Συνέντευξη | Πάνος Κιάμος: «Μου αρέσει όταν βγαίνω στην πίστα να είμαι εγώ το επίκεντρο… Θέλω να μιλάνε για τον Κιάμο και όχι για τα φώτα του!»

Διατηρώντας χαμηλούς τόνους, δίνοντας ελάχιστες συνεντεύξεις, ο Πάνος Κιάμος επιλέγει πότε και που θα μιλήσει και αυτό μόνο όταν έχει κάτι να πει για την δουλειά του. Έτσι και τώρα, με αφορμή το νέο του άλμπουμ «Δεν θέλω επαφή» που έχει κυκλοφορήσει το περασμένο φθινόπωρο και από χτες Πέμπτη σας δίνεται η ευκαιρία να το κάνετε δικό σας και μέσω του «Τηλεθεατή», το Tralala.gr και η δημοσιογράφος Σοφία Μπεκιάρη συναντήθηκαν μαζί του ένα ηλιόλουστο απόγευμα, λίγες ημέρες πριν και σήμερα σας παρουσιάζουν μια συνέντευξη με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Ποια η άποψη του για τα talent shows, θα άφηνε τα παιδιά του να συμμετέχουν σε κάποιο από αυτά, πως ήταν η γνωριμία του με τον Aziz, ποιο το μήνυμα που θέλει να στείλει μέσα από το νέο του άλμπουμ «Δεν θέλω επαφή», πόσο έχει παλέψει για να φτάσει στο σημείο που είναι σήμερα, ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι του και γιατί δεν θέλει να δίνει πολλές συνεντεύξεις είναι μόνο μερικά από τα ερωτήματα που αφοπλιστικά μας απάντησε!

Πάνο καταρχήν χαιρόμαστε που είμαστε εδώ μαζί για να κάνουμε ακόμα μια όμορφη συνέντευξη.

Η χαρά είναι δική μου! Εσύ ξέρεις ότι δεν μου αρέσει να μιλάω πολύ αλλά σας θεωρώ ένα από τα μέσα που μεταφέρετε την πραγματικότητα και λέτε την αλήθεια. Γι’ αυτό το λόγο σας εκτιμώ και είναι μεγάλη η χαρά μου που τα λέμε.

Γιατί αποφεύγεις να δίνεις πολλές συνεντεύξεις; Είσαι ένας καλλιτέχνης που σ’ αυτό τον τομέα διατηρείς χαμηλούς τόνους θα έλεγα.

Πάντα διατηρούσα χαμηλούς τόνους, οπότε το βρίσκω μη λογικό να αλλάξω, από την στιγμή μάλιστα που μέχρι πριν τέσσερα χρόνια δεν μ’ αναζητούσαν και πολύ τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, γενικότερα από το ’98 που είμαι στο χώρο. Μου αρέσει να μιλάω όταν έχω κάτι να πω. Θεωρώ ότι ένας καλλιτέχνης όπως ένας ζωγράφος εκφράζει τα συναισθήματα του και αυτά τα οποία πιστεύει μέσα από ένα πίνακα, έτσι θεωρώ πως και ένας τραγουδιστής πρέπει να μιλάει μέσα από τις δισκογραφικές του δουλειές και τις live εμφανίσεις του. Δεν θέλω να ταλαιπωρώ τον κόσμο με πολλά πράγματα. Έχει ήδη πάρα πολλά προβλήματα και εγώ δεν είμαι ένας καλλιτέχνης που μου αρέσει να προκαλώ και να παίζω σε διάφορα περιοδικά. Μου αρέσει όταν κάποιος ασχολείται μαζί μου, να ασχολείται για τα τραγούδια μου και για τις live εμφανίσεις μου. Για τίποτε άλλο!

Δεν βρήκα τίποτα έτοιμο… Δεν μπήκα σ’ ένα παιχνίδι ώστε σε τρεις μήνες να με ξέρει όλη η Ελλάδα!

Στη δική σου περίπτωση όλα πήγαν καλά και δεν χρειάστηκε να αλλάξεις τις πεποιθήσεις σου, γενικότερα όμως πιστεύεις πως είναι εύκολο για έναν καλλιτέχνη να «αποφεύγει» τέτοιου είδους δημοσιεύματα και παράλληλα να έχει διάρκεια;

Όχι γενικότερα δεν είναι εύκολο. Αν μπεις σε μια τέτοια διαδικασία τότε είναι πολύ δύσκολο να το σταματήσεις. Δεν θεωρώ ότι εκμεταλλεύτηκα τα ΜΜΕ ποτέ με σκοπό να προβληθώ, αλλά και εκείνα δεν με εκμεταλλεύτηκαν. Δεν έγινα ένα «σίγουρο» χαρτί, που να λένε «αυτή την εβδομάδα θα έχουμε σίγουρα κάτι απ’ αυτόν». Νομίζω πως έχουμε μια πολύ όμορφη σχέση, όταν έχω κάτι να πω είναι εκεί και τα ευχαριστώ πάρα πολύ. Δεν μου έχουν φερθεί άσχημα, με ελάχιστες εξαιρέσεις διότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν είναι σοβαροί στην δουλειά των ΜΜΕ, όπως και σε όλες τις δουλειές βέβαια, ακόμη και στον χώρο των καλλιτεχνών. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν είναι σοβαροί και τους αρέσει ν’ ασχολούνται με διάφορα πιο προσωπικά θέματα αλλά γι’ αυτό δεν μπορείς να κάνεις κάτι, ούτε και να το αποφύγεις.

Να μιλήσουμε λίγο τότε για το νέο σου άλμπουμ “Δεν θέλω επαφή”… Περίμενες να έχει τόσες επιτυχίες μέσα;

Δεν το περίμενα και δεν σου κρύβω πως πάντα έχω άγχος όταν παρουσιάζω την επόμενη δισκογραφική μου δουλειά. Όταν βγάζεις καινούρια τραγούδια πάντα μέσα σου φοβάσαι και δεν ξέρεις αν θα γίνουν αποδεκτά και πόσο μάλλον όταν έχεις από πίσω σου δισκογραφικές επιτυχίες που έχουν γίνει ιδιαίτερα αγαπητές.

Τι είναι αυτό που σε αγχώνει όταν ετοιμάζεις το επόμενο δισκογραφικό βήμα;

Όταν έχεις πίσω σου τραγούδια όπως το “Νίκησες πάλι”, τα “Κρύσταλλα”, το “Επειδή μπορώ”, το “Γροθιά στο μαχαίρι”, και είναι μόλις στον προηγούμενο δίσκο υπάρχει πολύ μεγάλο άγχος για τον επόμενο. Ωστόσο όταν ο Γιώργος Σαμπάνης μου έπαιξε το “Δεν θέλω επαφή” με μια κιθάρα θυμάμαι είμασταν στο σπίτι του και πίναμε καφέ μιας και πλέον τον θεωρώ φίλο μου όπως και τον Γιώργο Παπαδόπουλο όπως και τα περισσότερα παιδιά που συνεργάζομαι. Όταν λοιπόν είχα ακούσει το “Δεν θέλω επαφή” από τον Γιώργο ανατρίχιασα. Ένιωσα μέσα μου ένα σκίρτημα και του λέω μάλλον με αυτό θα βγούμε, αν και δεν θέλω να λέω μεγάλες κουβέντες. Και χάρηκα πάρα πολύ γιατί είναι ένα τραγούδι με το οποίο δεν με περίμενε ο κόσμος. Όταν έχεις πίσω σου το “Φωτιά με φωτιά” συνήθως περιμένουν πως θα βγάλεις πάλι κάτι χορευτικό και αναγκαστικά θα γίνει σύγκριση. Αλλά το “Δεν θέλω επαφή” άγγιξε πάρα πολύ κόσμο και ήρθε και πολύς κόσμος και μου είπε “Πάνο Κιάμο δεν άκουγα αλλά μετά το «Δεν θέλω επαφή» ακούω”. Μου αρέσει στη δισκογραφία και προσπαθώ να το διατηρήσω, να φτάνω όσο μπορώ από το ένα άκρο στο άλλο. Δηλαδή μπορεί να ακούσεις από τον Κιάμο το “Ως τον ουρανό είναι λίγο” που είναι ένα dance κομμάτι, το “Απόψε φόρα τα καλά σου” ένα καθαρά λαϊκό κομμάτι, όπως το “Φωτιά με φωτιά” το “Δεν θέλω επαφή” και μετά το “Δεν μου περνάς που να πάρει”. Είναι κομμάτια που το ένα με το άλλο διαφοροποιούνται, ένα μοντέρνο, άλλο λαϊκό, το άλλο μπαλάντα που εντεχνίζει. Μου αρέσει να δίνω ποικιλία στον κόσμο, μου αρέσει να έχω το στοιχείο της έκπληξης μέσα σε κάθε δισκογραφική μου δουλειά. Ακόμα και το “Σκοτώνεις” που βγάλαμε τώρα είναι το πρώτο δημοτικό τσιφτετέλι.

Είναι πολλοί καλλιτέχνες που μπορεί να αρνούνται να δουν την πραγματικότητα και παραμένουν ενώ ο κόσμος με τον τρόπο του σιγά – σιγά τους δείχνει ότι πρέπει να φύγουν.

