Vi(de)oγραφίες Καλλιτεχνών: Lady Gaga

Η Stefani Joanne Angelina Germanotta –με συγχωρείτε, Lady Gaga ήθελα να πω- ασχολείται επαγγελματικά με τη μουσική πολύ πριν μονοπωλήσει το ενδιαφέρον το μουσικού κοινού. Αρχικά, απορροφήθηκε από τη δισκογραφική της εταιρεία για να γράφει τραγούδια για άλλους καλλιτέχνες. Ο Akon όμως σύντομα αναγνώρισε τις φωνητικές ικανότητες της Stefani και κάπως έτσι παρουσιάστηκε στον κόσμο ως Lady Gaga, με έμπνευση το «Radio Gaga» των Queen.

Η βιντεογραφία της χαρακτηρίζεται από εφευρετικότητα, καινοτομία, θεατρικότητα, σεξουαλικότητα, δεινές χορογραφίες, εκκεντρικές ενδυματολογικές επιλογές, εισαγωγή νέων μοδών σε κομμώσεις, ρούχα, αξεσουάρ, νύχια, κουστούμια, έμπνευση από έργα τέχνης, μεταφυσικά και φανταστικά πλάσματα, θρησκευτικά μοτίβα, υποστήριξη των δικαιωμάτων των ομοφυλοφίλων, σκοτεινό ρομαντισμό, αυτοσαρκασμό, επιρροή από άλλους καλλιτέχνες όπως Michael Jackson, Madonna, Britney Spears και Freddie Mercury, ενώ αν χαρακτηρίζαμε τις ταινίες που συνοδεύουν τα τραγούδια της ως βίντεο κλιπ θα υποτιμούσαμε την Τέχνη που δημιουργεί. Αυτή την εβδομάδα, δε μιλάμε για βίντεο κλιπ, αλλά για μουσικές ταινίες, γιατί αν μη τι άλλο, η Lady Gaga δεν είναι απλώς μια ποπ σούπερ σταρ, αλλά είναι μια ασύγκριτη πολυπρισματική περσόνα με μουσικές, υποκριτικές, στυλιστικές, σκηνοθετικές, στιχουργικές και πολιτικές ικανότητες.

Ας ξεκινήσουμε:

1)Just Dance (2008)

Σκηνοθεσία: Melina Matsoukas

Το καλοκαίρι του 2008 η Lady Gaga συστήνεται με το πρώτο της single «Just Dance» συνεργασία με τον Colby O’Donis (λησμονήθηκε ήδη…) που σύντομα έγινε παγκόσμια επιτυχία και το όνομά της γράφτηκε στην κορυφή όλων των charts. Στο μουσικό κλιπ η Lady Gaga εμφανίζεται με μια χαρακτηριστική ξανθιά περούκα, ασημένιο κορμάκι και διάφορες μπλούζες με urban στυλ να δημιουργεί ένα πάρτι χωρίς σταματημό.

2)Poker Face (2008)

Σκηνοθεσία: Ray Kay

Θα μπορούσαμε να πούμε πως η Lady Gaga συστήθηκε ουσιαστικά με την κυκλοφορία του δεύτερου single της «Poker Face» το οποίο γνώρισε ανέλπιστη επιτυχία. Το τραγούδι είναι κάτι παραπάνω από ένα ανεβαστικό dance pop κομμάτι όπως ήταν το «Just Dance» καθώς δείχνει τη διάθεση της performer να φέρει μια νέα επανάσταση στην ποπ μετά την Madonna. Στο βίντεο κλιπ του τραγουδιού, η Gaga εισάγει για πρώτη φορά τα χαρακτηριστικά κορμάκια της, τα έντονα γυαλιά, τις περούκες με περίτεχνους φιόγκους από μαλλί, την κινησιολογία αλά Gaga και πολλά άλλα ευρήματα που εξέλιξε στη συνέχεια.

