Πάμε Θέατρο | Αφιέρωμα: Μεγάλοι έρωτες στην παγκόσμια δραματουργία!

Όσο κυνικός και να γίνεται ο κόσμος γύρω μας, μια βαθιά εσωτερική ανάγκη μας στρέφει προς την Τέχνη, το ιδανικό, το ωραίο, το ερωτικό, τις πιο ενδόμυχες σκέψεις και κάπου εκεί συναντούμε το θέατρο. Το Θέατρο είναι κάτι παραπάνω από τον χώρο όπου συνευρίσκονται όλες οι Τέχνες, το θέατρο είναι θρησκεία, είναι έρωτας, είναι δύναμη, είναι η ίδια η ζωή, αν το πιστέψεις. Από τις απαρχές του θεάτρου μέχρι σήμερα κορυφαίοι δραματουργοί έχουν συνθέσει μερικά από τα καλύτερα σονέτα για τον έρωτα κι έχουν χαρίσει στην παγκόσμια δραματουργία μερικούς από τους πιο αλησμόνητους έρωτες. Ερωτόκριτος & Αρετούσα, Ρωμαίος & Ιουλιέτα, Άμλετ & Οφηλία, Ορφέας & Ευρυδίκη, Γκόλφω & Τάσος, Σιρανό & Ρωξάνη είναι μερικοί από τους μεγάλους έρωτες που έχουν γραφτεί και έχουν χαράξει βαθιά το στίγμα τους στην πορεία του χρόνου.

Στη σημερινή εποχή, το να λες ότι σου αρέσει ένα τέτοιο ειδύλλιο σου δίνει αυτόματα τον χαρακτηρισμό «ρομαντικός» ή «μελό», αλλά υπάρχουν ακόμη καλλιτέχνες που δημιουργούν σπουδαίες ωδές για τον Έρωτα, υπό διάφορα πρίσματα. Τελικά τι κάνει έναν Έρωτα μεγάλο; Τα δυνατά συναισθήματα; Τα μεγάλα λόγια αγάπης; Η ευγένεια των χαρακτήρων; Αν δούμε προσεχτικά όλους τους μεγάλους έρωτες της παγκόσμιας δραματουργίας, όλοι οι έρωτες ήταν αντιστρόφως ανάλογοι της διάρκειάς τους. Όσοι ερωτεύτηκαν παράφορα κι έκαναν τις μεγαλύτερες δηλώσεις αγάπης ήταν αυτοί που είτε έζησαν λίγο, είτε δεν μπόρεσαν να ζήσουν με τους αγαπημένους τους, είτε από κάποια παρεξήγηση βρέθηκαν χωριστά.. Αν το καλοσκεφτούμε αν βλέπαμε μια ερωτική ιστορία που ήταν απλώς ευχάριστη και ρομαντική, αντί για ειδυλλιακή και παράφορη, θα την ξεχνούσαμε την επόμενη στιγμή.

Με το συγκεκριμένο αφιέρωμα, επιχειρούμε να φωτίσουμε μια άλλη οπτική στα ήδη αγαπημένα κλασσικά έργα της παγκόσμιας δραματουργίας και να δούμε μαζί σας γιατί τα μεγάλα ειδύλλια συνεχίζουν να μας συγκινούν και να μας ενδιαφέρουν.

(Από τον Αναστάση Πινακουλάκη)