Πάνο είναι λίγο διαφορετικό γενικότερα το συγκεκριμένο άλμπουμ, σωστά;

εβαίως! Προσπαθώ να δίνω πάντα διαφορετικά πράγματα κι αυτό που έρχεται τώρα θα είναι επίσης διαφορετικό μέσα σε όρια πάντα που θέλω να πιστεύω πως τα υποστηρίζω. Είμαι ένας τραγουδιστής που δοκιμάζω πολύ αν τα τραγούδια μου ταιριάζουν και το συζητώ και με τους δημιουργούς, με ενδιαφέρει η άποψη τους, δεν είμαι μόνο συνεργάτης και δεν τους θυμάμαι μόνο ένα μήνα πριν βγάλω δίσκο για να τους ρωτήσω τι τραγούδια έχετε, γιατί έχουμε χτίσει μια όμορφη σχέση μέσα από τα χρόνια και πλέον γράφουν για τον Πάνο και αυτό εμένα με βοηθάει πάρα πολύ. Δεν σου κρύβω πως για το άλμπουμ “Δεν θέλω επαφή” είχαμε πολύ μεγάλο άγχος γιατί εκτός του ότι προερχόμασταν από ένα πολύ πετυχημένο δίσκο, θέλαμε το τραγούδι μέσα από την κυκλοφορία του να δώσει και το κοινωνικό χαρακτήρα του πράγματος. Το “Δεν θέλω επαφή” προσπαθήσαμε να το διαφοροποιήσουμε από το ερωτικό που είναι το καθαρό του στοιχείο και να το πάμε στο κοινωνικό επίπεδο, δηλαδή στο ότι πλέον ο άνθρωπος έχει φτάσει στο σημείο που δεν θέλει κανείς επαφή με κανέναν. Βλέπω παρέες που βγαίνουν να πιούν ένα καφέ και είναι με το κινητό στο χέρι και δεν μιλάνε μεταξύ τους. Είναι συνδεδεμένοι στα κοινωνικά δίκτυα, από τα οποία προσωπικά εγώ απέχω, έχω μόνο μια επίσημη σελίδα, που δεν την διαχειρίζομαι εγώ κι αυτό μετά από μεγάλη πίεση της εταιρίας, την οποία έχω μόλις δύο χρόνια, ενώ ήταν απαίτηση να την έχω πιο πολλά. Θέλω να πω με αυτό ότι για μένα αυτή η έλλειψη προσωπικής επαφής είναι κάτι που με σκοτώνει. Το γεγονός ότι η τεχνολογία μας έχει δώσει τη δυνατότητα να καθόμαστε σε ένα δωμάτιο και να κάνουμε τα πάντα, που από τη μια είναι μαγικό, διότι είναι όμορφο να μπορείς να μιλάς με έναν φίλο σου στην Αυστραλία, και από την άλλη όπως έχω ακούσει για παράδειγμα να είναι στο ίδιο σπίτι κάποιοι και να μιλάνε μέσω μηνυμάτων με κάνει να νομίζω πως έχουμε φτάσει στο άλλο άκρο. Αυτό ήταν λοιπόν το βαθύτερο νόημα του “Δεν θέλω επαφή”, μάλιστα είχαν βγει σε όλη την Αθήνα επιγραφές με αυτόν τον τίτλο, με χρώμα που επιλέχθηκε από την εταιρεία ώστε να προκαλέσει την προσοχή, αν και στην ουσία το τραγούδι λέει το αντίθετο από τον τίτλο του αν το ακούσεις, λέει πως “Θέλω επαφή” και αυτό είναι το βαθύτερο νόημα το οποίο προσπαθήσαμε να το περάσουμε και μέσα από το video clip.

Ένα διαφορετικό video clip τόσο του “Δεν θέλω επαφή” όσο και του “Δεν μου περνάς” απ’ ότι σε έχουμε συνηθίσει. Πως προέκυψαν;

Ήταν ένα βήμα το οποίο δεν σου κρύβω ότι φοβήθηκα πάρα πολύ. Ειδικά στο «Δεν θέλω επαφή» που επιλέξαμε την άσχημη πλευρά της Αθήνας ή θα έλεγα την πραγματική της όψη, αυτή που δεν θέλουμε να βλέπουμε. Είναι κρίμα να φοβάσαι να κυκλοφορήσεις στο κέντρο της πόλης, να λες πως μετά τις 12 στα Εξάρχεια, στου Ψυρή, σε σημεία που είναι το κέντρο της πόλης σου είναι επικίνδυνα και να στρουθοκαμηλίζεις λέγοντας “Εντάξει πάμε κάπου αλλού για καφέ, είναι ανάγκη να πάμε εκεί;”. Είναι κρίμα να κάνω το video clip και κάθε 10 λεπτά να κοιτάω πίσω μου. Όμως δυστυχώς μόνοι μας έχουμε εγκαταλείψει αυτά τα μέρη και δεν βλέπεις Έλληνα πια να κυκλοφορεί εσκεμμένα εκεί. Προσπάθησα έτσι μέσα από το clip να περάσω ένα μήνυμα, το οποίο είχε πολύ καλές κριτικές τελικά, αν και φοβόμουν εγώ ο ίδιος αυτή την ωμή πραγματικότητα που έδειχνε και ήμουν εναντίον σε όλο αυτό το πράγμα, αλλά τελικά με έπεισαν από την εταιρεία και αυτό τους το πιστώνω. Όσον αφορά τώρα το video clip του «Δε μου περνάς» προσπαθήσαμε να δείξουμε την άλλη όψη της Αθήνας, που υπάρχει κόσμος που βγαίνει και διασκεδάζει.

Θέλω να έχω όσα περισσότερα τραγούδια γίνεται που δεν θα έχουν ημερομηνία λήξης.

Αναρωτιέμαι ο κόσμος που θέλει να μάθει κάποια παραπάνω πράγματα για σένα, όπως για παράδειγμα πως χαλαρώνεις στον ελεύθερο χρόνο σου, πως μπορεί, διότι είσαι ιδιαίτερα προσεκτικός σε αυτό;

Θεωρώ ότι ο κόσμος δεν χρειάζεται να ξέρει παραπάνω πράγματα από αυτά που γνωρίζει ήδη. Όλοι ξέρουν πως οι καλλιτέχνες είναι απλοί άνθρωποι άρα όπως χαλαρώνουν όλοι έτσι και αυτοί. Όπως ένας σεφ είναι απλός άνθρωπος και όταν μπαίνει στην κουζίνα του μπορεί να κάνει μαγικά πράγματα, όπως ένας γιατρός είναι απλός άνθρωπός και όταν χρειαστεί μπορεί να σώσει μια ζωή, έτσι και ένας καλλιτέχνης όταν κατεβεί κάτω από την πίστα και εδώ θα μιλήσω για τον εαυτό μου, είναι ο Πάνος. Δεν θα κάνω κάτι ιδιαίτερο, δεν θα κάνω κάτι ξεχωριστό. Αν έκανα κάτι ιδιαίτερο ή κάτι ξεχωριστό, θα το γνωρίζατε. Δεν νομίζω πως ο κόσμος μπαίνει στην διαδικασία του τι θα κάνει ο κάθε καλλιτέχνης για να χαλαρώσει. Πιστεύω πως όλο αυτό είναι μια ανάγκη των δημοσιογράφων, γιατί όταν βγαίνουν τόσα περιοδικά κάθε εβδομάδα κάτι πρέπει να γράφουν. Αναγκαστικά μπαίνουμε σε μια διαδικασία ν’ ανακαλύψουμε πράγματα, και αυτό έχει έρθει κυρίως από το εξωτερικό και απλά το έχουμε υιοθετήσει εδώ πέρα.

Θεωρείς ότι οι καλλιτέχνες της Ελλάδας έχετε κοινά στοιχεία με τους σταρ του εξωτερικού; Λειτουργείτε με τον ίδιο τρόπο σε κάποια πράγματα;

Εγώ νομίζω πως δεν έχουμε καμία σχέση. Ότι κάνουμε εδώ είναι απλή αντιγραφή από τους έξω. Πιστεύω ότι πολλοί καλλιτέχνες κάνουν κάποια πράγματα απλά και μόνο γιατί τα έχουν δει κάπου έξω και νομίζουν ότι είναι στην μόδα και όχι επειδή τα νοιώθουν. Εμείς οι Έλληνες είμαστε τελείως διαφορετικός λαός. Θωρώ πως στην ιδιοσυγκρασία μας είμαστε απλοί, δεν μας αρέσουν οι φαμφάρες και αναφέρομαι στο μεγαλύτερο ποσοστό. Είμαστε γενικά άνθρωποι που μας αρέσει να περνάμε όμορφα, καλά και απλά. Δεν ζητάμε κάτι το εξεζητημένο. Για παράδειγμα, έξω δεν υπάρχουν live μαγαζιά που να δουλεύουν ολόκληρες σεζόν. Και μόνο το γεγονός ότι ένας καλλιτέχνης κάνει ένα δίσκο και είναι μονίμως στο σπίτι του και θα κάνει ένα tour όλο το χρόνο, είναι τελείως διαφορετική νοοτροπία οπότε τι κοινό να έχω εγώ που εμφανίζομαι τρεις φορές την εβδομάδα στο ίδιο μαγαζί, μ’ ένα καλλιτέχνη που θα εμφανιστεί ένα μήνα όλο το χρόνο και από μια φορά σε κάθε μέρος. Είναι τελείως διαφορετική η έξω μουσική βιομηχανία με την εδώ. Αναγκαστικά ακολουθούμε κάποια πράγματα αλλά δεν νομίζω πως έχουμε πολλά κοινά.

