 – Drawing Restraint 9
- 2007 – Anna and the Moods, δανείζει τη φωνή της στο χαρακτήρα της Άννα Γιάνγκ (ταινία κινουμένων σχεδίων).
Πηγές:
- http://unit.bjork.com/specials/ui/sagabjarkar/
- http://www.bjork.com
- http://en.wikipedia.org
- http://el.wikipedia.org
Επιμέλεια-προσαρμογή: Σοφία Παφτούνου, Ελένη Κεφαλληνού
Διαβάστε επίσης
