Ο κόσμος των Soundtracks: 20 Feet From Stardom

Είτε τις πεις “Back-up singers”είτε “Backing vocals” σωστά θα το θέσεις αλλά όπως βλέπεις δεν τις αποκαλείς με τα ονόματα τους όπως θα έκανες με όποιον άλλο μεγάλο καλλιτέχνη, άσχετα αν τα τραγούδια τους τα έχει μάθει ότι κινείται σε αυτόν τον πλανήτη! Η συμβολή τους στην μουσική, μείζονος σημασίας αλλά η «μούσα» τις ξέχασε στην αφάνεια! Ήρθε η ώρα λοιπόν να προχωρήσουν μπροστά και πιο συγκεκριμένα 20 βήματα προς τα μπρος, εκεί που οι προβολείς μπορούν να αποκαλύψουν την απόλυτη γκλαμουριά, την αξία, το ταλέντο, το “x-factor” ή το «σταριλίκι» τους… -όπως και να το πεις, σωστά θα το θέσεις-!

Πλοκή

Για αρκετό καιρό ο βετεράνος κινηματογραφιστής Morgan Neville είχε ένα όραμα… Να φέρει στην επιφάνεια την «μαγιά»  της μουσικής, δηλαδή όλες εκείνες τις μεγάλες τραγουδίστριες που αναλάμβαναν το δύσκολο έργο των Β’ φωνητικών στα πιο ξακουστά τραγούδια όλων των εποχών. Απόλυτα συγχρονισμένες στον ίδιο ρυθμό, ήξεραν πάντα να λικνίζονται ταυτόχρονα στην ίδια χορογραφία και να μην στέκονται σαν αμήχανες πορσελάνινες κούκλες με φουντωτές καούκες στο φόντο κάποιου μεγάλου ονόματος -όπως έκαναν οι δικές μας (κατά τα άλλα αξιόλογες) λαϊκές τραγουδίστριες που βαρούσαν πότε το ντέφι και πότε τα γόνατα- και κατάφερναν πάντα να μας κλέβουν έστω και μια ματιά μας και με την φωνή αλλά και με την παρουσία τους! Τις βλέπαμε, τις θαυμάζαμε αλλά ποτέ δεν τις γνωρίσαμε πραγματικά! Οι ντίβες των back-up φωνητικών μας συστήνονται μέσα από ένα καινούριο ντοκιμαντέρ παίρνοντας το «αίμα τους πίσω» για την δόξα που ποτέ δεν τους αποδόθηκε μέσα από το σπουδαίο τους έργο. Απ’την ζωή τους δεν έλλειψε ποτέ ούτε η τέχνη ούτε τα φώτα της σκηνής. Εντάξει μπορεί αυτές οι κυρίες να είχαν το αβαντάζ να μπορούν να φτύνουν  τον πασατέμπο σε δημόσιο χώρο χωρίς ένα τσούρμο paparazzi να καραδοκούν να αποθανατίσουν τέτοιου είδους «αναίσχυντες» συμπεριφορές, όμως αυτό δεν σημαίνει πως στη σκηνή δεν ήξεραν την τέχνη της… μεταμορφώσεως. Στα albums που συμμετείχαν ύψωναν την φωνή και το «ανάστημα» τους και αντί να λούζονται αυτές με αστερόσκονη, έπαιρναν απλά τα λεφτά τους, πλήρωναν τον ατζέντη τους άντε και κανένα λογαριασμό της ΔΕΗ και παρακολουθούσαν τα επιτεύγματα τους να φτάνουν στην κορυφή όλου του πλανήτη! Εν έτει 2013 σπάνε την ρουτίνα στη ζωή τους, βάζουν τα καλά τους, εισχωρούν στην μεγάλη οθόνη και επιτέλους μας προσκαλούν σε μία “to-know-us-better” συνάντηση με τίτλο “20 feet from stardom”!

