Πάμε Θέατρο: 5 παραστάσεις με ενδιαφέρουσα πολιτική σκέψη!

Όταν γεννήθηκε το θέατρο στην Ελλάδα είχε κυρίαρχη θέση στην κοινωνική ζωή με τους θεατρικούς αγώνες να είναι ένα από τα σημαντικότερα πολιτισμικά γεγονότα της χρονιάς. Ο Περικλής στον Χρυσό Αιώνα του είχε θεσπίσει τα θεωρικά, που ήταν δωρεάν εισιτήρια για αγρότες και δούλους. Στο βάθος της ιστορίας της παγκόσμιας δραματουργίας πολλά ήταν τα έργα και οι συγγραφείς που άνοιξαν νέους δρόμους στην πολιτική φιλοσοφία. Εν έτει 2014, με τόσες δεκάδες θιάσους, νέους συγγραφείς, τους καλλιτέχνες της νέας γενιάς, τον επαναπροσδιορισμού των βασικών εννοιών «πολίτης», «κοινωνία», «δημοκρατία», «ισότητα» (που δε θα σταματήσουν και ποτέ να είναι αντικείμενο συζήτησης), βλέπουμε πολλά έργα που πέρα από την ψυχαγωγική τους χρησιμότητα, την ενδιαφέρουσα πλοκή της, την αισθητική που πρεσβεύουν, καταφέρνουν να γίνουν αντικείμενο πολύπλευρων αναλύσεων και συζητήσεων. Αν κάποτε το θέατρο ήταν μια θεσμοθετημένη κοινωνική ενασχόληση, σήμερα παλιότεροι και νεοσύστατοι θίασοι δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό και παλεύουν με ελάχιστη ή καθόλου κρατική στήριξη.

Από το χαρακτηριστικό δείγμα των παραστάσεων της φετινής θεατρικής σεζόν που έχω δει μέχρι στιγμής, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας 5 έργα που πετυχαίνουν να σε οδηγήσουν σε ενδιαφέροντες τόπους σκέψης (πολιτική, ηθική, κοινωνική) χωρίς να κάνουν σάτιρα ή χωρίς να βιογραφούν κάποια πολιτική προσωπικότητα. Προφανώς, κάθε παράσταση περισσότερο ή λιγότερο θίγει τις κοινωνικές σχέσεις των ανθρώπων, τα «πρέπει» και «απαγορεύεται» της εκάστοτε κοινωνίας, αλλά κάποια έργα το πετυχαίνουν με μεγαλύτερο ενδιαφέρον αποτέλεσμα.

1.Αλεπούδες της Dawn King

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα παρουσιάστηκε το βραβευμένο έργο «Fox Finder» της Dawn King από την ομάδα Νάμα, στο Επί Κολωνώ με τους Δημήτρη Λάλο, Ιωάννα Παππά, Χάρη Χιώτη και Ιωάννα Κολλιοπούλου. Ένας πρωτότυπος μύθος με βαθύτατες πολιτικές, κοινωνικές και ψυχολογικές προεκτάσεις μετουσιωμένος σε μια must-see παράσταση της χρονιάς. Σε ένα δυστοπικό απολυταρχικό καθεστώς, οι άρχοντες φοβερίζουν τους ισόνομους πολίτες με την παρουσία των “κόκκινων θηρίων”, δηλαδή των “αλεπούδων”. Κάθε αγροτική οικογένεια σε αυτή την κοινωνία οφείλει να πετυχαίνει τους στόχους που έχει θέσει η επιθεώρηση σχετικά με την σοδειά τους. Ποιο είναι όμως το πραγματικό θηρίο; Η εξουσία ή ο φόβος που εξουσιάζει τις ψυχές μας;

Απόφθεγμα: “Το κόκκινο θηρίο είναι έξω από το παράθυρο και με κοιτάει”

2. Ρινόκερος του Ευγενίου Ιονέσκο

Το εμβληματικό έργο του Ιονέσκο επέλεξε ο Θωμάς Μοσχόπουλος να ανεβάσει στο Θησείον με τον Μανόλη Μαυροματάκη στο ρόλο του Μπερανζέ και τους Γιώργο Χρυσοστόμου, Ηρώ Μπέζου, Θανάση Δήμου, Γιώργο Παπαγεωργίου και Ευαγγελία Καρακατσάνη. Παρατηρούμε την εξάπλωση της “ρινοκερίτιδας” και της αποκτήνωσης των ανθρώπων μιας μικρής παριζιάνικης συνοικίας που παραπέμπει στην άνοδο του ναζισμού. Πιστός στις αρχές του ο Μπερανζέ, θα επιλέξει να μείνει άνθρωπος ακόμη κι όταν όλοι οι άνθρωποι της ζωής τους μετατρέπονται σε παχύδερμα ζώα. Συγκριτικά με τις υπόλοιπες παραστάσεις της λίστας μας, ο Ρινόκερος διακρίνεται για την ευφυή κωμική του γραφή και για μια πιο σφαιρική ματιά που δεν παίρνει θέση στα τεκταινόμενα, αλλά στοχάζει στην έννοια του σύγχρονου ανθρώπου.  (διαβάστε την κριτική μας εδώ)

