Βιογραφία | Roy Orbison
Έπασχε από σοβαρή πάθηση των ματιών του, από ένα συνδυασμό βλαβών της όρασης δηλαδή που τον κατέστησε σχεδόν τυφλό. Ο Roy ανακάλυψε από μικρός το ενδιαφέρον του για την κιθάρα και όταν η αδελφή του έπεφτε για ύπνο, αυτός έπαιζε διάφορα παιδικά τραγούδια ξενυχτώντας. Έτσι κατάφερε από επτά χρόνων να έχει ένα δικό του ραδιοφωνικό σόου κάθε Σάββατο πρωί· για να φτάσει μάλιστα το μικρόφωνο, τον έβαζαν να καθήσει σε μια ειδική σε ύψος καρέκλα.
Στα 13 του έφτιαξε την πρώτη του μπάντα με το όνομα The Wink Westeners και έκανε εμφανίσεις σε όλο το δυτικό Τέξας τραγουδώντας κάντρι και επιτυχίες της εποχής. Ο συμφοιτητής του Pat Boone είναι αυτός που θα του συστήσει να στραφεί προς τον νέο ήχο της ροκ εγκαταλείποντας την κάντρι.
Το 1955 ηχογραφεί το πρώτο του τραγούδι, που ήταν το Ooby Dooby, και έναν χρόνο αργότερα με την νέα του μπάντα, την οποία ονόμασε The Teen Kings, το ηχογραφεί ξανά στο στούντιο του Norman Petty, στο Νέο Μεξικό, όπου ηχογραφούσε εκείνη την περίοδο τα πρώτα τραγούδια του και ο Buddy Holly.
Το 1956 στο προσωπικό του τηλεοπτικό σόου φιλοξενεί τον Johnny Cash και μεταξύ τους αναπτύσσεται μια μεγάλη φιλία, η οποία θα κρατήσει μέχρι τον θάνατο του Roy, το 1988. Ο Cash θα του συστήσει να τραγουδά σε χαμηλότερο τόνο και θα του δώσει τη διεύθυνση του Sam Philips στην εταιρεία Sun στο Μέμφις, προτείνοντας να πει στον μεγάλο παραγωγό «ότι ο Johnny Cash σού ζητά να με γράψεις στην εταιρεία σου». Όταν ο Roy βρήκε το κουράγιο να του τηλεφωνήσει, (θυμίζω ότι ο Philips ήταν αυτός που είχε υπογράψει και τον Elvis Presley λίγους μήνες πριν), ο Sam του είπε, κλείνοντας το τηλέφωνο, «ο Cash δεν είναι ο ιδιοκτήτης της Sun και δεν κάνει κουμάντο εδώ». Ο Orbison βρήκε το κουράγιο να τον ξανακαλέσει έπειτα από λίγα λεπτά, για να διαμαρτυρηθεί για τη συμπεριφορά του, και ο Sam αμέσως του ζήτησε να πάει να υπογράψει λέγοντάς του χαρακτηριστικά ότι τον ξέρει από το Ooby Dooby.
Η περίοδος του Roy στη Sun, δεν ήταν, ωστόσο, ιδιαίτερα χαρούμενη. Μόνο το ντεμπούτο του, η επανέκδοση του ‘Ooby Dooby’, έγινε κάπως επιτυχία. Άλλα κομμάτια που ηχογράφησε με την Sun, όπως το “Sweet and Easy To Love”, το “Chicken Hearted” και το “Rock House”, (και το μνημειώδες “Domino”) φάνηκαν να ξεχωρίζουν, αλλά όχι πολύ. Χρόνια αργότερα, ο Orbison θυμήθηκε τις παλαιότερες συναντήσεις του με τον Sam Phillips, ο οποίος του έπαιξε κάποια πρόσφατα ηχογραφημένα κομμάτια singles της Sun.
«Δεν μιλούσε τη γλώσσα μου. Δεν ήμουν σοφιστικέ, αλλά είχα μόρφωση πανεπιστημίου (ο Roy σπούδαζε γεωλογία). Και, όταν έφερε τον πρώτο δίσκο (το “That’s Alright” του Arthur Crudup) και το δεύτερο (“Mystery Train”), είπε,”Τώρα τραγούδα έτσι. “Αν είχε πει «τραγούδα με την ίδιο πάθος, την ίδια αίσθηση όπως κάνει αυτός ο άνθρωπος», τότε θα έλεγα «καταλαβαίνω τι ακριβώς εννοείτε». Αλλά, δεν κατάλαβα τι εννοούσε, δεν ήξερα τι ήθελε. Δεν θα μπορούσα να τραγουδήσω έτσι. Είχα ήδη στον χώρο λίγο καιρό και είχα το δικό μου τρόπο”.