Συντελεστές

65 τραγουδίστριες βοηθητικών φωνητικών καλέστηκαν σε συνέντευξη από τον σκηνοθέτη Morgan Neville, άλλες σπουδαίες και άλλες κυριολεκτικά «γλάστρες», μέχρι να καταλήξει σε αυτές που άξιζε να προωθηθούν έστω και με μερικές δεκαετίες καθυστέρηση! Αυτές που θα μπορούσαν  να έχουν γίνει πραγματικές stars αλλά η τύχη τους –η χορεύτρια- το είχε ρίξει για χρόνια στο «τσάμικο» αγνοώντας τες επιδειχτικά! Όπως συνέβη και μερικά χρόνια πριν όταν η κουβανέζικη μουσική μας παρουσίασε τους θρύλους της μέσα από το “Buena Vista Social Club”, έτσι και τώρα το “20 Feet From Stardom” μας παρουσιάζει τις άγνωστες ιστορίες τους αλλά και όλα τα πικάντικα μυστικά που «έθαψαν» όλα αυτά τα χρόνια ζώντας στην σκιά μεγάλων καλλιτεχνών! Merry Clayton, Darlene Love, Oren Waters, Judith Hill, Tata Vega, Charlotte Crossley, Lisa Fischer, Jo Lawry, Thunder Thighs αλλά και η Sheryl Crow πριν ξεφύγει από το «ασκέρι των άφαντων» μνημονεύοντας την εποχή που τραγουδούσε στα chorus του Michael Jackson, είναι μόνο μερικές από τις κυρίες που μας ανοίγουν επιτέλους τα χαρτιά τους! Και μην φανταστείτε πως και αυτές δεν έχουν τους back-up singers τους. Πολλά τεράστια ονόματα της δισκογραφίας που επωφελήθηκαν από το ταλέντο τους αλλάζουν θέσεις μαζί τους επιβεβαιώνοντας την σημαντικότητα τους: Bruce Springsteen, Mick Jagger, Bette Midler, Sting, Stevie Wonder αλλά και οι εκλιπόντες Michael Jackson, Ray Charles και Luther Vandross μέσα από special ακυκλοφόρητο υλικό. To film έκανε πρεμιέρα στο 2013 Sundance Film Festival αλλά αυτό που σίγουρα παρουσιάζει εξαρχής το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι το soundtrack αυτού του ντοκιμαντέρ που σίγουρα αποκτά αυτόματα συλλεκτική αξία!

Trailer

Soundtrack

“Doo-da-doot-a-doot-doot-doo”είναι μερικά από τα γνωστά -πλην όμως ακαταλαβίστικα- στιχάκια που ακούγονται στο τελείωμα μαζί με το sax-fade-out, της 70-glam-rock επιτυχίας “Walk on the wild side” του Lou Reed. O Lou ανέλαβε το “rock”, το “glam” όμως το πρόσθεσε το γυναικείο συγκρότημα των Thunder Thighs, ένα συγκρότημα που είχε δημιουργηθεί με σκοπό να καλύπτει αποκλειστικά τα φωνητικά στα τραγούδια άλλων τραγουδιστών! Οι Dari Lallou, Karen Friedman, Jacki Campbell και Casey Synge έφτασαν μαζί με τον Reed μέχρι το Νο.16 του Billboard διατυμπανίζοντας την «άγρια πλευρά» της ζωής με αυτό το τόσο ριζοσπαστικό για την εποχή του τραγούδι! Και αν νομίζετε πως το soundtrack ξεκινά ευθύς “on the wild side” που να δείτε και την συνέχεια!