3)Paparazzi (2009)

Σκηνοθεσία: Jonas Akerlund

Το καλοκαίρι του 2009 κυκλοφόρησε το πέμπτο single από τον ντεμπούτο δίσκο «Fame», το «Paparazzi». Σκηνοθέτης της μουσικής ταινίας ο Σουηδός Jonas Akerlund που μεταμορφώνει την Lady Gaga για πρώτη φορά σε καλλιτέχνιδα που καταφεύγει σε σκοτεινά μονοπάτια για να κερδίσει αυτό που θέλει, τη «δόξα». Το concept θέλει την Lady Gaga να είναι μια πασίγνωστη σταρ που κατοικεί σε μια βίλα και μεσουρανεί στα charts και στα εξώφυλλα των περιοδικών όσο την υποστηρίζουν οι paparazzi. Το αγόρι της, που ερμηνεύει ο Alexander Skarsgard, σε έναν τσακωμό που έχουν, την αφήνει να πέσει από το μπαλκόνι με αποτέλεσμα τα περιοδικά να οργιάσουν και η Gaga να καταλήξει σε αναπηρικό καροτσάκι. Στην μουσική ταινία εναλλάσσονται μακάβρια θέματα όπως ο θάνατος υπηρετριών, η δηλητηρίαση του αγοριού της Gaga και αιματοχυσίες με δεινές χορογραφίες και glam gothic avant-garde εμφανίσεις που κερδίζουν τις εντυπώσεις του μουσικού κοινού. Το τραγούδι ερμήνευσε με μια αλησμόνητη live performance στα MTV Video Music Awards 2009 που χαρακτηρίστηκε από την εκκεντρικότητα, τις άρτιες φωνητικές της ικανότητες και την αιματοχυσία της λαμπρής performer. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η πρωτοεμφανιζόμενη τότε Gaga κατάφερε μέσα σε ένα χρόνο να σαρώσει σε προβολές το youtube, να αποσπάσει αρκετές και σημαντικές υποψηφιότητες στα Grammys και τα VMAs και να ανοίξει την απονομή των τελευταίων με μια performance που αποτελεί ήδη μια all-time VMA εμφάνιση.

4)Bad Romance (2009)

Σκηνοθεσία: Francis Lawrence

Το φθινόπωρο του 2009 κυκλοφόρησε το EP του ντεμπούτου δίσκου της Lady Gaga, με τίτλο «The Fame Monster». Το lead single «Bad Romance» δείχνει ξεκάθαρα την άλλη διάσταση της δόξας και της μουσικής βιομηχανίας που χαρακτηρίζεται από αυτοκαταστροφικές διαθέσεις, έπαρση και γυναικεία ισχύ έναντι των αντρών. Θυμάμαι ακόμα πως την πρώτη φορά που είδα το βίντεο κλιπ του Bad Romance, ετοιμαζόμουν να βγω βόλτα και το έβαλα στο youtube για να το δω στα γρήγορα, αλλά με το που είδα την Gaga ντυμένη ολόσωμο outfit που έκρυβε ακόμη και το πρόσωπο της να βγαίνει μέσα από ένα φέρετρο, το είχα βάλει σε πλήρη οθόνη, έμεινα αποχαυνωμένος και αφού το είδα 2-3 φορές συνεχόμενα σκέφτηκα πως η ποπ από δω και πέρα θα είναι αναπαραστάσεις και προεκτάσεις των ιδεών της Gaga. Πράγματι, εκείνη η χρονιά είχε τη σφραγίδα της Lady Gaga, ενώ στα VMAs σημείωσε ασύγκριτη επιτυχία παραλαμβάνοντας 8 βραβεία μέσα σε ένα βράδυ (ενώ συνολικά είχε 13 υποψηφιότητες, με διπλές υποψηφιότητες σε δύο κατηγορίες). Αξίζει να σημειωθεί πως το εν λόγω κλιπ ξεπερνάει αυτή τη στιγμή το μισό δισεκατομμύριο προβολές στο Vevo της trend-making performer.

5)Telephone (2010)

Σκηνοθεσία: Jonas Akerlund

Τον Μάρτιο του 2010 κυκλοφόρησε η μουσική ταινία για το κομμάτι «Telephone» το οποίο αποτελεί all-star συνεργασία με την Beyoncé. Η μουσική ταινία αποτελεί σεναριακό sequel του «Paparazzi» σκηνοθετημένο επίσης από τον Jonas Akerlund με επιρροές από τον σκηνοθέτη Quentin Tarantino. Συγκεκριμένα, η Beyoncé έχει το παρατσούκλι «Honey Bee» που παραπέμπει στο Pulp Fiction ενώ το αμάξι με το οποίο δραπετεύουν οι δύο performers είναι το κινηματογραφικό «Pussy Wagon» που χρησιμοποιήθηκε στο cult «Kill Bill» από την Uma Therman. Η ταινία διαδραματίζεται σε γυναικείες φυλακές με την κρατούμενη Gaga να ερωτοτροπεί με συγκρατούμενες, φορώντας γυαλιά από αναμμένα τσιγάρα, προκλητικά εσώρουχα και κουτάκια από μπύρες στα μαλλιά της. Στο τέλος της ταινίας, γράφεται ένα υποσχόμενο «To Be Continued» που δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Οι δύο performers συνεργάστηκαν βιντεογραφικά άλλη μια φορά για της ανάγκες του «Video Phone», single του «I am.. Sasha Fierce» της Beyoncé.