Μετά την ηχογράφηση των πρώτων τραγουδιών στη Sun, ο Roy κάνει περιοδεία μαζί με τους Johnny Cash, Jerry Lee Lewis και Carl Perkins και λίγους μήνες αργότερα μαζί με τον Cash εγκαταλείπουν τη Sun για νέες εταιρείες.
Ο Roy άφησε τη Sun το 1957 και υπέγραψε στους παραγωγούς μουσικής Acuff-Rose, πεπεισμένος ότι είχε αληθινή κλήση για να γίνει τραγουδοποιός. Ακολούθησε ένα σύντομο πέρασμα από την RCA, αλλά ούτε τα singles του Chet Atkins που ηχογράφησε γνώρισαν μεγάλη επιτυχία.
Το 1958 θα γνωρίσει τους Everly Brothers και θα γράψει γι’ αυτούς το Claudette, που ήταν το όνομα της πρώτης του γυναίκας, η οποία σκοτώθηκε το 1965 σε ατύχημα με τη μοτοσικλέτα της. Αυτή δεν ήταν η μοναδική τραγωδία που βρήκε τον Roy· το φθινόπωρο του 1968, δύο από τα τρία παιδιά του απανθρακώνονται όταν καίγεται το σπίτι τους. Ο Roy επέστρεψε στις ρίζες της χώρας του και ηχογράφησε για την Mercury και την Asylum στα 70 ‘s.
http://www.youtube.com/watch?v=wWxVvx4NNKI
Αρκετά από τα τραγούδια του έδωσαν την αφορμή να δημιουργηθούν πετυχημένες κινηματογραφικές ταινίες, ενώ άλλα ακούγονται σε ταινίες παίζοντας καθοριστικό ρόλο, όπως το In Dreams στο Blue Velvet του David Lynch. Το In Dreams έγινε και ταινία του Neil Jordan το 1999, με πρωταγωνιστές τους Annette Benning και Robert Downey Jr.
Παρ ‘όλα αυτά, αστέρι του Roy θα έλαμπε σύντομα, μετά από μία συζήτηση μεταξύ του μάνατζέρ του Wesley Rose και ενός πρώην προαγωγό της Mercury, του Fred Foster. Ο Foster είχε ακούσει ένα δίσκο από τον Warren Smith στη Sun, το “Rock and Roll Ruby».
«Ο Fred νόμιζε ότι εγώ το είχα ηχογραφήσει και έτσι υπέγραψε μαζί μου, νομίζοντας ότι ήμουν κάποιος άλλος!”, είπε ο Ρόι. Ο Orbison, ωστόσο, βρήκε τη θέση του με τη νεοσύστατη εταιρία του Foster, την ‘Monument’, αρχίζοντας με το χιτ του 1960 “Up Town”, ένα από τις πρώτες επιτυχίες της εποχής Νάσβιλ, με έγχορδα αντί για βιολιά.
http://www.youtube.com/watch?v=hkXqTLdkLY0
“Ο Foster ήταν αρκετά έξυπνος για να βγει από το δρόμο, τη σωστή στιγμή. Δεν είπε «να ακούγεσαι όπως αυτός» ή να «παίζεις με αυτόν τον τρόπο». Ήξερε τι του ακούγεται καλό.
Σε επίπεδο σύνθεση τραγουδιών, ο Orbison άρχισε να συνεργάζεται με τον συμπατριώτη του Τεξανό, Joe Melson. Ξεκινώντας με το “Up Town”, οι δυο τους είχαν μια μακρά και πολύ παραγωγική συνεργασία. Από τα πρώτα 15 τοπ χιτς του Roy, έξι ήταν δημιουργήματα της ομάδας Orbison/Melsom. Σε αυτά ανήκει το μεγάλο χιτ “Only The Lonely”, που για ελάχιστα απέφυγε να φτάσει στο νούμερο ένα στην Αμερική. Μάλιστα λέγεται, ότι όταν το άκουσε για πρώτη φορά ο Elvis Presley αγόρασε μια μεγάλη ποσότητα από δίσκους και τη μοίρασε στους φίλους του. Με τον ίδιο τίτλο, έγινε επίσης και μία ταινία του 1991, στην οποία έπαιζαν οι John Candy και Ally Sheedy.
