Σαν πρώτη ερώτηση θα ήθελα να μας μιλήσεις λίγο για τον Πάνο και τα παιδικά του χρόνια. Είναι κάτι που γενικά ο κόσμος δεν γνωρίζει και φαντάζομαι πολλοί θαυμαστές σου θα ήθελαν να μάθουν.
Μεγάλωσα σε μια αγαπημένη οικογένεια που δεν είχε τσακωμούς, μια οικογένεια που πάλευε για να κερδίσει το ψωμί της, μια οικογένεια που δεν τα είχε όλα εύκολα αλλά δεν στερήθηκε ποτέ! Μέσα από τον αγώνα και τη βιοπάλη έμαθα να παίρνω το δώρο μου αλλά να ακούω και πάρα πολλά όχι. Όλο αυτό το πράγμα νομίζω ότι με βοήθησε στο να δημιουργηθεί μέσα από τον οικογενειακό βίο μια προσωπικότητα ισορροπημένη, μια προσωπικότητα που δεν έχει μάθει να λέει ναι στην πλεονεξία, δεν έχει μάθει να τα έχει όλα εύκολα στα πόδια της, μια προσωπικότητα που ξέρει ότι για να πάρεις κάτι πρέπει να δουλέψεις, πρέπει να παλέψεις γι’ αυτό και να μην είναι όλα έτοιμα και εύκολα και που δεν έψαχνε αφορμή για να φύγει απ’ το σπίτι και τόσα άλλα πράγματα που μπορεί να ζήσει κάποιος στην οικογένεια του μέσα, που νομίζω ότι είναι το πρώτο στάδιο και το πρώτο κοινωνικό σύνολο που βρίσκεται ο καθένας από μας και γι’ αυτό νομίζω ότι είναι το πιο σημαντικό.
Έδωσα στα 18 μου πανελλήνιες και πριν ακόμα μάθω αν έχω περάσει είχα ξεκινήσει ήδη διαδικασίες για να μπω σε ένα νυχτερινό μαγαζί να τραγουδάω!
Πότε μπήκε επαγγελματικά το τραγούδι στη ζωή σου;
Επαγγελματικά το τραγούδι μπαίνει με το που τελειώνω τις πανελλήνιες εξετάσεις σε ηλικία 18 χρονών. Έδωσα τον Ιούνιο πανελλήνιες και πριν ακόμα μάθω αν έχω περάσει είχα ξεκινήσει ήδη διαδικασίες για να μπω σε ένα νυχτερινό μαγαζί να τραγουδάω. Αυτό σημαίνει ότι έκανα κάποια τηλέφωνα, προσπαθούσα, πήγαινα μόνος μου στα μαγαζιά και ρωτούσα πότε θα γίνουν οντισιόν για να πάω να με ακούσουν. Άκουγα βέβαια ότι υπάρχουν τα κυκλώματα, ότι αν δεν ξέρεις κανέναν δε θα κάνεις τίποτα εγώ όμως αγαπούσα τόσο πολύ το τραγούδι που δεν περίμενα από κανέναν και τίποτα, πήγαινα σε όλα τα λεγόμενα «μεγάλα» μαγαζιά μου δίνανε ημερομηνία την έγραφα στο τετράδιο κ έλεγα θα πάω παντού και ότι βγει.
Οι γονείς σου πως το βλέπανε όλο αυτό δεδομένου ότι ήσουν μόνο 18 χρονών;
Οι γονείς μου δεν το ξέρανε! Τα πρώτα τηλέφωνα και τις πρώτες μυστικές επαφές τις έκανα χωρίς να έχουν καταλάβει τίποτα γιατί εκείνοι αυτό που θέλανε ήταν να ακολουθήσω την Ιατρική. Γνώριζαν βέβαια ότι αγαπάω το τραγούδι αλλά μου έλεγαν «θα μπεις στην Ιατρική, να έχεις μια πόρτα ανοιχτή και μετά βλέπουμε» οπότε δεν υπήρχε περίπτωση να πάρω το οκ από τους δικούς μου πριν ακόμη βγουν τα αποτελέσματα ή πριν δουν τελοσπάντων πως πήγα στις πανελλήνιες.
Άρα δηλαδή ο Πάνος Κιάμος έλεγε από πολύ μικρός «Εγώ κάποια μέρα θα γίνω πολύ πετυχημένος τραγουδιστής» και πάλευες για αυτό από νωρίς, νιώθοντας σιγουριά;
Όχι, ο Πάνος Κιάμος είχε από μικρός στο μυαλό του ότι αγαπά τη μουσική. Τώρα το τι θα γινόταν μετά δεν το είχε στο μυαλό του! Ο Πάνος Κιάμος είναι ένας άνθρωπος που δεν του αρέσει να βάζει στόχους πολύ μακρινούς, του αρέσει να βάζει στόχους βραχυπρόθεσμους που μπορεί να τους πετύχει και να πηγαίνει αμέσως στον επόμενο στόχο. Πότε δεν σκέφτηκα «θα ήθελα να έχω 20 δίσκους στο ενεργητικό μου και μακάρι να έχουν γίνει όλοι χρυσοί»!! Αυτό το οποίο σκέφτηκα και πέρασε απ’ το μυαλό μου ήταν ότι πρώτα απ’ όλα θέλω να μπω στο χώρο, θέλω να τραγουδήσω, όταν κατάφερα και μπήκα σ’ ένα νυχτερινό μαγαζί και μετά είχα κάποιες προτάσεις, ο επόμενος μου στόχος ήταν να μπω στη δισκογραφία, όταν κατάφερα και μπήκα και στη δισκογραφία και μου δόθηκε η ευκαιρία να κάνω την πρώτη μου δισκογραφική δουλειά σκέφτηκα «ωραία τα έχουμε καταφέρει από δω και πέρα πρέπει να κάνουμε σωστά βήματα για να μας δίνει ο κόσμος το οκ να κάνουμε και επόμενη δισκογραφική δουλειά», γιατί όταν δεν κάνεις κάτι σωστό, ο κόσμος σε τιμωρεί και ακόμη και σήμερα αν με ρωτήσεις ο στόχος μου είναι να κάνω καλές δισκογραφικές δουλειές γιατί θεωρώ ότι είμαι ακόμη στην αρχή της πορείας μου.