Απόφθεγμα: “Όχι δε θα γίνω συνθηκολογήσω μαζί σας. Θα μείνω άνθρωπος”

3.Κουρδιστό Πορτοκάλι του Anthony Burgess

Επισκιασμένο από την cult ταινία του Κιούμπρικ, το αριστούργημα του Burgess το οποίο διασκεύασε ο ίδιος θεατρικά σκηνοθετεί ο Γιάννης Κακλέας με τον μάστορα της κίνησης, Άρη Σερβετάλη στον αινιγματικό ρόλο του Άλεξ. Για τους σινεφίλ το Κουρδιστό Πορτοκάλι είναι ένας από τους μεγαλύτερους σταθμούς στην ιστορία του κινηματογράφου, για ένα μεγάλο ποσοστό του κοινού πρόκειται για μια άνευ λόγου προκλητική ταινία, ενώ για τον σκηνοθέτη της παράστασης είναι μια “σπουδή πάνω στον άνθρωπο” ξεφεύγοντας από τον περιορισμό της βίαιης θεματολογίας του. Παρατηρούμε την ιστορία του Άλεξ, ενός εγκληματικού νέου που μαζί με την συμμορία του διαπράττουν ένα σωρό από εγκλήματα όπως ληστείες, βιαιοπραγίες, βανδαλισμούς και βιασμούς. Όταν τον συλλαμβάνει η αστυνομία, ασκείται πάνω κάθε μορφής βία, ακόμη μεγαλύτερη από ότι ασκούσε ο ίδιος και γίνεται πειραματόζωο σε μια διαστροφική παρεμβολή πάνω στην ελεύθερη βούληση του ανθρώπου.

Απόφθεγμα: “Ο άνθρωπος που δεν μπορεί να επιλέξει δεν είναι άνθρωπος”

4.Το Άγγιγμα του Βυθού του Δημήτρη Δημητριάδη

Το άγνωστο έργο του Δημήτρη Δημητριάδη παρουσιάστηκε ως θεατρικό αναλόγιο στο πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμα της Στέγης στην πιο κατάλληλη κοινωνικοπολιτική στιγμή. Παρόλο που γράφτηκε πριν 6-7 χρόνια, το “Άγγιγμα του Βυθού” δυστυχώς αποτελεί μια προφητεία που βγήκε αληθινή για την κοινωνικοπολιτική κατάσταση της χώρας μας. Πέραν των “αυτιστικών” πολιτικών πεποιθήσεων των χαρακτήρων του έργου, ο συγγραφέας στήνει ένα δυνατό έργο με σκέψη που ενάγεται σε μεγάλες πολιτικές φιλοσοφικές  διαδρομές ανάλογες του Πλάτωνα, του Κάφκα και του Καμύ. Νομίζω, πως με περισσότερη δουλειά και προετοιμασία αν κάποιος σκηνοθέτης αναλάμβανε κι έβγαζε εις πέρας την σκηνοθεσία του έργου τότε θα μιλήσουμε όλοι για ένα σύγχρονο κλασικό έργο αντάξιο των αριστουργημάτων του Ιάκωβου Καμπανέλλη και της Λούλας Αναγνωστάκη.

Απόφθεγμα: “Μυρίζει κάτι άσχημα, μια μπόχα που δεν φεύγει”

5.Πολιτισμός: Μια Κοσμική Τραγωδία του Δημήτρη Δημητριάδη

Αναπόφευκτα, κλείνουμε την πεντάδα μας ξανά με έργο του Δημήτρη Δημητριάδη. Αυτή τη φορά γίνεται λόγος για την πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση ξαναδιαβάσματος της Μήδειας σπάζοντας το αρχέτυπο της τραγικής φιγούρας και ενάγοντάς το σε κοσμογονικής σημασίας φιλοσοφικά μονοπάτια με γνώμονα την πορεία του ανθρώπινου πολιτισμού. Ο εικαστικός Γιάννης Σκουρλέτης και οι bijoux de kant με την καθοριστική σημασία της Καρυοφιλιάς Καραμπέτη στήνουν ένα σκηνικό περιβάλλον όπου ο υπερκαταναλωτισμός, η ανθρώπινη αδυναμία, το πάθος, η εξουσία, ο φόβος για το άλλο, ο τρόμος του εκπατρισμού κάνουν βουτιά στην ρίζα του ανθρώπινου πολιτισμού. (διαβάστε την κριτική μας εδώ)