Βιογραφία | Λεωνίδας Ζώρας
Συνέχισε τις σπουδές του στη σύνθεση, διεύθυνση ορχήστρας, χορωδίας και όπερας στην Hochschule für Musik του Βερολίνου (1938–1940) με τους Χ. Γκράμπνερ, Π. Χαίφερ, Μπ. Μπλάχερ, Β. Γκμάιντλ, Κ. Τόμας, Φ. Στάιν.
Δίδαξε και διηύθυνε μελοδραματικές παραστάσεις και συμφωνική μουσική τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Ανέλαβε Αρχιμουσικός στην Εθνική Λυρική Σκηνή από την ίδρυσή της το 1940 για 18 χρόνια, ώς το 1958, οπότε έφυγε για μόνιμη εγκατάσταση στο Βερολίνο όπου ανέπτυξε αξιόλογη ερμηνευτική και συνθετική δράση.
Το 1968, με την επιστροφή του στην Ελλάδα, ανέλαβε τη διεύθυνση του Εθνικού Ωδείου και συνέχισε το εκπαιδευτικό του έργο στο ίδρυμα όπου δίδασκε από το 1926. Συνεργάστηκε επανειλλημένα με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, την Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, την Ορχήστρα της ΕΡΤ και την ΕΛΣ.
Υπήρξε μέλος του Διοικ. Συμβουλίου της ΕΡΤ, του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου του Φεστιβάλ Αθηνών , της κριτικής επιτροπής του διαγωνισμού Μαρία Κάλλας και της Καλλιτεχνικής Επιτροπής της ΕΛΣ.
Ανέπτυξε συγγραφική δραστηριότητα γράφοντας άρθρα και μελέτες για την ελληνική μουσική και μετέφρασε λιμπρέτα μελοδραματικών έργων.
Στο συνθετικό του έργο περιλαμβάνονται έργα για μικρά και μεγαλύτερα ορχηστρικά σύνολα, για σόλο όργανα, μουσική δωματίου, κύκλους τραγουδιών, χορωδιακά, σκηνική μουσική.
Ξεχωριστή θέση στο έργο του έχουν τα τραγούδια για φωνή και πιάνο ενώ χορωδιακά και συμφωνικά του έργα συμπεριλήφθηκαν στην πρόσφατη έκδοση του Υπουργείου Πολιτισμού, στα πλαίσια της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, για τους μεγάλους Έλληνες συνθέτες του 20ού αιώνα.
1905: Γέννηση του Λεωνίδα Ζώρα στη Σπάρτη. Ο πατέρας του, Μιχαήλ, ήταν από την Τήνο, δικηγόρος το επάγγελμα και θεατρικός συγγραφέας, και η μητέρα του Άννα ήταν από τη Σμύρνη, με καταγωγή από την Κέρκυρα.
1907: Θάνατος του πατέρα του στην Τρίπολη και μετακόμιση με τη μητέρα του στην Αθήνα. Βιοπάλη της μητέρας και του Λεωνίδα από τα μικρά εφηβικά χρόνια. Πρώτες συγγραφικές απόπειρες και αυτοσχεδιασμοί στο πιάνο.
1919: Ξεκινά τις σπουδές του στο βιολί με τον Γ. Λομπιάνκο στο Ωδείο Αθηνών.
1921-1925: Περίοδος αμφιταλάντευσης ανάμεσα στη συγγραφή και τη σύνθεση. Με το φιλολογικό ψευδώνυμο Λίδας Ντόρας δημοσιεύει πρωτόλειά του σε διάφορα περιοδικά, ενώ με το ίδιο υπογράφει και το πρώτο μουσικό του έργο, ένα τρίο για πιάνο, βιολί και βιολοντσέλο, που χρονολογείται από το
1923. Αν και φανερά θα τον κερδίσει η μουσική στο μέλλον, οι λογοτεχνικές του ικανότητες θα διοχετευτούν στη μετάφραση λιμπρέτων και η αγάπη του για την ποίηση θα τον οδηγήσει στη δημιουργία κύκλων τραγουδιών που κατέχουν ξεχωριστή θέση στο έργο του.
1922: Εγγράφεται στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και ξεκινάει μαθήματα Θεωρητικών με τον Μ. Καλομοίρη στο Ελληνικό Ωδείο.
1924: Ξεκινάει μαθήματα τραγουδιού με την Αρ. Γκίνη.
1926: Ακολουθεί τον Καλομοίρη στο Εθνικό Ωδείο. Παράλληλα με τις σπουδές του αρχίζει να διδάσκει σολφέζ και θεωρία ενώ για λόγους βιοπορισμού διορίζεται στην Εθνική Τράπεζα.
1927: Πραγματοποιείται η πρώτη δημόσια εκτέλεση έργων του σε συναυλία με έργα νέων συνθετών (τραγούδια και οργανική μουσική).
1928: Αναλαμβάνει τη διδασκαλία και διεύθυνση της μικτής Χορωδίας του Εθνικού Ωδείου την οποία ο τύπος επαινεί για τις εμφανίσεις της στον Πρωτομάστορα, το Δαχτυλίδι της μάνας, τη Συμφωνία της Λεβεντιάς και την α΄εκτέλεση της Συμφωνίας των Ανίδεων και των Καλών Ανθρώπων του Μ. Καλομοίρη. Η αποτυχημένη εμφάνισή του στο ρόλο του Γιαννάκη στο Δαχτυλίδι της μάνας τον ωθεί να εγκαταλείψει οριστικά το τραγούδι και να αφοσιωθεί στη διεύθυνση και τη σύνθεση. Σύμφωνα με αυτοβιογραφικό του σημείωμα παίρνει μαθήματα διεύθυνσης ορχήστρας από τους Ριάδη, Λαυράγκα, Μητρόπουλο και Μπούτνικωφ.