…ένας τραγουδιστής που ξεκινάει τώρα παίρνει ένα πολύ χαμηλό μεροκάματο που πιστέψτε με καμιά φορά είναι μικρότερο ή ισοδύναμο με το χαμηλότερο μισθό, 600 με 700 ευρώ το μήνα.
Υπήρξαν στιγμές που μετάνιωσες για αυτή σου την επιλογή; Πόσο εύκολος είναι ο χώρος της μουσικής και τι έχεις να δώσεις σαν συμβουλή στους νέους καλλιτέχνες που ξεκινούν τώρα την καριέρα τους;
Ούτε μια στιγμή!!! Είναι πολύ δύσκολο και πολλές φορές αυτό που θέλω να πω στα νέα παιδιά είναι να μην παρασύρονται απ’ τα φώτα της δημοσιότητας και να μην παίρνουν ως χαρακτηριστικό παράδειγμα πέντε καλλιτέχνες, γιατί υπάρχουν άλλοι πέντε χιλιάδες καλλιτέχνες που περνάνε πάρα πολύ δύσκολα… Ήδη βλέπουμε ότι τα μαγαζιά και η νύχτα γενικότερα αντιμετωπίζουν πρόβλημα, τα περισσότερα μαγαζιά δουλεύουν δύο φορές την εβδομάδα και για έναν τραγουδιστή που ξεκινάει τώρα και παίρνει ένα πολύ χαμηλό μεροκάματο αυτό το διήμερο πιστέψτε με καμιά φορά είναι μικρότερο ή ισοδύναμο με το χαμηλότερο μισθό, 600 με 700 ευρώ το μήνα. Κατά συνέπεια δεν είναι καθόλου εύκολο αν σκεφτεί κάποιος και τους μήνες λειτουργίας των νυχτερινών μαγαζιών.
Και αν δεν τύχει σε κάποιο αποτυχημένο σχήμα έτσι;
Α, μπράβο!!! Αν και τα επιτυχημένα ακόμη… διήμερα δουλεύουν και άντε να κάνουν ένα μήνα παραπάνω… και τι έγινε αν περιμένεις μέχρι τον επόμενο Σεπτέμβρη για να βρεις δουλειά;;; Είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα πια και σ’ αυτό το χώρο όπως σε όλους τους χώρους και αν θα έλεγα κάτι στα νέα παιδιά που θέλουν να μπουν στο χώρο αυτό θα ήταν να έχουν μεγάλη αγάπη για το τραγούδι και μεγάλη υπομονή γιατί δεν έχει καμία σχέση ξαναλέω αυτό το οποίο βλέπουνε σε έναν καλλιτέχνη που έχει παλέψει, που μπορεί να έχει σταθεί τυχερός, που μπορεί να άξιζε πραγματικά και να έφτασε κάπου, με αυτό το οποίο περνάει το 85 – 90% των καλλιτεχνών.
…αν υποθέσουμε τα τελευταία 5 χρόνια μπήκαν σε talent shows γύρω στα 200 άτομα, πάνω από 5 εγώ τουλάχιστον δεν έχω δει να συνεχίζουν αξιόλογα…. πιστεύω ότι το καλύτερο θα ήταν να μην είχαν καθόλου κριτική επιτροπή γιατί ο καλύτερος κριτής είναι ο κόσμος. Η κριτική επιτροπή χρησιμεύει απλά για να υπάρχουν τσακωμοί.
Βλέπουμε ότι τα πράγματα στην ελληνική δισκογραφία δεν πάνε καλά. Εσένα σε αγχώνει καθόλου αυτό;
Εμένα με αγχώνει όταν δεν βρίσκω καλά τραγούδια για τον εαυτό μου γιατί προσπαθώ και παλεύω όσο μπορώ να κάνω καλές δισκογραφικές δουλειές. Σίγουρα είμαι σε ένα σύνολο και όταν αυτό δεν πάει καλά δεν μπορεί να μην σε αγχώνει, είναι λογικό. Θα ήθελα όλα να πηγαίνουν καλά και κυρίως η ελληνική δισκογραφία γιατί αυτό θα δημιουργούσε υγιή ανταγωνισμό και ο ανταγωνισμός μόνο καλύτερο σε κάνει! Όταν ξέρεις ότι έχεις να αντιμετωπίσεις κ’ άλλες καλές δισκογραφικές δουλειές ανεβαίνει το επίπεδο. Ωστόσο δεν είμαι από τους ανθρώπους που εφησυχάζεται, πάντα προσπαθώ να βρίσκω τραγούδια που θα αγγίξουν τον κόσμο, που θα τον κάνουν να περάσει καλά, θα τον κάνουν να πονέσει και τραγούδια που θα κάνουν τον κόσμο να πει «ο Κιάμος έβγαλε τώρα ένα κομμάτι που δεν το περίμενα απ’ αυτόν» ώστε να έχω ποικιλία στα τραγούδια μου (και μπαλάντες και dance και ζεϊμπέκικα και τσιφτετέλια και ρούμπες) έτσι ώστε ο κόσμος να ξέρεις ότι απ’ τον Κιάμο μπορούμε να τα ακούσουμε όλα. Αυτό νομίζω είναι κάτι πολύ δύσκολο και παλεύω πάρα πολύ για να το πετύχω. Δεν ξέρω αν το πετυχαίνω… πάντως αυτό προσπαθώ.