Ρωμαίος & Ιουλιέτα / William Shakespeare

Ταυτόσημο του έρωτα έχει γίνει εδώ και πέντε αιώνες, το εμβληματικό έργο του Σαίξπηρ χαρίζοντας ένα από τα μεγαλύτερα αρχέτυπα στην ιστορία του θεάτρου. Έκτοτε έχουν γραφτεί εκατοντάδες θεατρικά έργα, κινηματογραφικά έργα, λογοτεχνήματα κι έχουν δημιουργηθεί σπουδαίοι πίνακες ζωγραφικής με αφορμή τον Ρωμαίο και την Ιουλιέτα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το πολυβραβευμένο μιούζικαλ «West Side Story» που έγινε ένα από τα κλασσικότερα θεατρικά και κινηματογραφικά έργα με σαφές διασκευασμένο κείμενο από το έργο του Σαίξπηρ. Όσο κλισέ κι αν είναι, και για μένα το «Ρωμαίος & Ιουλιέτα» είναι το αγαπημένο μου έργο και δεν μπορώ να το αντικαταστήσω με κανένα άλλο, παρά την σπουδαιότητα τους. Αν με ρωτάτε γιατί, θα σας έχω μια πεζή απάντηση που δε συνάδει με τον λόγο του Σαίξπηρ, ότι απλώς ο λόγος του Σαίξπηρ είναι αυτό που είναι για μένα ο Έρωτας, Ποίηση. Κάθε στίχος, από μόνος του είναι ένα βέλος στην καρδιά.

Διαβάζοντας προσεχτικά το έργο, βλέπουμε πως ο Ρωμαίος είχε ερωτευτεί σφόδρα μιαν άλλη κοπέλα πριν την Ιουλιέτα κι ορκιζόταν πως δεν υπάρχει πιο ωραία κοπέλα από την αγαπημένη του. Αργότερα όμως αθετεί τον όρκο του γιατί γνωρίζει την Ιουλιέτα, την ερωτεύεται παράφορα και στο τέλος αυτοκτονεί γιατί δεν μπορεί να φανταστεί την ζωή του χωρίς αυτήν. Από την άλλη, η Ιουλιέτα είναι ένα κορίτσι μόλις δεκατεσσάρων χρόνων και γνωρίζει τον έρωτα στα μάτια του ωραίου Ρωμαίου πλάθοντας τον ιδανικά στα μάτια της. Το γεγονός ότι πρόκειται για έναν απαγορευμένο έρωτα, κάνει την καταπίεση των συναισθημάτων να γίνονται πιο δυνατά και πιο ορμητικά.

(Αποσπάσματα σε μετάφραση Ερρίκου Μπελιέ)

*Ξεκινώ με το απόσπασμα όπου ο Μπενβόλιο και ο Ρωμαίος συζητούν για την τυραννία και το χάος που προκαλεί ο έρωτας.

Μπενβόλιο: Γιατί ο έρωτας να είναι τόσο γλυκός στην όψη και στην πράξη να γίνεται τόσο τυραννικός και άσπλαχνος;

Ρωμαίος: Πως γίνεται ο Έρωτας που έχει τα μάτια του δεμένα να βρίσκει στα τυφλά όσα έχει επιλεγμένα. Η έχθρα φέρνει πολλά δεινά, μα περισσότερα η αγάπη. Ω εριστική αγάπη, ω έχθρα αγαπησιάρα ιδέστε το σύμπαν γίνεστε, κι από το τίποτα γεννιέστε. Ω αβάσταχτη ελαφρότητα, σοβαροφανής κενότητα, δύσμορφο χάος από θελκτικές μορφές. Πούπουλο μολυβένιο, λαμπερή καπνιά, κρύα φωτιά, νοσηρή υγεία, άγρυπνος ύπνος που τον ύπνο αρνιέται. Έτσι είναι κι ο έρωτας που έχω στην καρδιά μου, αν και η καρδιά μου είναι άδεια απ’ αυτόν τον έρωτα. Μα, δεν γελάς;

*Ως δεύτερο απόσπασμα επιλέγω το κομμάτι όπου ο Καπουλέτος διαπιστώνει το θάνατο της κόρης του και με λίγους μόνο στίχους ο Σαίξπηρ δείχνει πόσο κοντά είναι ο Έρωτας με τον θάνατο, και η ηδονή με την οδύνη.