Lou Reed – Walk on the wild Side

Όταν ο David Byrne δημιουργούσε το “Speaking in tongues” album των Talking Heads, χρησιμοποίησε τα φωνητικά όλων των μελών της μπάντας με σκοπό να ενισχύσουν τις ερμηνείες του αλλά μάλλον επειδή μόνο οι αντρικές φωνές ήταν “too much” χρειάστηκε και την γυναικεία συμβολή!  Έτσι επιστράτευσε επίσης τις Dolette McDonald αλλά και την Nona Hendryx που γνωρίσαμε μέσα από τις θρυλικές, “vous les vous coucher avec moi”, LaBelle! Το αποτέλεσμα τον δικαίωσε και στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία καθώς τραγούδια όπως “Burning down the house” και “This must be the place (Naive melody)” κατάφεραν να κυριαρχήσουν στα charts. To “Slippery People” μπορεί να μην στέφθηκε με αντίστοιχη επιτυχία αλλά είναι σίγουρα ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα τραγουδιών όπου τα lead vocals αναμοχλεύονται μοναδικά με τα back-up!

Talking Heads – Slippery People

Πίσω στο χρόνο όταν η rock μπορούσε ακόμα να αναδεικνύει τους «μάστορές» της και τα ναρκωτικά αποτελούσαν τον ακρογωνιαίο λίθο κάθε θρεπτικού γεύματος, ο Joe Cocker μαζί με την psychedelic-love-band των Mad Dogs & Englishmen μας χάρισαν μια νέα συνεργασία τους στο αλησμόνητο “Space Captain” προτρέποντας μας να μάθουμε όλοι να «ζούμε μαζί»! Σαφώς το album του 1970 που το συμπεριλάμβανε εμφάνιζε στα credits μια πλειάδα καλλιτεχνών που είχαν καταφέρει να συνυπάρξουν  στα φωνητικά δημιουργώντας ένα από τα πιο εντυπωσιακά choirs όλων των εποχών. Ξεκινήστε το μέτρημα:  Don Preston, Leon Russell, Rita Coolidge, Donna Washburn, Claudia Lennear, Denny Cordell, Daniel Moore, Pamela Polland, Matthew Moore, Nicole Barclay και Bobby Jones. Μιας και το μήνυμα του τραγουδιού δεν κατάφερε ποτέ να γίνει πραγματικότητα, ο Neville σκέφτηκε πως εκτός από το παράδειγμα των back-up vocals θα μπορούσε να έπιανε και πάλι τόπο, με την διαχρονικότητα του και κάπως έτσι επανέρχεται ξανά στην επιφάνεια μέσα από το soundtrack του “20 feet from stardom”!

 Joe Cocker – Space Captain

Όταν ο David Bowie είχε ακόμα την εμμονή με την mid-70’s soul μουσική, κατάφερε να μας δώσει τα πρώτα δείγματα αυτών των αναζητήσεων του  με το “Young Americans” στο οποίο καταλυτική ήταν και η βοήθεια του συχωρεμένου Luther Vandross στην δημιουργία του! Βέβαια εδώ να σημειωθεί πως σαν ένας από τους πιο άξιους αντιπροσώπους του είδους, ο Vandross κατάφερε να συστήσει στον Bowie μια ομάδα από σπουδαίους καλλιτέχνες που θα αναλάμβαναν τα φωνητικά των τραγουδιών όλου του LP αποτελούμενη από τον ίδιο αλλά και από τους Ava Cherry, Robin Clark (γνωστή και για τα φωνητικά της σε περιοδείες των Simple Minds, Aretha Franklin, Bette Midler, Bruce Springsteen, Bob Dylan κ.α.), Jean Fineberg, Jean Millington αλλά και –surprise! surprise!- του μεγάλου John Lennon στα τραγούδια “Across the Universe” και “Fame”! Ακόμα και από το ομότιτλο όμως τραγούδι φαίνεται η σημαντικότητα των β’φωνητικών που είναι απαραίτητα για να δημιουργηθούν πραγματικά smash-hits!