Πως αισθάνεσαι που τα περισσότερα κομμάτια σου ερμηνεύονται από άλλους καλλιτέχνες σε νυχτερινά μαγαζιά και παίζονται σε όλα τα clubs;
Είναι πολύ δύσκολο πράγμα όταν ακούς 200 με 300 τραγούδια να πρέπει να επιλέξεις 20 τα οποία θα πάνε στην εταιρεία, θα υπάρξει συζήτηση και η τελική επιλογή θα είναι 14 με 15 που θα κυκλοφορήσουν τελικά. Όταν λοιπόν βρίσκουν ανταπόκριση απ’ τον κόσμο νιώθω μεγάλη χαρά! Για μένα βέβαια το «κυνήγι» των επόμενων τραγουδιών ξεκινάει αμέσως, την επόμενη μέρα της κυκλοφορίας του cd, δηλαδή εγώ με το που κυκλοφόρησε το cd «Θα ζήσω για μένα» και βγήκε το «Σφύριξα κ’ έληξες» στα ραδιόφωνα αμέσως μετά από μια βδομάδα είχα στούντιο για τον επόμενο δίσκο. Θέλω να πω ότι δε σταματάμε ποτέ γιατί θεωρώ ότι το τραγούδι είναι έμπνευση και μπορεί μέσα σε μια βδομάδα να βρεις τρία καλά τραγούδια γιατί είχε έμπνευση ο συνθέτης και ο στιχουργός και μπορεί να ψάχνεις πέντε μήνες και να μην βρίσκεις τραγούδι. Κατά συνέπεια δε μπορώ να δρω χρονολογικά «α, ωραία έβγαλα ένα ωραίο τραγούδι το Μάρτιο ας κάτσω μέχρι τον Οκτώβριο και μετά από Νοέμβρη ας ξεκινήσω να ψάχνω». Το γεγονός που ανέφερες πριν, ότι από κάθε δισκογραφική μου δουλειά ξεχωρίζουν αρκετά τραγούδια απ’ τη μια με χαροποιεί απ’ την άλλη μου δημιουργεί ευθύνη και άγχος ότι η επόμενη δισκογραφική δουλειά πρέπει να είναι επίσης καλή.
Η πιπίλα της κρίσης υπάρχει παντού και επηρεάζει περισσότερο την ψυχολογία μας παρά την ίδια μας τη ζωή!
Έχεις σαν αρχή να συνεργάζεσαι πάντα με συγκεκριμένους συνθέτες κ στιχουργούς ή δοκιμάζεις και νέους ανθρώπους;
Έχω σίγουρα κάποιους σταθερούς συνεργάτες οι οποίοι με πιστεύουν απ’ τα πρώτα μου βήματα και πάντα ξεκινάω από αυτούς και όταν βλέπω ότι έχουν έμπνευση πάντα υπάρχουν κομμάτια τους στους δίσκους μου αλλά σαφώς ακούω και άλλους δημιουργούς. Γι’ αυτό σε κάθε δισκογραφική μου δουλειά θα βρεις τους στάνταρ αλλά και 2 – 3 καινούρια ονόματα.
Έχει τύχει ποτέ να απορρίψεις κάποιο τραγούδι και μετά να το ακούσεις από άλλον καλλιτέχνη και να πεις «Ωχ, έχασα την ευκαιρία»;
Ναι, έτυχε να ακούσω ένα τραγούδι το οποίο δε το πίστεψα και έγινε και μεγάλη επιτυχία. Νομίζω όμως ότι αυτή είναι η ομορφιά της μουσικής, ότι δε βλέπουμε όλοι όλες τις επιτυχίες και έτσι δεν τις κάνει μόνο ένας!