Έχεις γνωρίσει και γνωρίζεις πολύ μεγάλη αγάπη από τον κόσμο σε κάθε σου βήμα. Πως καταφέρνεις να διατηρείς τις ισορροπίες; Είναι εύκολο να μην καβαλήσεις το καλάμι;

Εσύ ξέρεις ότι ξεκίνησα από πολύ χαμηλά, από μαγαζιά που είχαν πέντε και δέκα παρέες. Δεν ήμουν ποτέ το «αγαπημένο» παιδί των ΜΜΕ, έχω γνωρίσει την απόρριψη, έχω κάνει δίσκους που δεν παίξανε, έχω ακούσει πολύ άσχημα πράγματα αν και όλα αυτά δεν τα κατακρίνω γιατί πολλά μπορεί να είχαν και δίκιο που μου τα προσάπτανε. Θεωρώ ότι το κάθε βήμα ήρθε σκαλί – σκαλί και όλο αυτό το πράγμα το έχω κτίσει μέσα από αγώνα, προσπάθεια και ευχαριστώ πάρα πολύ όλο τον κόσμο που μου ανταμείβει αυτή την προσπάθεια με αγάπη, που για μένα είναι η μεγαλύτερη ενέργεια, το εκτιμώ όλο αυτό. Δεν βρήκα τίποτα έτοιμο. Δεν μπήκα σ’ ένα παιχνίδι και σε τρεις μήνες να με ξέρει όλη η Ελλάδα. Έκανα δίσκους που δεν τους έπαιζε το ραδιόφωνο. Ήμουν ένας καλλιτέχνης που πήγαινε πάρα πολύ καλά στα μαγαζιά, είχα κάνει ένα πολύ επιτυχημένο live στο Fix στην Θεσσαλονίκη και στο ραδιόφωνο δεν παιζόταν ποτέ. Τραγουδούσα στα «Αστέρια», είχα τρεις χιλιάδες κόσμο κάθε βράδυ, πέντε φορές στην εβδομάδα αλλά στα ραδιόφωνα εξακολουθούσα να μην υπάρχω. Όλα κατακτήθηκαν σιγά – σιγά. Στην αρχή νόμιζα πως είχαν προσωπικά μ’ εμένα γι’ αυτό δεν με έπαιζαν. Μήπως, σκέφτηκα μετά, δεν είναι έτσι και μας αρέσει να ρίχνουμε αλλού την ευθύνη; Μήπως τα τραγούδια που κάνω εγώ είναι μόνο για το βράδυ και δεν μπορούν να παίξουν στα ραδιόφωνα όταν ο άλλος ξυπνάει στις εφτά το πρωί; Ας πούμε το «Απόψε φόρα τα καλά σου» είναι ένα πάρα πολύ καλό τραγούδι για το βράδυ αλλά δεν μπορείς να το ακούσεις στις εφτά το πρωί, μόλις έχεις ξυπνήσει. Η ιδεολογία του ραδιοφώνου είναι ότι εκείνη την ώρα έχεις ξυπνήσει και πίνεις τον καφέ σου και θέλεις να ακούσεις κάτι πιο ανάλαφρο. Το σκέφτηκα και άρχισα να κάνω δίσκους με διαφορετική ιδεολογία. Ο μισός δίσκος να εξυπηρετεί τα ραδιόφωνα και να υπάρχουν τραγούδια που μπορούν να παίζουν την μέρα και ο άλλος μισός δίσκος να είναι λαϊκός για να κάνει αυτό που εκπροσωπώ εγώ, να έρθεις δηλαδή το βράδυ σ’ εμένα να διασκεδάσεις. Όλα όμως έγιναν σταδιακά και με αγώνα, έτσι λοιπόν δεν θα με δεις ποτέ να καβαλήσω καλάμι. Προσπαθώ να πατώ τα πόδια μου στην γη γιατί ξέρω ότι όλα αυτά θέλουν αγώνα. Κι αν πω μέσα μου ότι κάπου έχω φτάσει, τότε νομίζω πως θα είναι η αρχή του τέλους. Νομίζω πως ακόμα είμαι στην αρχή μου, μαθαίνω ακόμη πάρα πολλά πράγματα από τον ίδιο τον κόσμο…

Δυστυχώς ή ευτυχώς τίποτα δεν χαρίζεται στη ζωή… Μόνο που εμείς είμαστε μια γενιά που πιστεύουμε πως όλα μας χαρίζονται!

Σπάνια ένας καλλιτέχνης που έχει γνωρίσει τις επιτυχίες και την αγάπη όπως εσύ αποκαλύπτει ότι ακόμη μαθαίνει πράγματα.

Εξακολουθώ να μαθαίνω πάρα πολλά πράγματα και το σημαντικό είναι ότι τα μαθαίνω από τον κόσμο γιατί ξέρεις πως είμαι ένας επικοινωνιακός άνθρωπος που λαμβάνει τα μηνύματα του κόσμου. Πολλοί με ρωτάνε «Είναι δύσκολο να παραμένεις απλός;». Δεν είναι καθόλου δύσκολο όταν εκτιμάς αυτό που κάνεις και όταν έχεις επικοινωνία με τον κόσμο και λαμβάνεις τα μηνύματα του. Εγώ έτσι κάνω με τους δίσκους, πολλοί μου λένε «Πως στους δικούς σου δίσκους ξεχωρίζουν πέντε με έξι τραγούδια, ενώ στους άλλους ένα με δυο;». Αν από το δίσκο μου ξεχωρίσουν πλέον κάτω από πέντε τραγούδια, θεωρείτε αποτυχία. Έκανα τον δίσκο «Κρύσταλλα» και μέσα από εκεί βγήκαν το «Κρύσταλλα», «Το αίμα μου πίσω», «Νίκησες πάλι», «Φωτιά με φωτιά», «Γροθιά στο μαχαίρι», «Επειδή μπορώ», όλα αυτά μέσα από ένα δίσκο. Τώρα έχει κυκλοφορήσει ο τελευταίος μου δίσκος εδώ και τέσσερις μήνες και έχουν ήδη ξεχωρίσει το «Δεν θέλω επαφή», «Δεν είσαι η κατάλληλη», «Σκοτώνεις», «Δεν μου περνάς» και ακόμα βγάζει τραγούδια ο δίσκος. Όταν έχεις επαφή με τον κόσμο, λαμβάνεις αυτό που θέλει, παίρνεις μηνύματα και εμένα προσωπικά αυτό με βοηθάει πάρα πολύ.

Είσαι ο μοναδικός καλλιτέχνης που βλέπω ότι από το πρώτο του πρόγραμμα επιτρέπει στον κόσμος να ανεβαίνει στην πίστα και παράλληλα το καμαρίνι σου είναι όλες τις ώρες ανοιχτό. Πες μου ειλικρινά δεν σε κουράζει ποτέ όλη αυτή η επαφή με τον κόσμο;

Για κάποιον άλλο αυτό μπορεί να φαίνεται κουραστικό, ένας άνθρωπος όμως που αγαπάει την δουλειά του δεν το νοιώθει υποχρέωση. Αν ήταν υποχρέωση θα με κούραζε και θα το καταλάβαινε και ο κόσμος, από ένα σημείο και μετά θα το σταματούσα. Ο κόσμος είναι ο μόνος που σου λέει την αλήθεια χωρίς να έχει κάποιο συμφέρον από εσένα. Αυτός που στερείτε τον ύπνο του, το υστέρημα του για να έρθει να σε δει, είναι ο μοναδικός που θα σου πει τι του αρέσει πραγματικά. Ο λόγος λοιπόν που αφήνω τον κόσμο από την αρχή να ανέβει στην σκηνή είναι ότι αν ήθελα να τραγουδήσω για μένα, θα τραγουδούσα στο μπάνιο μου. Στο μαγαζί βγαίνω και κάνω πρόγραμμα για να χορέψει και να περάσει καλά ο κόσμος. Τώρα πια είμαι στους δεκαπέντε περίπου δίσκους. Θα μπορούσα στο λαϊκό και στο πρώτο μέρος να λέω μόνο δικά μου. Δεν το κάνω αυτό το πράγμα, αν έλεγα τα δικά μου ολόκληρα πάει τελειώσαμε….! Θέλω να περνάει καλά ο κόσμος! Βλέπω ότι έχει τεράστια ανάγκη να περάσει καλά, δεν έχει την ευκαιρία να βγαίνει συχνά άρα εγώ θα πρέπει να τους δώσω την ευκαιρία, από την στιγμή που θα βγω, μετά το πρώτο τέταρτο να έχουν την δυνατότητα να ξεδώσουν, ακόμα και αν έρθουν κάποια καθημερινή για μια ώρα. Το βρίσκω λίγο τραγελαφικό να τραγουδάω τσιφτετέλι αλλά να απαγορεύω να χορεύει ο άλλος. Να λέμε θα πω ζεϊμπέκικο αλλά μη χορέψεις. Υπάρχει βέβαια και η άλλη πλευρά, έρχονται και κάποιοι και έχουν παράπονο που αφήνω τον κόσμο να ανεβαίνει στην πίστα από το πρώτο πρόγραμμα γιατί δεν μπορούν να με δουν καθόλου. Μου λένε «Συγνώμη ρε φίλε, ήρθαμε να σε δούμε και δεν σε είδαμε μετά το δεκάλεπτο που γέμισε η πίστα. Ήρθαμε να δούμε Κιάμο και Κιάμο δεν είδαμε». Είναι και αυτή μια άποψη που την σέβομαι. Τα μαγαζιά που παρουσιάζουν show δεν μπορώ να τα υποστηρίξω, δεν μπορώ να κατέβω από ψηλά ούτε να δεις υπερβολές γιατί δεν το υποστηρίζω ως χαρακτήρας, ούτε και το κατακρίνω όμως. Μου αρέσει όταν βγαίνω στην πίστα να είμαι εγώ το επίκεντρο! Πες το εγωιστικό, πες το όπως θέλεις. Θέλω όταν βγαίνω να μιλάνε για τον Κιάμο και όχι για τα φώτα μου. Εννοείται μου αρέσει να ακολουθώ την εποχή μου και όταν βγαίνω να μην είναι «φτηνά» τα πράγματα αλλά επιλέγω λίγα και καλά γιατί ο κόσμος έρχεται σ’ εμένα να χορέψει και να τραγουδήσει. Αν θέλει ο κόσμος να δει πολύ ωραία σκηνικά και φώτα θα πρέπει να πάει αλλού.