David Bowie – Young Americans

http://www.youtube.com/watch?v=VNw1ZPzqP9Q

To “Gimme Shelter” είναι ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια των Rolling Stones που από το 1969 στέκεται υψηλά στις λίστες με τους all-time-classic rock ύμνους όλων των εποχών! Λίγοι ξέρουν πως η γυναικεία φωνή που συμπληρώνει αυτή του Mick Jagger ανήκει στην Merry Clayton. Το σίγουρο είναι πως το τραγούδι ενδεχομένως να ήταν  «ανάπηρο» χωρίς την σημαντική συμβολή των εξαιρετικών υψηλών της ξεσπασμάτων! Ο χαμηλών τόνων χαρακτήρας της αντισταθμίζεται από την δύναμη της φωνής της και γι’αυτό δεν αντιστάθηκε να το ηχογραφήσει και σε μια solo version αποδεικνύοντας πως θα μπορούσε κάλλιστα να ανταγωνιστεί ακόμα και το original! Όταν όμως λειτουργείς ως φωνητικό «δεκανίκι» και δεν αναζητάς τα φώτα της δημοσιότητας βρίσκεσαι σε «κινούμενη άμμο» που μπορεί να σε θάψει σε χρόνο ρεκόρ! Από τα πρώτα της βήματα στάθηκε δίπλα σε καλλιτέχνες όπως Bobby Darin, Ray Charles (ως μέλος του back-up group των The Raelettes), Pearl Bailey, Phil Ochs, Burt Bacharach και Elvis Presley όμως όταν το ισόβιο moto σου είναι “Stay cool, stay humble, stay beautiful, and just do the work” οι πιθανότητες να λάμψεις περισσότερο από αυτούς αναρωτιέμαι πόσες είναι; Αυτή μοιάζει να είναι και η αιτία που η αποτελούμενη από 5 albums solo δισκογραφία της πήγε άπατη και περίφημα τραγούδια όπως η διασκευή στο “Southern Man” του Neil Young ή το εξαιρετικό “The Acid Queen” από το soundtrack “Tommy” των The Who, παρέμειναν στο αζήτητα μέχρι να τους δώσει το «φιλί της ζωής» το ντοκιμαντέρ του Neville! Βέβαια μετά από τόσα χρόνια το πάθημα έγινε μάθημα και έτσι η Clayton πρωτοστατεί του υπόλοιπου cast σε μια ολοκαίνουρια διασκευή (και πάλι) στο “Nobody’s fault but mine” που ανέδειξαν οι Led Zeppelin, αλλά η Clayton το επανέφερε στο original gospel εκτέλεση του όπως αυτή δηλαδή που πρωτο-κυκλοφόρησε ο Blind Willie Johnson το 1927!

Merry Clayton – Gimme Shelter

Merry Clayton – Southern Man

http://www.youtube.com/watch?v=4czTIjYwGlc

Merry Clayton feat. Oren Waters, Judith Hill, Tata Vega & Charlotte Crossley – Nobody’s Fault But Mine

Με φωνή που θα μπορούσε να κάνει την Mariah Carey να αισθάνεται τον θρόνο της να τραμπαλίζεται, καθώς με μια της κορώνα μπορεί να ξεπεράσει τις τρεις οκτάβες (κάπου εκεί είναι και το σημείο που με μια τσιρίδα μπορεί να σπάσει ότι κρυστάλλινο υπάρχει σε ακτίνα μερικών μόλις μέτρων), η Lisa Fisher κατάφερε το 1991 να κερδίσει ένα Grammy κατάδικο της για την solo ερμηνεία της στο “How can I ease the pain”! Το στάνταρ και πάλι είναι πως σαν όνομα δεν μας λέει και τίποτα καθώς η Fischer ομολογεί πως ποτέ δεν είχε ούτε το “ego” ούτε την δυναμική προσωπικότητα που απαιτείται για να γίνει κάποιος σπουδαίος και τρανός στο μουσικό στερέωμα! Τι και αν την εμπιστεύτηκαν ονόματα όπως Tina Turner, Luther Vandross, Sting, Rolling Stones, Chaka Khan και Roberta Flack να τους συνοδεύσει στα φωνητικά, η ίδια σπανίως τολμούσε να ξεπεράσει τον εαυτό της και να γίνει η πρώτη φωνή σε νέες δημιουργίες στερώντας από όλον τον κόσμο το σπάνιο ταλέντο της! Με ένα μόλις album και μερικά διάσπαρτα singles μετά η Lisa κάνει και πάλι αισθητή την παρουσία της με ένα δίλεπτο νέο τραγούδι, “Sure on this shining night”, βασισμένο σε εκκλησιαστικά φωνητικά που δεν λέω πως δεν έχει την δύναμη να θεωρηθεί μια από τις πιο όμορφες στιγμές του soundtrack, αλλά σίγουρα δεν μας παρουσιάζει με τίποτα το φωνητικό της βεληνεκές όσο και αν η μουσική βιομηχανία έχει ήδη βάλει άνω τελεία μετά από τις δύο gospel-supernovas, Aretha Franklin και Whitney Houston!