Μετά από τουλάχιστον δώδεκα χρόνια επαγγελματικής πορείας στο τραγούδι και στη νυχτερινή διασκέδαση ποιες αλλαγές παρατηρείς;
Μια αλλαγή που παρατηρώ είναι ότι δυστυχώς δε πρόλαβα να γνωρίσω το δίσκο, έφτασα όμως στο cd! Επίσης παλαιότερα όταν έκανες ένα cd το επόμενο ήταν μετά από 1,5 χρόνο τώρα πια αυτά δεν υπάρχουν. Ο δίσκος μέσα σε δύο – τρείς μήνες έχει δείξει τι θα κάνει και βλέπεις πολλούς καλλιτέχνες στο εξάμηνο, είτε να κάνουν ολόκληρη δισκογραφική δουλειά, είτε να βγάζουν ένα σιγκλάκι αφού πλέον ο χρόνος ανάλωσης του cd έχει αλλάξει. Παλαιότερα από μια δισκογραφική δουλειά έβλεπες ότι ξεχωρίζανε αρκετά κομμάτια, τώρα για τους περισσότερους καλλιτέχνες το cd μπορεί να περιέχει 14 – 15 τραγούδια και αν ξεχωρίσει ένα καλά είναι! … τώρα όποιος έχει την τύχη να ξεχωρίσουν πάνω από ένα τραγούδια νομίζω πως είναι από τους «προνομιούχους» της εποχής. Επίσης τότε δουλεύαμε σε μαγαζιά που ήταν ανοιχτά έξι φορές την εβδομάδα τώρα είμαστε στις δύο μέρες! Τότε ο χρυσός δίσκος ήταν στις 40.000 τώρα είναι στις 6.000. Οπότε καταλαβαίνεις ότι αν και ο κόσμος δεν έχει σταματήσει να ασχολείται με τη μουσική τα πράγματα έχουν αλλάξει τελείως! Ο βασικός τρόπος να προμηθευτείς τους δίσκους παλιά ήταν τα δισκοπωλεία τώρα αν ρωτήσω τους τέσσερις μας θα έχουμε τουλάχιστον ένα εξάμηνο να πατήσουμε σε ένα δισκοπωλείο γιατί θα βρούμε αυτό που θέλουμε είτε από ένα κομπιούτερ, είτε από κάπου αλλού! Έχει αλλάξει πια ο τρόπος γι’ αυτό και οι πωλήσεις έχουν σταματήσει χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν βγαίνουν καινούργια τραγούδια.
…δεν θα δεις από μένα ούτε τα τρελά εφέ, ούτε θα με δεις να πετάω για να κατέβω, ούτε να βγαίνω από κάτω όχι ότι τα κατακρίνω όλα αυτά απλά εγώ δεν τα υποστηρίζω.
Έχεις νιώσει ποτέ πισώπλατα μαχαιρώματα από συναδέλφους ή άτομα του χώρου γενικότερα;
Δεν υπάρχει χώρος που να μην συμβαίνει αυτό και συ θα έχεις δεχτεί και όλοι θα έχουμε δεχτεί γι’ αυτό λέγονται και πισώπλατα, δεν τα ξέρουμε τα περισσότερα! Εγώ όταν δω ανθρώπους που είτε δεν με πίστεψαν, είτε κάποια στιγμή είπανε κάτι κακό για μένα, δεν είμαι άτομο που θα κρατήσω κακία απλά θα προσπαθήσω να αποδείξω μέσα από τη δουλειά ότι αυτό το οποίο πιστεύουν για μένα δεν είναι σωστό.
Μίλησε μας λίγο για τη νέα τάση στη μουσική τα τραγούδια να διανέμονται μέσω internet. Ποια η γνώμη σου και πόσο πιστεύεις ότι αυτό βοηθάει σε σχέση με τον κλασικό τρόπο;
Κοίτα έχει και θετικά και αρνητικά. Γενικότερα όπου μπαίνει περισσότερη τεχνολογία χάνεται η αυθεντικότητα. Όταν μπορείς να αποκτήσεις πράγματα χωρίς να τα πληρώσεις σημαίνει ότι χάνεται όχι ο κόπος ο δικός μου γιατί εμένα τα περισσότερα έσοδα μου είναι από τις εμφανίσεις μου αλλά ο κόπος του συνθέτη και του στιχουργού και τα έξοδα που κάνει μια εταιρεία για να γίνει μια παραγωγή. Απ’ την άλλη, η επιλογή του internet έχει το θετικό ότι πολύ κόσμος στην Ελλάδα δεν έχει ένα δισκοπωλείο δίπλα του, δηλαδή μην κοιτάμε τις μεγάλες πόλεις, σκεφτείτε πόσοι άνθρωποι στην επαρχία δεν είχαν δίπλα τους ένα δισκοπωλείο και θα έπρεπε να φύγει ένα παιδάκι από το χωριό να πάει στην κωμόπολη να προμηθευτεί ένα δίσκο. Γιατί να γίνεται αυτό αφού πλέον μέσα στο σπίτι του αυτό που του αρέσει, αυτό που πραγματικά θέλει μπορεί να το έχει;;; Και επιπλέον υπήρχε μεγάλη καθυστέρηση, όταν έβγαζε ένας καλλιτέχνης δίσκο μέχρι να φτάσει στην Αυστραλία περνούσαν 5 και 6 μήνες ενώ τώρα κυκλοφορεί ταυτόχρονα παντού. Τελικά νομίζω ότι απλά πρέπει να συμβιβαστούμε.
Τα «παγάκια» είναι θα έλεγα ένα τσιφτετέλι το οποίο βγήκε κυρίως με αφορμή το γεγονός ότι έβλεπα να έρχονται τα Χριστούγεννα και δεν υπήρχε ένα τραγούδι να χορέψει ο κόσμος.
