Βιογραφία | Δημήτρης Δραγατάκης

Γεννήθηκε στην Πλατανούσσα Ιωαννίνων και σπούδασε βιολί στο Εθνικό Ωδείο στην Αθήνα.

Το μουσικό του ιδίωμα είναι ελεύθερο ατονικό, το οποίο πολλές φορές αναμειγνύεται με στοιχεία της παραδοσιακής μουσικής της Ηπείρου.

Είχε κερδίσει σε πολλούς διαγωνισμούς σύνθεσης. Δίδασκε επί σειρά ετών Ανώτερα Θεωρητικά στο Εθνικό Ωδείο, όπου έβαζε και τα θέματα των εξετάσεων για τα πτυχία: Αρμονίας, Αντίστιξης, Φούγκας και Σύνθεσης.

Ο Δημήτρης Δραγατάκης γεννήθηκε στην Πλατανούσα της Ηπείρου το 1914. Πρώτος από επτά αδέλφια έδειξε από μικρός την ιδιαίτερη σχέση του με τη μουσική. Μετά από κάποια μαθήματα που πήρε από τοπικούς δασκάλους, ήρθε στην Αθήνα σε ηλικία 16 ετών, μαζί με τον αδελφό του Νικόλαο, για να σπουδάσει μουσική. Άρχισε μαθήματα βιολιού στο Εθνικό Ωδείο με τον Γεώργιο Ψύλλα, από όπου αποφοίτησε το 1939. Τα χρόνια μέχρι το 1949 οι μουσικές σπουδές του διακόπηκαν, λόγω του Β΄ Παγκοσμίου και του εμφυλίου πολέμου. Αργότερα, συνέχισε μελετώντας Ανώτερα Θεωρητικά της μουσικής με τον Λεωνίδα Ζώρα και τον Μανώλη Καλομοίρη (Δίπλωμα, 1955). Ουσιαστικά, όμως, μπορεί να θεωρηθεί αυτοδίδακτος συνθέτης, καθώς η προσωπική του αντίληψη για τη μουσική τέχνη και για τα μουσικά ρεύματα της εποχής του διαμόρφωσαν ουσιαστικά τη δημιουργική του γλώσσα.

Ο Δημήτρης Δραγατάκης έχει συνθέσει περισσότερα από 130 έργα για όλα σχεδόν τα μουσικά είδη (ορχηστρική μουσική, σκηνική μουσική, ηλεκτρονική μουσική, μουσική δωματίου, φωνητική μουσική). Τα πρώτα του χρονολογημένα έργα φέρουν την ημερομηνία 1957 και έχουν ήδη τη σφραγίδα του προσωπικού του ύφους. Το γεγονός ότι ξεκίνησε τη συνθετική του σταδιοδρομία στην ώριμη ηλικία των 40 ετών συνέβαλε στο να δημιουργήσει και να διατηρήσει μια προσωπική μουσική γλώσσα, ώριμη και λακωνική, που κρατούσε εκλεκτικά τις αποστάσεις από τα διάφορα πρωτοποριακά ρεύματα των δεκαετιών ’60 και ’70. Τα έργα του διακρίνονται για τη υφολογική διαχρονικότητά τους, τη γνήσια ελληνικότητα και τη βαθιά αμεσότητα, που συχνά καθηλώνει τον ακροατή.

Ο Δημήτρης Δραγατάκης έχει βραβευθεί επανειλημμένα για το έργο του. Επτά έργα του έχουν διακριθεί σε διαγωνισμούς, ενώ το σύνολο του έργου του έχει αποσπάσει δύο πολύ σημαντικά βραβεία.

Πιο συγκεκριμένα: το Κουαρτέτο εγχόρδων αρ.1 βραβεύθηκε στο Διαγωνισμό Σύνθεσης της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών του 1958 και το Τρίο για ξύλινα, στον αντίστοιχο Διαγωνισμό του 1964 (Έπαθλο Μ. Καλομοίρη). Η Συμφωνία αρ.1 και το Κουαρτέτο εγχόρδων αρ.3 έλαβαν το Β’ Βραβείο στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Σύνθεσης του Ελληνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας (1962). Η Σουίτα μπαλέτου αρ.2, «Οδυσσέας και Ναυσικά», απέσπασε το Α’ Βραβείο στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Μουσικής-Χοροδράματος του περιοδικού Ταχυδρόμος (1965). Η Συμφωνία αρ.5 έλαβε το Α’ Βραβείο στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Σύνθεσης του Υπουργείου Πολιτισμού (1981).