Πλέον έχουμε φτάσει στο σημείο που δεν θέλει κανείς επαφή με κανέναν… Βλέπω παρέες που βγαίνουν να πιούν ένα καφέ και είναι με το κινητό στο χέρι και δεν μιλάνε μεταξύ τους. Είναι συνδεδεμένοι στα κοινωνικά δίκτυα!

Έχει την δική του μουσική ταυτότητα ο κάθε καλλιτέχνης;

Φυσικά και ο κάθε καλλιτέχνης έχει την δική του ταυτότητα. Ειδικά σ’ αυτό που παρουσιάζουμε, όλοι έχουμε μια συγκεκριμένη ταυτότητα. Ο κόσμος ξέρει που θα πάει όταν θέλει να χορέψει, ξέρεις που θα πάει όταν θέλει να δει, που θα πάει όταν θέλει να χαλαρώσει. Νομίζω αυτό είναι κάτι που έχει περάσει στον κόσμο, έτσι άλλωστε συμπληρώνουμε ο ένας τον άλλο. Όπως η μαγεία της μουσικής, άλλες μελωδίες είναι που θέλεις να τα σπάσεις όλα, άλλες είναι αυτές που όταν είσαι στα φόρτε σου θέλεις να ακούσεις και να χορέψεις και άλλες όταν θέλεις να μείνεις σπίτι και να ακούσεις κάτι που θα σε χαλαρώσει και θα σε ταξιδέψει.

Πιο πριν μου ανέφερες ότι έπρεπε να αλλάξεις κάποια τραγούδια σου για να παίζουν στα ραδιόφωνα. Αναρωτιέμαι αν γνωρίζεις ότι τα δικά σου τραγούδια κτίζουν προγράμματα σε πολλά μαγαζιά;

Αλήθεια μου λες;;; Αυτό είναι μεγάλη μου χαρά! Αυτό σημαίνει ότι τα αγαπάει ο κόσμος, μ’ αγαπάνε οι συνάδελφοι μου και με στηρίζουν. Αυτό προσπαθώ να κάνω και με αυτή σου την ερώτηση επανέρχομαι και σου ξανά- απαντώ σε αυτό που με ρώτησες στην αρχή της κουβέντας μας, γιατί δεν δίνω πολλές συνεντεύξεις. Δεν υπάρχει λόγος να μιλάω αν μπορώ να βγάζω τραγούδια και να συντροφεύω τον κόσμο. Εγώ προσπαθώ και παλεύω για αυτό ακριβώς το πράγμα, να συντροφεύω τον κόσμο είτε θέλει να χορέψει, είτε θέλει να πονέσει, είτε θέλει να ξεχάσει, είτε να θυμηθεί. Θέλω να δώσω όσο πιο πολλά τραγούδια γίνεται στον κόσμο γιατί όταν θα μου πει αντίο ο κόσμος, γιατί θα μου πει κάποια στιγμή και είμαι πλήρως συνειδητοποιημένος γιατί όλοι μας έχουμε έναν κύκλο που κλείνει, να έχω αφήσει πίσω μου όμορφα πράγματα . Όσοι πιστεύουν ότι δεν θα τελειώσει αυτό που ζούμε κάποια στιγμή και ότι δεν υπάρχει κύκλος που κλείνει, είναι το πιο μεγάλο τους λάθος.

Πόσο δύσκολο είναι να το αποδεχτεί αυτό κάποιος;

Είναι πάρα πολύ δύσκολο! Δεν είναι τυχαίο το ρητό «Το χρήμα πολλοί εμίσησαν, την δόξα ουδείς» . Είναι πολλοί καλλιτέχνες που μπορεί να αρνούνται να δουν την πραγματικότητα και παραμένουν ενώ ο κόσμος με τον τρόπο του σιγά – σιγά τους δείχνει ότι πρέπει να φύγουν. Δεν είναι καθόλου κακό αυτό, πρέπει να υπάρχει. Γνωρίζω πως έχω ένα κύκλο και θέλω μέσω της δουλειά μου και του αγώνα μου να τον μεγαλώσω. Ήδη νοιώθω πολύ χορτάτος που έχω ζήσει βραδιές που ο κόσμος ξεπερνούσε τις τρεις χιλιάδες, πέντε φορές την εβδομάδα σε μαγαζιά όπως τα «Αστέρια» και κάναμε σεζόν δέκα μήνες και έβλεπες ένα μαγαζί να τραγουδάει «Πάνος οεοεοε» λες και είναι σύνθημα . Αυτές είναι χαρές που ούτε χρειάζεται να τις διαφημίσεις, ούτε να τις λες αλλά να τις κρατάς για σένα, γεμίζεις τον εαυτό σου, λες κάνω καλά την δουλειά μου οπότε πρέπει να προσέξω για να την κάνω ακόμα καλύτερα και παράλληλα γεμίζεις με ευθύνη γιατί βλέπεις πως ο κόσμος σ’ αγαπάει και σ’ ακολουθεί. Αυτά είναι που πρέπει να κρατάω και να λέω δόξα το θεό και όταν κλείσει αυτός ο κύκλος να πω πως το λιθαράκι μου είναι όσο γίνεται μεγαλύτερο σ’ αυτό που λέμε ελληνική μουσική. Θέλω να έχω όσα περισσότερα τραγούδια γίνεται που δεν θα έχουν ημερομηνία λήξης.

Είναι κρίμα να φοβάσαι να κυκλοφορήσεις στο κέντρο της Αθήνας… Είναι κρίμα να κάνω το video clip και κάθε 10 λεπτά να κοιτάω πίσω μου!

Είμαστε σε μια εποχή που βγαίνουν ελάχιστες ολοκληρωμένες δισκογραφικές δουλειές. Το ένα single βγαίνει μετά το άλλο ανά τρεις μήνες. Γιατί θεωρείς ότι φτάσαμε πλέον εδώ; Είναι καθαρά λόγω της οικονομικής κρίσης;

Όχι βέβαια! Εμείς φταίμε γι’ αυτό. Είχαμε φτάσει στο άλλο άκρο, που πιστεύαμε πως μπορεί ένας καλλιτέχνης με μια μόνο επιτυχία να πηγαίνει καλά επειδή ούτως ή άλλως ο κόσμος έβγαινε. Είχαμε μπει στο τριπάκι ότι αρκούσε να βρίσκουμε ένα – δυο καλά τραγούδια και μετά να γεμίζουμε αδιάφορα τον υπόλοιπο δίσκο. Δεν είναι όμως έτσι τα πράγματα. Πρέπει να υπάρχει υπόβαθρο. Παλιά λέγαμε και κανέναν να μην βάλουμε να τραγουδήσει, τα μαγαζιά θα είναι γεμάτα γιατί ο κόσμος έβγαινε συνέχεια. Τώρα πλέον ακόμη και το Σάββατο δεν γεμίζουν τα μαγαζιά. Δεν φταίει επομένως η κρίση γιατί μη σου πω πως μέσω αυτή θα γίνουν και κάποια καλά πράγματα.