Lisa Fisher – Sure on this shining night

Λίγοι ίσως γνωρίζουν πως η Sheryl Crow είχε ξεκινήσει την καριέρα της ως το κορίτσι στα φωνητικά του Michael Jackson για το “Bad Tour”. Η λαμπρή της κατάληξη είναι μάλλον γνωστή σε όλους! Στα ίδια χνάρια βάδισε και η Judith Hill –ή τουλάχιστον αυτό προσπαθεί ακόμα- μιας και είχε επιλεγεί για να σταθεί και αυτή στο πλευρό του «βασιλιά» για την ύστατη περιοδεία του “This is it” που δεν κατάφερε όμως να κάνει ποτέ πρεμιέρα λόγο του αιφνίδιου θανάτου του! Μπορεί η Hill να είχε κερδίσει επάξια μια θέση στις πιο περιζήτητες back-up τραγουδίστριες αλλά ως πρώτο όνομα η καριέρα της μπλοκαριζόταν συχνά από την ατυχία της! Όπως ακριβώς έγινε και με τη συμμετοχή της στο talent show του The Voice όπου συμμετείχε, για να μας αποχαιρετήσει και εκεί πρόωρα τερματίζοντας 8^η! Η Judith όμως δεν «μασάει»! Ξέρει καλά ποιος είναι ο προορισμός της σε αυτό τον κόσμο και συνεχίζει την πορεία της! Με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο έχει καταφέρει να κυκλοφορήσει τρία singles μέχρι τώρα, που σαφώς δεν γνωρίζαμε αλλά δεν παύουν να είναι τα δικά της «μαργαριτάρια»! Το “Desperation” ηχογραφήθηκε λίγο μετά από την συμμετοχή της στο The Voice ενώ και αυτή με τη σειρά της κάνει το δικό της πέρασμα σε τρεις από τις νέες και αποκλειστικές δημιουργίες του soundtrack. Μία στο ντουέτο της με την Tata Vega στο “Let’s make a better world”, και άλλες δυο στα back-up-all-star-tributes του “Nobody’s fault but mine” και “Lean on me”!