Καπουλέτος: Όλες μας οι ετοιμασίες για τη γαμήλια γιορτή αλλάζουνε σκοπό: χρήσιμες για την κηδεία. Τα μουσικά μας όργανα θα γίνουν πένθιμες καμπάνες, η τελετή του γάμου θα γίνει νεκρώσιμη ακολουθία, τα γαμήλια τραγούδια θα γίνουν μοιρολόγια, τα νυφιάτικα λουλούδια θα στολίσουν τη νεκρή στον τάφο, και όλα θα ντυθούν τ’ αντίθετό τους.

*Κλείνω, με τον ρομαντικό επίλογο του Ρωμαίου που δείχνει το μέγεθος της αγνής αγάπης του για την Ιουλιέτα, που για μένα αποτελεί και το πιο ρομαντικό κομμάτι του έργου.

Ρωμαίος: Αγάπη μου, γυναίκα μου, ο θάνατος που ρούφηξε το μέλι της πνοής σου, δεν τα κατάφερε ακόμα ν’ αγγίξει και την ομορφιά σου: ακόμα δε νίκησε. Αχ Ιουλιέτα μου γιατί είσαι ακόμα τόσο ωραία; Να πιστέψω πως σε ερωτεύτηκε ο άυλος θάνατος, πως αυτό το άσαρκο και μισητό τέρας σε κρατάει εδώ μες στο σκοτάδι για να σ’ έχει ερωμένη του; Μάτια ένα τελευταίο βλέμμα, χέρια ένα τελευταίο αγκάλιασμα και χείλη, ω εσείς πύλες της ανάσας, σφραγίστε με ένα νόμιμο φιλί το αιώνιο συμβόλαιο με τον παγωμένο Χάρο.

Ορφέας κι Ευρυδίκη /Αρχαιοελληνικός μύθος

(Σύγχρονο θεατρικό έργο: Ευρυδίκη / Sarah Ruhl)

Ένας αρχαιότερος μύθος από τον σαιξπηρικό έρωτα, ήταν ο μύθος του Ορφέα και της Ευρυδίκης που αποτέλεσε πηγή έμπνευση για σπουδαίους μουσικούς, γλύπτες, ζωγράφους, δραματουργούς και κάθε είδους καλλιτέχνες από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Στον μύθο αυτό, βλέπουμε πως ο Ορφέας μην μπορώντας να ζήσει χωρίς την Ευρυδίκη, κατεβαίνει στον Άδη για να την βρει και να την φέρει πίσω στην γη. Κοντά στα αρχαιοελληνικά, μεταφυσικά μοτίβα, ο Ορφέας ζει έναν αντισυμβατικό έρωτα που ξεπερνά τους νόμους της φύσης και περνάει από τη ζωή στο θάνατο για να ζήσει τον Έρωτα. Χωρίς να καταφύγουμε σε παραπάνω πληροφορίες για τον μύθο που είναι γνωστός σε όλους, να περάσουμε στο έργο της Sarah Ruhl που τα τελευταία χρόνια έχει παιχτεί σε δεκάδες χώρες ανά τον κόσμο.

Το Θέατρο Πορεία και ο Δημήτρης Τάρλοου μας σύστησαν το έργο της Ruhl μετατρέποντας το σε ένα μιούζικαλ του «Κάτω Κόσμου». Αν μη τι άλλο, δεν μπορούμε να παραγνωρίσουμε την καίρια συμβολή της Κατερίνας Πολέμη που δημιούργησε ένα soundtrack το οποίο θα μας απασχολήσει για πολύ καιρό μετά το τέλος των παραστάσεων. Κι εκεί που σκέφτεσαι «με αφορά εμένα ένας μύθος;», έρχονται οι καλλιτέχνες κάθε εποχής και σε κάνουν να ξαναζήσεις τα δυνατά συναισθήματα που γεννήθηκαν αιώνες πριν και δεν έπαψαν να υπάρχουν. Εύστοχος παραλληλισμός είναι ο έρωτας του Ορφέα με την Ευρυδίκη και του καλλιτέχνη με την Μουσική. Σας παραθέτω, το «Βαλς του Ορφέα» που αν δεν το έχετε ακούσει μέχρι τώρα, σίγουρα θα σας ταξιδέψει!