Επίσης, η Συμφωνία αρ.6 βραβεύθηκε σε Διαγωνισμό του Δήμου Αθηναίων, με θέμα την Εθνική Παλιγγενεσία (1991). Για το σύνολο του έργου του και της προσφοράς του στην Ελληνική μουσική έχει τιμηθεί με το βραβείο «Μαρία Κάλλας» από το Γ’ Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας (1997) και με το βραβείο εις μνήμην Γ.Α.Παπαϊωάννου από την Ακαδημία Αθηνών (1999). Έχουν επίσης πραγματοποιηθεί πολλές συναυλίες – αφιερώματα στο έργο του, σε διάφορα μέρη της Ελλάδας.

Τα έργα του εκτελούνται συχνά στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Αρκετά, επίσης, έχουν δισκογραφηθεί.

http://www.youtube.com/watch?v=W9Ux68xydXk

Ο Δημήτρης Δραγατάκης διετέλεσε επί σειρά ετών καθηγητής Ανωτέρων Θεωρητικών (1977-1997) και Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Ωδείου (1997-2001), μέλος της Ορχήστρας (1944-1969) και του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Λυρικής Σκηνής (1999-2001), Αντιπρόεδρος και Επίτιμος Πρόεδρος (2001) της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών και επίσης Μέλος και Αντιπρόεδρος του Ειδικού Ταμείου Οργανώσεως Συναυλιών της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών (1980-2001).

Συνοπτικά η εργογραφία του Δραγατάκη περιλαμβάνει: 6 Συμφωνίες καθώς και άλλα έργα για ορχήστρα, 14 έργα για σόλο όργανο και συνοδεία, 7 κουαρτέτα εγχόρδων, 11 έργα για σόλο πιάνο, 5 έργα για άλλα σόλο όργανα, 2 έργα για δύο πιάνα, πολλά έργα για μικρά σύνολα οργάνων, 21 τραγούδια για φωνή και πιάνο, 5 έργα για φωνή/φωνές και συνοδεία, 13 έργα για (ασυνόδευτη) χορωδία, μουσική επένδυση 9 θεατρικών έργων, 5 σουίτες μπαλέτου, 3 έργα ηλεκτρονικής μουσικής, 1 θεωρητικό έργο κ.λπ.

Η σημασία του έργου του Δραγατάκη είναι ωστόσο ανεξάρτητη από το ίδιο το πλήθος των έργων του ή τον αριθμό των διακρίσεων που έλαβε κατά τη διάρκεια της ζωής του. Η αποδοχή και η αναγνώριση που κέρδισε η μουσική του Δραγατάκη είναι κυρίως αλληλένδετη με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του δημιουργού της. Ο Δραγατάκης ήταν ένας δημιουργός σύγχρονος, που αφουγκραζόταν τα μηνύματα τη εποχής του και τα εξέφραζε μέσα από τη μουσική του. Υπήρξε επίσης, ένας δημιουργός βαθιά Έλληνας, που ενέταξε σταθερά την ελληνική μουσική παράδοση και ιδιαίτερα την ηπειρώτικη μέσα στο έργο του. Τέλος, ήταν ένας δημιουργός ανθρωπιστής, που ήθελε η τέχνη να προσεγγίζει το μέσο άνθρωπο και να μην απευθύνεται μόνο στους «ειδικούς». Με αυτά τα χαρακτηριστικά ο Δραγατάκης οδηγήθηκε σταδιακά σε ένα γόνιμο συγκερασμό της σύγχρονης μουσικής της εποχής του και της μουσικής της ιδιαίτερης πατρίδας του, μέσα από ένα ύφος γραφής άμεσα κατανοητό για τον ακροατή. Στη ακλόνητη συνέπεια και στην υψηλή ποιότητα αυτού του δημιουργικού συνδυασμού έγκειται και η καίρια συνεισφορά του Δημήτρη Δραγατάκη στην ελληνική μουσική.

Πηγές:

el.wikipedia.org/

www.syllogosplatanousas.gr

www.giannena-e.gr

Επιμέλεια-προσαρμογή: Σοφία Παφτούνου