Συνέντευξη | Χρήστος Κυριαζής: «Ακόμη κι ένας φάλτσος σαν εμένα, θα μπορούσε να κάνει επιτυχία ένα καλό τραγούδι!»
Πως αποφάσισε να εγκαταλείψει τις επιχειρήσεις του και να ασχοληθεί με το τραγούδι, τι θυμάται o Χρήστος Κυριαζής να τον συμβουλεύει ο Γιώργος Ζαμπέτας και ο Μάνος Χατζηδάκης, πως τα παέι με τις δημόσιες σχέσεις του χώρου, πως αισθάνεται με την επιστροφή του στην Ελληνική δισκογραφία αλλά και τι εύχεται για τα παιδιά του;;;
Διαβάστε αμέσως τώρα μια απολαυστική συνέντευξη!!!
Χρήστο χαίρομαι πολύ που συναντιόμαστε! Με υποδέχεσαι σπίτι σου για τη συνέντευξη υπό τους ήχους ξένης μουσικής… είναι αυτό το είδος μουσικής το οποίο επιλέγεις για να χαλαρώνεις;
Κάποιες ώρες, ειδικά τα απογεύματα, ακούω τους ραδιοφωνικούς σταθμούς KISS και RED γιατί μου αρέσει που παίζουν παλιές ροκ μπαλάντες. Πιο αργά πάμε και στα λαϊκά… (γέλια). Ακούω γενικά όλα τα είδη της μουσικής, και όπερα και τζαζ… λατρεύω τη μουσική, πάντα τη λάτρευα. Από μικρό παιδί άκουγα πολύ ραδιόφωνο και θυμάμαι πως επέλεγα στην τύχη τους σταθμούς, ό,τι πετύχαινα και μου άρεσε το άφηνα. Με ένοιαζε το συναίσθημα που έβγαζε το κάθε τραγούδι, όχι η γλώσσα στην οποία είναι γραμμένο.
Με αφορμή αυτό που μου είπες δεν μπορώ να μην σε ρωτήσω… τι θεωρείς σημαντικότερο σε ένα τραγούδι; Το στίχο ή τη μουσική;
«Εν αρχήν ην ο λόγος…»! Το τραγούδι δημιουργείται από μια συγκίνηση που περνά στο μυαλό βλέποντας ή ακούγοντας κάτι. Μετά αυτό καταγράφεται, το συναίσθημα γίνεται εικόνα, η εικόνα γίνεται λέξη… Η λέξη γίνεται ρήμα και όταν πάρω την κιθάρα στο χέρι η μουσική βγαίνει μόνη της, πηγαία! Αν δεν έχεις κείμενο, δεν μπορείς να κάνεις ούτε θέατρο, ούτε και μουσική. Το κείμενο είναι το παν!
Επειδή εκτός από τραγουδιστής, είσαι και δημιουργός… είσαι ο καταλληλότερος για να μου απαντήσεις… Τι είναι αυτό που παίζει τον καθοριστικότερο ρόλο στο να χαρακτηριστεί ένα τραγούδι επιτυχία; Ο ερμηνευτής ή οι δημιουργοί του τραγουδιού;
Το τραγούδι μπορεί να γίνει επιτυχία ακόμα κι αν έχει τραγουδηθεί από κάποιον μέτριο τραγουδιστή. Εγώ ας πούμε δεν είμαι καλός τραγουδιστής, ο Γιώργος Ζαμπέτας μου έλεγε «Κυριαζή πατάς στη χαραμάδα… στο κενό ανάμεσα στα πλήκτρα του πιάνου» οπότε μάλλον τα τραγούδια μου ήταν καλά. Αν το τραγούδι δεν είναι δυνατό, δεν γίνεται τίποτα… ακόμη κι ένας φάλτσος σαν εμένα, θα μπορούσε να κάνει επιτυχία ένα καλό τραγούδι!
Μου κάνει εντύπωση που λες «… ακόμη κι ένας φάλτσος σαν εμένα…». Είσαι ένας καλλιτέχνης που έχει αγαπηθεί και τα τραγούδια σου έχουν αντέξει στο χρόνο!
Τα τραγούδια μου ήταν καλά και άρεσαν στον κόσμο! Πολλές εταιρίες ήρθαν και μου ζήτησαν να γράψω και για άλλους καλλιτέχνες αλλά δεν μπορούσα… εγώ γράφω σκεπτόμενος εμένα. Είναι μια πολύ μυστήρια κατάσταση το τραγούδι…. Ο Στέλιος Καζαντζίδης, για παράδειγμα, «τελείωσε» όταν σταμάτησε να συνεργάζεται με τον Άκη Πάνου και δεν ήταν ο μόνος, κι άλλα μεγάλα ονόματα έπαθαν κάτι αντίστοιχο.