Θα βοηθήσει η κρίση πιστεύεις να γίνει και ένα ξεσκαρτάρισμα;

Νομίζω πως ήδη έχει συμβεί. Παλιά ο κόσμος έλεγε έχει τριάντα σχήματα φέτος, θα τα δω και τα τριάντα. Τώρα πλέον υπάρχει κόσμος που θα βγει μια φορά όλο το χειμώνα. Εκ των πραγμάτων θα πρέπει να κάνεις μια επιλογή. Θα πάει εκεί που ξέρει ότι θα περάσει καλά γιατί δεν έχει την δυνατότητα να ξαναβγεί. Από το ένα άκρο της φούσκας που ήμασταν τώρα έχουμε φτάσει στο άλλο. Έχουμε γίνει χειρότεροι από την Βουλγαρία. Ευτυχώς ή δυστυχώς χώρες τις οποίες βλέπαμε και τις είχαμε αφήσει πίσω δεκαετίες, τώρα έχουμε μείνει εμείς πίσω από αυτές. Γι’ αυτό το λόγο οι καλλιτέχνες πρέπει να αλλάξουμε ιδεολογία. Όταν φτιάχνουμε ένα δίσκο, πρέπει να τον ετοιμάζουμε με το σκεπτικό ότι δεν αρκούν ένα και δυο καλά τραγούδια, αλλά χρειάζονται πολλά περισσότερα. Κάνεις δίσκο γιατί βρήκες τραγούδια σωστά, όχι γιατί «πρέπει» να βγάλεις δίσκο. Παλιά επικρατούσε η άποψη ότι ξεκινάω σ’ ένα μαγαζί, ας βγάλω και ένα δίσκο. Ακόμη και τώρα, οι περισσότεροι καλλιτέχνες βγάζουν ένα τραγούδι όταν είναι να ξεκινήσουν σ’ ένα μαγαζί. Δεν είναι έτσι τα πράγματα. Γυρνάω με αυτό στην προηγούμενη κουβέντα μας που σου έλεγα μήπως είχαν προσωπικά μαζί μου και δεν μ’ έπαιζαν τα ραδιόφωνα… Όχι δε είχαν, εγώ δεν έβγαζα καλούς δίσκους. Το καλό πάντα θα πηγαίνει μπροστά, ο κόσμος το εκτιμά και το ξεχωρίζει. Γιατί ακόμη και στην κρίση ο κόσμος θα επιλέξει να πάει στο καλό.

Είναι εύκολο όμως να βγάζεις συνεχώς καλούς δίσκους;

Καμιά φορά μου λένε «εσύ βγάζεις καλούς δίσκους και αρκετές επιτυχίες»… Μα εγώ δεν σταματάω ποτέ. Την μέρα που βγήκε το άλμπουμ «Δεν θέλω επαφή», την ίδια μέρα άρχισα να ψάχνω τραγούδια για το επόμενο. Δεν έκατσα έξι – εφτά μήνες να ξεκουραστώ και στο χρόνο πάνω να ξανακοιτάξω. Μακάρι να ήταν τόσο εύκολο να βρεις καλά τραγούδια, αλλά είναι θέμα έμπνευσης. Μπορεί να έρθει ένας στιχουργός και να σου δώσει πέντε διαμάντια μέσα σε μια εβδομάδα και για τους επόμενους πέντε μήνες να μην σου δώσει ούτε ένα. Δεν είναι σαν να λες πάω να φτιάξω ένα καρβέλι ψωμί που θα βάλω λίγο αλεύρι, θα φτιάξω την ζύμη, θα το βάλω στο φούρνο και θα είναι έτοιμο.

Δεν έχουμε φτάσει πλέον σ’ ένα σημείο που και οι δημιουργοί λειτουργούν σαν βιομηχανία; Θέλεις τραγούδι; Πάρε!

Πλέον έχουμε μπει τόσο μέσα στην τεχνολογία που γράφουν ακόμη και τραγούδια με προγράμματα. Βάζουν μια λέξη και τους εμφανίζει τι μπορεί να γράψουν. Αυτή η «βιομηχανία» που ήρθε απ’ έξω φταίει που οι δίσκοι έχουν μόνο ένα-δυο καλά κομμάτια ή κάποιες φορές θυμίζουν κάτι άλλο. Δυστυχώς οι Έλληνες αυτής της γενιάς είμαστε πολύ καλομαθημένοι, μάθαμε τα πάντα να είναι εύκολα, να γίνονται μ’ ένα τηλέφωνο, παντού να υπάρχει το μέσον. Ούτε στρατό δεν θέλουμε να πάμε! Έτσι μεγαλώσαμε. Φταίει η προηγούμενη γενιά που μας έμαθε να λειτουργούμε με αυτό τον τρόπο, είμαστε καλοπερασάκηδες. Βλέπεις τον άλλο να δουλεύει πέντε ώρες και σου λέει «πω κομμάτια είμαι!». Θα μου πεις βέβαια ότι εσύ αυτό που αγαπάς το κάνεις και επάγγελμα, ενώ εγώ κάνω κάτι άλλο από αυτό που αγαπώ. Εκεί σηκώνω τα χέρια ψηλά. Είμαι από τους τυχερούς που αυτό που αγαπάω το κάνω και βιοποριστικά. Οι Έλληνες του εξωτερικού όμως που έχω γνωρίσει από τις συναυλίες που έχω κάνει, λειτουργούν πολύ διαφορετικά!

Είχα την τύχη να γνωρίσω τον Aziz και προσωπικά… Είναι ένας καλλιτέχνης πολύ πιο διαφορετικός από εμένα, των άκρων, όμως στη ζωή του είναι πολύ απλός, καμία σχέση με αυτό που βλέπουμε!

Πες μου κάποια από τις διαφορές που εντόπισες.

Πως γίνεται ο Έλληνας του εξωτερικού που ζει έξω τριάντα χρόνια, να μην ξέρει τον διοικητή της περιοχής του; Γιατί όταν έρθει στην Ελλάδα δεν θα βάλει ζώνη και θα τρέχει με 150 στην παραλιακή, ενώ εκεί δεν διανοείται να το κάνει; Γιατί δεν φταίει ο Έλληνας ως άνθρωπος αλλά η όλη κατάσταση, σου λέει, «έλα δεν έγινε και τίποτα, θα πάρω τον τάδε και θα έρθει να με γλυτώσει». Μακάρι όλη αυτή η κρίση να μας βοηθήσει και να αλλάξουμε και κυρίως να μην γίνονται κινήσεις εντυπωσιασμού. Δεν μπορείς για παράδειγμα να πιάνεις κάποιον που έχει κλέψει το κράτος και να μην του κάνεις τίποτα. Αν υπάρχουν τα κλεμμένα, παρ’ τα πίσω και μοίρασε τα.

Θα μπορούσες να δεις τον εαυτό σου να ασχολείται με την πολιτική;

Όχι γιατί δεν το ‘χω! Εγώ απλά καταθέτω την προσωπική μου άποψη. Εγώ αυτό που μπορώ να κάνω και μου αρέσει, είναι να βρίσκω τραγούδια και να τραγουδάω. Ένα μεγάλο λάθος της χώρας μας είναι ότι ο καθένας μας δεν είναι εκεί που είναι γιατί αυτό έχει ως στόχο, αλλά λόγω του ονόματος του. Δεν μπορείς επειδή απλά λέγεσαι Παπανδρέου ή Καραμανλής να πρέπει να γίνεις πολιτικός. Επειδή το έχει ο παππούς, δεν σημαίνει πως μπορεί να το έχει και ο γιος και ο εγγονός, δυστυχώς όμως στη χώρα μας έτσι είναι. Δεν σημαίνει ότι επειδή ένας στην οικογένεια είχε την ανάγκη να ασχοληθεί με τα κοινά, πρέπει όλοι η οικογένεια μετά να κάνει το ίδιο. Ζούμε σε μια χώρα που δεν κάνει ο καθένας αυτό που αγαπάει ή αυτό για το οποίο είναι φτιαγμένος. Συχνά πάμε με την μόδα, σκεφτόμαστε, «ποιοι περνάνε καλά»; Οι τραγουδιστές και οι ποδοσφαιριστές άρα αυτό θα κάνουμε και τα παιδιά μας.

Δεν ισχύει πιστεύεις;