Η κίνηση να πωλούνται πλέον τα cd μέσω περιοδικών πως σου φαίνεται;
Το «Σφύριξα κ’ έληξες» κυκλοφόρησε από τον Τηλεθεατή. Με βρίσκει σύμφωνο για το λόγο που ανέφερα και πιο πάνω, δισκοπωλείο δεν υπάρχει παντού όμως η εφημερίδα ή το εβδομαδιαίο περιοδικό υπάρχει παντού. Και απόδειξη είναι ότι το «Σφύριξα κ’ έληξες» έκανε τις περισσότερες πωλήσεις από όλους τους προηγούμενους μου δίσκους και μάλιστα όλο αυτό έγινε μέσα σε μια βδομάδα. Φτάσαμε τις 40.000 πωλήσεις όταν ο δίσκος πούλησε συνολικά 56.000 περίπου. Το 80% των πωλήσεων έγινε μέσα από το περιοδικό γιατί ο άλλος μπόρεσε και το βρήκε εύκολα, πήγαινε στο περίπτερο να πάρει καραμέλες και τσίχλες και έβρισκε και το δίσκο. Δε νομίζω ότι αυτά τα πράγματα πρέπει να μας φοβίζουν. Νομίζω απλά ότι πρέπει να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα. Δεν είναι κακό να πηγαίνει η μουσική όλο και πιο κοντά στο σπίτι του άλλου.
Η έξαρση της τεχνολογίας και η απότομη είσοδος του internet στη ζωή μας, έχει οδηγήσει πολλούς συναδέλφους σου να χρησιμοποιήσουν το Facebook και το Twitter. Υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος που απέχεις από την τάση αυτή;
Πρώτον είναι θέμα άγνοιας γιατί δεν κατέχω πολύ τους υπολογιστές και δεν έχω χρόνο να αφιερώσω για να μάθω αυτή τη στιγμή. Δεύτερον προτιμώ τον ελεύθερο μου χρόνο να τον αφιερώνω στην οικογένεια μου, στα παιδιά μου για να παίρνω δύναμη και ενέργεια και να νιώθω έτσι ότι έχω ένα κομμάτι της ημέρας που ξεφεύγω τελείως από τη δουλειά, διότι αν βάλεις ότι εγώ δουλεύω τέσσερις φορές την εβδομάδα και οι άλλες δύο συνήθως είναι με στούντιο, μου μένει μόνο μια μέρα για να ξεκουράσω τη φωνή μου. Επίσης έχω ένα ωράριο τρελό, γυρίζω σπίτι εφτά με οχτώ το πρωί, κοιμάμαι εννιά με δέκα ξυπνάω έξι πίνω ένα καφέ στην ουσία και ξανάρχομαι στο μαγαζί. Άρα όλο αυτό το πρόγραμμα είναι αρκετά βαρύ για να μπορώ να αφιερώνω και κάποιες ώρες στο facebook. Δεν το κατακρίνω, μακάρι να μπορούσα να το κάνω, προτιμώ όμως να έχω λίγο χρόνο να αδειάζει το κεφάλι μου και να κάνω σωστές επιλογές στα τραγούδια μου γιατί αυτή είναι άλλωστε η δουλειά μου και θέλω να βγάζω τραγούδια που αγγίζουν την ψυχή του κόσμου παρά να βάλω ένα επιπρόσθετο βάρος στο κεφάλι μου το οποίο δεν κατέχω και καλά όπως προείπα.
…με τη σελίδα μου στο internet δυσκολεύομαι αρκετά όταν απαντώ, αφού δεν σου κρύβω ότι μέχρι πριν πέντε μήνες δεν ήξερα ότι υπάρχει το copy – paste και καθόμουν και τα ξανάγραφα απ’ την αρχή!!<
Μήπως απλά είσαι εφησυχασμένος γιατί είσαι από τα πρώτα ονόματα της ελληνικής δισκογραφίας ενώ κάποιοι άλλοι που δυσκολεύονται περισσότερο πιστεύουν ότι αυτός ο τρόπος προώθησης της δουλειάς τους θα αποδώσει;
Καθόλου εφησυχασμένος δεν είμαι!!! Αν ήμουν δεν θα έκανα δυο φορές την εβδομάδα στούντιο αλλά θα καθόμουν πολύ ήρεμα να πω αφιερώνω δυο-τρεις ώρες για το internet. Για μένα είναι πολύ πιο εύκολο να κάτσω σπίτι μου πίνοντας ένα καφέ και να απαντάω στα μηνύματα θαυμαστών μου. Κάτι που κάνω άλλωστε μέσω της προσωπικής μου σελίδας στο Internet. Ήδη με τη σελίδα μου στο internet δυσκολεύομαι αρκετά όταν απαντώ, αφού δεν σου κρύβω ότι μέχρι πριν πέντε μήνες δεν ήξερα ότι υπάρχει το copy – paste και καθόμουν και τα ξανάγραφα απ’ την αρχή.