Άρα παίζει ρόλο και το πόσο ταιριάζει κάθε καλλιτέχνης με τον δημιουργό των τραγουδιών του;
Προφανώς! Ο τραγουδιστής είναι η σφαίρα που πάει στον κόσμο, ο δημιουργός είναι το όπλο. Χωρίς όπλο είναι άχρηστες οι σφαίρες. Εγώ αυτό τον καιρό γράφω τραγούδια για διάφορους καλλιτέχνες στη MINOS και δεν μου βγαίνει εύκολα, όταν όμως είπα «Θα γράψω για τον εαυτό μου»… κατευθείαν δούλεψα και βγήκαν τα τραγούδια. Αυτή η διαδικασία με ενθουσιάζει εμένα, να γράφω ένα τραγούδι χωρίς να ξέρω σε ποιον θα καταλήξει κι έτσι έχω αγωνία για την πορεία του. Δεν έχω διασυνδέσεις και γνωριμίες, αυτή τη στιγμή το υλικό μου όλο το διαχειρίζεται ο Νεκτάριος Κόκκινος από τη MINOS. Εμένα το ένστικτό μου λειτουργεί μέχρι να φτιάξω το τραγούδι.
Αυτό που μου περιγράφεις θα μπορούσε κανείς να το χαρακτηρίσει και «ρομαντικό»!
Δικιά μου δουλειά είναι να γράφω τραγούδια, από κει και πέρα η εταιρία κρίνει που και πως θα τα κατευθύνει. Γι’ αυτό στην επιτυχία του τραγουδιού δεν συμβάλει μόνο ο καλλιτέχνης αλλά και η εταιρία, όλος αυτός ο μηχανισμός εμένα με γοητεύει.
Εμπιστεύεσαι εύκολα τους ανθρώπους που βρίσκονται γύρω σου;
Ναι, βεβαία… απόλυτα!
Λειτουργείς με το ένστικτο;
Όχι, λειτουργώ ομαδικά. Μου αρέσουν οι ομάδες, τα groups! Ακόμη και στις εμφανίσεις που έκανα στην Άνοδο, ενώ είχα κι άλλες προτάσεις από μεγάλα ονόματα, επέλεξα να εμφανίζομαι με group. Μ’ αρέσει η νοοτροπία της ομάδας, πιτσιρικάς ήμουν πολύ εγωιστής και ήθελα πάντα να είμαι ο αρχηγός, τώρα δεν με νοιάζει αυτό, έτσι αισθάνομαι καλύτερα και είμαι αποδοτικότερος.
Επηρεάζεσαι όμως από τη γνώμη των συνεργατών σου;
Όχι, δεν επηρεάζομαι.
Από τη μία δηλώνεις υπέρμαχος της ομαδικότητας, αλλά από την άλλη λες πως δεν επηρεάζεσαι από τις γνώμες της ομάδας σου. Είναι περίεργο αυτό…
Εγώ είμαι περίεργος! Έχω τη δική μου οπτική πάνω στη μουσική, δεν είμαι εύκολος άνθρωπος. Δεν μεγάλωσα μέσα στα κέντρα, ήμουν επιχειρηματίας και στα σαράντα πέντε μου έκανα δισκάκια που έκαναν τόση επιτυχία που δεν μπορούσα να τη διαχειριστώ. Δεν τα ξέρω καθόλου αυτά τα «δημοσιοσχετίστικα», δεν τα έζησα. Έχω ένα δικό μου πλάνο στο μυαλό μου!
Πότε ακριβώς αποφάσισες να κάνεις αυτή την αλλαγή και από επιχειρηματίας να ασχοληθείς αποκλειστικά με το τραγούδι;
Δεν το έχω σκεφτεί ποτέ αυτό, δεν υπήρξε κάποια κομβική στιγμή που να με οδήγησε στο να το αποφασίσω! Για μένα το να γράφω είναι ψυχική ανάγκη, πάντα έγραφα. Στα δεκαοχτώ μου έγραψα το «Έλα μωράκι μου», την πρώτη μου επιτυχία. Από κει και πέρα όσα τραγούδια ήρθαν, ήρθαν παράλληλα με τη δουλειά μου ως σχεδιαστής επίπλων. Όταν έσκασε το «Μου θυμίζεις τη μάνα μου» ήταν τεράστιο όλο αυτό που ζούσα, αλλά δεν είχα αφήσει τη δουλειά μου με τα έπιπλα. Ήμουν πολύ μπερδεμένος στο τι να κάνω, πήρε χρόνο αυτή η απόφαση γιατί είχα πίσω μου έξι μαγαζιά. Πήγα και μίλησα με έναν γέροντα στο Άγιο Όρος και μου είπε να ηρεμήσω και να το αφήσω να κυλίσει μόνο του, έτσι κι έγινε. Αν όμως θες να σου απαντήσω πιο συγκεκριμένα θα έλεγα πως την απόφαση αυτή την πήρα χάρη στη μάνα μου όταν μου είπε ότι είμαι περισσότερο μουσικός πάρα σχεδιαστής κι ότι η μουσική μου δίνει χαρά. Αυτό ήταν!