(Από την Άννα Χαρμαντζή)

Ματωμένος Γάμος / Φεντερίκο Γκαρσία Λόρκα

Έχοντας ως κεντρικό θέμα τον έρωτα, ο Ματωμένος Γάμος του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα δίνει τη δυνατότητα στο θεατή να αναγνώσει τον έρωτα μέσα από μια πολυεπίπεδη ανάλυση. Η Νύφη, μια νέα κοπέλα που ζει με τον πατέρα της λίγο πιο έξω από το χωριό γνωρίζει το Γαμπρό και ετοιμάζεται για γάμο. Ο Λεονάρδος, όμως, πρώην αρραβωνιαστικός της Νύφης, είναι και συγγενής της οικογένειας που ευθύνεται για το θάνατο του πατέρα και του αδερφού του Γαμπρού και είναι πλέον παντρεμένος με την ξαδέρφη της. Όταν θα μάθει για το γάμο της δε θα αντέξει στην ιδέα να τη δει να παντρεύεται. Το φλογερό πάθος ξαναζωντανεύει σαν να μην πέρασε μια μέρα, καθώς για τον αρραβώνα που δεν τελεσφόρησε ευθύνονταν οι οικογένειες και όχι οι ίδιοι οι ήρωες.

Ο Λεονάρδος θα κλέψει την Νύφη μετά την τέλεση του μυστήριου και θα χαθούν μαζί στο δάσος, αγωνιώντας για το τέλος που βλέπουν να έρχεται. Παρατηρούμε, λοιπόν, τον ακατανίκητο έρωτα, που δεν γνωρίζει από λογική, πρέπει και συμβιβασμούς να σπάει κάθε δεσμό που θα τον εμποδίσει να ανθίσει και είναι αυτό το πάθος που είναι η κινητήρια δύναμη του έργου. Ο Λεονάρδος θα προσπαθήσει να την διεκδικήσει πριν το γάμο, αλλά εκείνη θα αντισταθεί και θα τον διώξει αρχικά προσπαθώντας και η ίδια να αντισταθεί στα αισθήματα της. Μετά το γάμο όμως δεν αντέχει, το τέλος της δεύτερης σκηνής τους βρίσκει να έχουν κλεφτεί με το άλογο πηγαίνοντας προς το δάσος. Παράλληλα, όμως, βλέπουμε όμως και τον έρωτα του Γαμπρού για τη Νύφη που τελικά προκειμένου να προστατεύσει την προσωπική του τιμή θα προβεί σε φόνο, αλλά και της Γυναίκας για τον Λεονάρδο τον άντρα της που αντιλαμβάνεται ότι τον έχει χάσει. Ένα έργο που σίγουρα αξίζει να διαβάσετε μιας και ανήκει στην τριλογία του Λόρκα και αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά έργα του.

ΛΕΟΝΑΡΔΟ: Να μη μιλάς και να καίγεσαι, μεγαλύτερη κόλαση δεν υπάρχει. Και τι κέρδισα εγώ με την περηφάνια μου, που σ’ απαράτησα ν’ αγρυπνάς νύχτες και νύχτες ολάκερες, χωρίς να σε βλέπω; Τίποτα. Κέρδισα μόνο τη φωτιά που φούντωσε μεγαλύτερη μέσα μου. Εσύ θαρρείς πως ο καιρός μπορεί να γιάνει και ντουβάρια να κρύψουν πίσω τους τον καημό, μα είναι ψέματα, ψέματα!

ΝΥΦΗ: Δε μπορώ να σ’ ακούω. Δε μπορώ ν’ ακούω τη φωνή σου. Είναι σα να μου δίνεις να πιω ένα ποτήρι γλυκό ρακί, σα να μου στρώνεις να κοιμηθώ σ’ ένα κρεβάτι με τριαντάφυλλα. Η φωνή σου με σέρνει κι εγώ το ξέρω πως πνίγομαι, μα δεν μπορώ πια να φύγω.