Αν σε γυρνούσα κάποια χρόνια πριν και σου έδινα την ευκαιρία να συμμετέχεις σε ένα talent show θα το έκανες;
Καταρχήν είναι τόσα πολλά τα talent shows πλέον… Όσοι θέλουν να γίνουν γνωστοί προσπαθούν να γίνουν μέσα από αυτά. Θα πρέπει όμως να γνωρίζουν ότι είναι περισσότερα ακόμη και από τα μαγαζιά που λειτουργούν σήμερα!! Αν ήμουν 18 χρονών και ήθελα μέσα σε μια μέρα να κατακτήσω όλο τον κόσμο, μέσα σε τρεις μήνες, ήθελα να με ξέρει όλη η Ελλάδα και όταν έβγαζα τον πρώτο δίσκο ήθελα μέσα σε δύο μήνες να σιγο – τραγουδάνε όλοι τα τραγούδια μου και να με αναγνωρίζουν παντού, αν με ρωτούσες σε εκείνη την ηλικία στην οποία ανήκουν τα περισσότερα παιδιά που πάνε, θα σου έλεγα ότι θα πάω. Τώρα όμως στα 34 μου που έχω δώδεκα χρόνια στο χώρο και που έχω «σκάψει», θα σου έλεγα ότι τα talent shows σε ανεβάζουν γρήγορα πολλά σκαλοπάτια τα οποία θα πρέπει να ανέβεις πολύ πιο σιγά. Γιατί σε ανεβάζουν σε ένα ύψος που μόνο όταν βγεις καταλαβαίνεις πόσο ψηλά έχεις ανέβει στην πολυκατοικία και το πρώτο που θα πάθεις είναι να ζαλιστείς γιατί δεν έχεις μάθει να είσαι σε τέτοιο ύψος.
Θεωρείς τελικά ότι οι διαγωνισμοί τύπου Talent show ή Reality παρέχουν την ευκαιρία σε νέους καλλιτέχνες να αναδειχθούν;
Αυτό αποδεικνύεται νομίζω όταν ενώ μπαίνουν σε κάθε talent show 15 παιδιά, αν υποθέσουμε ότι τα τελευταία 5 χρόνια ότι μπήκαν γύρω στα 200 άτομα, πάνω από 5 εγώ τουλάχιστον δεν έχω δει να συνεχίζουν αξιόλογα. Είδα παιδιά που βγήκαν και στην πορεία αλλάξανε επάγγελμα που σημαίνει ότι κάτι γίνεται λάθος. Πιστεύω ότι ναι μεν σου δίνουν την ευκαιρία να σε μάθει ο κόσμος αλλά πρέπει να το δεις ως εκεί. Πρέπει να καταλάβουμε ότι τα talent shows δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένας τρόπος να βγάλουν λεφτά τα κανάλια. Δε μας χαρίζεται κανείς στην εποχή μας, μη γελιόμαστε, όλα γίνονται για την τηλεθέαση, για να πουλήσουν ακριβά τις διαφημίσεις και μέσα σε αυτή τη μια ώρα να βγάλει έσοδα το κανάλι, δεν καίγεται για την καριέρα του καθενός παιδιού απ’ αυτά. Ούτε εμφανίζεται ως μεσσίας για να κάνεις μια δισκογραφική δουλειά και να πάνε όλα καλά στη καριέρα σου. Θέλουν να βρουν παιδιά, με ισχυρές προσωπικότητες που θα τσακωθούνε, που αν είναι δυνατόν θα δημιουργηθούν έρωτες, ξεσπάσματα, οτιδήποτε κάνει τον κόσμο να πει αντί να κοιτάξω τον δίπλα μου που είναι όλα ήρεμα ας δω εκεί που πέφτει και κάνα «μπουνίδι». Συγνώμη που το λέω αλλά δεν έχω πειστεί ότι για κάποιο από τα παιδιά που βγήκε πρώτο ή δεύτερο υπήρχαν οι καλύτερες συνθήκες ή πέσανε πάνω του να τον προσέξουν ώστε να βγάλουν ένα μεγάλο καλλιτέχνη αλλά είδα κάτι διαφορετικό, ότι περισσότερο καιγόντουσαν για την προβολή των παιδιών κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού για να έχουν περισσότερα έσοδα παρά όταν βγήκαν. Τους βγάζουν απλά κάτι για να πουν ότι τηρήθηκε το συμβόλαιο και αυτό είναι όλο. Μπορεί εγώ να είμαι λάθος αλλά όταν έχουν συμμετάσχει πάνω από 200 άτομα και δεν θυμάσαι πάνω από πέντε νομίζω ότι το ποσοστό είναι πολύ μικρό και καταλαβαίνουμε αν ενδιαφέρονται για το καλό της μουσικής, αν ενδιαφέρονται να βγάλουν καλλιτέχνες ή αν ενδιαφέρονται για να πάνε καλά οικονομικά και λένε είμαστε μια επιχείρηση, κάνουμε μια εκπομπή, μας καίει η τηλεθέαση και τα έσοδα.
Αν σου γινόταν πρόταση να είσαι κριτική επιτροπή σε κάποιο από αυτά τα παιχνίδια θα πήγαινες;
Εγώ δεν θα πήγαινα γιατί είμαι πολύ μαλακός σαν άτομο, δεν θα μπορούσα ποτέ να κρίνω και επειδή είμαι πολύ αυστηρός κριτής με τον ίδιο μου τον εαυτό σε ότι αφορά τα τραγούδια και την ερμηνεία, πιστεύω ότι δεν θα ήμουν καλός κριτής για τα παιδιά. Εξάλλου η ζωή μου εμένα είναι τόσο γεμάτη, με γεμίζει τόσο πολύ η δισκογραφία και οι live εμφανίσεις που δεν θα ήθελα να ασχοληθώ με τίποτα άλλο. Μάλιστα πιστεύω ότι το καλύτερο θα ήταν να μην είχαν καθόλου κριτική επιτροπή γιατί ο καλύτερος κριτής είναι ο κόσμος. Η κριτική επιτροπή χρησιμεύει απλά για να υπάρχουν τσακωμοί.