Έπαιξε καθόλου ρόλο η ηλικία σου; Ήσουν, δηλαδή, αρκετά ώριμος κι έτοιμος ώστε να αντιμετωπίσεις σωστά όλο αυτό που συνέβαινε;
Πολύ καλή ερώτηση! Αν είχε συμβεί πιο νωρίς, δεν θα ήξερα πώς να το διαχειριστώ. Γι’ αυτό λέω πάντα πως ο θεός ξέρει τι κάνει. Μου το έφερε σε μία ηλικία που μπόρεσα να ανταποκριθώ, έστω και με δυσκολία.
Παρόλα αυτά υπήρξαν στιγμές που να «ξέφυγες» λίγο;
Είχα εμπιστοσύνη στον εαυτό μου και υπήρξαν και πολύ σημαντικοί άνθρωποι στη ζωή μου που μου είπαν ότι έχω ταλέντο, μεταξύ αυτών ο Μάνος Χατζηδάκις, ο Μάκης Μάτσας και πολλοί ακόμη. Αυτά τα λόγια ήταν που με κρατούσαν και συνέχιζα να προσπαθώ στη μουσική. Δεν ήταν ψώνιο, ήταν οι αντικειμενικές τους γνώμες και περίμενα ανυπόμονα να δω αν θα είχαν δίκιο. Η επιτυχία ήρθε σε μία περίοδο που είχα χάσει την πίστη μου δισκογραφικά γιατί ο παραγωγός μου στον Socrates, ο Αντώνης Τουρκογιώργης, είχε γυρίσει όλες τις δισκογραφικές με το δίσκο μας και δεν είχε καμία θετική απάντηση, ευτυχώς είχα και τα έπιπλα κι είχα να πατάω κάπου. Όλα άλλαξαν όταν ήρθε στο μαγαζί μου για έπιπλα η Μάγκυ Χαραλαμπίδου με τον Γιώργο Πολυχρονίου γιατί θα παντρευόντουσαν. Ήξερε ότι έγραφα και με ρώτησε αν είχα τίποτα καινούριο, της έδωσα ένα δισκάκι και της άρεσε πολύ. Ο Γιώργος Πολυχρονίου το πήγε στη Sony κι έτσι βγήκε ο δίσκος. Τότε έγινε το μεγάλο μπαμ! Θυμάμαι είχα έξι μαγαζιά επίπλων και ο κόσμος έμπαινε μέσα όχι για να αγοράσει αλλά για να με δει να τραγουδάω. Εκεί κατάλαβα τη δύναμη της μουσικής, «χώρισα» με τα έπιπλα και «παντρεύτηκα» με τη μουσική.
Υπήρξε στιγμή που να μετάνιωσες αυτή την απόφασή σου;
Όχι, ποτέ! Έχω μετανιώσει για άλλα πράγματα, γι’ αυτό ποτέ.
Πώς ήταν να έχεις την «ψήφο εμπιστοσύνης» τόσο μεγάλων ονομάτων όπως ο Μάνος Χατζηδάκις κι ο Γιώργος Ζαμπέτας;
Σαφέστατα και μου έδινε δύναμη. Πρώτος στο καμαρίνι μου είχε έρθει ο Δημήτρης Μητροπάνος κι έπειτα κι άλλοι, όπως η Μαρινέλλα κι ο Σταμάτης Κόκκοτας. Ένιωθα ότι κάτι γινόταν… δεν είχα πάρει χαμπάρι τι ακριβώς όμως. Δεν είχα σχέση με το κύκλωμα και δεν προλάβαινα να ακούσω και ραδιόφωνα, οπότε μόνο έτσι αντιλαμβανόμουν τα πράγματα.
Έχεις αναφέρει πολλές φορές ως τώρα στη συζήτησή μας ότι δεν είχες σχέση με τα «κυκλώματα» του χώρου. Πως κατάφερες να απέχεις;
Εντάξει ο χώρος τα έχει αυτά και καλά κάνει και τα έχει. Δεν σου κρύβω ότι με προστάτευαν οι εταιρίες μου!!! Έχω περάσει από πολλές εταιρίες, ξεκίνησα στη MINOS, μετά πήγα στη LYRA, στη Sony, στη Universal, στη BMG, στην FM Records, στη V2… και τώρα ξανά στη MINOS. Έχω περάσει από όλες τις δισκογραφικές της Ελλάδας. Δεν έχω παράπονο από καμία, όλες με πρόσεχαν. Κατάλαβαν ότι ήμουν μια ειδική περίπτωση ανθρώπου και καλλιτέχνη.
Το γυναικείο κοινό πως ήταν απέναντί σου; Βίωσες έντονες σκηνές θαυμασμού;
Πολύ έντονες!
Είναι εύκολο για έναν καλλιτέχνη να το διαχειριστεί όλο αυτό;
Ανάλογα τι ζωή που έχει κάνει και τις εμπειρίες που έχει.