ΛΕΟΝΑΡΔΟ: Τι σπασμένα γυαλία μου τρυπάνε τη γλώσσα!

Γιατί έχτισα να σε λησμονήσω

πέτρινο τοίχο μπροστά στο σπίτι μου

να με χωρίζει από το δικό σου.

Αλήθεια λέω. Δεν το θυμάσαι;

Κι όταν σε είδα από μακριά

έριξα σκόνη μέσα στα μάτια μου.

Μα σαν καβάληκα τ’ άλογο μου

εκείνο μ’ έφερε μπρος στην πόρτα σου.

Τότε καρφίτσες μαλαματένιες

μπήκαν στο αίμα μου κι έγινε μαύρο,

κι άμα κοιμήθηκα το κορμί μου

αγκάθια γιόμισε και τριβόλια.

Αν φταίει κάποιος δεν ειμ’ εγώ

αν φταίει κάποιος είναι η γη

και η ευωδιά που ξεχύνεται

από τα στήθια και τις πλεξούδες σου.

ΝΥΦΗ: Αχ τι τρελή, τι τρελή!

Σ’ το λέω, να μοιραστώ δε θέλω

μαζί σου ούτε κρεβάτι ούτε ψωμί,

κι όμως δεν είναι μια στιγμή

που να μπορώ να ζω μακριά σου.

Γιατί με διώχνεις κι εγώ μένω,

μου λες να φύγω, μα με σέρνεις

σαν αχερόκλώνο του αγέρα.

Σκέψου παράτησα έναν άντρα

μ’ όλο το σόι του στη μέση,

κι έφυγα πριν τελειώσει ο γάμος

με το στεφάνι στο κεφάλι.

Όμως εσένα θα σκοτώσουν,

εσένα! Κι έρχονται. Δε θέλω!

Άσε με μόνη! Φύγε, φύγε!

Κανείς δεν είναι να σε σώσει.

Χάρολντ και Μωντ / Colin Higgins

To Χάρολντ και Μωντ είναι μια ευαίσθητη ιστορία ιδιάζουσας αγάπης – γιατί άλλωστε ποια αγάπη δεν είναι μοναδική μες την διαφορετικότητα της; Πέραν από το φύλο, την ηλικία, την κοινωνία, οι άνθρωποι ερωτεύονται, άλλοτε περισσότερο κι άλλοτε λιγότερο έντονα. Ο Χάρολντ ας πούμε είναι μόλις 20 χρονών κι αναπτύσσει μια δυνατή αγάπη για την αλλοπαρμένη ηλικιωμένη Μωντ, πέρα από τις ταγές της κοινωνίας, και τις επιβολές της αριστοκρατικής του οικογένειας. Ίσως το πρώιμο έργο του Higgins, να είναι αφελές και να στερείται ενός βαρύγδουπου ρομαντικού λόγου, αλλά σίγουρα πρόκειται για ένα έργο που σπάει τα ρομαντικά κλισέ, τα αδιέξοδα και τους απαγορευμένους έρωτας και δείχνει την αγνότητα και την αντισυμβατικότητα του Έρωτα μέσα από μια –αν όχι πρωτότυπη- βαθιά συγκινητική ιστορία αγάπης. Το τέλος του έργου είναι ο θάνατος της Μωντ ανήμερα των 80στων γενεθλίων τους, στην αγκαλιά του Χάρολντ που ξεσπά σε λυγμούς.

Σας παραθέτω το απόσπασμα σε μετάφραση Τάκη Καρνάτσου, όπου ο Χάρολντ και η Μωντ κοιτούν τα σύννεφα κι ανταλλάζουν τα πρώτα λόγια της αγάπης τους:

Χάρολντ: Θα σας φαίνεται σα να περπατάτε στον ουρανό.