Εκτός από τραγουδιστής, τι άλλο επάγγελμα πιστεύεις ότι θα μπορούσες να κάνεις;
Όταν κλείσει κάποια στιγμή ο κύκλος μου σαν τραγουδιστής γιατί νομίζω ότι όλοι κάνουμε ένα κύκλο και κάποια στιγμή κλείνει (το σημαντικότερο βέβαια είναι να καταλάβουμε ποια είναι αυτή η στιγμή για να μην γινόμαστε βάρος πια στον κόσμο) το μοναδικό πράγμα που θα ήθελα να κάνω και θα μου άρεσε πάρα πολύ θα ήταν να ασχοληθώ με το ραδιόφωνο και να είμαι παραγωγός. Μου αρέσει γιατί είναι σχετικό με τη μουσική και έτσι θα ταξιδεύω τον κόσμο με ένα δίωρο δυο-τρεις φορές τη βδομάδα και κατά προτίμηση βράδυ!
Αν σου γινόταν πρόταση σήμερα να εκπροσωπήσεις τη χώρα στη Eurovision θα το έκανες;
Καταρχήν να ξεκαθαρίσω ότι το να εκπροσωπήσω τη χώρα μου θα ήταν μεγάλη τιμή για μένα και θα έκανα ότι καλύτερο περνάει απ’ το χέρι μου, ωστόσο θεωρώ ότι η Eurovision την τελευταία δεκαετία προς δεκαπενταετία είναι κάτι οπτικοακουστικό δηλαδή θέλει χορό, παίζει μεγάλο ρόλο πως θα εμφανιστείς πάνω στη σκηνή και εγώ σε όλα αυτά τα πράγματα είμαι λίγο κλασσικός, δεν θα δεις από μένα ούτε τα τρελά εφέ, ούτε θα με δεις να πετάω για να κατέβω, ούτε να βγαίνω από κάτω, όχι ότι τα κατακρίνω όλα αυτά απλά εγώ δεν τα υποστηρίζω και για αυτό ακριβώς το λόγο πιστεύω πως δεν θα ήμουν το κατάλληλο άτομο για το ρόλο αυτό. Εκτός αν η χώρα μας επέλεγε μια μπαλάντα ή έναν πολύ απλό τρόπο να πας και να πεις ένα τραγούδι. Εκεί θα ήταν μεγάλη χαρά και τιμή να εκπροσωπήσω τη χώρα μας και θα έκανα ότι καλύτερο περνούσε από το χέρι μου. Αλλά να μπω σε μια διαδικασία να κάνω κάτι που δεν με εκφράζει δεν θα το έκανα γιατί πιστεύω υπάρχουν πολλοί καλλιτέχνες πολύ καλύτεροι από μένα σε αυτό.
Είσαι ένας καλλιτέχνης ιδιαίτερα επικοινωνιακός. Πόσο εύκολο είναι όλο αυτό για σένα; Να διαχειρίζεσαι τόσους θαυμαστές πάντα με χαμόγελο και ευγένεια;
Είναι πολύ εύκολο γιατί είμαι αληθινός. Δεν χαμογελάω γιατί πρέπει να χαμογελάσω και δεν επικοινωνώ γιατί πρέπει να επικοινωνήσω, για μένα όλο αυτό το πράγμα δεν είναι δουλειά, εγώ παίρνω δύναμη από τον κόσμο και νομίζω ότι αυτό το πράγμα δεν ανταμείβεται και δεν καλύπτεται με οτιδήποτε άλλο. Η επικοινωνία μου με τον κόσμο ήταν η αιτία να κυκλοφορήσω το 2004 το live που με έβαλε σε πολλά σπίτια, με «καθιέρωσε» και μου έδωσε την ευκαιρία να «ηγηθώ» μαγαζιών! Ερχόντουσαν και μου λέγανε «ρε συ Πάνο αυτό που ακούμε το βράδυ θέλουμε να έχουμε στο αμάξι μας, είναι πολύ καλές οι δισκογραφικές σου δουλειές αλλά θέλουμε το live σου να το ακούμε όχι μόνο το βράδυ». Έτσι κατάλαβα ότι το να έχεις επικοινωνία με τον κόσμο είναι ότι καλύτερο γιατί ο κόσμος δεν έχει ιδιοτέλεια, δε θέλει να σου πει κάτι από συμφέρον, ακόμα και το κακό που θα σου πει ότι βλέπει θα το πει γιατί απλά είναι εκεί δίπλα σου και κάτι βλέπει που δεν του αρέσει. Το λιγότερο λοιπόν που μπορώ να κάνω για αυτούς που με τιμάνε με την παρουσία τους είναι να επικοινωνώ μαζί τους και να έχω πάντα την πόρτα μου ανοιχτή όταν αυτοί μου δίνουν τη δυνατότητα να δουλεύω τέσσερις φορές την εβδομάδα, όταν τα περισσότερα σχήματα δουλεύουν 2 μέρες και για τρεις μήνες ενώ εμείς είμαστε εννέα μηνών σχήμα.