Αλλάζοντας εταιρίες, πέρασαν και τα χρόνια…
Σαράντα τέσσερα χρόνια! Είμαι εξήντα δύο ετών σήμερα… μιλάμε για μια ολόκληρη ζωή. Κι ένα περίεργο πράγμα, θυμάμαι όλους μου τους δίσκους και όλα τα τραγούδια μου. Ξέρω ακριβώς σε ποιον δίσκο βρισκόταν το κάθε τραγούδι. Μου κάνει εντύπωση όταν στο δρόμο μου μιλάνε για τραγούδια μου που δεν έγιναν γνωστά, πριν λίγες μέρες μου είπε κάποιος στο δρόμο για το τραγούδι μου «Δραπετσώνα», που δεν είναι γνωστό. Είναι από τις καλύτερες ροκ μπαλάντες μου και θα το ξαναβγάλω σύντομα, στο λέω τώρα και ανατριχιάζω. Αυτά τα τραγούδια τα αποκαλώ τραγούδια «βυθού»… το συγκεκριμένο λοιπόν είναι τραγούδι «βυθού» και ήρθε στην επιφάνεια εξαιτίας του στίχου. Δεν είναι σουξέ, θέλει λίγο ψάξιμο… το κοινό που ψάχνει αυτά τα τραγούδια το γουστάρω πολύ, σε αυτό θέλω να απευθυνθώ.
Σου αρέσει γενικά ο δύσκολος δρόμος. Δεν προτιμάς τα εύκολα.
Έτσι ακριβώς!
Μετά από τόσα χρόνια στο χώρο, πως βλέπεις να ‘χει εξελιχθεί η δισκογραφία αλλά και η μουσική γενικότερα;
Είναι θέμα νοοτροπίας του αφεντικού της κάθε εταιρίας! Αυτός δίνει το στίγμα. Εξαρτάται κατά πολύ και από την εμπειρία, πρέπει να μπορείς να έχεις τους κατάλληλους καλλιτέχνες που θα περάσουν στον κόσμο τα τραγούδια που τους δίνεις. Δεν σου κρύβω πως στην FM Records είχα κάνει έναν δίσκο που περιείχε υπέροχα τραγούδια αλλά δεν έφτασε στον κόσμο γιατί δεν τον «κατάλαβε» η εταιρία. Ανακαλύπτω τώρα την ποιότητα των τραγουδιών αυτών και εκπλήσσομαι! Γίνονται και τραγικά λάθη, μπορεί να περάσει και μία τεράστια επιτυχία από τα χέρια σου αλλά να μείνει αναξιοποίητη.
Ο καλλιτέχνης πως αισθάνεται σε αυτές τις περιπτώσεις; Νιώθει αδικημένος;
Δεν το βλέπω ως αδικία, πιστεύω ότι μάλλον έτσι θα έπρεπε να γίνει. Θέλω να βλέπω τα πράγματα από τη θετική τους πλευρά.
Είναι και στάση ζωής αυτό;
Ναι, βέβαια. Τώρα ανακάλυψα πάλι αυτά τα τραγούδια και θα τα ξαναβγάλω με διαφορετική ενορχήστρωση και ίσως αλλάξω και τους στίχους. Όταν διασκευάζω ένα τραγούδι μου θέλω να αλλάζω κάποια πράγματα, αλλιώς το ένιωθα την πρώτη φορά που το έγραψα, αλλιώς τώρα. Γίνεται έτσι καινούριο το τραγούδι!
Κατά πόσο έχουν αλλάξει τα μουσικά ακούσματα και οι επιλογές του κόσμου;
Αυτό νομίζω αλλάζει συνέχεια. Το τραγούδι δεν είναι μόνο κάτι ρομαντικό, είναι παρηγορητικό και σου φέρνει στο μυαλό πρόσωπα.
Πόσο «μαγική» είναι η δύναμη του καλλιτέχνη να μεταφέρει συναισθήματα;
Πρώτα και κύρια η δύναμη του τραγουδιού είναι μαγική, μετά του καλλιτέχνη. Ένας καλλιτέχνης που θα βγει σε ένα κοινό και θα πει ένα αδιάφορο τραγούδι, δεν έχει κανένα μέλλον. Αν πει όμως ένα τραγούδι που θα συγκινήσει τον κόσμο, αλλάζει το πράγμα.
Άρα πρέπει ο καλλιτέχνης να μην λειτουργεί διεκπεραιωτικά και να νιώθει τα τραγούδια του.
Ένα τραγούδι δεν τους αγγίζει όλους, αγγίζει αυτούς που νιώθουν το ίδιο με μένα τη στιγμή εκείνη που το γράφω. Ο καθένας σχηματίζει μια εικόνα για κάθε τραγούδι, αλλά η επιτυχία στο τέλος είναι η καψούρα. Ο πιτσιρικάς που τρέχει στην παραλιακή και βάζει το κομμάτι μου στο τέρμα, το νιώθει… βγάζει την καψούρα του, αυτό για μένα είναι επιτυχία.