Μωντ: Σαν ένα σύννεφο;

Χάρολντ: Εσείς είσαστε το σύννεφο. Μετέωρη μεταξύ ουρανού και γης. Είσαστε πολύ όμορφη.

Μωντ: Από την ανάποδη ξεγελάω λιγάκι. Με τι μοιάζω;

Χάρολντ: Το πιο όμορφο ανθρώπινο πλάσμα που έχω συναντήσει ποτέ.

Μωντ: Με κάνετε να νιώθω σαν μαθητριούλα!

Χάρολντ: Σας ευχαριστώ γι΄αυτή την ημέρα.

Μωντ: Δεν ήτανε; Και τη βλέπουμε τώρα να σβήνει. Ο ήλιος φεύγει κι αυτός. Μας εγκαταλείπει. Θα μείνουμε μόνοι με συντροφιά το σκοτάδι και τ’ αστέρια.

(Από την Αθηνά Ζησιμοπούλου)

Λαχταρώ / Sarah Kane

«Το θέατρο δεν έχει μνήμη, κάτι που το καθιστά την πιο υπαρξιακή τέχνη»

H Sarah Kane είναι η πιο χαρακτηριστική εκπρόσωπος μια γενιάς Βρετανών θεατρικών συγγραφέων που έκαναν την εμφάνιση τους τη δεκαετία του ’90 (στο Royal Court κυρίως), με έργα που στόχο είχαν να ταρακουνήσουν τον θεατή δείχνοντάς του την πραγματικότητα ωμή, χωρίς κανένα έλεος. Το κίνημα αυτό ονομάστηκε «in-yer-face theatre» (στα-μούτρα-σας θέατρο), επηρεάζοντας το θέατρο παγκοσμίως καθώς μέχρι στιγμής είναι από τα ισχυρότερα μεταπολεμικά θεατρικά ρεύματα. Τα έργα της, προκάλεσαν σκάνδαλο καθώς ήταν τολμηρά και ακραία για την εποχή τους. Μπορούμε να πούμε ότι έχουν αυτοβιογραφικά στοιχεία γιατί μόνο από εκεί μπορούμε να αντλήσουμε στοιχεία για τη ζωή της. Στη σύντομη καριέρα της έγραψε 5 έργα: Phaedra’s Love, Blasted, Cleansed!, Crave, 4.48 Psychosis.  Το τελευταίο της έργο παρουσιάστηκε περίπου ενάμιση χρόνο μετά τον θάνατό της (έπασχε από βαριάς μορφής κατάθλιψη που τελικά την οδήγησε στην αυτοκτονία). Αξίζει να αναφέρουμε σε αυτό το σημείο ότι φέτος θα ανέβουν στην Αθήνα τα τρία από τα πέντε έργα της Kane.

Τα έργα της παρουσιάζουν θέματα όπως πόνος, λυτρωτική αγάπη, σεξουαλική επιθυμία, βασανιστήρια (σωματικά και ψυχολογικά) και θάνατος. Η λόγος της έχει μεγάλο ενδιαφέρον καθώς συνδιάζει την ωμότητα με μια ποιητική ένταση και ρομαντισμό. Παρουσιάζει σκηνές που ίσως σοκάρουν με τη βιαιότητά τους, αλλά αυτός ακριβώς ήταν και ο σκοπός της, να μη κρύψει κανένα ‘’μελανό’’ σημείο της πραγματικότητας. Αυτό το είδος του ρεαλισμού πρεσβεύει και το in-yer-face theatre.