Δεν είναι έτσι τα πράγματα όπως τα βλέπουν οι περισσότεροι. Σε όποιο χώρο και να πας υπάρχει μια δεκάδα, η οποία έχει παλέψει και έχει φτάσει σε ένα επίπεδο, αυτό όμως δεν σημαίνει πως πρέπει να βλέπεις το χώρο με βάση τη συγκεκριμένη δεκάδα διότι υπάρχουν και οι υπόλοιποι που τους τρώει η αφάνεια και δεν τους παρατηρούμε. Υπάρχει γιατρός που για να τον δεις πρέπει να περιμένεις 3 μήνες στην ουρά και για να συμβαίνει αυτό κάτι καλό έχει κάνει και παράλληλα ξέρουμε γιατρούς που έχουν πάρει το δίπλωμα τους και δουλεύουν στα σουβλατζίδικα. Κάποτε ο αναγνώστης άνοιγε 5 περιοδικά, έβλεπε μέσα τους τραγουδιστές και έλεγε πως είναι εύκολη δουλειά, ενώ τώρα πια το επάγγελμα έχει γίνει πάρα πολύ δύσκολο. Αν με ρωτάς τη γνώμη μου, πλέον ένα παιδί που ξεκινάει τώρα δεν μπορεί καν να επιβιώσει από αυτή τη δουλειά. Όταν τα περισσότερα μαγαζιά ξεκινάνε τον Δεκέμβριο και τώρα έχουμε τέλος Μαρτίου και ήδη τα περισσότερα σχήματα έχουν κλείσει, συν ότι δουλεύουν μόνο 2 φορές τη βδομάδα αυτό κάτι λέει. Ένα παιδί λοιπόν για παράδειγμα μπορεί να παίρνει 100ευρώ την ημέρα, δηλαδή 200ευρώ τη βδομάδα και 800ευρώ τον μήνα, για λίγους μήνες και μετά κάθεται μέχρι τον επόμενο χειμώνα, εκτός αν βρει κάτι έξτρα και κάνει άλλα 5 μεροκάματα. Αν μοιράσεις αυτά τα λεφτά, τα 800 επί τους 3-4 μήνες βγαίνουν 3200, βάλε πως κάνει ακόμα 10-15 εμφανίσεις το καλοκαίρι και παίρνει άλλα 1000 ευρώ μας κάνουν 4200, αν όμως το διαιρέσεις δια του 12 πώς να επιβιώσει ένα παιδί που πρέπει να πάρει και ρούχα; Ένα μέρος από τα λεφτά θα το πάρει και ο manager που μίλησε γι’ αυτόν για να πάει στη δουλειά. Τους αρέσει όμως να διαλέγουν και να παρουσιάζουν 5 ηχηρά ονόματα που έχουν 30 – 40 χρόνια στον χώρο και παίρνουν καλά λεφτά και σαφώς τα αξίζουν όμως δεν είναι τα πράγματα τόσο απλά.

Το παιδί μου θα το συμβούλευα να μην πάει σε ένα τέτοιο παιχνίδι αλλά να παλέψει μόνο του δίνοντας του την εξής συμβουλή «αν δουλέψεις ο κόσμος θα σε ξεχωρίσει και δεν χρειάζεται να διαλέξεις την εύκολη οδό»!

Εσένα ποιοι είναι οι στόχοι σου κάθε φορά;

Καμιά φορά με ρωτάνε τι θέλω να κάνω στο μέλλον και τους απαντώ πως οι στόχοι μου δεν είναι ποτέ πολύ μακρινοί. Μ’ αρέσει να είναι κοντινοί, εφικτοί και όταν πραγματοποιούνται να προχωράω στον επόμενο που θα είναι επίσης βραχυπρόθεσμος για να είμαι σε μια διέγερση. Γιατί το να βγω και να πω “Εγώ θέλω να τραγουδήσω στο Webley με 85000 κόσμο” δεν γίνεται, δεν θα φτάσω ποτέ σε κάτι τέτοιο γιατί είναι πολύ μακρινό. Πρέπει πρώτα να κάνω μια επιτυχία, μετά να κάνω και δεύτερη, μετά να μπορώ να συμμετέχω σε ένα πρόγραμμα, να το κρατάω, να ανέβω σιγά σιγά και να γίνω γνωστός στην Ελλάδα… Όλα αυτά είναι βήματα που δεν είναι καθόλου εύκολα αν και ακούγονται έτσι διότι ζούμε σε μια εποχή που δεν μας αρέσει να αποδεχόμαστε τη πραγματικότητα.

Το όνομα “Πάνος Κιάμος” είναι μια εγγύηση για τους νεότερους καλλιτέχνες που δουλεύουν μαζί του; Νιώθεις πως τα νέα παιδιά αισθάνονται ασφάλεια να δουλεύουν μαζί σου;

Δεν θα σου μιλήσω μόνο για τους συναδέλφους. Εγώ θέλω να προσφέρω όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ασφάλεια σε όλο το μαγαζί, διότι υπάρχουν οι βοηθοί, οι σερβιτόροι και πολλοί ακόμη. Υπάρχουν 100 οικογένειες σε κάθε μαγαζί και για μένα αυτό είναι επίσης ένα ημαντικό κεφάλαιο μέσα σε όλο αυτό που προσπαθώ κάνω, θέλω από τη δουλειά μου να μπορώ να προσφέρω και μια σιγουριά.

Σε αγχώνει αυτό το βάρος; Πέρα από τη δική σου οικογένεια να σκέφτεσαι και τις οικογένειες των ανθρώπων που συνεργάζεσαι;

Πάρα πολύ. Είναι πολύ δύσκολο αυτό το πράγμα, ειδικά όταν βλέπεις πως οι επιχειρήσεις γίνονται όλο και πιο σκληρές, η κατάσταση δεν καλυτερεύει και η ψυχολογία του κόσμου συνεχώς πέφτει. Τώρα πια ο κόσμος δεν έχει λαβωθεί μόνο οικονομικά αλλά και ψυχολογικά. Νιώθει πως ακόμα και τα 20 ευρώ πρέπει να τα βάλει στην άκρη, που αν το καλοσκεφτούμε με 20 ευρώ κανείς δεν σώζεται, ούτε με 50. Με το να βγεις όμως και να διασκεδάσεις, να περάσεις καλά, ξεφεύγεις και βοηθάς πολύ τον εαυτό σου. Την επόμενη μέρα στη δουλειά σου θα πετάς και θα νιώθεις πως κάτι έκανες για εσένα. Πλέον βλέπεις όμως πως ο κόσμος έχει πρόβλημα. Επειδή είσαι κι εσύ ένας άνθρωπος του χώρου που βγαίνεις και βιώνεις τον παλμό, αντιλαμβάνεσαι πως πολλές φορές ο κόσμος είναι σκυθρωπός ενώ παλιότερα έβλεπες και 5 φυσιογνωμίες να περπατάνε στον δρόμο και να είναι χαμογελαστές. Τώρα ο κόσμος έχει νεύρα, περπατάει στον δρόμο και σκέφτεται τα προβλήματά του. Τους παρατηρώ σε κάθε φανάρι που είναι έτοιμοι να εκραγούν! Μία κόρνα πέφτει και είναι έτοιμοι να τσακωθούν και όχι για την κόρνα αυτή καθ’ εαυτή, αλλά επειδή είναι τόσο φορτωμένοι με προβλήματα και άγχος που ψάχνουν αφορμή να ξεσπάσουν. Αυτό το πράγμα είναι πολύ δύσκολο και αρχίζεις να έχεις αμφιβολίες, να αναρωτιέσαι αν θα πας όπως πέρσι, αν θα κάνεις την ίδια διάρκεια, αν θα γίνουν τα ίδια μεροκάματα, ώστε αυτά τα παιδιά να μπορέσουν να είναι ασφαλή… Πώς μπορούμε να το πετύχουμε αυτό; Θα έρθει ο κόσμος; Γιατί με το ζόρι να τον φέρεις δεν μπορείς, μόνο να ανοίξεις τις πόρτες. Γι’ αυτό παλεύω όσο μπορώ μέσα από τη δουλειά μου να δώσω τον καλύτερο εαυτό μου, ώστε το πρόγραμμα να είναι καλό και να περνάει καλά ο κόσμος, η δισκογραφικές μου δουλειές να είναι καλές και να μπορώ να πω “Έβγαλα τραγούδια που τα αγάπησε ο κόσμος και θα έρθει να με δει” και όσο μπορώ να είμαι συνεπής σε όλα όσα έχω πει σε συναδέλφους μου, σε όσα γνωρίζει το προσωπικό που είναι μέσα σε ένα μαγαζί. Ότι δηλαδή «Έκλεισα με τον Κιάμο που σημαίνει ξεκινάω τον Νοέμβριο, όπως ξεκινάω πάντα στο Club22 και θα τελειώσω τουλάχιστον το Πάσχα που είναι μια ολοκληρωμένη σεζόν. Αν πάρουμε και παράταση καλώς, αλλά ξέρω πόσες μέρες θα δουλέψω και πόσα μεροκάματα θα κάνω, ώστε να μπορώ να κουμαντάρω τη ζωή μου». Γιατί το χειρότερο αυτή την περίοδο για τον κόσμο είναι η αβεβαιότητα που υπάρχει και δεν ξέρουμε τι θα γίνει αύριο. Δεν μας λένε για παράδειγμα «Μέχρι το 2018 θα είμαστε έτσι και πάρτε το απόφαση». Αυτό λοιπόν, το θέμα της αβεβαιότητας προσπαθώ όσο μπορώ να το μειώνω.