Ποιο από τα τραγούδια σου δεν περίμενες με τίποτα να γίνει επιτυχία κι όμως έγινε;
Το «Έλα μωράκι μου» δεν πίστευα ότι θα πάει τόσο καλά. Ήταν απλά ένα καλό ροκάκι σαν αλλά που είχα γράψει. Η επιτυχία του ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη και ένα χρόνο μετά ήρθε και στην Αθήνα! Μιλώντας με κορίτσια τότε κατάλαβα ότι άρεσε πολύ αυτό το τραγούδι και μάλιστα ένα κορίτσι μου είπε και ξεκινούσα το πρόγραμμά μου με αυτό το τραγούδι. Τη ρώτησα τι της άρεσε στο κομμάτι κι η απάντηση ήταν καταπληκτική… μου λέει «Το τραγούδι σου είναι ψηστήρι, την ψήνει ο άλλος την γκόμενα με αυτό!». Εγώ πάντως το έγραψα ασυνείδητα, ήμουν πολύ μικρός τότε.
Να πάμε τώρα και στο άλμπουμ που ετοιμάζεις!
Έχει γίνει μία επιλογή 10 τραγουδιών από το Νεκτάριο Κόκκινο και τη Μαργαρίτα Μάτσα. Έχουν συμπεριλάβει τραγούδια τα οποία μ’ άρεσαν, δεν έφερα καμία αντίρρηση. Στο τέλος απλά μου ήρθε ένα καινούργιο τραγούδι και το κόλλησα κι αυτό και είναι 11 τραγούδια. Αυτά έχουν ένα άλλο άκουσμα σε σχέση με αυτό που ξέρει ο κόσμος, δηλαδή είναι νέος Χρήστος, έχουν άλλο ήχο. Ο στίχος παραμένει αλλά έχουν άλλο ήχο, είναι πιο πολύ σαν ροκ-λαϊκές μπαλάντες.
Τι σου κέντρισε περισσότερο το ενδιαφέρον σε αυτό το δίσκο;
Τα κομμάτια είναι έτοιμα, έχει γίνει η ενορχήστρωση. Αυτό που με εξέπληξε είναι ότι η Μαργαρίτα διάλεξε κάποια τραγούδια που δεν περίμενα. Ειδικά το «Θέλω τόσα να σου πω»… ξαφνιάστηκα, δεν είπα τίποτα. Βασίζομαι στο ένστικτο της.
Είναι και η εμπειρία της κυρίας Μάτσα που παίζει ρόλο σε αυτό;
Φυσικά! Για φαντάσου, μετά από 40 χρόνια επιστροφή στο σπίτι, στη MINOS. Δεν είναι παράξενο;
Πως ένιωσες με την επιστροφή σου;
Όταν πήγα στην εταιρεία μετά από 40 χρόνια, συγκινήθηκα.
Η MINOS είναι μία από τις κορυφαίες δισκογραφικές εταιρείες που έχουμε στην Ελλάδα!
Έχει το μεγαλύτερο και το καλύτερο ρεπερτόριο στο λαϊκό τραγούδι!!! Στον καινούργιο δίσκο – αν και δεν θέλω να πω και πολλά – ο κόσμος θα μιλήσει στο τέλος, δεν μπορώ να το περιγράψω, το θέμα του ήχου δεν περιγράφεται… ακούγεται! Από κει και ύστερα όμως, θα υπάρχει ένα beat. Θα σου δίνει την αίσθηση ότι θες να χορέψεις, δεν θα ‘ναι τόσο πολύ ακουστικά, γι’ αυτό δεν σου είπα μόνο «λαϊκές μπαλάντες» αλλά και ροκ. Μου γνώρισε η Minos έναν ενορχηστρωτή, τον Κώστα Παρίσση, του οποίου η δουλειά μου άρεσε πολύ.
Δημιουργικό άγχος υπάρχει όταν πρόκειται να ξαναπαρουσιάσεις κάτι;
Ναι, πάντα έχω! Όπως και στη σκηνή, κάθε φορά που βγαίνω είναι λες και είναι πρώτη φορά.
Αφιερώνεις πολλές ώρες από την ημέρα σου στο γράψιμο νέων τραγουδιών;
Γράφω συνέχεια, στο γραφείο μου βλέποντας τη θάλασσα. Έχω λόξα με τη θάλασσα, τα καλύτερα μου τραγούδια έχουν γραφτεί εδώ στο σπίτι, ξημερώματα. Κοιμούνται όλοι, εγώ εδώ μέχρι το πρωί, μ’ αρέσει να βλέπω να ξημερώνει, το μαύρο που γίνεται μπλε. Τι ωραίο αυτό!