Το “Oh, Pretty Woman” ενέπνευσε, ως τίτλος, το φιλμ με τους Richard Gere και Julia Roberts, ενώ ως τραγούδι επηρέασε αρκετά τους Rolling Stones στη δημιουργία τού (Ι Can’t Get Νο) Satisfaction. Ο Roy έκανε περιοδεία με τους Stones στην Αυστραλία λίγους μήνες πριν αυτοί παρουσιάσουν τη μεγαλύτερη ίσως επιτυχία τους.
Το “Running Scared”, γράφτηκε με επιρροές από το Bolero του Ravel, έγινε ταινία το 1986, με πρωταγωνιστές τους Gregory Hines και Billy Crystal.
Οι περισσότερες από τις επιτυχίες του, περιείχαν ένα ζωντανό συνδυασμό έντονου ρομαντισμού σε συνδυασμό με σχεδόν οπερετικά φωνητικά που καθιέρωσαν τον Roy ως ένα πραγματικά μοναδικό ταλέντο. Αλλά, όπως Orbison θα τονίσει κατ ‘επανάληψη, οι επιτυχίες του δεν ήταν με κανένα τρόπο ένας κατάλογος από λυπημένα τραγούδια ή ρομαντικά δράματα.
“Σε γενικές γραμμές, θα έλεγα ότι ήταν τουλάχιστον πενήντα-πενήντα. Το “Dream Baby”, το “Mean Woman Blues”, το “Running Scared”, ακόμα και το “Pretty Woman” έχουν ένα αίσιο τέλος”!
Το σήμα κατατεθέν του Roy, τα μαύρα γυαλιά του, ήρθε περίπου το βράδυ που μπέρδεψε τα κανονικά γυαλιά του και έπρεπε να βασιστεί σε ένα ζευγάρι γυαλιά ηλίου. Διαχειρίστηκε το μυστηριώδες βλέμμα που άρεσε και σύντομα, ήταν τα μόνα γυαλιά που φορούσε.
Υπολογίζεται ότι πούλησε πάνω από 7 εκατομμύρια αντίτυπα μόνο το 1964, και ανέβηκε στα αμερικανικά charts για τρεις εβδομάδες, αναχαιτίζοντας την ‘Βρετανική εισβολή’ από συγκροτήματα όπως The Animals και οι Manfred Mann.
Στη Βρετανία, ο Roy πέτυχε το δεύτερο συνεχόμενο Number One (το ‘It’s Over’ είχε κυριαρχήσει στα charts του Ηνωμένου Βασιλείου την άνοιξη του ’64) και, όπως και η προηγούμενη επιτυχία του, παρέμεινε στα τσαρτς για πάνω από τέσσερις μήνες. Καθώς ήταν ο μόνος Αμερικανός τραγουδιστής που ξεπέρασε τη βρετανική εισβολή, ο Orbison περιόδευσε στην Βρετανία πολλές φορές, αρχικά μαζί με τους The Beatles (οι οποίοι, την εποχή εκείνη, ήταν σε γενικές γραμμές άγνωστοι στην Αμερική).
“Τα έκανα θάλασσα την πρώτη μέρα που βρέθηκα εκεί. Περπάτησα έξω σε αυτό το μικρό θέατρο και είχαν πλακάτ με τους Beatles παντού, και εγώ είπα,” τι είναι όλα αυτά; Τι είναι οι Beatle τέλος πάντων”; και ο John Lennon είπε, «εγώ είμαι ένας». Στεκόταν ακριβώς πίσω μου».
Οι Beatles, φυσικά, επηρεάστηκαν σημαντικά από τον Orbison με το “Please Please Me” να είναι ένα αφιέρωμα σε αυτόν.
Το 1965, Orbison υπέγραψε με την MGM και έγινε αστέρι του κινηματογράφου για λίγο με το ‘The Fastest Guitar alive’ το 1968, αλλά η MGM βρέθηκε σε οικονομική δυσκολία και δεν δόθηκε άλλη ευκαιρία στον Orbison.
Από τα υπόλοιπα τραγούδια του, αρκετά κατάφεραν να ξεπεράσουν τον χρόνο και να διασκευαστούν από νεότερους καλλιτέχνες, όπως το Crying-Don McLean, Κ.D. Lang, Blue Bayou-Linda Ronstadt, Dream Baby, με το οποίο έκλεινε αρκετές συναυλίες του ο Bruce Springsteen, ο οποίος είναι φανατικός θαυμαστής και έχει επηρεαστεί από τον Roy Orbison (Love Hurts-Nazareth).