Έχεις φανατικούς θαυμαστές που σε ακολουθούν και σε στηρίζουν σε κάθε σου βήμα. Που πιστεύεις ότι οφείλεται αυτό; Τι έχεις να πεις στο κοινό που είναι δίπλα σου όλα αυτά τα χρόνια;
Είναι πολύ σημαντικό ότι αυτός ο κόσμος είναι δίπλα μου γι’ αυτό και σε κάθε μου συνέντευξη, σε κάθε μου παρουσίαση δεν ξεχνάω ποτέ να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ! Επίσης τους δείχνω το ευχαριστώ μου βγαίνοντας στην πίστα καταθέτοντας την ψυχή μου κάθε βράδυ χωρίς να λέω πότε θα περάσει η ώρα να φύγω, όταν στόχος μου είναι να κάνω καλές δισκογραφικές δουλειές έτσι ώστε να λένε ότι δεν στηρίζουμε στην τύχη τον Κιάμο αλλά γιατί μας ακούει, είναι δίπλα μας, γιατί πάμε και περνάμε καλά και γιατί θα κάνει μια δισκογραφική δουλειά που το μεγαλύτερο ποσοστό μας αρέσει. Αυτό το τρίπτυχο θέλω να πετυχαίνω γιατί πραγματικά είναι όπως τα λες, έχω παιδιά που με στηρίζουν, έχω παιδιά που μου λένε «έχουμε πάρει κιαμοδάνειο για να μπορούμε να ερχόμαστε» και αυτό το πράγμα για μένα είναι πολύ σημαντικό και προσπαθώ μέσα από τη δουλειά μου και τη στάση μου να δείχνω το πόσο τους ευχαριστώ.
Πρόσφατα κυκλοφόρησες διαδικτυακά το νέο σου κομμάτι «Παγάκια». Μίλησέ μου λίγο γι’ αυτό και πες μας πότε να περιμένουμε κάτι ολοκληρωμένο από εσένα.
Τα «παγάκια» είναι θα έλεγα ένα τσιφτετέλι το οποίο βγήκε κυρίως με αφορμή το γεγονός ότι έβλεπα να έρχονται τα Χριστούγεννα και δεν υπήρχε ένα τραγούδι να χορέψει ο κόσμος. Για να είμαι ειλικρινής εκτός από το «Σφύριξα κ Έληξες» δεν έχει βγει κάτι άλλο εκτός από μοντέρνους ρυθμούς, πιο dance και ήθελα με αυτό τον τρόπο να δηλώσω ότι παιδιά είναι Χριστούγεννα, ο κόσμος πρέπει να βγει, να διασκεδάσει, να περάσει καλά. Τα «παγάκια» λοιπόν είναι το καινούργιο μου κομμάτι το οποίο θα κυκλοφορήσει μαζί με ένα best από την Universal music και θα περιλαμβάνει 20 τραγούδια εκ των οποίων τα 18 θα είναι επιλογές από παλαιότερους δίσκους μου συν δύο νέα τραγούδια εκ των οποίων το δεύτερο θα κυκλοφορήσει μέσα Δεκεμβρίου. Θα είναι μια πολύ καλή πρόταση και ήταν δύσκολο γιατί έχω την τύχη ο κόσμος να αγαπάει αρκετά τραγούδια από την κάθε δισκογραφική μου δουλειά και η επιλογή δεν ήταν εύκολη. Μαζί λοιπόν με την κυκλοφορία αυτή θα δίνεται και dvd με τα video clips μου ως τώρα. Και επειδή, αν και είναι γιορτές, η πιπίλα της κρίσης υπάρχει παντού και επηρεάζει περισσότερο την ψυχολογία μας παρά την ίδια μας τη ζωή και είμαστε όλοι χωρίς να το θέλουμε σαν στενοχωρημένοι, ήθελα να κάνω κάτι για να ανεβούμε λίγο. Μακάρι να το πετύχουμε.
Βλέπουμε ότι πλέον όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες εμφανίζονται σε clubs. Ποια η γνώμη σου γι’ αυτό; Πιστεύεις ότι οι νέοι και ξενόφερτοι τρόποι διασκέδασης οδηγούν τα μπουζούκια στο να γίνουν «ντεμοντέ»;
Όχι δε νομίζω ότι τα μπουζούκια είναι ντεμοντέ απλά είναι και αυτός ένας τρόπος διασκέδασης. Οι live εμφανίσεις στα clubs δεν είναι κάτι καινούργιο, άλλωστε εγώ θυμάμαι εδώ και δεκαπέντε χρόνια πολλά σχήματα που εμφανίζονταν σε club και έβγαιναν για κάνα δυο ώρες, απλά εγώ είμαι περισσότερο των μπουζουκιών.
Αν σου ζητούσα να μου πεις τρία άγνωστα στοιχεία που ο κόσμος αγνοεί, ποια θα ήταν αυτά;
Το πρώτο είναι ότι δυστυχώς αργώ πάντα στα ραντεβού οπότε μην κλείσει κανένας ραντεβού μαζί μου (γέλια)!
Το δεύτερο στοιχείο που νομίζω ότι είναι άγνωστο είναι ότι τα τελευταία 2,5 χρόνια που έχουμε την κόρη μας, όταν πέφτω για ύπνο ενώ στην αρχή λέω «μακάρι να κοιμηθώ όσο παραπάνω γίνεται» μόλις περνάει το πρώτο τρίωρο και φεύγει ο βαρύς ο ύπνος με τη πρώτη ευκαιρία το μάτι και το αυτί μου είναι σε εγρήγορση μήπως την ακούσω και βρω αφορμή να σηκωθώ.
Το τρίτο είναι ότι είμαι εγωιστής σαν χαρακτήρας και καμιά φορά ενώ πρέπει να πω συγνώμη δεν λέω, αν και προσπαθώ όμως να το δείξω με την στάση μου.