Αυτό το χειμώνα απολαύσαμε την επιστροφή σου στη νυχτερινή Αθήνα. Τι σε έκανε να πεις το «ναι»;
Ο γιος μου ο Άρης που μου γνώρισε το Θοδωρή Μαραντίνη!!! Αρχικά συναντήθηκα με τον Θοδωρή γιατί μου ζήτησε να γράψουμε μαγαζί ένα τραγούδι και βέβαια δέχθηκα. Μετά μου ζήτησε να εμφανιστούμε μαζί επί σκηνής αλλά στην αρχή ήμουν πολύ διστακτικός. Ο γιος μου επέμενε, το ξανασκέφτηκα και κάλεσα μια μέρα τους Onirama στο σπίτι. Έτσι έγινε και το αποφασίσαμε! Το τραγούδι των Onirama θα κυκλοφορήσει εντός του μήνα με τίτλο «Θέλω να σε δω», το ‘χει πει ο Θοδωρής καταπληκτικά, ο ήχος που έχει βγάλει το συγκρότημα είναι εξαιρετικός. Είναι άλλοι Onirama! Εγώ ανατρίχιασα όταν το άκουσα, μου έκανε Lucio Battisti του ‘75. Τώρα τους ετοιμάζω και δεύτερο τραγούδι!
Αν δεν έβλεπες ταλέντο σ’ αυτά τα παιδιά, θα συνεργαζόσουν μαζί τους; Θα τους έδινες το τραγούδι;
Δεν νομίζω, γιατί ξέρεις δεν είναι μόνο να ‘σαι ταλαντούχος… Έχουν και πάθος τα παιδιά, άμα δε βλέπω πάθος γιατί να το δώσω; Εγώ θέλω να βλέπω τον άλλον να ταράζεται…
Η πρώτη βραδιά στη σκηνή του Άνοδος πως ήταν;
Άγχος… έτρεμε το χέρι μου μέχρι να πιάσω τη κιθάρα. Με το που μπήκε το κομμάτι «Έλα μωράκι μου» και σηκώθηκε ο κόσμος όρθιος λύθηκα! Ήταν δύσκολα, ευτυχώς που ήταν τα τραγούδια και ακούμπησα πάνω τους.
Ακόμη και μετά από τόσα χρόνια δεν σου είναι πιο εύκολο;
Δεν είναι, δεν το έχω αυτό. Δεν είμαι performer, είμαι πιο πολύ μουσικός του studio, δεν σου κρύβω ότι το κάνω με μεγάλη προσπάθεια αλλά ξέρω ότι αυτό είναι καλό για όλους… και για τους συνεργάτες… και για το μαγαζί… και πάνω από όλα για τον κόσμο! Δεν έχω φτάσει να το ευχαριστιέμαι στο εκατό τοις εκατό, αυτό μπορεί να έρθει με τον καιρό, δεν το παλεύω το αφήνω να έρθει μόνο του.
Με τις συνεντεύξεις και τα ΜΜΕ, που είναι κι αυτά μέρος της δουλειάς σου, πως τα πας;
Είκοσι χρόνια είχα να δώσω συνέντευξη και να βγω στη τηλεόραση. Είκοσι χρόνια δεν μίλαγα πουθενά, ήμουν εκτός. Ψάρεμα studio, ψάρεμα studio. Δεν μου άρεσε να φαίνομαι πολύ, φαντάσου με το φωτιστή είχα προβλήματα στο μαγαζί, δεν ήθελα να φαίνομαι (γέλια)! Γενικά δεν είμαι του φωτός…
Ναι, άλλα ένας καλλιτέχνης έχει μόνιμα τα φώτα πάνω του…
Τι να κάνουμε, έτσι είμαι, δεν αλλάζω… Έτσι ήμουν πάντα.
Δεν άλλαξες ποτέ κατά τη διάρκεια της καριέρας σου;
Δεν νομίζω να έχω αλλάξει, έχω μια σταθερή πορεία, είναι το ίδιο μονοπάτι. Μονοπάτι είναι, δεν είναι λεωφόρος… μοναχικό μονοπάτι.
Υπήρξε μια περίοδος που αποτραβήχτηκες από όλα. Σου έλειπε καθόλου τότε όλο αυτό που είχες ζήσει;
Όχι, καθόλου! Γιατί εγώ πήγαινα στο studio και έγραφα τραγούδια, έγραψα πολλά εκείνο το διάστημα. Στο είπα, πιο πολύ μ’ αρέσει να παίζω στο studio παρά στο κόσμο. Μα και αν θα ξανά τραγουδήσω, για λίγο θα ναι…
Πόσο εύκολα δίνεις τραγούδια σου σε καλλιτέχνες;
Την ξέρεις τη Θέλξη;;; Εγώ δεν την ήξερα, με έψαχνε το κορίτσι ένα χρόνο κι επειδή εγώ συχνάζω στο Πασαλιμάνι, μου είπαν ότι ήρθε μια κυρία και με ζητούσε. Περνάει ένας χρόνος και με παίρνει ο Μίλτος Καρατζάς και μου λέει ότι κάνει ένα δίσκο στη Θέλξη και ότι θέλει να πει ένα κομμάτι μου, το «Χωρίς εσένα μάτια μου». Την άκουσα λοιπόν να τραγουδάει λαϊκά τραγούδια, άκουσα το demo της ώστε να πειστώ κι έπαθα πλάκα. Το κάναμε το τραγούδι! Θέλω να πω ότι αν είναι κάτι να γίνει, γίνεται μόνο του, αυτό είναι και το μότο μου. Θα στο πω απλά, ήμουν κυνηγός και κυνηγούσα και έγινα ψαράς και περιμένω. Αυτή τη στιγμή δεν ξέρω τι γίνεται με το δίσκο στη Minos, περιμένω όμως να μου πουν. Δεν ασχολούμαι! Εμένα με νοιάζει να έχω το μολυβάκι μου και το τετράδιο μου, να βλέπω την αυγή, να ‘χω εικόνες και να γράφω. Αυτή είναι η ιστορία της ζωής μου, να γράφω.