Η αρνητική ματιά των κριτικών άλλαξε αρκετά μετά την παρουσίαση του Crave (1998), που κάνει ένα διάλειμμα από τη βία στη σκηνή των προηγούμενων έργων και μια κίνηση σε ένα πιο ελεύθερο, λυρικό ύφος γραφής, κατά καιρούς εμπνευσμένο από την “Έρημη Χώρα” του TS Eliot . Έχει τέσσερις χαρακτήρες, ονομασμένους μόνο με ένα γράμμα της αλφαβήτου. Κύριο θέμα του έργου είναι η αγάπη, σε πολλές μορφές και σε διαφορετικές εκφάνσεις της, όπως ο ανεκπλήρωτος έρωτας και ο έρωτας χωρίς ανταπόκριση, αλλά και οι αρνητικές του συνέπειες όπως η παιδοφιλία και ο βιασμός. Οι ώρωες είναι απελπισμένοι για έρωτα ξέροντας όμως ότι για τον αποκτήσουν πρέπει να ρισκάρουν τον ολοκληρωτικό ψυχικό, ίσως και σωματικό τους, αφανισμό. Γιατί ο έρωτας είναι ταυτόχρονα η ελπίδα και η συντριβή τους. Χαρακτηριστικά ο “A” λέει: μόνο ο Έρωτας μπορεί να με σώσει και ο Έρωτας με καταστρέφει.

Γνωστός είναι πλέον ο μονόλογος-ποίημα του Crave που απευθύνει ο ήρωας “Α” που εκφράζει απλά και ουσιαστικά τον πόθο και την ανάγκη ενός να εκφράσει την αγάπη της για μια γυναίκα.

(Απόσπασμα σε μετάφραση Τζένης Μαστοράκη)

Εγώ θέλω να κοιμάμαι πλάι σου…

Και να σου κάνω τα ψώνια σου, και να σου κουβαλάω τις σακούλες σου,

Και να σου λέω πόσο πολύ μου αρέσει να είμαι μαζί σου,

Και να θέλω να παίζουμε κρυφτό,

Και να σου δίνω τα ρούχα μου, και να σου λέω πόσο μ’ αρέσουν τα παπούτσια σου,

Και να κάθομαι στις σκάλες ώσπου να κάνεις μπάνιο,

Και να σου τρίβω το σβέρκο σου,

Και να σου φιλάω τα πόδια σου,

Και να σου κρατάω το χέρι σου,

Και να βγαίνουμε για φαγητό, και να μη με νοιάζει που θα μου τρως το δικό μου,

Και να σου δακτυλογραφώ την αλληλογραφία σου, και να σου κουβαλάω τα ντοσιέ σου,

Και να γελάω με την παράνοια σου,Και να σου δίνω κασέτες που δεν θα τις ακούς, και να βλέπουμε καταπληκτικές ταινίες, και να βλέπουμε απαίσιες ταινίες, και να μαλώνουμε για το ραδιόφωνο,

και να σε βγάζω φωτογραφίες όταν κοιμάσαι, και

να σηκώνομαι πρώτος για να σου φέρω καφέ και κουλούρια και γεμιστά κρουασάν,

Και να πηγαίνουμε για καφέ στο Φλοράντ τα μεσάνυχτα,

Και να σ’ αφήνω να μου κάνεις τράκα τσιγάρα,

Και να μην καταφέρνω ποτέ να βρω ένα σπίρτο,

Και να σου λέω τι είδα στην τηλεόραση χτες το βράδυ,

Και να μη γελάω με τα αστεία σου, και να σε θέλω το πρωί αλλά να σ’ αφήνω να κοιμηθείς λίγο ακόμα.

Και να φιλάω την πλάτη σου, και να χαϊδεύω το δέρμα σου.

Και να σου λέω πόσο μα πόσο αγαπώ τα μαλλιά σου, τα μάτια σου, τα χείλη σου, το λαιμό σου, το στήθος

[….] Και να νομίζω πως χάνομαι, αλλά να ξέρω πως πλάι σου είμαι ασφαλής, Και να σου μιλάω για ότι χειρότερο έχω μέσα μου,

Και να προσπαθώ να σου δίνω ότι καλύτερο έχω μέσα μου γιατί δεν σου αξίζει τίποτα λιγότερο, Και να σου λέω την αλήθεια αν και κατά βάθος δεν θέλω, Και να προσπαθώ να είμαι ειλικρινής γιατί ξέρω πως το προτιμάς,