6)Born This Way (2011)

Σκηνοθεσία: Nick Knight

Μετά από δυο επιτυχημένες σόλο περιοδείες, η Lady Gaga εμφανίστηκε στα Grammys τον Φεβρουάριο του 2011 με την αλησμόνητη είσοδο της στο χώρο της απονομής μέσα σε ένα αβγό. Η Lady Gaga άνοιξε τη βραδιά με την παρουσίαση του νέου της single «Born This Way» προπομπό του ομώνυμου δεύτερου ολοκληρωμένου δίσκου της. Το κομμάτι μιλάει για την διαφορετικότητα των ανθρώπων και για το δικαίωμα στον έρωτα, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί ύμνο της ομοφυλόφιλης κοινότητας. Στις 27 του ίδιου μήνα έκανε πρεμιέρα στο Vevo η μουσική ταινία του κομματιού με ένα εντυπωσιακό κοσμογενετικό concept. Η Lady Gaga χρίζεται «Mother Monster» και γεννά τους θαυμαστές της, τα «Little Monsters», την ημέρα που γεννήθηκαν οι άνθρωποι, ερωτεύτηκαν και έζησαν ευτυχισμένοι χωρίς διακρίσεις και αδικίες. Την ίδια μέρα όμως γεννήθηκε το «κακό» και η αγάπη μολύνθηκε. Το πολυσήμαντο τραγούδι όμως δεν στερήθηκε τα «beats», την χορευτική διάθεση και μια ευρηματική χορογραφία. Το τραγούδι βρέθηκε στην κορυφή του Billboard Hot 100 για έξι συνεχόμενες εβδομάδες, ενώ ο ομώνυμος δίσκος έκανε ντεμπούτο στο Νο1 με πωλήσεις που ξεπέρασαν το 1 εκατομμύριο, αριθμό ρεκόρ στην περίοδο που το παράνομο download έχει «νομιμοποιηθεί» από την καθολική πρόσβαση στο διαδίκτυο. Επιχειρώντας μια δική μας μετάφραση της βιντεογραφίας της Lady Gaga, η καινοτόμα performer αφού εδραιώθηκε ως dance pop princess στον ντεμπούτο δίσκο της, πέρασε στην «άλλη όχθη της δόξας» με το «Fame Monster» οπτικοποιημένα στα «Bad Romance» και «Alejandro», αναγεννιέται και γεννά μαζί της την ποπ μουσική μέσα από το κλιπ του «Born This Way» και τον πολυπρισματικό ομώνυμο δίσκο της, ο οποίος παντρεύει την ποπ και την ηλεκτρονική μουσική με τον metal και την ροκ περνώντας στο πάνθεον των θρύλων της ποπ ανάμεσα στον Michael Jackson και τη Madonna.

7)Judas (2011)

Σκηνοθεσία: Lady Gaga & Laurieann Gibson

Λίγο πριν τους εορτασμούς του καθολικού Πάσχα, η Lady Gaga σκηνοθετεί αυτοπροσώπως τη μουσική ταινία του «Judas» που προκάλεσε την καθολική εκκλησία και κατηγορήθηκε για βλασφημία. Το concept θέλει την Gaga ως μια μοντέρνα εκδοχή της Μαρίας Μαγδαληνής, να βρίσκεται στην παρέα των μαθητών του Χριστού (ναι, ναι, οι μηχανόβιοι με τα δερμάτινα σακάκια), να ελίσσεται ανάμεσα στον Ιούδα και τον Ιησού Χριστό, ενώ σε ένα αξιομνημόνευτο πλάνο τη βλέπουμε κι ως Αναδυόμενη Αφροδίτη του Andrea Botticelli.