Έπαιξε ρόλο το γεγονός πως διαθέτεις – λόγω δουλειάς – μια οικονομική άνεση; Έχεις δηλαδή το περιθώριο να μην το κυνηγήσεις τόσο έντονα;
Όχι δεν είναι έτσι, γιατί δεν έχω την άλλη δουλειά τώρα, απ’ τη μουσική ζω. Έχω απλοποιήσει απλά τις ανάγκες μου για να μπορώ να λειτουργώ όπως θέλει η ψυχή μου. Πρώτα δηλαδή χρειαζόμουν κάποια λεφτά και τώρα το μισό του μισού για να περάσω. Ίσως έζησα και πολλά πράγματα και δεν τα ‘χω ανάγκη, μου φαίνονται περιττά. Όταν γίνεται ένα σχετικό κουμάντο στα οικονομικά, τότε μπορείς να κάνεις αυτό που θέλει η ψυχή σου, χωρίς να κάνεις παραχωρήσεις.
Για την οικογένεια σου και τους δικούς σου ανθρώπους, τι επιθυμείς;
Πρώτα να αγαπάνε τον εαυτό τους, γιατί αν αγαπάς τον εαυτό σου και τον σέβεσαι, δεν αφήνεις τον άλλο να σε προσβάλλει. Δεύτερον, να βρουν έναν καλό άνθρωπο για να συμπορευθούν στη ζωή ώστε να ησυχάσουμε κι εμείς οι γονείς. Τρίτον, να είναι ανεξάρτητοι, δηλαδή να μπορούν να σταθούν μόνοι τους με μία δουλειά και όχι να εξαρτώνται από συζύγους. Αυτά είναι, δεν έχω να πω τίποτα άλλο γιατί το κάθε παιδί έχει το δικό του χαρακτήρα, έχει τα καλά του και τα περίεργα του. Ποτέ όμως δεν θα οδηγήσω εκεί που θέλω εγώ τα παιδιά μου, περιμένω να μου πουν τι θέλουν να κάνουν, να το ακούσω και να τα συμβουλέψω πάνω σ’ αυτό. Εγώ θέλω να ‘μαι περισσότερο φίλος, παρά μπαμπάς.
Έχοντας όμως γνωρίσει και λόγω δουλειάς τη νύχτα, είσαι πιο προστατευτικός; Πιο επιφυλακτικός;
Όχι, υπάρχει Θεός που μας προστατεύει. Δεν μασάω από αυτά, αν μπεις σε αυτή τη περιέργεια, θα σε βασανίζει. Ο καθένας έχει τον Άγγελο του και τον προσέχει.
Μου έχεις αναφέρει πολλές φορές το Θεό. Πιστεύεις πολύ;
Βέβαια! Στα λόγια του Χριστού… που αλλού να πιστέψω; Τα ωραιότερα λόγια που έχουν γραφτεί ποτέ. Μελέτησα επειδή η μάνα μου μου μίλησε για το Χριστό όταν ήμουν μικρός. Έχω πάρα πολλά βιβλία κι έχω μελετήσει κι άλλες θρησκείες. Αυτά που είπε ο Χριστός και ο τρόπος της ζωής του δεν υπάρχουν, δεν θέλω να μπω σε περιπέτειες ο καθένας πιστεύει ότι θέλει. Για μένα όμως η μεγαλύτερη έμπνευση μου είναι ο Χριστός, από κει ξεκινάνε όλα. Θα στο πω πολύ απλά, με παίρνει η Τζίνα και μου λέει «Θέλεις να κάνεις μια συνέντευξη;»… δεν απαντώ αμέσως. Ρωτάω πρώτα το γέροντα στο Άγιο όρος και μετά προχωράω. Στα πολύ σημαντικά πράγματα βοηθά και βγαίνεις από το δίλημμα. Αυτό τι σημαίνει; Ότι πρέπει να ακουμπάς μια δύναμη για να πάρεις δύναμη. Εκεί είναι και το κλειδί της θρησκείας, ότι σε οδηγεί στην απόλυτη αλήθεια.