Τα reality που έχουν βγει κατά καιρούς και το «The Voice» που παίζει σήμερα μπορούν να προσφέρουν κάτι ουσιαστικό στους συμμετέχοντες πιστεύεις;

Φάνηκε νομίζω και από τα προηγούμενα reallity που έβγαζαν 4-5 νέα παιδιά τα οποία ξεκινούσαν πολύ ελπιδοφόρα και στην συνέχεια χάνονταν. Σε μια τετραετία έγιναν τόσα shows και βγήκαν από αυτά περίπου 80 παιδιά και ζήτημα είναι αν θυμόμαστε κάποιο από αυτά ή αν μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού. Αυτό που θέλω να πω είναι πως αυτά τα shows είναι ωραίο να συμβαίνουν αλλά η πραγματικότητα είναι πιο σκληρή. Είναι τελείως διαφορετικό να διαγωνίζεσαι για ένα τραγούδι τη βδομάδα που θα βγεις και θα το πεις και τελείως διαφορετικό να βγεις στην πίστα και να κάνεις τον κόσμο να περάσει καλά. Επίσης θέλω να πω για το «The Voice», πως καλό θα ήταν για μένα να μην υπάρχουν κριτές, να το αφήναμε στον κόσμο και αυτές οι εκπομπές να είχαν μεγαλύτερη διάρκεια, ώστε να έχεις ολοκληρωμένη άποψη για τον άνθρωπο που καλείσαι να ψηφίσεις. Δεν μπορείς να κάνεις μια εκπομπή και μέσα σε 3 μήνες ή 15 εκπομπές να κρίνεις έναν άνθρωπο. Επίσης δεν μπορείς να κάνεις μια εκπομπή έχοντας έναν κριτή, που επηρεάζει θέλοντας και μη την άποψη του κόσμου. Θα μου πεις δεν γίνεται να μην υπάρχουν κριτές, αν ήταν όλα γνήσια θα μπορούσε ο ίδιος ο κόσμος να διαλέγει τα παιδιά. Θα μπορούσαν να παίξουν 10 εκπομπές με τον κόσμο να διαλέγει και από κει και πέρα οι συγκεκριμένοι καλλιτέχνες να διαλέγουν όποιο τραγούδι θέλουν για να διαγωνιστούν.

Δυστυχώς όμως τα πράγματα δεν γίνονται έτσι και βλέπεις πως πολλοί καλλιτέχνες που βγήκαν από αυτά τα shows ενώ στην αρχή έγιναν αποδεκτοί με μεγάλο ενθουσιασμό, μετά όλο αυτό ξεφούσκωσε. Εγώ για παράδειγμα για να φτάσω σε σημείο να με γνωρίζουν πέρασαν 5-6 χρόνια που έβγαζα συνέχεια δίσκους και δεν ήμουν ένα παιδί που βρισκόμουν κάθε μέρα στην τηλεόραση. Τώρα ένα παιδί που δεν το ξέρει κανείς μπορεί να μπει σε ένα τέτοιο παιχνίδι και σε 2 βδομάδες να τον γνωρίζουν όλοι, αυτά τα παιχνίδια σε ανεβάζουν γρήγορα πολλά σκαλοπάτια και κερδίζεις πράγματα που θα έκανες πολλά χρόνια να τα φτάσεις όμως αυτό δεν είναι απαραίτητα καλό. Κι εγώ όταν ξεκινούσα ήθελα μέσα σε έναν μήνα να κατακτήσω τα πάντα, ήθελα να κάνω ένα τραγούδι που θα το τραγουδάει όλη η Ελλάδα και να με ξέρουν όλοι. Θυμάμαι μάλιστα πως είχα μπει σε ένα λεωφορείο όταν είχα βγάλει το “Χωρίς νερό” το 1998 και ένας δίπλα μου που το τραγουδούσε, δεν ήξερε πως το λέω εγώ, απόδειξη πως αν το ήξερε θα μου έλεγε κάτι. Εκείνη την περίοδο αυτό με πίκραινε λιγάκι, χαιρόμουν μεν που ήξεραν το τραγούδι αλλά παράλληλα στενοχωριόμουν που δεν ήξεραν πως είμαι εγώ. Όμως όλα αυτά τα πράγματα μου έδωσαν διάρκεια, γιατί για εμένα το ταξίδι μετράει και όχι ο τελικός προορισμός. Τα παιδιά λοιπόν αυτά δεν τα κατηγορώ, γιατί αν ήμουν στην ηλικία τους θα την πατούσα κι εγώ και θα πήγαινα απλά λέω τι είναι πιο σωστό μέσα από το μάτι της δικής μου. Βλέπεις παλιούς καλλιτέχνες που άργησαν να κάνουν πράγματα για αυτό και έχουν διάρκεια και βλέπεις και καλλιτέχνες που βγήκαν το 2002 και το 2005 δεν τους θυμόταν κανείς.

Αν κάποιο από τα παιδιά σου, σου έλεγε μια μέρα πως θέλει να ακολουθήσει το δικό σου επάγγελμα θα ήσουν θετικός να συμμετείχε σε ένα τέτοιο reallity; Θα τον βοηθούσες ή θα τον άφηνες μόνο του για να δεις αν πραγματικά αξίζει να κάνει κάτι;

Πρώτα απ’ όλα εάν κάποιο από τα παιδιά μου, μου έλεγε τι θέλει να ακολουθήσει, ότι και να ήταν αυτό θα ήμουν δίπλα του. Σκοπός μου είναι τα παιδιά μου να έχουν ήθος και αρχές και να παίρνουν συνειδητά τις αποφάσεις τους. Αν λοιπόν, θεωρούσα πως έχω πετύχει σε αυτόν τον τομέα και συνειδητά μου ζητούσαν κάτι θα ήμουν δίπλα τους όμως θα τους συμβούλευα να μην πάνε σε ένα τέτοιο παιχνίδι αλλά να παλέψουν μόνοι τους, δίνοντας τους την εξής συμβουλή «αν δουλέψεις ο κόσμος θα σε ξεχωρίσει και δεν χρειάζεται να διαλέξεις την εύκολη οδό», φέρνοντάς τους ως παράδειγμα εμένα. Όχι ότι τα έχω κάνει όλα σωστά απλά θα προσπαθούσα να τους πω πως είναι καλύτερα να παλεύεις στη ζωή σου και να το κάνεις με τα δικά σου χέρια και να μην στηρίζεσαι σε άλλους. Γιατί όλα αυτά τα παιχνίδια είναι πάρα πολύ ωραία αλλά νομίζω πια πως ο κόσμος ξέρει ότι αυτές οι εκπομπές δένουν τον καλλιτέχνη. Ακόμα και αν αξίζει, μετά καταλήγει να ανήκει σε συγκεκριμένη εταιρεία και να εμφανίζεται με βάση άλλα πράγματα. Όλα αυτά τα παιχνίδια δεν είχαν μόνο θετικά αποτελέσματα για τους συμμετέχοντες, η τηλεόραση δεν τους προσέφερε απλόχερα αναγνωσιμότητα, δε την χάριζε. Σου έλεγαν μετά “Σε κάναμε γνωστό, σου κάναμε κι ένα τραγούδι και τώρα θα εμφανιστείς εκεί που θέλουμε εμείς και ένα μέρος από τα έσοδά σου θα έρθει σε εμάς” και ίσως βέβαια να ήταν δίκαιο και αυτό. Πολύς κόσμος τα βλέπει απ’ έξω όλα αυτά και νομίζει διάφορα αλλά δυστυχώς ή ευτυχώς τίποτα δεν χαρίζεται στη ζωή. Μόνο που εμείς είμαστε μια γενιά που πιστεύουμε πως όλα μας χαρίζονται.

Πάντα ήθελα να σε ρωτήσω για το τραγούδι του Aziz το οποίο έκανες διασκευή … Πως το επέλεξες;

Καταρχήν μου δίνεις την ευκαιρία και σε ευχαριστώ γι’ αυτό, να μιλήσω για το κομμάτι αυτό που γράφει και στο άλμπουμ ότι είναι διασκευή, διότι είχαν βγει κάποιοι που έλεγαν πως το κλέψαμε. Παραμένουν ασόβαροι όπως και τότε και συνεχίζουν να γράφουν διάφορα, αλλά δεν πειράζει, να είναι καλά. Θέλω να πω για αυτό το κομμάτι, πως όταν καθόμασταν με τον Νίκο Μπαξεβανέλη και τον Παναγιώτη Μπρακούλια και ακούγαμε διάφορα τραγούδια, μου λένε «Υπάρχει ένα τραγούδι που έχει βγει το 2010, είναι ωραίο, να το ακούσεις» και μόλις το άκουσα πραγματικά μου έκανε κλικ. Το τραγούδι με άγγιξε κατευθείαν και εκεί που καθόμουν ήθελα να χορέψω. Είπα παιδιά πάμε να το κάνουμε διασκευή. Έτσι ο Νίκος Μπαξεβανέλης έγραψε έναν καταπληκτικό στίχο “Φωτιά με φωτιά”, πήραμε την άδεια, κάναμε το τραγούδι και μάλιστα είχα την τύχη να γνωρίσω τον Aziz και προσωπικά.

Μίλησε μου για αυτή την συνάντηση. Πως είναι ο Aziz, διότι είναι ένας καλλιτέχνης που όπως και να το κάνουμε δείχνει «διαφορετικός».