8)You and I (2011)

Σκηνοθεσία: Lady Gaga & Laurieann Gibson

Το «You and I», single του Born This Way, έκανε μια μεγάλη στροφή από τη μουσική που μας είχε συνηθίσει η εδραιωμένη performer. Αποτελεί μια ροκ μπαλάντα με samples από το «We Will Rock You» των Queen που μπορεί να μην κράτησε το ενδιαφέρον του ποπ κοινού της Gaga, αλλά απέδειξε περίτρανα πως η καλλιτέχνιδα δε διστάζει να τσαλακώνεται στη μουσική της όπως δε διστάζει να τσαλακώνει και την εικόνα της ξανά και ξανά. Στη μουσική ταινία που σκηνοθέτησε η ίδια μαζί με τον χορογράφο της, τη βλέπουμε να μεταμφιέζεται για πρώτη φορά σε Jo Calderone, τον άντρα alter-ego της, εγκαινιάζει τις τιρκουάζ περούκες της που χρησιμοποίησε σε σειρά από live εμφανίσεις της και εμφανίζεται κι ως γοργόνα σε ένα λογοτεχνικό ειδύλλιο ανάμεσα σε θνητό και του μυθικού πλάσματος της θάλασσας.

9)Marry The Night (2011)

Σκηνοθεσία: Lady Gaga

Το εκτενές βίντεο κλιπ του «Marry The Night» υπέγραψε για πρώτη φορά μόνη της η Lady Gaga σε ένα μανιφέστο καλλιτεχνικών εμπνεύσεων. Σκηνές από ίδρυμα ανιάτων, κλασικά χορευτικά μοτίβα, μια εντυπωσιακή κατοικία, ο καλλιτεχνικός κόσμος (εμ)πλέκονται σε ένα ενδιαφέρον σενάριο που μπορεί να μην αναγνωρίστηκε στο βαθμό που αναγνωρίστηκαν προγενέστερες δουλειές της Gaga, απέδειξε για άλλη μια φορά ότι η Gaga δεν καταφεύγει σε εμπορικά σχήματα για να ξεχωρίσει, αλλά επειδή ξεχωρίζει τα σχήματα που παρουσιάζει, τα τραγούδια που γράφει, τα ρούχα που φοράει γίνονται εμπορικά. Μάλιστα, στα MTV Video Music Awards του 2011, η Lady Gaga άνοιξε τη βραδιά ως άντρας (Jo Calderone) ερμηνεύοντας το «You and I», στην απονομή που σημείωσε ιστορικό ρεκόρ τηλεθέασης.

10)Applause (2013)

Σκηνοθεσία: Inez & Vinoodh

Δύο χρόνια μετά την κυκλοφορία του «Born This Way» θα κυκλοφορήσει ο δίσκος/application «ARTPOP» που αναμένεται να μονοπωλήσει το ενδιαφέρον του μουσικού κοινού και να φέρει νέες τάσεις στον χώρο της μουσικής, της σκηνοθεσίας και της μόδας. Λίγες μέρες πριν κυκλοφόρησε το μουσικό κλιπ του πρώτου single με τίτλο «Applause» που έχει ξεπεράσει ήδη τα 30 εκατομμύρια προβολές στο Vevo. Στο εικαστικό μουσικοθεατρικό αριστούργημα η Lady Gaga εμφανίζεται με 10 διαφορετικά κουστούμια (!) ενώ εμφανίζεται και το πρόσωπό της σε σώμα κύκνου, δίνοντας αρκετές δόσεις σουρεαλισμού στην ποπ κουλτούρα. Νομίζω πως ο αποφθεγματικός στίχος «Pop culture was an art, now Art’s a pop culture in me» είναι το γενικότερο συναίσθημα που θα μας γεννήσει η κυκλοφορία του «ARTPOP» και την πεποίθησή μου στηρίζει η fashion forward live εμφάνιση της Lady Gaga στα φετινά VMAs, τα οποία άνοιξε για τρίτη φορά μέσα σε έξι πέντε χρόνια (!). Μέχρι στιγμής, το «Applause» έχει φτάσει στο Νο4 του Billboard Hot 100, ενώ δεν αποκλείεται να φτάσει σύντομα την κορυφή του chart. Ας φωνάξουμε λοιπόν όλοι μαζί δυνατά «A-P-P-L-A-U-S-E» για την Mother Monster εν αναμονή του νέου δίσκου.