Judith Hill – Desperation

Tata Vega & Judith Hill – Let’s Make A Better World

Στις αρχές των 60’s η τραγουδίστρια Darlene Love συνήθιζε να ηχογραφεί τραγούδια με διάφορα ψευδώνυμα προκειμένου να βοηθήσει τον διάσημο παραγωγό  Phil Spector να διατηρήσει την καλή φήμη της θρυλικής “Wall of Sound”! Μαζί με το συγκρότημα των The Blossoms αλλά και μόνη της στάθηκε στο πλευρό μεγάλων acts των 50’s και 60’s όπως: Sam Cooke, Dionne Warwick, The Beach Boys, Elvis Presley, Tom Jones, Sonny and Cher ενώ παρέδωσε και solo έργο της με μια αρκετά πλούσια αλλά όχι και τόσο γνωστή μέχρι πρότινος δισκογραφία, που τώρα πια συγκαταλέγεται στις πιο σημαντικές της παγκόσμιας μουσικής σκηνής! Βέβαια όταν «παίζεις κρυφτούλι» με τα τόσα ψευδώνυμα ή κρύβεσαι πίσω από πολυμελή groups δύσκολα μπορεί κάποιος να συλλέξει όλη την δισκογραφία σου ακόμα και αν σε αυτή υπάρχει κάπου ένα Νο.1 σουξεδάκι όπως το “He’s a rebel” που ηχογράφησε η Love ως πρώτη φωνή με το γυναικείο συγκρότημα των The Crystals! Ακόμα και solo, η φωνή της δεν πέρναγε και τόσο απαρατήρητη εκείνες τις δεκαετίες! Το “A fine, fine boy” έφτασε το 1963 στο Νο.53 του Billboard και κάπου στα τέλη των 70’s η καριέρα της πήρε  την κατιούσα. Η ζωή της άλλαξε και κατέληξε να καθαρίζει σπίτια  μέχρι που μια μέρα άκουσε την ίδια της τη φωνή στο ραδιόφωνο, πράγμα που της υπενθύμισε τον πραγματικό σκοπό στη ζωή της… το τραγούδι! Τα τελευταία χρόνια αποτελεί σταθερή επιλογή για στις χριστουγεννιάτικες live εμφανίσεις της εκπομπής του David Letterman, όπου μας παρουσίασε και την καινούρια της διασκευή στο πασίγνωστο “Lean on me” του Bill Withers που δημιουργήθηκε αποκλειστικά για τις ανάγκες του εν λόγω soundtrack! Στο πλευρό της έχει και την υπόλοιπη γυναικοπαρέα του “20 feet from stardom”, Lisa Fischer, Jo Lawly και Judith Hill κλείνοντας το soundtrack με τον πιο συγκινητικό τρόπο καθώς οι στίχοι του τραγουδιού περιγράφουν ακριβώς την χρόνια προσφορά τους!

The Crystals – He’s a rebel

Darlene Love – A fine, fine boy

Τον Δεκέμβριο του 2010 η Darlene Love ανακοινώθηκε ως ένα από τα ονόματα που θα εισχωρούσαν στο Rock & Roll Hall of Fame, όνειρο που έγινε πραγματικότητα ένα χρόνο αργότερα από την παλιότερη συνεργάτιδα της Bette Midler!

Darlene Love feat. Lisa Fischer, Jo Lawry & Judith Hill – Lean on me

http://www.youtube.com/watch?v=P2tlP49fSNo

Αναμφισβήτητα πολλοί μεγάλοι καλλιτέχνες μπορεί να έχουν αισθανθεί την ανάγκη ακόμα και ουρλιάξουν από «ζήλεια» μπροστά στο ταλέντο των back-up τραγουδιστών τους όπως έκανε κάποτε με περίσσιο χιούμορ και η Bette Midler προς το συγκρότημα των Harlettes που την συνόδευε: «Ok, back-up girls! Back up!»… ή μήπως όχι; Εξάλλου η δόξα απέχει μονάχα 20 βήματα…

Tracklisting:

1. “Walk on the Wild Side” – Lou Reed

2. “Slippery People” – Talking Heads

3. “Nobody’s Fault But Mine” – Merry Clayton (feat. Oren Waters, Judith Hill, Tata Vega, and Charlotte Crossley)

4. “He’s A Rebel” – The Crystals

5. “Space Captain” – Joe Cocker

6. “Gimme Shelter” – Merry Clayton

7. “Sure On This Shining Night” – Lisa Fischer

8. “Let’s Make A Better World” – Tata Vega and Judith Hill

9. “Young Americans” – David Bowie

10. “Southern Man” – Merry Clayton

11. “Desperation” – Judith Hill

12. “A Fine, Fine Boy” – Darlene Love

13. “Lean on me” – Darlene Love (feat. Lisa Fischer, Jo Lawry, and Judith Hill)

 (+ Bonus Video) Morgan Neville, Merry Clayton, Darlene Love Interview

Επιμέλεια: Θοδωρής Κολλιόπουλος