Και να νομίζω πως όλα τέλειωσαν, κι ωστόσο να περιμένω άλλα δέκα λεπτά πριν με πετάξεις έξω απ’ ζωή σου,

Και να ξεχνάω ποιος είμαι, Και να κάνουμε έρωτα στις τρεις το πρωί,

Και κάπως με κάποιο τρόπο να σου εκφράζω έστω και λίγο

Τον ακάθεκτο

Τον ακατάλυτο

Τον ακατάσβεστο

Τον μεταρσιωτικό

Τον ψυχαναλυτικό

Τον άνευ όρων τον τα πάντα πληρούντα, τον δίχως τέλος και δίχως αρχή,

ΕΡΩΤΑ ΜΟΥ ΓΙΑ ΣΕΝΑ.

(Από τον Αναστάση Πινακουλάκη)

Γκόλφω / Σπυρίδωνος Περεσιάδη

Κλείνουμε το σύντομο αφιέρωμα μας στον Έρωτα, με ένα σπουδαίο ελληνικό έργο, του βουκολικό ειδύλλιο της Γκόλφως και του Τάσου. Η Γκόλφω μια φτωχή βοσκοπούλα υπηρετεί τον άρχοντα και Ζήση, και γνωρίζει τον έρωτα στα μάτια του λεβεντόπαιδου Τάσου. Οι δυο τους ανταλλάσουν όρκους αγάπης και σύντομα αρραβωνιάζονται, όμως ο Τάσος δέχεται πιέσεις και παντρεύεται την Σταυρούλα. Η Γκόλφω τότε πέφτει σε οδύνη και καταριέται τον Τάσο και την Σταυρούλα, αλλά η αγάπη της είναι τόσο μεγάλη που τελικά λίγο πριν το γάμο παίρνει πίσω τις κατάρες και δίνει ευχές στο νιόπαντρο ζευγάρι με ένα πολύ δραματικό μονόλογο. Ο Τάσος μετανιώνει για τον τρόπο που φέρθηκε στην Γκόλφω που τόσο αγαπούσα και την κυνηγά στους λόφους, αλλά όταν τη βρίσκει ξεψυχά φαρμακωμένη στα χέρια του κι εκείνος αυτοκτονεί δίπλα της.

Το έργο αυτό τείναμε να το «σνομπάρουμε», αλλά ο Νίκος Καραθάνος πέρσι μας το ξαναέβαλε στις καρδιές με ένα σκηνοθετικό αριστούργημα που σημείωσε μεγάλη εμπορική και καλλιτεχνική επιτυχία. Επομένως, αντί να σας παραθέσω κάποιο απόσπασμα από το έργο του Περεσιάδη, επιλέγω το εκπληκτικό ποίημα της Λένας Κιτσοπούλου με τίτλο «Είναι η Αγάπη» που γράφτηκε με αφορμή την Γκόλφω και ερμηνεύτηκε με περίσσο συναίσθημα κι ένταση από την Λυδία Φωτοπούλου. Νομίζω πως δεν υπάρχει ιδανικότερος επίλογος σε ένα αφιέρωμα σαν αυτό που προσπαθήσαμε να κάνουμε με αγάπη για το θέατρο…

«Είναι η Αγάπη φονικό που ζωντανούς αφήνει. Είναι η Αγάπη όνειρο που θέλεις να τρέξεις, μα από τη γη τα πόδια σου δε λεν να ξεκολλήσουν. Είναι η Αγάπη χείμαρρος, χυμά και σε συντρίβει. Αρρώστια είναι να αγαπάς, αρρώστια που σε λιώνει. Αγάπη είναι ν’ αγαπάς όποια πληγή σου ανοίγει. Αγάπη είναι η μοναξιά που πρέπει στον καθένα. Αγάπη είναι να μιλάς στα φύλλα και στα δέντρα, στις πέτρες, στα τριαντάφυλλα, στους τοίχους, στα ταβάνια. Αχ είναι η Αγάπη…!»