1931: Εκτελούνται για πρώτη φορά έργα του για ορχήστρα, ο Ελληνικός Χορός και το Νυχτιάτικο τραγούδι για βιολοντσέλο σόλο και μικρή ορχήστρα.
1932: Παντρεύεται την Κρινώ Καλομοίρη. Συνθέτει τη σκηνική μουσική Το παραμύθι της Βιολαντώς.
1933: Με πρωτοβουλία του Καλομοίρη, κάνει την πρώτη του εμφάνιση σαν μαέστρος στο Δαχτυλίδι της Μάνας. Οι εξαιρετικές κριτικές που λαμβάνει τον καθιερώνουν σαν ένα σημαντικό, δυναμικό στοιχείο στην ελληνική μουσική πραγματικότητα. Αναλαμβάνει τη διδασκαλία και διεύθυνση πολλών από τα έργα που παρουσίασε ο Εθνικός Μελοδραματικός Όμιλος σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, μεταξύ των οποίων η Μάρτυς του Σαμάρα και Το Στοιχειωμένο Γεφύρι του Σακκελαρίδη. Γίνεται μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών και συμμετέχει στην πρώτη συναυλία της με το οκτέτο Πρελούδιο στη Βιολαντώ.
1934: Εκτελούνται συμφωνικά έργα του στην Πράγα και τη Βαρσοβία. Διευθύνει παραστάσεις του Μελοδραματικού Ομίλου στην Αίγυπτο. Πρώτη αποκλειστική συναυλία έργων του στην Αθήνα.
1935: Διασκευάζει για φωνή και ορχήστρα το τραγούδι «Φλογέρα» από τα Σκίτσα.
1936: Εκδίδονται από τον Μουσικό Εκδοτικό Οίκο Γαϊτάνου τα Παιδιάστικα, σουίτα για πιάνο, και τα Σκίτσα, μουσικά ποιήματα για τραγούδι και πιάνο σε στίχους Μ. Μαλακάση, Κ. Καρυωτάκη, Τ. Μωραϊτίνη, Ηλ. Τουρνά αλλά και δικούς του. Διασκευάζει για φωνή και ορχήστρα ένα ακόμη τραγούδι από τα Σκίτσα, «Το κυπαρίσσι».
1937: Εκτέλεση έργων του στο Παρίσι από τη Σπεράντζα Καλό και την Κρινώ Καλομοίρη.
1938: Ολοκληρώνει στο Εθνικό Ωδείο σπουδές φούγκας, ενορχήστρωσης, διεύθυνσης ορχήστρας και μελοδράματος με τον Καλομοίρη και εξασφαλίζει υποτροφία για σπουδές στην Hochschule für Musik του Βερολίνου όπου παρακολουθεί τα μαθήματα Διεύθυνσης Χορωδίας, Συμφωνικής Ορχήστρας και Όπερας με τους W. Gmeindl, F. Stein, και σύνθεσης με τους H. Grabner και B. Blacher καθώς επίσης και τις δοκιμές των τριών θεάτρων όπερας του Βερολίνου και της Φιλαρμονικής, υπό τους W. Furtwängler και K. Βöhm.
1939: Διευθύνει στο Ραδιοσταθμό του Βερολίνου συναυλία με έργα Ελλήνων συνθετών μεταξύ των οποίων και το συμφωνικό του ποίημα Θρύλος σε πρώτη εκτέλεση. Διασκευάζει για φωνή με συνοδεία ορχήστρας άλλο ένα τραγούδι από τα Σκίτσα, το «Χειμώνα».
1940: Οι ραδιοφωνικές συναυλίες αφιερωμένες σε έργα Ελλήνων συνθετών υπό τη διεύθυνσή του συνεχίζονται. Παράλληλα, ο Ζώρας διευθύνει με επιτυχία στη Volksoper του Βερολίνου Το Δαχτυλίδι της Μάνας και τη Madama Butterfly. Ολοκληρώνει τις σπουδές του και επιστρέφει στην Ελλάδα για να αναλάβει μόνιμη θέση αρχιμουσικού στη νεοϊδρυθείσα Λυρική Σκηνή του Βασιλικού Θεάτρου. Παρουσιάζει σε α΄ εκτέλεση με τη Συμφωνική ορχήστρα του Ωδείου Αθηνών το συμφωνικό ποίημα Μηνάς ο Ρέμπελος Κουρσάρος στο Αιγαίο του Μ. Καλομοίρη.
Εργογραφία:
Α. Φωνητική Μουσική
I. Α καπέλα
II. Φωνή και πιάνο
III. Τραγούδι και πιάνο
IV. Απαγγελία και πιάνο
V. Φωνή και ενόργανο σύνολο ή ορχήστρα
VI. Χορωδιακή μουσική
VII. Α καπέλα
VIII. ii Με συνοδεία πιάνου
IX. Με συνοδεία ορχήστρας
Β. Οργανική Μουσική
I. Για σόλο όργανο
II. Μουσική δωματίου
III. Ορχηστρική μουσική
Γ. Σκηνική Μουσική
Δ. Διασκευές έργων άλλων συνθετών
Δείτε αναλυτικά την εργογραφία
του εδώ.
Πηγές:
www.zoras.org
Συντονισμός- Επιμέλεια: Ελένη Κεφαλληνού