Είναι ένας καλλιτέχνης πολύ πιο διαφορετικός από εμένα, των άκρων, όμως στη ζωή του είναι πολύ απλός, καμία σχέση με αυτό που βλέπουμε. Και αυτό ακριβώς είναι ακόμη μια απόδειξη πως και οι καλλιτέχνες όταν κατεβαίνουν από την πίστα είναι απλοί άνθρωποι. Είναι ένα πολύ καλό παιδί και χάρηκα πάρα πολύ που τον γνώρισα, γιατί είναι ταλαντούχος και καταπληκτικός ερμηνευτής. Το “Φωτιά με φωτιά” είναι πολύ δύσκολο τραγούδι, μπορεί να είναι ένα κομμάτι που μοιάζει ξεσηκωτικό και συνήθως αυτού του είδους τα τραγούδια θεωρούνται εύκολα, γιατί δεν είναι ερμηνευτικό όπως μια μπαλάντα, όμως θεωρώ πως οι συνάδελφοί μου ξέρουν τι εννοώ. Ο τρόπος που το έχει πει λοιπόν είναι πολύ δύσκολος. Εκτός από καλός ερμηνευτής όμως είναι και ένας καλλιτέχνης που ξεκίνησε την πορεία του στην αρχή χωρίς να προκαλεί και δεν είχε την ανάλογη επιτυχία οπότε αλλάζοντας και παρουσιάζοντας αυτά που βλέπουμε σήμερα η καριέρα του έφτιαξε. Ήταν καλλιτέχνης τελείως διαφορετικής ιδεολογίας από μένα διότι εμένα θεωρώ πως τα πράγματα μου ήρθαν πολύ όμορφα, χωρίς να προκαλέσω ποτέ και χωρίς να είμαι συνέχεια στα περιοδικά ενώ έναν άλλο καλλιτέχνη μπορεί να τον έχει βοηθήσει ένας τελείως διαφορετικός δρόμος χωρίς να είναι λάθος τίποτα από τα 2.

Αν σου ζητούσα να μου δώσεις ένα – δύο τραγούδια που εσύ ξεχωρίζεις λίγο παραπάνω από τον καινούριο σου δίσκο, ποια θα ήταν;

Επειδή ακόμα είναι νωρίς, θα σου πω 3-4 τραγούδια και όχι ένα – δύο γιατί ακόμα τον δίσκο τον βιώνω. Όσο ερμηνεύω τα τραγούδια ανακαλύπτω συνέχεια πράγματα. Αυτή είναι η μαγεία της μουσικής και του στίχου, πως όταν ακούς πρώτη φορά ένα τραγούδι σου αρέσει γενικά ενώ στη συνέχεια που του δίνεις μεγαλύτερη προσοχή σε τραβάει ο στίχος και κολλάς, το ίδιο και με τη μουσική. Επειδή λοιπόν τα τραγούδια τα βιώνω όταν τα ερμηνεύω ζωντανά, εκεί τα καταλαβαίνω ανάλογα με τις διαφορετικές ψυχολογικές καταστάσεις που βρίσκομαι. Το “Πόσο λίγο μ’ αγαπάς” είναι πολύ αγαπημένο τραγούδι για μένα, “Τα δύσκολα βράδια”, “Η αυλαία”, το “Ξέχνα με”, είναι τραγούδια που έχω αγαπήσει, χωρίς αυτά που ήδη ξεχώρισαν να σημαίνει πως δεν είναι αγαπημένα. Το “Σκοτώνεις” ή το “Δεν είσαι η κατάλληλη” όταν τα άκουσα ήμουν έτοιμος κατευθείαν να χορέψω. Χαίρομαι πάρα πολύ που τα ξεχώρισε ο κόσμος. Το “Δεν μου περνάς” είναι ένα τραγούδι όπως το “Σαν ταινία παλιά” που μου είχε λείψει πάρα πολύ γιατί θεωρώ πως είναι ένα είδος που υποστηρίζω, δεν είναι ξένο για μένα. Παρά το γεγονός ότι θεωρούμαι λαϊκός καλλιτέχνης, το “Σαν ταινία παλιά” ήταν μια πετυχημένη προσπάθεια που νομίζω άρεσε στον κόσμο και μετά ήρθε το “Ως τον ουρανό είναι λίγο”, πιο μοντέρνο. Γενικότερα όμως για να πω ένα τραγούδι πρέπει να με αγγίζει, διαφορετικά δεν θα μπορώ να το ερμηνεύσω και να το μεταδώσω στον κόσμο. Για αυτό και νιώθω σίγουρος και διαλέγω ένα – ένα τα τραγούδια και θα πρέπει να μου αρέσουν όλα όσα πρόκειται να μπουν στον δίσκο. Αν όχι δεν το λέω, ακόμη κι αν μου εγγυηθείς πως θα γίνει μεγάλη επιτυχία. Δεν πιστεύω ποτέ πως θα το κάνω με την καρδιά μου και είναι κάτι που θεωρώ πως παίζει σημαντικό ρόλο. Για αυτό και τραγούδια που πέρασαν από μένα και τελικά τα είπε κάποιος άλλος και έγιναν επιτυχία.

Θα μου αναφέρεις κάποιο από αυτά;

Το “Πάψε λοιπόν” του Σώτη Βολάνη, είναι ένα από αυτά. Έχει συμβεί όμως και το αντίθετο, τραγούδια που απέρριψαν άλλοι τα είπα εγώ, όπως τα “Κρύσταλλα” που ο Παπαδόπουλος μου εκμυστηρεύτηκε πως το είχε δειγματίσει σε άλλους και δεν το πίστεψαν και το έκανα εγώ τελικά. Αυτή είναι και η μαγεία, γιατί ο Θεός θέλω να πιστεύω πως είναι δίκαιος και τις επιτυχίες τις μοιράζει, δεν τις δίνει σε έναν. Ένα τραγούδι που δεν θα το δω εγώ και θα το δει κάποιος άλλος και θα κάνει επιτυχία και αντίστροφα, έτσι ώστε όλοι να κάνουμε επιτυχία κάποια στιγμή.

Το νέο σου άλμπουμ κυκλοφορεί τώρα και με τον «Τηλεθεατή». Είναι κι αυτός ένας νέος τρόπος προώθησης της δουλειάς ενός καλλιτέχνη;

Θεωρώ πως είναι ένας τρόπος και αυτός αφού μαγαζιά με δίσκους και με cd δεν υπάρχουν πλέον. Μπορεί στην Αθήνα να έχουμε 2 – 3 χώρους αλλά σε άλλες περιοχές τις Ελλάδας μπορεί να μην έχουν ούτε ένα μαγαζί, ένα δισκοπωλείο. Είναι σαν να λέμε στον κόσμο, από τη μία “Πάρε τον δίσκο μου” κι από την άλλη “Δεν θα τον βρεις, Κατέβασέ τον”. Ένα παιδί που μπορεί να μένει 70 χιλιόμετρα έξω από την Πάτρα δεν είναι και εύκολο να πάει να πάρει ένα cd την στιγμή που ακόμα και τα λεφτά για να πάρει το cd είναι δύσκολο να τα βρει. Τα τηλεπεριοδικά επειδή πωλούνται σε πολλά σημεία, ειδικά στην επαρχία, θεωρώ πως βοηθούν πολύ και ειδικά όταν ένας δίσκος έχει αποδείξει αν είναι καλός ή όχι, διότι περνάει ένα χρονικό διάστημα κι ο κόσμος έχει δει αν έχει μέσα αρκετά τραγούδια που του αρέσουν ή όχι.

Τελικά ο Πάνος Κιάμος «πουλάει»;

Δεν ξέρω αν πουλάει, αλλά προσπαθεί όσο μπορεί ώστε να βλέπει ο κόσμος πως δεν ήρθε για λίγο και πως αγαπάει πραγματικά αυτό που κάνει. Κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου για να μην προδώσω τον κόσμο που με στηρίζει. Εύχομαι να τα καταφέρω.

Στο Club 22 μέχρι πότε θα εμφανίζεσαι;

Πήραμε παράταση! Ήταν να ολοκληρώσουμε το Σάββατο του Λαζάρου πριν την Μεγάλη Εβδομάδα, εκεί που τελειώνει συνήθως η χειμερινή σεζόν αλλά θα συνεχίσουμε και το Πάσχα και θα πιάσουμε και Μάιο. Όσο ο κόσμος θα μας στηρίζει θα είμαστε εκεί, είναι το λιγότερο που μπορώ να κάνω.

Να φανταστώ πως θα ακολουθήσουν και κάποιες περιοδείες μετά;

Όσο μπορέσουμε και όσο προλαβαίνουμε θα κάνουμε. Μ’ αρέσει να έχω επαφή με το κοινό μου. Ήμουν πάντα ένας καλλιτέχνης που έκανα μεγάλες περιοδείες και πήγαινα στον κόσμο. Πιστεύω πολύ στην προσωπική επαφή, αυτό που σου έλεγα και πριν και το γνωρίζεις και εσύ. Δεν εμφανίζομαι μόνο Αθήνα ή Θεσσαλονίκη κι από κει και πέρα όποιος θέλει να έρθει να με δει. Ένας καλλιτέχνης πιστεύω πως πρέπει να είναι κοντά στον κόσμο που τον στηρίζει. Όταν ο κόσμος με αναζητά και μου δίνει το ερέθισμα με την πρώτη ευκαιρία προσπαθώ να είμαι δίπλα του.

Γενικότερα μαθαίνω πως μας ετοιμάζεις αρκετές εκπλήξεις σε βάθος χρόνου…

Θα δούμε εκπλήξεις!!! Πρέπει να έχουμε εκπλήξεις αρκεί να τις υποστηρίζουμε. Θα τα αποκαλύψουμε όμως αναλυτικά όλα αυτά στην επόμενη συνέντευξη.

Συνέντευξη & Επιμέλεια: Σοφία Μπεκιάρη

Απομαγνητοφώνηση: Σμαράγδα Κωνσταντογιάννη & Ελένη Κεφαλληνού

Φωτογράφιση: byRon