Η φήμη του, όμως, άρχισε να ανεβαίνει και πάλι μέσα από παλιότερες δουλειές του. Η Linda Ronstadt έδωσε το έναυσμα με το “Blue Bayou” (1977) και τρία χρόνια αργότερα, ο Ρόι κέρδισε ένα βραβείο Grammy για το ντουέτο του με την Emmylou Harris στο “That Loving You Feeling again”.
Με την καριέρα του ανανεωμένη, ο Orbison βρέθηκε στο τηλεοπτικό αφιέρωμα ‘Roy Orbison and Friends: a Black and White Night’, με τον Bruce Springsteen, τον Tom Waits, τον Elvis Costello, τον T Bone Burnett, τον Jackson Browne και άλλους.
Τον ίδιο χρόνο, ο Roy Orbison άρχισε τη συνεργασία του με τον Jeff Lynne των Electric Light Orchestra για την κυκλοφορία ενός νέου δίσκου.
Την ίδια περίοδο, ο Lynne έκανε παραγωγή στο άλμπουμ Cloud Nine του George Harrison και σ’ ένα γεύμα που είχαν οι τρεις τους, ο Orbison δέχτηκε να συμμετάσχει στο άλμπουμ τού Harrison. Οι τρεις μουσικοί επικοινώνησαν με τον Bob Dylan, ο οποίος τους παραχώρησε το στούντιο του σπιτιού του και κατευθυνόμενοι προς αυτό σταμάτησαν στο σπίτι ενός άλλου φίλου τους, του Tom Petty, για να πάρει ο Harrison την κιθάρα του. Έτσι ξαφνικά βρέθηκαν όλοι παρέα και δημιουργήθηκε το άλμπουμ των Travelling Wilburys, το οποίο γνώρισε μεγάλη επιτυχία και οδήγησε στη θριαμβευτική επιστροφή του Orbison.
Στη συνέχεια, κυκλοφόρησε το άλμπουμ Mystery Girl, στο οποίο συμμετείχαν ονόματα όπως οι Elvis Costello, Bono και Edge από τους U2. Ο Edge μάλιστα έγραψε το “She’s Α Mystery Το Me” για τον Orbison και οι Jeff Lynne και Tom Petty, το “You Got It”.
Ο προσωπικός τρόπος ερμηνείας του έκανε αρκετούς μετέπειτα τραγουδιστές να δηλώσουν θαυμαστές του και επηρεασμένοι από αυτόν. Ανάμεσα σ’ αυτούς που χαρακτηρίζουν τη φωνή του πηγή έμπνευσης γι’ αυτούς, είναι οι Barry και Robin Gibb των Bee Gees, ο Bob Dylan, ο Springsteen, ο Robert Plant, που εκτός από τα ρυθμ εντ μπλουζ, παρακολουθούσε όταν ήταν μικρός, τον Elvis και τον Orbison, από τον οποίο ξεχώριζε το συναίσθημα που υπήρχε στην ερμηνεία του, ο Billy Joel και ο Chris Isaac από τους σχετικά νεότερους.
Ο Roy, που το περιοδικό Rolling Stone σε σχετικά πρόσφατη λίστα του, το 2008, τον κατατάσσει στη 13η θέση με τους σημαντικότερους τραγουδιστές όλων των εποχών, προδόθηκε από την καρδιά του στις 6 Δεκεμβρίου του 1988, σε ηλικία 52 ετών, λίγους μήνες πριν από τη θριαμβευτική προσωπική επιστροφή του στην επικαιρότητα με την κυκλοφορία του You Got It.
Το 1992 η Virgin κυκλοφόρησε το “King Of Hearts”, μια συλλογή από παλαιότερα ανέκδοτα τραγούδια του.
Elvis Presley, Paul McCartney και Bruce Springsteen τον εκθειάζουν
“Ο Roy Orbison είναι ο μεγαλύτερος τραγουδιστής στον κόσμο”… (Elvis Presley)
Ο Paul McCartney είπε: “Ήταν και θα είναι πάντα ένας από τους μεγάλους του rock n ‘roll”.
Ο Bruce Springsteen όταν παρουσίασε τον Ρόι στο Rock & Roll Hall Of Fame, το 1987 είπε: “Το 1975, όταν πήγα μέσα στο στούντιο για να κάνω το “Born To Run”, ήθελα να κάνω ένα δίσκο με λέξεις όπως του Bob Dylan που να ακουγόταν όπως ο Phil Spector. Αλλά, πάνω απ’ όλα, θα ήθελα να τραγουδήσω όπως ο Roy Orbison. “
Δισκογραφία:
Δείτε την εδώ
Πηγές:
Επιμέλεια-προσαρμογή: Σοφία Παφτούνου