Είναι όμορφο τελικά το χόμπι σου να γίνεται δουλειά σου;
Χόμπι είναι ένα πράγμα το οποίο το έχεις παράλληλα με τη δουλειά γιατί σε χαλαρώνει, σε κάνει και αισθάνεσαι πιο ωραία. Το χόμπι – όταν γίνει δουλειά – δεν είναι τόσο χόμπι. Όταν μπαίνεις σε ένα κανάλι, πρέπει να προσέχεις, να ‘χεις μια λογική. Αν αποφασίσεις να κάνεις το χόμπι σου δουλειά, μπαίνεις σε μια διαδικασία διαφορετική. Εγώ είμαι υπέρ του να διαχωρίζεις τα χόμπι από τη δουλειά.
Γράφεις και βιβλία όμως αν μαθαίνω σωστά…
Κάποια στιγμή πριν χρόνια, ο Οδυσσέας Χατζόπουλος – ο εκδότης της Κάκτος – έρχεται και μου λέει «Ρε Κυριαζή, γουστάρω τα τραγούδια σου αλλά γράψε μου και ένα βιβλίο!». Ήταν θυμάμαι άνοιξη τότε… μπαίνει το καλοκαίρι, είμαι στη Αίγινα, κάνω κάτι βόλτες και μου έρχεται στο νου το βιβλίο, τι να του γράψω του Οδυσσέα σκέφτομαι! Θυμάμαι λοιπόν ότι σταμάτησα κάτω από ένα φοίνικα, δίπλα στο εκκλησάκι του Αη Γιώργη στο Μαραθώνα και είχα μπροστά μου ένα σπιράλ τετράδιο και ένα στυλό και άρχισα και έγραφα. Βράδιασε, πήγα να κοιμηθώ και το πρωί συνέχισα το γράψιμο. Είχα μαζέψει περίπου 200 σελίδες. Επειδή βαριόμουν να τα διαβάσω, παίρνω μια φίλη μου και της λέω «Πάρε αυτά τα πράγματα και άμα δεις κάτι και σου αρέσει ξεχώρισε τις σελίδες!». Περνάνε περίπου δεκαπέντε μέρες και η Χαρά είχε ξεχωρίσει όσα της άρεσαν, τα άλλα τα πετάξαμε. Της είπα να τα πάει στον Χατζόπουλο. Έτσι βγάλαμε το πρώτο βιβλίο το οποίο λέγεται «Η απόσταση στο μαζί». Κυκλοφορεί από τον Ιανό, είναι ένα παραλήρημα, αλλά είναι η ζωή μου σε διάφορες φάσεις. Θυμάμαι μάλιστα ότι ο τίτλος δεν άρεσε γιατί δεν ήταν εμπορικός, εγώ όμως αυτό ήθελα να κάνω. Όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο, πήγε πολύ καλά σε πωλήσεις χωρίς καμιά διαφήμιση. Το δεύτερο που γράφω τώρα λέγεται «Ο δρόμος του νερού», ξεκινάει από μια κουβέντα ενός γέροντα. Την συνέχεια θα την διαβάσετε όταν έρθει η ώρα.
Είσαι γεμάτος από όλα όσα έχεις ζήσει; Νιώθεις ότι είχες μια καλή ζωή;
Ναι, δόξα το θεό! Είμαι ευγνώμων και γι’ αυτά που έζησα και γι’ αυτά που έχω. Τώρα το αύριο, δεν με απασχολεί. Ζω το σήμερα, δεν ξέρουμε αύριο τι γίνεται. Ας περάσουμε ωραία σήμερα, ας είμαστε πιο δημιουργικοί κι ας κάνουμε όσο καλύτερα μπορούμε τα πράγματα. Αύριο έχει ο θεός!
Κλείνοντας, υπάρχει κάτι άλλο που θα ήθελες να μας πεις για εσένα;
Τι άλλο να σου πω… Έχω λατρεία με τον Πειραιά, είμαι Πειραιώτης. Έχω γράψει πολλά τραγούδια στο λιμάνι και μ’ αρέσει πολύ το ψάρεμα. Μ’ αρέσει επίσης να βλέπω τις κόρες μου να παίζουν και να γελάνε, με το γιο μου είμαστε στη κόντρα συνέχεια αλλά αγαπιόμαστε. Αυτές είναι οι χαρές της ζωής τελικά. Αν μου έλεγες τι κέρδισες σε αυτή τη ζωή, θα σου έλεγα την αγάπη των δικών μου ανθρώπων, αυτό είναι το κυριότερο!!!
Τι ευχή θα ήθελες να σου δώσουμε – εκτός φυσικά από υγεία – ;
Να γράφω καλά τραγούδια!
Σου ευχόμαστε λοιπόν να συνεχίσεις να γράφεις καλά τραγούδια!
Ευχαριστώ πολύ, αυτό είναι το πιο ωραίο πράγμα.
Συνέντευξη & Επιμέλεια: Σοφία Μπεκιάρη
Απομαγνητοφώνηση: Αθανασία Βογιάρη – Κατερίνα Γκίνη
Φωτογραφίες: byRon